مشروح این گفت وگو به شرح زیر است؛
*آقای مهندس نوریان، به نظر شما به عنوان مدیر عامل شرکت معدنی و صنعتی چادرملو که سابقه زیادی در این زمینه هم دارید، آیا دستیابی به این هدف اقتصادی مهم امکان پذیر است؟
شکی نیست که ظرفیت های بسیار بالای معدنی ایران قابلیت توسعه بیش از پیش را دارند تا جایی که می توان به جرأت ادعا کرد، محصولات معدنی ایران در صورت رفع مشکلات موجود و تکمیل زنجیره تولید بهترین و مناسبترین جایگزین برای برداشته شدن اتکای دولت بر درآمدهای نفتی است.
ما با 390 میلیون تن برداشت سالانه از ذخایر معدنی، کمتر از 4/0 درصد از ذخایر خود را استخراج می کنیم، در حالی که استاندارد برداشت از ذخایر معدنی در جهان یک درصد است.
*آقای نوریان به نظر می رسد در شرایط فعلی معادن و صنایع فولاد دارای پتانسیل و آمادگی بیشتری برای ورود به بازار جهانی باشند، نظر شما چیست؟
سنگ آهن یکی از فراوان ترین عناصر فلزی موجود در زمین است که طبق بررسی های انجام شده اكسيد آن، حدود 5 درصد از پوسته زمین را تشکیل می دهد. بر اساس مطالعات انجام شده، تاکنون حدود 6/4 میلیارد تن ذخیره زمین شناسی سنگ آهن در ایران شناسایی شده که 5/2 میلیارد تن آن ذخیره قطعی است.
این عنصر، به عنوان ماده اولیه اصلی تولید فولاد، بیشترین سهم هزینه را در قیمت تمام شده فولاد دارد. بنا بر آمارهای موجود، در کشـور چیـن حـدود 39 درصد، کشـورهای اروپائی 31 درصد و در ایران حدود 25 درصد قیمت تمام شده تولید فولاد را، هزینه تأمین سنگ آهن تشکیل می دهد.
در حال حاضر میزان تولید سالانه سنگ آهن دانه بندی و كنسانتره در ایران حدود 42میلیون تن است که مجتمع معدنی و صنعتی چادرملو با تولید 5/10 میلیون تن کنسانتره و 5/1 میلیون تن سنگ آهن دانه بندی شده بزرگترین تولید کننده کشور است.
همچنین اکنون حدود ۱۷ میلیون تن فولاد در کشور تولید میشود که میزان مصرف داخلی هم تقریباً به همین میزان است.
*آقای نوریان در برنامه افق توسعه کشور تا سال 1404، تولید 55 میلیون تن فولاد پیش بینی شده برای رسیدن به این میزان تولید چه شرایطی لازم است؟
ببینید اگر قرار باشد در افق 1404 حدود 55 ميليون تن فولاد تولید شود، باید چیزی حدود 135 ميليون تن سنگ آهن برداشت شود و از آن8/14میلیون تن سنگ آهن دانه بندي، 2/77 میلیون تن کنسانتره و 72 ميليون تن گندله تولید کرد. در حالی که هم اکنون ظرفیت استخراج سنگ آهن در کشور 40 میلیون تن، کنسانتره 24 میلیون تن، گندله 22 میلیون تن و آهن اسفنجی 18 میلیون تن است و سال گذشته حدود 2 میلیون تن گندله وارد کردیم.
بنابراین رسیدن به مرز تولید 55 میلیون تن فولاد تنها با صدور مجوز و راه اندازی کارخانجات مختلف فولادی محقق نمی شود بلکه آنچه حائز اهمیت است، تأمین مواد اولیه این واحدهاست. در آینده نزدیك این واحدها، نیاز به مواد اولیه كنسانتره و گندله سنگ آهن پیدا خواهند كرد و از این رو، انجام اكتشافات گسترده در سطح كشور برای شناسایی معادن سنگ آهن ضروری است تا در نتیجه زنجیره تولید فولاد در همه بخش ها متوازن توسعه یابد، و در این شرایط است که اقتصاد مقاومتی عینیت پیدا می کند و می توانیم مدعی باشیم که اتکای درآمد کشور از دوش صنعت نفت برداشته شده است.
*شما از مدیران باسابقه معدنی هستید، فکر می کنید چگونه می توانیم علاوه بر ترسیم دورنمای روشن از صنعت فولاد، دغدغه های مقام معظم رهبری را هم در خصوص تکمیل زنجیره تولید و خروج از اقتصاد تک محصولی برطرف کنیم؟
واقعیت این است که برخی موانع موجود در بخش معدن کشور در سالهای اخیر علاوه بر کاهش سرمایهگذاری در این بخش، موجب غیرفعال شدن برخی از معادن فعال کشور هم شده است. الآن سهم بخش معدن از تولید ناخالص داخلی ما کمتر از یک درصد است، در حالی که حداقل باید 3% باشد که لازمه آن، اقدامات عاجل مسئولان دولتی و قانونگذاران محترم است.
اگر بخواهم مشکلات بخش معادن و صنایع معدنی را خلاصه کنم باید،
- به نبود شناخت کافی از پتانسیل های معدنی کشور و ضعف برنامههای اکتشافی و تامین منابع مالی لازم برای آنها.
- اجرا نشدن برنامه چهارم و پنجم توسعه در بخش اکتشاف و توسعه معادن.
- کم توجهی به توسعه زیرساختهای مورد نیاز بخش معدن.
- نقص قوانین و بوروکراسی ها در مقابل سرمایهگذاری داخلی و خارجی.
- افزایش هزینه های انرژی، حمل و نقل و....
- اجرا نشدن سند استراتژی توسعه صنعتی (سال 84)
- کمبود نقدینگی، بهره زیاد بانک ها، تسهیلات کم و...
- تحریم و مشکل قطع همکاری و تعاملات بینالمللی
- مشکلات صدور مجوزها و فقدان پنجره واحد، بوروکراسی و دیوانسالاری
- عدم ثبات قانون و مقررات
- فقدان جهتگیری توسعهای با نگاه صادراتی با رعایت افزایش ارزش افزوده در فراوردهها
- توجه نکردن به مزیتهای نسبی کشور در راستای برنامههای توسعهای
- نامناسب بودن محیط کسب و کار برای سرمایهگذاری داخلی، خارجی و تولید
- چابک نبودن دولت و سازمانهای دولتی مرتبط
- توسعه نامتوازن بخش صنایع معدنی
- کاهش شدید قیمت های جهانی
با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از وبسايت تابناک، تاریخ انتشاریکشنبه ۱۵ شهريور 1394، کد مطلب: ۵۲۹۳۰۶: www.tabnak.ir