شعارسال: در جریان رقابت‌های انتخاباتی یکی از موضوعات مورد بحث و مناقشه بین ۲ نامزد و طرفداران آن‌ها موضوع سیاست خارجی، نحوه چگونگی تعامل با دنیا و همچنین بحث مذاکره برای رفع تحریم‌ها بود و فرد پیروز انتخابات تاکید داشته که سیاست خارجی‌اش «تحول‌گرا، واقع‌گرا، تعامل‌گرا و توسعه‌گرا» خواهد بود.

مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور منتخب در اظهارات خود در جریان رقابت‌های انتخاباتی بر این موضوع تاکید داشت که در سیاست خارجی، «شعار‌های دهن پرکن که جیب مردم را خالی کند، شعار‌هایی که مردم را از قافله توسعه عقب بیندازد و مردم را گرفتار تامین دارو و صنایع ملی را گرفتار تامین مواد اولیه و آخرین فناوری کند»، نخواهد کرد.

او همچنین گفت: در سیاست خارجی توسعه کشور را پیگیری خواهم کرد و می‌خواهم از زندگی حداقلی به زندگی شایسته‌ای برسیم که در آن همه مردم فرصت رشد، خلاقیت و بالندگی داشته باشند.

مواضع پزشکیان در حوزه سیاست خارجی

پزشکیان که بر انجام مذاکرات و احیای برجام در چارچوب سیاست‌های کلان نظام تاکید دارد، در برنامه میزگرد سیاسی که در جریان دور اول رقابت‌های انتخاباتی به صورت زنده از تلویزیون پخش شد، در اظهاراتی گفت: برای من دیپلماسی، مذاکره و توافق، ذلت نیست؛ بلکه یک راه معقول و کم هزینه برای رسیدن به عزت است. ما دیگر فرصت نداریم درحالی که کشور‌های منطقه با شتاب در حال توسعه هستند، در بهترین حالت درجا بزنیم. ما می‌خواهیم در لبه فناوری جهانی حرکت کنیم و از هوش مصنوعی تا بهترین صنایع جهانی را به مردم خود ارائه کنیم؛ چراکه مردم ایران شایسته زندگی بهتر و جایگاه شایسته‌تری هستند و با سیاست خارجی واقع‌گرا و تحول‌آفرین در این مسیر از ظرفیت‌های انسانی، تمدنی و جغرافیایی و سیاسی کشور برای پیشبرد منافع ملی و سربلندی ایران استفاده خواهم کرد.

پزشکیان با اعتقاد بر این‌که «ادامه تحریم‌ها باعث تقویت کاسبان تحریم و فساد می‌شود»، در همین چارچوب تاکید کرد: با تحریم شاید بتوان زنده ماند، اما نمی‌شود پیشرفت کرد. با حضور گسترده مردم در انتخابات قوی‌ترین برگ برنده را در مذاکرات به دست خواهیم آورد. ان‌شاءالله با پشتوانه مردمی، احیای برجام، رفع تحریم‌ها و دیگر موانع بانکی مانند FATF شدنی خواهد بود. در طول تاریخ دیپلماسی سازنده و تعامل گسترده با جهان همواره برگ برنده ایران بوده است و ما با الهام از تاریخ از این نقطه قوت استفاده خواهیم کرد. دستگاه دیپلماسی با عقلانیت، خلاقیت و شجاعت پیکسل تعامل با جهان و تامین منافع ایران و نیاز‌های مردم ایران خواهد بود؛ در این راستا سیاست خارجی ما تحول‌گرا، واقع‌گرا و تعامل‌گرا و توسعه‌گرا خواهد بود.

