مقایسه یافته‌های مرکز آمار ایران از نرخ بیکاری در سراسر کشور نشان می‌دهد، نرخ «بیکاری دورقمی» در ۳ استان آذربایجان شرقی، اردبیل و مازندران از تابستان سال گذشته تا تابستان امسال تک رقمی شده است. البته «نرخ بیکاری تک رقمی» در استان آذربایجان غربی، در تابستان امسال دو رقمی شد و با افزایش ۴.۱ درصدی به ۱۱.۶ درصد رسید.

کمترین و بیشترین نرخ بیکاری

در حالی که طی ادوار اخیر استان مرکزی همواره کمترین نرخ بیکاری در بین ۳۱ استان کشور را به خود اختصاص داده بود، اما استان سمنان جایگزین استان مرکزی به‌عنوان کم‌بیکارترین استان کشور شد به طوری که نرخ بیکاری در این استان ۷.۱درصد است. علاوه بر این در حالی که استان کرمانشاه نیز به‌عنوان بیکارترین استان کشور در صدر جدول قرار داشت اما بر اساس آمار منتهی به تابستان ۹۶، استان چهار محال و بختیاری با نرخ بیکاری ۱۸.۳ درصدی، در بیکاری از کرمانشاه پیشی گرفت و بیکارترین استان کشور شد.استان کرمانشاه با نرخ بیکاری ۱۸درصدی رتبه دوم را داراست.

مرکز آمار ایران اعلام کرد، به طور تقریب نیمی از جامعه ایران با وجود داشتن توانایی کار نمی‌کنند، به طور تقریب 39.5میلیون نفر در مقابل جمعیت حدود 80 میلیونی کشور به دلایل متفاوت در تولید ناخالص داخلی نقشی ندارند. در نتایج سرشماری از نیروی کار سال 1395 که از سوی مرکز آمار ایران انتشار یافته است، از 39 میلیون و 593 هزار و 622 نفری که در جامعه در سال 1395 غیر فعال بودند، 20میلیون و 42هزار و 429 نفر به علت مسئولیت‌های شخصی و خانوادگی تمایلی به پذیرش شغل ندارند. براساس این گزارش، علاوه براین، 11میلیون و 559هزار و 492 نفر به‌ دلیل اشتغال به تحصیل یا آموزش شاغل نیستند. همچنین سه میلیون و 123هزار و 241 نفر از افرادی که شغلی احراز نکرده‌اند اعلام کرده‌اند که بی‌نیاز از انجام کار هستند. از سوی دیگر بیش از 11.5 میلیون نفر در حال تحصیل هستند که پس از طی دوران یاد شده وارد بازار کار کشور می‌شوند. نتایج نشان می‌دهد، 74.6درصد از جمعیت غیر فعال در مناطق شهری کشور و 25.4 درصد در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. مسئولیت‌های شخصی و اشتغال به تحصیل در مناطق شهری و روستایی بیشترین سهم در غیر فعال بودن را دارد. همچنین بیش از 500 هزار نفر اعلام کرده‌اند که از جست‌و‌جوی شغل دلسرد و ناامید شده‌اند.بازار کار کشور برای جذب نیرو مساعد نیست و هم‌اکنون بیش از 3.1میلیون نفر بیکار دارد. نرخ بیکاری در کشور 11.7درصد است که این نرخ برای مردان و زنان به ترتیب 9.6 و 20 درصد است. همچنین نرخ بیکاری جوانان 15تا 24 ساله 27.3 درصد است که برای مردان جوان 22.1 و زنان جوان46.1درصد است.بازار کار ایران از سه بعد اساسی دچار مشکل است.از سویی فرصت اشتغال برای جوانان کم است و از سوی دیگر بازار کار فرصت‌های شغلی برای حضور زنان ندارد و در نهایت خیل جمعیت بیکار کشور به طور عام دانش آموخته دانشگاهی هستند. همه این کژی‌ها در حالی است که دانشگاه‌های کشور افراد را برای بازار کار آماده نمی‌کنند به طوری که بسیاری از شاغلان تحصیلکرده در رشته‌های تحصیلی غیر مرتبط کار می‌کنند. نیمی از جمعیت کشور غیر فعال هستند در حالی که بازار کار نمی‌تواند نیروی کار متقاضی شغل را جذب کند.اگر بازار کار کشور مساعد بود بی‌تردید بخش مهمی از جمعیت غیر فعال می‌توانستند وارد این بازار شوند و تردیدی نیست تا زمانی که تولیدی در کشور اتفاق نیفتد همواره شاهد این شرایط هستیم.