شعار سال: معاون مدیـرکل دفتر بـرنـامه‌ریزی کلان آب و آبـفای وزارت نیرو در گفت‌وگو با خبرنگار ما، بارش‌های اخیر در کشور را اتفاق مثبتی ارزیابی اما تأکید کرد که این بارش‌ها نمی‌تواند «تنش آبی» در کشور را حل کند. او هشدار داد که اگر اصفهانی‌ها در مصرف آب شرب خود صرفه‌جویی نکنند، همچون سیستان و بلوچستانی‌ها در سال جاری دچار قطعی آب خواهند شد.

کاهش 50 درصدی روان‌آب‌ها و رودخانه‌ها

هدایت فهمی گفت: «بارش‌های اخیر نمی‌تواند گره تنش آبی را در کشور حل کند،» او روی مدیریت مصرف آب تأکید کرد. وی متوسط بارش‌ها در سال آبی (از یک مهر تا 10 اردیبهشت) جاری را 136 میلیمتر دانست که نسبت به سال گذشته 38 درصد کاهش داشته است. متوسط بارش در سال گذشته 218 میلیمتر بود. او از کاهش 50 درصدی روان آب‌ها و جریان‌های رودخانه‌ای خبر داد و گفت که دخیره آب پشت سدها هم کاهش یافته است. به گفته فهمی، میزان پرشدگی سدها 49 درصد است که این میزان در سال گذشته 65 درصد بود. این کارشناس نسبت به قطع آب شرب در سال جاری در اصفهان و سیستان و بلوچستان هشدار داد و گفت: «وضعیت سدهای اصفهان فوق‌العاده است.» او به میزان آب سدهایی که آب شرب اصفهان را تأمین می‌کنند اشاره و حجم سد زاینده‌رود را 12 تا 13 درصد و ملاصدرا را 10 درصد اعلام کرد و گفت: «اگر مردم همکاری نکنند، قطعی آب حتمی است.» فهمی در پاسخ به این سؤال روزنامه ایران که چرا به رغم انتقال آب‌های بسیار به اصفهان، همچنان این شهر با کمبود آب روبه‌رواست هم گفت: «انتقال آب همیشه یک شهر را از کم آبی نجات نمی‌دهد بلکه مدیریت مصرف است که می‌تواند به شهر کمک کند.» او افزایش فضای سبز و مصرف بالاتر از متوسط آب شرب در اصفهان را یکی از دلایل حال امروز این شهر دانست. فهمی انتقال آب را آخرین راهکار برای حل معضل کم آبی دانست و گفت: «آخرین راهکار باید پیوست‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی داشته باشد.»

احیای تالاب ها

مدیر دفتر اکوسیستم‌های تالابی سازمان حفاظت محیط زیست کشور، خشک شدن «تالاب‌های کوهستانی» کشور را نتیجه زهکشی‌های وزارت جهاد کشاورزی در دو سه دهه گذشته دانست واظهار امیدواری کرد که این وزارتخانه برای تخریب زهکش‌ها و احیای دوباره تالاب‌های کوهستانی با پردیسان همکاری کند. مسعود باقرزاده کریمی در ادامه به تلاش سازمان حفاظت محیط زیست برای گرفتن مصوبه دولتی به منظور زنده کردن تالاب‌های کوهستانی کشور در استان‌هایی چون لرستان، آذربایجان شرقی، گلستان و قزوین اشاره کرد. وی خشک شدن جنگل‌های زاگرسی را نتیجه خشک شدن تالاب‌های کوهستانی و افزایش زمین‌های کشاورزی دانست که اجازه نمی‌دهد خاک از بارش‌های سیلابی این روزها سود ببرد.

