پنجشنبه ۰۶ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 
دومین مناظره تلویزیونی پیرامون بحث محصولات دستکاری شده ژنتیکی با عنوان «تراریخته؛ آری یا خیر» در حالی با حضور سمیرا کهک، نماینده سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان موافق و آزاد عمرانی، عضو انجمن ارگانیک ایران به عنوان مخالف برگزار شد که در این مناظره نماینده سازمان حفاظت محیط زیست از مصرف ۱۵ ساله محصولات تراریخته در کشورمان خبر داد.این در حالی است که بخشنامه های مربوط به برچسب گذاری محصولات حاوی گیاهان تراریخته در پایان سال 94 ابلاغ شده و پس از آن، تنها روغن های تصفیه شده حاوی گیاهان تراریخته برچسب گذاری شده اند! باید پرسید چرا این محصولات بدون رعایت ضوابط و قوانین و بدون برچسب گذاری اینهمه سال در اختیار مردم قرار گرفته است؟و مسول این کم کاری ها کیست؟
البته تنها مسئله برچسب گذاری ها نیست که در مورد آن کم کاری صورت گرفته است بلکه هیچ اقدامی برای اطلاع رسانی و آگاه سازی مردم درباره محصولات تراریخته صورت نگرفته و متاسفانه بسیاری از مصرف کنندگان بدون اینکه بدانند و از حق انتخاب خود درباره خرید محصولات عادی یا دستکاری شده ژنتیکی آگاه باشند،تراریخته ها را مصرف می کنند.هرچند ادعا می شود این محصولات بی خطر هستند اما یکی از قوانین درباره محصولات تراریخته برچسب گذاری و آگاه سازی مردم دراینباره است شاید برخی نخواهند ریسک خطر احتمالی این محصولات را در آینده به جان بخرند چون همانطور که خطرناک بودن و بیماری زا بودن این محصولات اثبات نشده، بی خطر بودن آنها هم در آینده نزدیک یا دور اثبات نشده است.
به نظر می رسد تولیدکنندگان تراریخته ها در فرصتی که متاسفانه دولت دوازدهم بدون هیچ تدبیری با انتخاب عیسی کلانتری به عنوان رییس سازمان حفاظت محیط زیست در اختیارشان قرار داده می خواهند از این فرصت نهایت استفاده را ببرند لذا در تولید انبوه این محصولات بسیار عجله دارند و سلسله مصاحبه های رییس سازمان محیط زیست و کسانی که خود دستی در تولید این محصولات دارندگواه بر این مدعا است.
متاسفانه کسانی که خود تولیدکننده این محصولات هستند به عنوان شاهدان سالم بودن این محصولات سخنرانی می کنند این در حالی است که باید محققان و پژوهشگرانی که نفعی از این موضوع نمی برند بر روی این محصولات تحقیقات انجام دهند تا مانع هر نوع سوء‌استفاده احتمالی شوند.
از طرف دیگر اتهام هایی که موافقان تراریخته ها به مخالفان می زنند و مخالفان را واردکنندگان سموم می دانند که با تولید تراریخته ها منافعشان به خطر افتاده است لازم است این افراد اگر شواهد و مدارک بدور از هرگونه سندسازی دارند ارایه دهند تا حقیقت ماجرا مشخص شود که ادعای کدام یک صحیح است و قوه قضاییه نیز به این مسئله مهم به دلیل اینکه با سلامت مردم سرو کار دارد ورود کند.مخالفان تراریخته ها نیز موافقان این محصولات را کسانی می دانند که خود چندین شرکت در این زمینه دارند که البته این مسئله تا حدود زیادی مشخص و آشکار است اما لازم است مخالفان تراریخته ها نیز با شواهد و مدارک متقن این مدارک را منتشر کنند تا مسولان ذی ربط در اینباره تصمیم گیری کنند.
