شعارسال: رها شدن پس از ثبت جهانی یزد، عدم تعریف چشم انداز روشن و رویکرد مشخص در مدیریت و حفاظت از شهر تاریخی، مسئله اساسی یزد پس از ثبت جهانی است.

در واقع یزد را مردمان زنده دلِ آن، از دیروز تا امروز، هر روز و هرشب، هر طلوع و غروب و در هر فصل سال، ثبتِ جهانی کرده‌اند.

‎ثبت جهانی، به سان عینکی است که می‌بایست یزد را با آن دوباره قرائت کرد.

‎دو سال از ثبت یزد در فهرست میراث جهانی می‌گذرد و شهر تاریخی یزد هم، به سرنوشت سایر آثار میراث جهانی ایران پس از ثبت جهانی دچار شده است. رها شدن پس از ثبت، عدم تعریف چشم انداز روشن و رویکرد مشخص در مدیریت و حفاظت از شهر تاریخی، مسئله اساسی یزد پس از ثبت است.

‎حدود ٧٥٠ روز است كه یزد،عنوان شهر میراث جهانی ‎را در سرزمین ایران به تنهایی به دوش می‌كشد در حالی كه هنوز در محدوده٢٠٠ هكتاری، مدیریت هماهنگ شهری محقق نشده است.

‎متاسفانه در دوسال اخیر شاهد تغییرات پی در پی مدیریتی از استانداری و شهرداری، فرمانداری، میراث فرهنگی، راه و شهرسازی و حتی در بدنه کارشناسی نهادهای متولی بوده‌ایم.کمبود نیروی استادکار ماهر در زمینه مرمت، عدم انجام پژوهش‌های مرتبط و کاربردی در حوزه شهر میراث جهانی، بویژه در حوزه‌های علوم اجتماعی، اقتصادی و بررسی اثرات ثبت جهانی بر شهر، سبب شده تا آینده‌ای وهم آلود پیش روی شهر میراث جهانی متصور بود. خوشبینانه‌ترین حالت آن، با همین روند پیش رو، تبدیل شدن به شهری تماما گردشگری، شبیه ونیز که زندگی از آن رخت بر بسته و مورد هجوم گردشگران قرار بگیرد. از طرف دیگر با توجه به پایین بودن زیرساخت‌های گردشگری،( پرواز بین المللی، هتل‌های و مراكز اقامتی و...) تحقق این مهم نیز به کندی است.

به بیان دیگر، عدم تعادل بین حفاظت بافت به منظور جاذبه و گردشگری، و حفاظت به منظور تداوم زندگی در آن از دیگر چالش‌های پیش روی متولیان امر حفاظت شهر است.

‎آنچه در اسناد ثبت جهانی بر آن تاکید شده است، اینکه یزد می‌تواند منبع الهام بخشی برای سایر شهرهای دنیا در زمینه توسعه پایدار، صلح و... باشد. یزد در دوره‌های تاریخی مختلف هیچگاه پایتخت سیاسی نبوده است اما همواره پایتخت صلح و دوستی و همزیستی مسالمت‌آمیز بوده است كه با قدم زدن در كوچه‌های آشتی كنانش، می‌توان به این مهم پی برد. اما متاسفانه امروزه شاهد اختلافات جناحی و سیاسی و اثر آن بر تصمیم گیری‌ها و امورات شهر هستیم.

حال این سوال مطرح می‌شود:

«‎چگونه یزد می‌تواند الهام بخش صلح در جهان باشد؟» قرائت شهر و ذكر زندگی،ما زندگی اصیل خود را فراموش كرده‌ایم.پیوند آب و آسمان را در خانه‌هایمان گم كرده‌ایم. آشتی با طبیعت را به جنگ با آن بدل كرده‌ایم. حقوق هم سایه و حسن همجواری را فراموش كرده‌ایم و... اما یزد، شهرِ قدرشناسی است؛ که شاهدش تداوم هزار ساله زندگی در آن است، شهری مردم‌وار و مردم ساخت که امروزه با ثبت در فهرست میراث جهانی، تنها غباری از آن زدوده و دوباره کشف شده است.

امروز، یزد، فقط دارالعباده و دارالعلم و شهر بادگیرها نیست، یزد، با حفظ همه ارزش‌های خود، شهر میراث جهانی است و لازم است مدیریت شهری هم با دقت و ظرافت بیشتری نسبت به برنامه‌ریزی و اجرا و به‌عبارت‌دیگر مداخله در شهر میراث جهانی اقدام کند.

مسئولیت ما در برابر این میراث مشترك بشریت و این "امانت" خطیر، این است كه همچون سایر اجدادمان، نسبت به آبادانی شهرمان حساس باشیم. درد آن را بفهمیم و در جهت بهبود آن تلاش کنیم. شهردار شهرمان باشیم و از آن مراقبت کنیم.

از این رو، شهروندان یزدی و بویژه رسانه‌ها و اهالی قلم در قرائت و معرفی شهر تاریخی نقشی اساسی دارند. كه خوشبختانه در طی دو سال گذشته این حساسیت بخوبی دیده شده و اهالی رسانه همواره در روزنامه‌ها و محیط مجازی، رادیو، تلویزیون و... از یزد جهانی و شهر جهانی گفته‌اند و نوشته‌اند: دوصد گفته چون نیم كردار نیست...

به قول یكی از بزرگان عرصه میراث كشور، اگر امروزه یزد در فهرست میراث جهانی قرار گرفته است، نه به خاطر كارهای انجام شده بلكه بخاطر كارهایی است كه انجام نشده است تا این شهر گلین، همچنان استوار، پویا و سرزنده باقی بماند.

مشاور میراث فرهنگی شورای شهر یزد

‎

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته ازسایت خبری تحلیلی اسکان نیوز، تاریخ انتشار: 21 تیر 1398 ، کدخبر:21160 ،www.eskannews.com