او همچنین در تشریح برنامه‌های خود در حوزه سیاست همسایگی در این برنامه تلویزیونی گفت: تحت هیچ شرایطی تقویت و گسترش روابط همه‌جانبه با همسایگان را کنار نمی‌گذاریم و روابط و چالش‌ها با همسایگان را بر اساس اشتراکات مدیریت خواهیم کرد. قائل به ایجاد یک منطقه قوی هستیم که بستر مناسبی برای تامین امنیت و توسعه ما و کشور‌های همسایه باشد. معتقدم کشور‌های برادر و همسایه نباید منابع ارزشمند خود را صرف رقابت‌های فرسایشی و تنش کنند. اگر ما یک منطقه قوی داشته باشیم و منابع خود را در جهت رفع تنش و هم افزایی و توسعه بکار ببریم، قدرت‌های فرامنطقه‌ای و بیگانگان در منطقه مسلط نخواهند شد و باید با کشور‌های همسایه پیمان عدم تعرض امضا کنیم و به سمت پیوند زدن منافع مشترک گام برداریم.

ظریف بار دیگر وزیر خارجه می‌شود؟

مسعود پزشکیان از جمله نامزد‌های انتخاباتی بود که ترکیب «تیم احتمالی سیاست خارجی‌اش» را در جریان رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری به مردم معرفی کرد و از آن‌ها به عنوان مشاوران خود در تدوین مواضعش در حوزه دیپلماسی به خوبی بهره گرفت؛ چنان که عده‌ای معتقد هستند که این تیم و تلاش‌های صورت گرفته از سوی رئیس این تیم یعنی «محمد جواد ظریف» در رای‌آوری او بسیار تاثیرگذار بود.

وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در دولت‌های یازدهم و دوازدهم از همان ابتدای نامزدی پزشکیان در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس از او حمایت کرد و در ادامه با حضور در میزگرد سیاسی به همراه پزشکیان، نشان داد که یکی از مشاوران اصلی و ارشد او در این انتخابات است.

در روز‌های اولیه برگزاری انتخابات با توجه به اظهار تمایل پزشکیان در مورد قرار دادن ظریف در سمت وزیر خارجه دولت احتمالی‌اش این تصور قوت گرفت که او از سوی پزشکیان در صورت پیروزی در انتخابات به مجلس معرفی می‌شود، ولی ظریف در یک گفت‌وگوی کلاب هاوسی به صورت تلویحی تایید کرد تمایل چندانی ندارد که به وزارت خارجه برگردد و به صورت علنی در این ارتباط مسئولیت برعهده بگیرد.

در حالی که برخی از نزدیکان ظریف به نقل از وی اعلام می‌کنند که او احتمالا قصد ندارد در دولت چهاردهم مسئولیتی بر عهده بگیرد، ولی برخی از گمانه‌زنی‌های رسانه‌ای بیانگر این موضوع است که احتمالا او در سمت معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور در دولت چهاردهم مشغول به کار خواهد شد و به پزشکیان در پیشبرد امور کمک می‌کند؛ موضوعی که صحت و سقم آن در روز‌های آتی مشخص می‌شود.

گزینه احتمالی پزشکیان برای وزارت خارجه

یکی دیگر از اعضای تیم سیاست خارجی پزشکیان در جریان این انتخابات، «سید عباس عراقچی»، معاون سیاسی وزارت خارجه در دولت‌های یازدهم و دوزادهم بود. عراقچی که در طول سه سال گذشته دبیری شورای راهبردی روابط خارجی را بر عهده دارد، در جریان انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری به صورت رسمی در حمایت از پزشکیان وارد این عرصه شد و در تدوین راهبرد‌ها و مواضع پزشکیان در حوزه سیاست خارجی نقش‌آفرینی کرد.

او در یک گفت‌وگوی ویدئویی که در آن افرادی مانند «مجید تخت روانچی»، سفیر پیشین ایران در سازمان ملل، «محمد حسین عادلی» سفیر ایران در انگلستان در دولت اصلاحات و «رضا نصری» کارشناس مسائل بین‌الملل حضور داشتند، به تشریح فواید برجام برای کشور و اهمیت پیشبرد سیاست خارجی تنش‌زدا پرداخت.

این روز‌ها در فضای رسانه‌ای از عراقچی، دیپلمات و مذاکره‌کننده ارشد ایران که با ارکان محتلف قدرت در کشور تعامل خوبی دارد و از بدنه وزارت خارجه محسوب می‌شود، به عنوان وزیر خارجه احتمالی دولت چهاردهم یاد می‌شود؛ گزینه‌ای که احتمالا بتواند رای اعتماد مجلس دوازدهم را نیز کسب کند.