در زیر بخش دوم مناظره درباره تراریخته ها را می خوانید که البته به دلیل ارایه آمار از سوی هریک از طرفین تصمیم گیری برای مخاطبان راجع به صحت گفته های هریک از طرفین بسیار سخت خواهد بود اما تناقض گویی های نماینده سازمان حفاظت محیط زیست درباره سال اخذ مجوز و رهاسازی برنج تراریخته در کشور به اندازه کافی می تواند ذهن مخاطبان را درگیر کرده و به شک و شبهه نسبت به صداقت ادعاهای وی وامی دارد:
سمیرا کهک نماینده سازمان محیط زیست درباره این که آیا برنج تراریخته در ایران مصرف می‌شود یا خیر، گفت: این که محصولات تراریخته به صورت مستقیم مصرف نمی‌شود ادعایی دروغ است؛ چرا که حتی بادمجان تراریخته هم در کشوری همانند بنگلادش مصرف می‌شود.
وی خطاب به منتقدان محصولات تراریخته اظهار کرد: افراد منتقد این محصولات باید بدانند که ما 15 سال است این محصولات را مصرف می‌کنیم؛ چرا 2 سال است که حرف از تولید ملی این محصولات به میان آمده این صحبت‌ها مطرح می‌شود.
نماینده سازمان محیط زیست تصریح کرد: تصویر سوزنی که در حال تزریق به محصولات است، نشان داده می‌شود؛ اما این در حالی است که ما با آمپول این نوع محصولات را مهندسی نمی‌کنیم و آنها را وارد می‌کنیم.
تولید ملی محصولات تراریخته به جای ورادات آنها!
کهک با بیان این که تولید کننده این محصولات آمریکایی‌ها و کمپانی‌های بزرگ هستند، گفت: در حال حاضر دو سال است که تصمیم گرفته‌ایم تا این محصولات را تولید ملی بکنیم اما برخی صداها در آمده است؛ این طبیعی است که کمپانی‌های آمریکایی با دست‌هایی سعی می‌کنند هراس و تشویش ایجاد کنند تا ایران تولید نداشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که گفته می‌شود ایران تنها کشوری است که برنج تراریخته استفاده می‌کند، اظهار کرد: ما کشت تراریخته نداریم فقط تصمیم گرفته‌ایم تا آن را مد نظر قرار دهیم و در حال حاضر نیز محصول پنبه مدنظر است که می‌خواهد مجوز لازم را بگیرد و محصول خوراکی هم نیست.
نماینده سازمان محیط زیست تصریح کرد: برنج تراریخته یا هر محصول دیگر مصرف نمی‌شود و باید به این توجه داشت که محصول تراریخته آفت ندارد و موجب سالم شدن محیط زیست خواهد شد.
کهک اظهار کرد: این که گفته می‌شود برنج تراریخته مصرف می‌شود چنین نیست و اگر مصرف می‌شد سم کاهش پیدا می‌کرد و سرطان در شمال کشور افزایش نمی‌یافت.
وی تصریح کرد: این طبیعی است که کمپانی‌های آمریکایی با نفود در مردم و مسئولان تشویش ایجاد کنند که به سمت تولید این محصولات نرویم و وارد کننده باشیم.
نماینده سازمان محیط زیست خطاب به عمرانی، مهمان دیگر برنامه که منتقد محصولات تراریخته بود، ادعا کرد: یک سری افراد وارد کننده سموم هستند و خودشان نماینده شرکت‌های فرانسوی محسوب می‌شوند و آقای دکتر نیز جزو این شرکت سم فروشی است.
در این هنگام مجری برنامه تاکید کرد بهتر است بحث را شخصی نکنید و به موضوعات علمی بپردازید؛ پاسخ خود را درباره برنج تراریخته بفرمایید.
دستکاری ژنتیکی برنج طارم در بنیاد راکفل
آزاد عمرانی عضو انجمن اورگانیک ایران و مهمان منتقد برنامه درباره برنج تراریخته اظهار کرد: در سال های قبل برنج طارم مولایی به خارج از کشور رفته و تراریخته شده است، که این برنامه نیز با همراهی بنیاد راکفل انجام گرفت؛ مهمان برنامه می‌گوید این افتخار و تولید ملی است خوب کجای این موضوع در ایران انجام گرفته است و به نوعی الگوی غربی‌ها بوده است.
