شعار سال: روزگاری نه چندان دور که هنوز تلفن های هوشمند راهی به خانه ها باز نکرده بود و فضای مجازی فرصت دورهم نشینی ها را کم نکرده بود، یلدا در کهگیلویه و بویراحمد رنگ و بوی شاهنامه و حافظ و یاقوت های سرخ انار و بزرگانی را داشت که حرمت دست های پینه بسته وموی سفیدشان برکت وچراغ هرخانه ای بود.
سنت شب یلدا نیز همچون دیگر سنتها در سایه شبکههای اجتماعی کمرنگ شده و شاید به اشتراک گذاشتن یک عکس برای خیلی از ما مهمتر از نشستن پای صحبت های بزرگان خانواده باشد.
آداب و رسوم شب یلدا اما در کهگیلویه و بویراحمد با شاهنامه خوانی و گفتن متیل و سفره های یلدایی انار و «گمک» و آجیلی مخلوط از گندم بوداده و بنه کوهی و بادام کوهی پیوند خورده است.
در کهگیلویه و بویراحمد یلدا که از راه می رسید، پیر و جوان و کودک و زن و مرد در خانه بزرگ خانواده گرد هم می آمدند و شبی به یادماندنی را در خاطراتی شیرین رقم می زدند و جوانان در لابهلای این قصهها و خاطرات درس زندگی می آموختند.
یلدا در کهگیلویه و بویراحمد سنتی دیرینه است که در لابلای هر فصلش برگ تازه ای از احترام به بزرگان خانه، صله ارحام، همدلی، دوستی، مشکلگشایی، شکر نعمت، دعا برای نزول نعمات الهی نگاشته شده است.
شب یلدا از کهنترین جشنهای ایرانی است که از دیرباز در منطقه عشایر نشین کهگیلویه و بویراحمد شبی برای آغاز پیوندها، دوستی ها و تازه کردن دید و بازدیدها است و رسوم ویژهای همچون شاهنامهخوانی و پخت انواع غذاهای محلی و سنتی و قصهگویی برای بچه ها از رسوم دیرینه این جشن پاییزی است.
شاهنامهخوانی یکی از آیین های کهن عشایر است که در شب یلدا صدای شاهنامه خوانی بزرگان سکوت این شب را می شکست و در سوسوی چراغ های روستا نور امید و دوستی را بر دل ها می تاباند اما امروزه این آیین کهن بهمرور زمان در شب های یلدا رو به فراموشی میرود.
در گذشته های نه چندان دور که ایل در هنگام کوچ اُتراق میکرد و به استراحت میپرداخت نیز ایلیاتیها در سیاهچادرها و کنار اجاق آتش دورهم جمع میشدند، چای مینوشیدند و با جانودل به صدای خوش شاهنامهخوان و روایتهای حماسی و تلخ و شیرین قهرمانان شاهنامه گوش جان میسپردند.
میرزا ابوالحسن حسینی از پیشکسوتان عرصه تعلیم و تربیت در این خصوص میگوید: در شبهای یلدا اهالی یک طایفه کنار هم مینشستند و تا صبح شاهنامهخوانی میکردند و شاهنامهخوانان به جز اشعار، حکایتها را نیز برای مردم تعریف میکردند و مردم شاهنامه را بسیار دوست داشتند.
امروزه اما، فضای مجازی مجال و علاقه ای برای برگزاری رسوم جذاب و سنتی مختلف نگذاشته و اغلب افراد در سنین مختلف، چنان وقت خود را در شبکه های اجتماعی می گذرانند که دیگر علاقه و حوصله ای برای پرداختن به رسوم و آیینها ندارند و همین امر به عاملی برای فراموشی سنت ها تبدیل شده است.
یکی دیگر از آیینهایی که در شب یلدا در این استان بسیار رواج داشت، برگزاری مراسم مربوط به ازدواج همچون «کدخداکشونی»، «باشلق برون» و «لباس کنون» بود که متاسفانه امروزه خیلی از این رسوم و آیین ها با گذر زمان از بین رفته یا کمرنگ شدهاند، آیین هایی که همه و همه زخمخورده تغییر زندگی از ایلی، عشیرهای و سنتی به شهرنشینی و مدرنیته است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ 30 آذر 97، کد مطلب: 4478104:www.mehrnews.com