تیم احتمالی سیاست خارجی پزشکیان

«مهدی سنایی» سفیر پیشین ایران در روسیه یکی از دیگر از دیپلمات‌های است که طی روز‌های گذشته در حلقه مشاوران سیاست خارجی پزشکیان نقش‌آفرینی کرد.

سنایی که متخصص در امور روسیه است و در دانشکده مطالعات جهان دانشگاه تهران در این حوزه تدریس می‌کند، از جمله کسانی بود که در میزگرد سیاسی، به عنوان یک مشاور پزشکیان را همراهی کرد و در این برنامه به تشریح برخی از سیاست‌های دولت احتمالی پزشکیان در عرصه خارجی به خصوص در مورد تعامل با چین و روسیه پرداخت.

او همچنین چند روز پیش در گفت‌وگویی در کلاب هاوس به صورت نسبتا مفصل به سوالات حاضران در مورد سیاست خارجی پزشکیان به خصوص نگاه دولت احتمالی او به شرق پاسخ داد.

تخت‌روانچی و عادلی نیز ممکن است در تیم سیاست خارجی پزشکیان حضور داشته باشند.

***

پیام کمال خرازی به پزشکیان

خرازی در این پیام آورده است: «تاکید جنابعالی بر استفاده از کارشناسان برجسته در حوزه سیاست خارجی این نوید را می‌دهد که در دولت جنابعالی، حل مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه غرب علیه مردم ایران و تامین منافع بر حق کشورمان، با عزت و اقتدار محقق گردد.»

سیدکمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در پیامی با تبریک به مسعود پزشکیان، اعلام کرد این شورا آمادگی دارد که تمامی توان کارشناسی و تخصصی خود را در اختیار دولت رئیس‌جمهور منتخب قرار دهد.

خرازی در این پیام آورده است: «تاکید جنابعالی بر استفاده از کارشناسان برجسته در حوزه سیاست خارجی این نوید را می‌دهد که در دولت جنابعالی، حل مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه غرب علیه مردم ایران و تامین منافع بر حق کشورمان، با عزت و اقتدار محقق گردد.»

جناب آقای دکتر مسعود پزشکیان

رئیس جمهور محترم منتخب

انتخاب جنابعالی به سمت ریاست جمهوری اسلامی ایران را که تجلی اراده مردم شریف، آگاه و وفادار ایران است، تبریک می‌گویم و امیدوارم آرمان‌های ملت انقلابی و هشیار ایران که استقلال، آزادی، رفاه و امنیت کشورمان از جمله مهم‌ترین آنهاست، به دست شما کامل گردد. این انتخابات که تحت مدیریت یک گرایش سیاسی منجر به پیروزی گرایش سیاسی دیگر شد، نماد روشنی از مردمسالاری و موجب اعتبار و عظمت ایران در چشم دیگران و زمینه‌ساز موفقیت هرچه بیشتر جمهوری اسلامی ایران است. بدون تردید یکی از لوازم توفیق جنابعالی در تامین منافع کشور، توسعه روابط خارجی از موضع اقتدار و در تعامل و گفتگو با کشور‌های دیگر، بر اساس احترام متقابل و اصل برابری است.

شورای راهبردی روابط خارجی که موظف به طراحی راهبرد در حوزه روابط خارجی و پیشنهاد آن به رهبر معظم انقلاب است، آمادگی دارد که تمامی توان کارشناسی و تخصصی خود را در اختیار دولت جنابعالی قرار دهد. تاکید جنابعالی بر استفاده از کارشناسان برجسته در حوزه سیاست خارجی این نوید را می‌دهد که در دولت جنابعالی، حل مشکلات ناشی از تحریم‌های ظالمانه غرب علیه مردم ایران و تامین منافع بر حق کشورمان، با عزت و اقتدار محقق گردد.

از خداوند متعال موفقیت جنابعالی را مسالت دارم.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از ایسنا، تاریخ انتشار: 16تیر1403، کدخبر:1403041611166، www.isna.ir/سایر منابع