شعار سال: یکشنبه شب دو هفته پس از آن سخنرانی، کاخ سفید در بیانیه‎ای رسمی با اعلام این مسأله که ترکیه بزودی عملیات خود را در شمال سوریه آغاز می‎کند، از خروج نیروهای امریکایی از این منطقه پرده برداشت و به اردوغان چراغ سبز نشان داد تا عملیات خود، با عنوان «چشمه صلح» را کلید بزند.

«دونالد ترامپ» اندکی بیش از سه ماه پیش، در ماه ژوئن در توئیتی نوشت: «اردوغان 6 هزار نیروی نظامی خود را در مرزهای کشورش با سوریه مستقر کرده تا کردهایی را که به ما کمک کردند با داعش بجنگیم، نابود کند. اما من به او تلفن کردم و از او خواستم که این کار را نکند. به او گفتم که تو نمی‎توانی این کار را بکنی.» اما اخباری که یکشنبه شب از کاخ سفید شنیده شد، حاکی از آن بود که او همانطور که در نزدیک به سه سال گذشته نشان داده، در سیاست خارجی خود فاقد ثبات لازم است و در واقع هرگاه منفعت دولتش اقتضا کند، ولو به بهای قربانی کردن متحدان خود، در سیاست‎های اعلامی‎اش چرخش‎های 180 درجه‎ای ایجاد می کند. این چرخش‎ها بویژه در سیاست‎های او در سوریه پیش از این نیز دیده شده‎است. به گزارش روزنامه امریکایی «نیویورک تایمز»، بر اساس دستوری که دونالد ترامپ برای پنتاگون فرستاد، نیروهای نظامی امریکا که در شمال سوریه هستند، از این منطقه خارج شدند. اما هنوز در سوریه به سر می‎برند. کاخ سفید نیز در بیانیه‎ای که در این خصوص منتشر کرد، تأکید کرده که امریکا از عملیات ترکیه حمایت نمی‎کند. این به آن معنا است که واشنگتن مانع این حمله که علیه کردها به‌عنوان متحدانش در سوریه است، نخواهد شد.

استقبال اردوغان

ساعتی پس از انتشار این بیانیه، «رجب طیب اردوغان» در سخنانی با اعلام خبر خروج نیروهای امریکایی از شمال سوریه، به کردهای مناطقی که او خواهان آن است منطقه امن مورد نظرش شوند، هشدار داد: «عملیات ما ممکن است هر لحظه آغاز شود.» رئیس‎جمهوری ترکیه که در ماه‎های اخیر به‌خاطر خرید سامانه دفاعی اس 400 روابط پر تنشی را با امریکا سپری کرد، اما به یمن موقعیت استراتژیکی که دارد، توانسته ابرهای تیره اختلاف را پس بزند، برای تأکید بر تداوم روابط خود با «ترامپ» خبر داد، اواسط ماه آینده میلادی به امریکا سفر می‎کند تا با دونالد ترامپ پرونده خرید جنگنده‎های امریکایی اف 35 را ببندد. پیشتر «دونالد ترامپ» گفته بود که به‌عنوان تنبیه ترکیه به‌خاطر خرید اس 400 روسی، قرارداد فروش این جنگنده‎های پیشرفته را تعلیق کرده‎است.

واکنش اعتراضی کردها

آب شدن یخ‎های روابط بین امریکا و ترکیه، هرچند منافع دو کشور را برآورده می‎کند، اما برای کردهای سوریه خوشایند نیست. آنها هرچند مبارزه‎هایشان علیه داعش ستودنی بود، اما در کنار امریکا قرار گرفتند و گاه در جهتی حرکت کردند که مخالف منافع دمشق بود. به‌گزارش خبرگزاری «فرانس پرس»، کردها - که این نخستین بار نیست، با بدعهدی امریکا و بویژه ترامپ روبه‎رو می‎شوند - روز یکشنبه با پیچیدن بوی حملات آتی ترکیه در مشامشان، ساعتی پیش از انتشار بیانیه کاخ سفید، دست به تظاهراتی در اعتراض به این حمله زدند و ضد ترکیه شعار سر دادند.

