شعارسال: معاونت صنايع دستي و هنرهاي سنتي ثبت جهاني شهر مريوان براي بافت کلاش (گيوه)، سيرجان براي گليم شيريکي‌پيچ و نخستين روستاي صنايع دستي در منطقه آسيا و اقيانوسيه «کلپورگان» براي سفال در سيستان‌وبلوچستان را تأييد کرد.

غدا هيجاوي، رئيس منطقه آسيا و اقيانوسيه شوراي جهاني صنايع دستي و کوين موراي، معاون رئيس منطقه‌اي شوراي جهاني صنايع دستي به‌عنوان ارزيابان شوراي جهاني صنايع دستي مرداد امسال از شهر مريوان در کردستان، سيرجان در کرمان و کلپورگان در سيستان‌وبلوچستان ديدن کردند تا روند توليد صنايع دستي در اين شهرها را بررسي کنند. شهرستان مريوان، قطب توليد «کلاش» محسوب مي‌شود. گليم «شيريکي‌پيچ» از شاخص‌ترين دست‌بافته‌هاي زنان روستايي و عشايري شهرستان سيرجان در استان کرمان بوده که خاستگاه اصلي آن روستاي دارستان در ۲۵ کيلومتري اين شهر است.

روستاي دارستان از قديم، مهد بافت گليم بوده که اين نام را نيز به‌همين‌خاطر گرفته است. «سفال» در سيستان‌وبلوچستان نيز با نام روستاي کلپورگان معروف است. اين روستا نزديکي شهر مرزي سراوان قرار دارد و سابقه هفت‌هزار ساله در سفالگري دارد. زنان بلوچ با استفاده از خاک رس اطراف محل سکونتشان، ظرف‌هاي سفالي درست مي‌کنند. ظرف‌هايي که با اين نوع خاک ساخته مي‌شوند، ابتدا به رنگ خاکستري است و بعد از آنکه در کوره پخته مي‌شوند به رنگ قرمز درمي‌آيند. غدا هيجاوي پيش‌ازاين درباره اينکه شهرهاي صنايع دستي بايد واجد چه شرايطي باشند، به ايسنا گفته بود: اين شهرها با توجه به راهنماهايي که دارند بايد پيشرفت کنند، مراکز آموزشي را توسعه دهند، موجب رونق صنايع دستي آن شهر باشند و در اين حوزه، ابتکار عمل به خرج دهند. درواقع بايد با حفظ سنت‌هاي خود، خلاقيت و نوآوري داشته باشند.

ثبت جهاني شهرها

به ‌گزارش روابط‌عمومي و اطلاع‌رساني سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري، تأييد مراجع بين‌المللي نوعي امتياز محسوب مي‌شود زيرا يک مرجع بين‌المللي متخصص و بي‌طرف آن را تأييد کرده؛ اين در حالي است که سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري در دولت يازدهم موفق به ثبت چهار شهر جهاني صنايع‌دستي در شوراي جهاني شد. سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري شهرهاي تبريز به‌عنوان «شهر جهاني فرش»، اصفهان به‌عنوان «شهر جهاني صنايع‌دستي»، لالجين به‌عنوان «شهر جهاني سفال» و مشهد به‌عنوان «شهر جهاني سنگ‌هاي قيمتي و نيمه‌قيمتي» را ثبت کرد.

بهمن نامورمطلق، معاون صنايع‌دستي و هنرهاي سنتي سازمان ميراث‌فرهنگي، صنايع‌دستي و گردشگري با تأکيد بر اصل برندسازي و تجاري‌سازي به‌واسطه ثبت روستا اعلام کرد که ايران از اين نظر پس از چين در رتبه دوم در سطح جهان قرار دارد.

