دستورالعمل همسان‌سازی حقوق بازنشستگان نسبت به شاغلان هرگز به اجرا درنیامد

بیش از صد هزار بازنشسته‌ای که در بانک‌های دولتی کار می‌کردند، دو تا سه‌برابر کمتر از شاغلان بانک‌ها مستمری دریافت می‌کنند. بهمن‌ماه سال 95 بود که دستورالعمل همسان‌سازی حقوق و دستمزد بازنشستگان بانک‌های دولتی نسبت به شاغلان ابلاغ شد، اما با گذشت تقریبا یک‌سال‌ونیم از ابلاغ این دستورالعمل، هنوز آنها مستمری حداقلی دریافت می‌کنند.

شعار سال: بازنشستگان بانک‌های دولتی به‌طور مداوم اعتراض خود را نسبت به این نابرابری اعلام کرده‌اند و بعد از به‌نتیجه‌نرسیدن تجمع‌ اعتراضی در اردیبهشت و تیرماه، قصد دارند تا پایان مهرماه جلوی در صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها گردهم بیایند و تجمعی اعتراضی را نسبت به این وضعیت برگزار کنند.

مستمری حداقلی، هزینه‌های حداکثری
کارکنان بازنشسته بانک‌های دولتی مدت‌هاست نسبت به عدم همسان‌سازی حقوق و دستمزد بازنشستگان نسبت به کارمندان دولت اعتراض دارند و باوجود اینکه دستورالعمل اجرای همسان‌سازی حقوق ابلاغ شده، اما همچنان به اجرا درنیامده است. یکی از بازنشستگان در توضیح شرایط حقوق و دستمزد فعلی خود توضیح می‌دهد: «طبق ماده ۴۱ آیین‌نامه استخدامی بانک‌ها یا ماده ۶۴ قانون مدیریت خدمات کشوری، حداقل حقوق شاغل و بازنشسته باید هم‌تراز و هم‌ردیف باشد، اما اکنون تمامی شاغلان بانک‌ها بیشتر از بازنشستگان حقوق دریافت می‌کنند، درحالی‌که به‌طورمثال یک رئیس شعبه درجه چهار درحال‌حاضر ۲۹‌ میلیون تومان ماهانه بابت حقوق ثابت و معیشت و حق همسر و حق اولاد دریافتی دارد. ما هربار برای رسیدگی به وضعیتمان به سراغ مدیران صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها رفتیم با در بسته مواجه شدیم. یکی از همکاران پیش‌کسوت جانباز بالای ۵۰ درصد بر اثر رفتار نامناسب در محل صندوق دچار افت فشار و ناراحتی قلبی شد و به حالت اغما رفت». بازنشستگان کارکنان بانک‌ها مانند دیگر بازنشستگان صندوق‌های کشوری و لشکری خواستار ترمیم حقوق و همسان‌شدن حقوق بازنشستگی با حقوق کارمندان دولت هستند. در همین رابطه، ذوقی، رئیس شورای هماهنگی کانون‌ها و رئیس هیئت‌مدیره کانون بازنشستگان بانک کشاورزی، به هزینه‌های سرسام‌آور زندگی و مشکلات فراوان بازنشستگان اشاره کرده و خواستار اجرائی‌شدن طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان شده است. وی پیشنهاد کرده تا اجرائی‌شدن دستورالعمل‌های همسان‌سازی حداقل نسبت به پرداخت علی‌الحساب ۲۰ درصد افزایش حقوق اقدام شود، اما با عملی‌نشدن هیچ‌کدام از دستورالعمل‌ها و پیشنهادها بازنشستگان بانک‌های دولتی در پی برگزاری یک تجمع اعتراضی هستند تا به‌صورت مسالمت‌آمیز خواسته‌ها و مطالبات خود را به گوش مسئولان مربوطه برسانند. یکی از بازنشستگان بانکی در نامه‌ای خطاب به مدیرعامل صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها نوشته است: «همکاران ما هربار برای درخواست مطالبات بحق خود به سازمان تحت ریاست شما آمدند با بی‌حرمتی و عدم پاسخ‌گویی مواجه شدند. اکنون جو بسیار بدی نسبت به عملکرد سازمان شما و شخص جنابعالی در بین ۱۲۰ هزار بازنشسته شبکه بانکی به‌ وجود آمده است.»