وی با بیان این که اسنادی دال بر رها سازی برنج تراریخته در سال 83 وجود دارد، گفت: اسنادی و گزارش مجمع تشخیص مصلحت نظام نشان می‌دهد که برنج تراریخته در سال 84 مورد آزمایش قرارگرفت در صورتی که یک سال قبل از آن رهاسازی شده بود.
عضو انجمن اورگانیک ایران خاطر نشان کرد: متاسفانه برنج تراریخته در سال 83 رهاسازی شده بود و صدها کشاورز ایرانی آن را تولید کرده و به کشت مشغول شدند.
وی خطاب به مهمان برنامه افزود: شما ادعا کرده‌اید تولید تراریخته، افتخار ملی است، خوب بهتر است اول مجوز لازم را درباره ارزیابی محصول دریافت کنید.
عمرانی تاکید کرد: شما اجازه ندارید وقتی یک محصول مجوز رهاسازی از سازمان محیط زیست نگرفته، آن را رهاسازی کنید و شالیکاران به کاشت مشغول شوند.
عضو انجمن اورگانیک ایران تصریح کرد: شما ما را منتسب به آمریکا می‌کنید در صورتی که اصرار دارید ایران را کشوری تراریخته نشان دهید و نمونه بارز آن در سال‌های 83، 84 و 85 است که ایران در سال 85 به مقدار زیادی کشت تراریخته پرداخته است.
وی تصریح کرد: من آمریکایی هستم یا آن که آمار به آمریکا ارائه می‌دهد؛ من آمریکایی هستم یا آن شخص که سمت دولتی دارد و شرکت خصوصی تشکیل می‌دهد؛ من آمریکایی هستم یا آن شخصی که در مراکز تصمیم‌گیری حضور دارد و ذینفع است.
عمرانی تاکید کرد: برنج تراریخته در ایران تولید می‌شود و آنها که دم از تولید ملی در این حوزه می‌زنند، دقیقاً منافع آمریکایی ها را پیاده می‌کنند.
عضو انجمن اورگانیک ایران خطاب به میهمان برنامه و صحبت‌های وی اظهار کرد: شما بنده را متهم به نماینده‌گی سم‌فروشی می‌کنید در صورتی که بنده محصولات ارگانیک می‌آورم؛ بهتر است اطلاعات خود را اثبات کنید و مطالعات خود را افزایش دهید.
از تولید تا جمع‌آوری محصولات تراریخته
در ادامه کهک نماینده سازمان محیط زیست، با اشاره به سابقه‌ای از تولید برنج تراریخته در کشور، گفت: گزارش مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع نشان می‌داده که در سال 83 برنج تراریخته مجوز کشت و مصرف را دریافت کرد و بعد از تغییر دولت نیز تغییراتی ایجاد شد.
وی توضیح داد: سال 83 محصول برنج کشت شد اما بعد از تغییر دولت آقای اسکندری وزیر کشاورزی وقت تشخیص داد که این محصولات باید جمع‌آوری شود و البته این برنامه نیز دلایل سیاسی خود را داشت که وارد آن نمی‌شویم، اما در حال حاضر متاسفانه کشت محصولات تراریخته را نداریم که امیدواریم در آینده این موضوع را مورد توجه قرار دهیم.
چه کسی مجوز تولید برنج تراریخته را داد؟
آزاد عمرانی در ادامه این مناظره خطاب به نماینده سازمان محیط زیست گفت: تفسیر بنده از قانون درست است بهتر است به جای قانون سال 88 قانون سال 83 را درباره محصولات تراریخته مورد توجه قرار دهید و بگویید مجوز کشت و تولید برنج در آن سال چگونه صادر شد؟
سمیرا کهک نماینده سازمان محیط زیست نیز اظهار کرد: در حال حاضر قانون همراه بنده نیست شما بعداً به انجمن ایمنی زیستی مراجعه کنید و آن را دریافت کنید؛ در حال حاضر مجوز هم همراه بنده نیست، که می‌توانیم آن را بعداً تقدیم کنیم.
آزاد عمرانی در ادامه تاکید کرد: باید مجوزهای لازم از وزارت جهاد کشاورزی و مبادی ذیربط و سازمان محیط زیست گرفته شود.