ثبت شهرهاي جهاني صنايع‌دستي چه اهميتي دارد؟

انتخاب اين شهرها با توجه به شاخص‌هاي موجود و عوامل و عناصري که بايد رعايت کنند روند بسيار دشواري است؛ ازاين‌رو، هر کشوري که موفق به ثبت يک شهر در اين حوزه شود، مي‌تواند اين موضوع را به‌عنوان يکي از افتخارات خود محسوب کند.

مزاياي ثبت شهرهاي جهاني چه جنبه‌هايي دارند؟

ثبت شهر جهاني موجب برندسازي و شناخته‌شدن آن رشته خاص صنايع‌دستي در آن شهر در مقياس جهاني مي‌شود که به‌دنبال آن، هم از نظر فرهنگي و هم از نظر اقتصادي و تجاري و گردشگري مي‌تواند براي آن شهر مفيد باشد. اين امر به آن معني است که وقتي شهري به‌عنوان «شهر جهاني سنگ‌هاي قيمتي» نام مي‌گيرد، محصولات سنگ‌هايي که از اين شهر خارج مي‌شود در سطح جهان با نگاه ارزشمندتري موردتوجه قرار مي‌گيرد. علاوه‌برآن، موجب جذب گردشگر نيز مي‌شود.

ايران در اين حوزه از چه جايگاهي برخوردار است؟

در دولت يازدهم، چهار شهر کشور به‌عنوان شهر جهاني صنايع‌دستي ثبت شدند. درواقع، ما شهرهاي کانديداي خود را به شوراي جهاني معرفي کرديم و اين شورا اين چهار شهر را تأييد کرد. به‌این‌ترتيب، ايران پس از چين، در سطح جهاني، از نظر تعداد شهرهاي جهاني صنايع‌دستي در رتبه دوم قرار دارد.

آيا روند ثبت شهرهاي جهاني صنايع‌دستي تداوم دارد؟

در سال جاري قرار است دو شهر و يک روستا را براي ثبت به شوراي جهاني معرفي کنيم. به ‌دليل توجه خاص دولت يازدهم به روستاها، به شوراي جهاني پيشنهاد کرديم که علاوه‌بر شهرهاي جهاني، روستاي جهاني نيز مدنظر قرار گيرد که با اين پيشنهاد موافقت کردند. به‌این‌‌ترتيب، امسال اولين کانديداي روستاي جهاني خود را نيز به اين شورا معرفي خواهيم کرد که درصورت ثبت، اولين روستاي جهاني صنايع‌دستي را ايران ثبت خواهد کرد.

شهرهاي بعدي کانديدا براي ثبت را چه شهرهايي تشکيل مي‌دهند؟

ازآنجا که شهرها براي ثبت‌ جهاني بايد ابتدا ملي شوند، سه شهر ملي مشخص شده و در جلسه آتي نيز دو شهر ملي ديگر مشخص مي‌شود. شهرهاي نودشه کرمانشاه به‌عنوان «شهر ملي گيوه»، گنبد کاووس به‌عنوان «شهر ملي زيورآلات و فرش ترکمن» و درنهايت شهرضا به‌عنوان «شهر ملي سفال» انتخاب شده‌اند. علاوه‌براين، چند پرونده ديگر نيز در دست بررسي است که کاشان به‌عنوان شهر نساجي و شيراز به‌عنوان شهر خاتم ازجمله آنها هستند. در حوزه روستاها نيز در جلسه آتي پنج يا 6 روستا معرفي خواهند شد که روستاهاي «کلپورگان» بلوچستان، «رويين» در خراسان‌شمالي و چند روستاي ديگر در نقاط مختلف کشور ازجمله آنها هستند که از ميان آنها دو يا سه روستا به‌عنوان روستاهاي ملي انتخاب مي‌شوند و يکي از اين روستاها به‌عنوان نماينده براي ثبت روستاي جهاني معرفي خواهد شد.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه وقایع اتفاقیه، تاریخ انتشار: 27شهریور1396، کدخبر: 78434: www.vaghayedaily.ir