مقاومت در برابر اجرای یک دستورالعمل
ماجرای تمام این نارضایتی‌ها و حالا هم برگزاری تجمع از جایی شروع شد که دستورالعمل همسان‌سازی حقوق ابلاغ شد و هرگز به اجرا درنیامد. مقایسه دستمزد کارکنان بانک‌ها با شاغلان نشان می‌دهد آنها حدود دو تا سه‌برابر کمتر حقوق دریافت می‌کنند و با توجه به بالارفتن نرخ تورم، اجرای طرح همسان‌سازی حقوق بازنشستگان برای ترمیم این شکاف عمیق اجتناب‌ناپذیر است. به گفته کارشناسان، برای احیای حیات اقتصادی بازنشسته‌ها، با اجرای طرح همسان‌سازی، هم‌ترازی تا ۹۰ درصد انجام می‌شود، به این معنا که یک بازنشسته و شاغل تنها ۱۰ درصد اختلاف حقوقی با یکدیگر خواهند داشت. به گفته یکی از فعالان صنفی بازنشسته بانکی، برای اجرای طرح همسان‌سازی حقوق تمامی بازنشستگان کشور حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان نیاز است که در سال ۹۷ تنها سه هزارو ۴۰۰ میلیارد تومان از این مبلغ در قانون بودجه آورده شده و با رقم اصلی هنوز فاصله زیادی باقی مانده است. احمد حاتمی‌یزد، کارشناس بانکی، در گفت‌وگو با «شرق» توضیح می‌دهد: درحال‌حاضر در کشور 21 صندوق بازنشستگی فعال است که بزرگ‌ترین آنها از لحاظ تراکم جمعیتی تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی و کشوری است. اینکه ما بخواهیم حقوق و دستمزد مستمری‌بگیران را با شاغلان همسان کنیم عملا امر دشواری است، چراکه آنها در میزان دریافتی و کسورات متفاوت هستند. صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها نیز به همین منوال است. بعد از خصوصی‌شدن برخی بانک‌های دولتی، بازنشستگان آنها تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی درآمدند و اکنون هم دولت تمایل دارد بانک‌های دولتی که سهام آنها در بورس عرضه می‌شود، تحت پوشش صندوق تأمین اجتماعی دربیایند. صندوق بازنشستگی کارکنان بانک‌ها اکنون شامل بازنشستگان بانک‌های دولتی است». همسان‌سازی حقوق بازنشستگان با شاغلان در مورد جمعیت تحت پوشش تمامی صندوق‌های بازنشستگی از سوی دولت مطرح شده، اما هنوز به مرحله اجرا درنیامده است. در ماه‌های اخیر فشارهای تورمی حاصل از افزایش نرخ ارز و کاهش قدرت خرید که به گفته نماینده کارگری در شورای‌عالی کار بیش از 50 درصد بوده، نارضایتی و دشواری تأمین معیشت را برای مستمری‌بگیران نسبت به قبل دوچندان کرده و به همین علت است که آنها خواستار اجرای هرچه زودتر همسان‌سازی حقوق و دستمزد هستند، اما این طرح با تنگناهای مالی روبه‌روست. مدیرعامل صندوق بازنشستگی، جمشید تقی‌زاده، در این رابطه به ایسنا گفته است: سه درصد از جمعیت یک میلیون و ۴۰۰ هزارنفری اعضای صندوق بازنشستگان کشور یک‌میلیون و ۲۵۰ هزار تومان حقوق دریافت می‌کنند. برای جلوگیری از تعویق در پرداخت حقوق بازنشستگان بخش‌نامه‌ای صادر کردیم تا زمانی که بازنشستگان حقوق خود را دریافت نکرده‌اند، حقوق شاغلان هم پرداخت نمی‌شود که پیرو این بخش‌نامه هم‌اینک حقوق بازنشستگان زودتر پرداخت می‌شود. حتما باید ۱۵ هزار میلیارد تومان در بودجه سال ۹۸ برای صندوق بازنشستگان در نظر گرفته شود تا بتوانیم پاسخ‌گوی این قشر از جامعه باشیم.
به گفته او، دو هزار میلیارد تومان برای ۴۰۰ هزار بازنشسته در قالب وام پنج میلیون‌تومانی با کارمزد چهار درصد در نظر گرفته شده که نسبت به سال گذشته صد هزار نفر به ظرفیت تسهیلات‌گیرندگان اضافه شده است. همچنین ظرفیت خدمات سفر بازنشستگان نیز از صد هزار نفر به ۲۰۰ هزار نفر افزایش پیدا کرده است. اما موضوع اینجاست که طرح‌ها و دستورالعمل‌های دولت از سوی صندوق‌ها به اجرا درنمی‌آید و بازنشستگان به‌طور میانگین دستمزدی معادل یک میلیون و 200 هزارتومان دریافت می‌کنند که تقریبا یک‌سوم زیر خط فقر محاسبه‌شده از سوی مبادی رسمی است.