وی خاطر نشان کرد: وقتی برنج را رهاسازی می‌کنید باید ارزیابی خطر آن صورت گرفته باشد در حالی که این محصول یک سال پس از رهاسازی مورد ارزیابی خطر قرار گرفت؛ شما چه طور دم از سلامت کشاورزان می‌زنید در صورتی که محصول را آزمایش نکردید و زمانی که رهاسازی صورت گرفت متوجه تخلف شدید.
عمرانی تاکید کرد: چرا ملت خود را در معرض ریسک قرار دادید؟ و چرا سال 83 رهاسازی را انجام دادید و در سال 84 به آزمایش آن روی آوردید؟
سمیرا کهک نماینده سازمان محیط زیست نیز تصریح کرد: آزمایش‌های مورد نظر پیش‌تر از آن انجام شده بود و گزارش‌های آن نیز موجود است.
عمرانی عضو انجمن ارگانیک ایران نیز در انتقاد به صحبت‌های نماینده سازمان محیط زیست اظهار کرد: بهتر است مجلات ایمنی زیستی را مطالعه کنید چرا که طبق انتشارات و گزارشات آن ارزیابی‌ها سال 84 انجام شد بنابراین هیچ ارزیابی پیش از رهاسازی صورت نگرفت.
وی تاکید کرد: ضمنا اگر ارزیابی مخاطرات انجام شده بود چرا سازمان محیط زیست جلو آن را گرفت و مانع ادامه فعالیت شد؟
سمیرا کهک نماینده سازمان محیط زیست نیز ادعا کرد: سازمان محیط زیست و خانم ابتکار برای این کار خود دلایل شخصی داشتند.
آزاد عمرانی عضو انجمن ارگانیک ایران نیز در این هنگام اظهار کرد: بهتر است بحث را منحرف نکنید و به صورت علمی به مباحثه بپردازید.
ممنوعیت کشت تراریخته در کشورها
در این هنگام مجری برنامه از نماینده سازمان محیط زیست پرسید گفته می‌شود برخی کشورهای اروپایی حتی یک وجب خاک خود را برای کشت تراریخته اختصاص نمی‌دهند و به مخاطرات آن توجه می‌کنند نظر شما چیست؟
سمیرا کهک نماینده سازمان محیط زیست خطاب به مجری برنامه گفت: بهتر است شما نشان دهید کدام کشورها چنین کاری را انجام داده‌اند و نام آنها را اعلام کنید.
مجری برنامه در این هنگام تاکید کرد بنده مجری هستم و سوال می‌کنم؛ در مقام پاسخگویی قرار ندارم.
سمیرا کهک نماینده سازمان محیط زیست نیز در پاسخ به این پرسش اظهار کرد: رفتار کشورهای اروپایی هیچ وقت به خاطر مخاطرات و سلامت و محیط زیست نبوده بلکه آنها دلایل سیاسی خود را دارند؛ چرا امریکا، ژاپن و استرالیا را مثال نمی‌زنید که این محصولات را کشت و استفاده می‌کنند.
آزاد عمرانی نیز در ادامه تاکید کرد: اگر این محصولات فوایدش بیشتر از مخاطراتش بود، به طور قطع کشت می‌شد.
وی تصریح کرد: دوستان منتقدان را به بی‌سوادی متهم می کنند اما سوال این است که آیا آلمان، سوئیس و برخی کشورهای اروپایی که دارای فن‌آوری و علم هستند محصولات تراریخته مصرف می کنند؟
عمرانی تاکید کرد: آلمان یکی از بزرگترین تولیدات فن‌آوری را در دست دارد اما حتی یک وجب از خاک خود را به تولید این محصول اختصاص نمی‌دهد.
وی با بیان این که سازمان بهداشت جهانی اخطاریه‌ای نسبت به محصولات تراریخته صادر کرده است، گفت: طبق نظر سازمان بهداشت جهانی تراریخته‌ها ممکن است با گونه‌های بومی اختلاف ژنی پیدا کنند و این اختلاف ژنی امنیت غذایی را تهدید می‌کند.