نیروهای دموکراتیک سوریه، بال نظامی کردهای این کشور پیشتر اعلام داشته بودند، برای جلوگیری از حمله احتمالی ترکیه، به تمام تعهدات خود، از جمله برداشتن موانع نظامی بین دو منطقه تل ابیض و سیرکنانه، عمل کردند. اشاره آنها به توافقی است که در ماه اوت بین ترکیه و امریکا به دست آمد و برمبنای آن دو طرف توافق کردند، یک مرکز فرماندهی مشترک تشکیل دهند. امریکا کردها را مجاب کند، سنگرهای خود را تخریب کنند و ترکیه نیز متعهد شود عملیاتی علیه کردها انجام ندهد.

اما اکنون با توافق جدیدی که بین ترامپ و اردوغان حاصل شده، کردها ناامیدتر و بدبین‎تر از هر زمان دیگری نسبت به امریکا می نگرند. از همین رو«جاناتان مارکوس»، تحلیلگر دفاعی «بی‎بی‎سی»، معتقد است: «این توافق جدید می‎تواند منجر به گرایش کردها به سمت اتحاد با دمشق شود و علاوه بر آن ریسک هرج و مرج در منطقه را بالا ببرد. ضمن اینکه هرچند ترامپ فعلاً دستور خروج نیروهای امریکایی از شمال سوریه را صادر کرده، اما ممکن است، این دستور تبدیل به‌دستور خروج کامل این نیروها از سوریه شود. چیزی که مدتها است، ترامپ خواهان آن است.» او همچنین اقدام ترامپ را خیانت او به کردها تلقی کرده ‎است.

واکنش اروپا و روسیه

عملیاتی که ترکیه قصد دارد، در پی چراغ سبز امریکا در شمال سوریه کلید بزند، دیروز با واکنش روسیه و اتحادیه اروپا نیز مواجه شد. «دیمیتری پسکوف»، سخنگوی کاخ ریاست‎جمهوری روسیه با اشاره به اینکه ولادیمیر پوتین هنوز با همتای ترکیه‎ای خود در این خصوص مذاکره نکرده‎است، تاکید کرد: همه نیروهای نظامی خارجی که به صورت غیرقانونی در سوریه به سر می‎برند، باید از این کشور خارج شوند. وی همچنین گفت امیدوار است، ترکیه به اصل تمامیت ارضی سوریه پایبند باشد. فدریکا موگرینی هم که آخرین روزهای کاری خود در سمت مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا را می‎گذراند، با وجود وعده‎های اردوغان برای بازگشت آوارگان سوری به کشورشان پس از عملیات ترکیه، هشدار داد: همان طور که همیشه گفته‎ایم، با ابزارهای نظامی نمی‎توان وضعیتی پایدار ایجاد کرد.

«منطقه امن» ترکیه در سوریه کجا است؟

منطقه امن مورد نظر ترکیه به‌طور کامل نوار مرزی شمال سوریه و به‌عبارتی شمال شرق استان حسکه تا شمال شرق استان حلب را در بر می‎گیرد. طول این منطقه 460 کیلومتر است و عمق آن حداقل 5 کیلومتر است و در برخی مناطق ممکن است تا 30 کیلومتر هم پیش برود. البته امریکا در توافق ماه آگوست مخالف عمق 30 کیلومتری این منطقه بود و اعلام کرده بود، این منطقه نباید حداکثر دورتر از 14 کیلومتری مرز ترکیه باشد.

واکنش‎های تویئتری

برت مک گورک، فرستاده سابق ترامپ در ائتلاف ضد داعش:

دونالد ترامپ فرمانده کل نیست. او تصمیماتی تکان دهنده و بدون دانش و مشورت می‌گیرد. او پرسنل نظامی را بدون هیچ پشتوانه‌ای می‎گذارد و به آنها آسیب می‌رساند. او سر و صدا می‎کند و هنگامی که رقبا با او تماس می‌گیرند یا با یک تماس تلفنی جدی مواجه می‌شود، متحدین ما را به خطر می‎افکند.

روبن گالگو، عضو دموکرات مجلس نمایندگان امریکا:

اجازه دادن به ترکیه برای اینکه در شمال سوریه به پیش رود، یکی از بی‎ثبات‎ترین حرکاتی است که می‎توانستیم در خاورمیانه انجام دهیم. کردها دیگرهرگز به امریکا اعتماد نخواهند کرد. آنها به دنبال متحدانی جدید خواهند رفت و یا به تنهایی از خود محافظت خواهند کرد. پمپئو بازهم شکست خورده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری ایران آنلاین ، تاریخ انتشار 16 مهر 98، کد خبر: 506742، www.ion.ir