بلوط‌ها قربانی زهکش‌ها شدند

باقرزاده کریمی در ادامه، باران‌های سیل آسا و زودگذر سال‌جاری را در مجموع اتفاق خوبی ارزیابی کرد و گفت:«چون فصل کشت هم نیست همه بارش‌ها به سمت تالاب‌ها می‌روند.» او تأثیر سیلاب روی تالاب‌ها را بیشتر از آب‌های زلال دانست و گفت:«چون حامل مواد غذایی برای زیستمندان هستند و رسوب دارند.» البته کریمی تأکید کرد که سیلاب‌هایی که حجم زیادی از رسوب را با خود به تالاب می‌برند، نمی‌توانند سودمند باشند. او درباره تأثیرگذاری سیلاب‌ها روی تالاب‌ها با توجه به فرسایش خاک ناشی از انتقال آب‌ها و تخریب سرزمین به «ایران» گفت:«خاک فرسایش یافته و توان جذب سیلاب‌ها را ندارد. یکی از دلایل آن هم چرای بی‌رویه صورت گرفته و زهکشی‌های وزات جهاد کشاورزی است.» به گفته او وزارت جهادکشاورزی با زهکشی در دشت‌های کوهستانی در دو سه دهه گذشته، تالاب‌های کوهستانی را خشک کرده است. او گفت:« در کوهستان برف می‌بارد و در ارتفاعات باران. آب ناشی از بارش‌ها از طریق آبراهه‌های فرعی کوچک به دشت‌ها می‌رسد که در ارتفاع بالای 1300 متر از دریا هستند.» او از این دشت‌ها به تالاب‌های کوهستانی نام می‌برد و می‌گوید:« برای مثال تالاب(دشت) مرند در ارتفاع 1300 متراز سطح دریا قرار دارد و دشت گلپایگان در1500 متر.» او تالاب‌های بیشه دالان، قوری بلمک، صالحیه و... را از تالاب‌های خشک شده دیگردر نتیجه عملکرد سه دهه گذشته وزارت جهادکشاورزی دانست. باقرزاده کریمی، کارکرد تالاب‌های کوهستانی را علاوه بر تنوع زیستی، ذخیره آب در دل کوهستان‌ها دانست که در نهایت چشمه‌های مسیر را سیراب می‌کردند و هم سفره‌های زیر زمینی را تغذیه. به گفته او تالاب‌های کوهستانی باعث می‌شود تا همیشه «پروفیل خاک» مرطوب باشد:«اما جهادکشاورزی به اشتباه در زمان‌های گذشته آب این تالاب را به وسیله کانال‌هایی خشک کرد تا زمین‌های کشاورزی را توسعه بدهد.» او این سیاست را باعث خشک شدن بلوط‌های زاگرس دانست و پرسید: چطور رودخانه بزرگی چون کارون دچار کم آبی می‌شود؟ چون تالاب‌های کوهستانی خشک شده‌اند و توان تغذیه چشمه‌های دائم منتهی به کارون را ندارند. کریمی گفت:«نتیجه این سیاست این است که چشمه‌ها و رودخانه‌ها در زمان‌های سیلابی، وحشی و گل‌آلود هستند و در زمان غیرسیلابی، خشک.» او به وضعیت تالاب کوهستانی «قوری بلمک» لرستان اشاره کرد و زهکشی آب آن را باعث خشک شدن 21 چشمه دانست. کریمی گفت:«وزارت جهاد با یک زهکش، عمق ده متری آب تالاب را تخلیه کرد. بارش اخیر دبی این تالاب را به 20متر مکعب بر ثانیه رساند که آب این تالاب 600هکتاری می‌توانست هم 21 چشمه خشک شده را آبیاری کند و هم چاه‌های پایین دست را اما الآن به یک سیلاب تبدیل شده و آب گل‌آلود آن بعد از کشکان به کارون می‌ریزد. در نهایت هم رسوب آن در مخزن یک سد می‌نشیند.» او خشک شدن تالاب‌های کوهستانی را یکی از دلایل ایجاد ریزگردها اعلام کرد.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران ، تاریخ انتشار --------- ، کدمطلب: 465649 ، www.iran-newspaper.com