سمیرا کهک نیز با مطرح کردن برخی دلایل در دفاع از این محصولات در کشورهای آمریکایی و برخی کشورهای دنیا گفت: اگر این محصولات خوب نبودند چرا هر ساله کشت و مصرف آن افزایش می‌یابد و حتی در مورد سازمان بهداشت جهانی نیز باید گفت که آنها این نوع غذاها را سالم معرفی کرده‌اند.
نماینده سازمان محیط زیست تصریح کرد: اتحادیه اروپا نیز بعد از 25 سال تحقیق و پژوهش نتیجه گرفته که این محصولات ایمن و سلامت هستند.
وی خطاب به منتقد محصولات تراریخته گفت: چرا رابطه این قیام شما علیه تراریخته و اقامه دعوا اتهام جعل و تحصیل نامشروع علیه شما وجود دارد؟
در این هنگام مجری برنامه باز هم خطاب به نماینده سازمان محیط زیست گفت: بهتر است بحث را شخصی نکنید و نکات علمی را مدنظر قرار دهید.
آزاد عمرانی نیز در ادامه با بیان این که مصرف تراریخته در اروپا بیشتر برای سوخت صورت می‌گیرد، خاطر نشان کرد: کشورهای اروپایی این نوع محصولات را در اگزوز خودروهایشان مصرف می کنند و آن را به درون معده و شکم مردم نمی‌ریزند.
وی ادامه داد: در مورد افزایش سطح زیر کشت تراریخته باید گفت اگر این محصولات خوب بود چرا هند و چین سطح تراریخته خود را کاهش دادند.
عمرانی تاکید کرد: از میان 20 هزار محصول تراریخته حدود 400 محصول ارزیابی خود را گذرانده‌اند خوب در این میان برنج و پنبه تراریخته وجود ندارد و آنها نیز باید ارزیابی خود را بگذرانند.
وی خاطر نشان کرد: در مورد برخی کشورهای اروپایی نیز از سال 2010 بنا بر قانونی تاکید شد که می‌تواند به صورت اختیاری در مورد کشت و مصرف این نوع محصولات تصمیم‌گیری کند که آنها نیز تاکید کردند این محصولات را نمی‌کاریم تا زمانی که اثرات و ارزیابی آن مشخص شود.
عمرانی تصریح کرد: این گزارش که ادعا شده درباره سلام محصولات تراریخته وجود دارد چنین چیزی نیست، اگر این گزارش وجود داشته پس چرا آلمان، اتریش، سویس و ایتالیا و برخی کشورهای دیگر این محصولات را نمی‌کارند.
وی تصریح کرد: متاسفانه ما جایزه کشاورزی مملکت را به یک مهندس ژنتیک بلژیکی می‌دهیم، که اگر حرف‌هایش صحیح و درست بود می‌توانست دولت و کشور خود را درباره کشت محصولات تراریخته قانع کند و به او اجازه نمی‌دادیم تا در مورد تراریخته به قانع کردن دولت و مسئولان ما بپردازد.
عمرانی خطاب به نماینده سازمان محیط زیست تاکید کرد: بنده نقطه ضعفی ندارم اینجا حضور یافتم و میدان را خالی نکردم.
وی افزود: مهمان برنامه اتهاماتی وارد کرد که باید بگویم این حکم جلب کسی است که وجود دارد؛ معلوم است که چه کسی امشب جا زده و حضور نیافته است.
آزاد عمرانی در ادامه تصریح کرد: محصولات تراریخته مساوی با علف‌کش بیشتر است و فرمول سم‌های خطرناک در آن وجود دارد که باید توجه شود و ارزیابی نسبت به آن صورت گیرد، این که اروپا نسبت به آن توجه کرده به دلیل استفاده از همین علف‌کش‌ها است و بسیار خطرناک محسوب می‌شود.
وی تاکید کرد: طبق قانون برنامه ششم توسعه باید تمام محصولات تراریخته ارزیابی شوند و همه حق دارند از مخاطرات آن آگاه باشند؛ این محصولات باید دارای برچسب باشد و من و خانواده‌ام حق داریم تا برچسب آن را مورد توجه قرار دهیم که این مهم نیز باید در نظر گرفته شود.
