شعارسال: با قدم گذاشتن در مرزهای جنگلی استان کهگیلویه و بویراحمد به‌ خوبی می‌توان غم‌زدگی و پژمردگی درختان جوان و کهنسال این خطه از سرزمین‌ ایران را مشاهده کرد و دید؛ بسیاری از آن‌ها یا خشک شده‌اند یا دچار بیماری‌ هستند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد با تشریح وضعیت کنونی بیماری‌های جنگلی در حوزه زاگرس، وجود این بیماری‌ها را بسیار خطرناک ارزیابی کرد و گفت: شرایط جنگل‌های زاگرس نگران‌کننده و تأسف‌بار است. هشدار می‌دهم اگر کسی به داد آن‌ها نرسد، وضعیت بدتر خواهد شد.

بیماری خشکیدگی کمر به نابودی زاگرس بسته است

 جواد رحیمیان گفت: 870 هزار هکتار عرصه جنگلی در استان کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که حدود 80 درصد این جنگل‌ها را درختان بلوط تشکیل داده ‌است.

وی با بیان این‌که در تمام دنیا بیماری‌های جنگلی وجود دارد که دلیل آن تغییرات اقلیمی و عامل اصلی آن انسان است، خاطرنشان کرد: بیماری مهمی که اکنون جنگل‌های حوزه زاگرس به‌ویژه جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد و 130 هزار هکتار از جنگل‌های زاگرس را در برگرفته، بیماری خشکیدگی یا زغالی بلوط  است که ما جنگل‌شناسان نشانه‌های آن را به‌خوبی در جنگل می‌بینیم اما برای یک فرد عادی ملموس نیست.

این جنگل‌شناس گفت: مجنونی‌شدن درخت و ریزبرگی از نشانه‌های این بیماری در جنگل‌ها است و به‌دلیل نوسانات بارش، در برخی سال‌ها این بیماری خود را زیاد نشان می‌دهد و در برخی سال‌ها هم این بیماری خود را نشان نمی‌دهد یا کم‌تر نشان می‌دهد.

رحیمیان با اظهار تأسف از شیوع این بیماری در جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد، یادآورشد: ‌حدود 40 هزار هکتار از عرصه‌های جنگلی استان به بیماری جوانه‌خوار بلوط مبتلا است و در ابتدای فصل رویش به دلیل پایین‌بودن کانون جوانه‌ها این بیماری شدت می‌گیرد، جوانه‌ها آسیب جدی می‌بینند و درختان بلوط با کندی رشد مواجه می‌شوند.

وی گفت: برخی از جنگل‌های زاگرس مانند مناطق لوداب بویراحمد، بوستان باشت و برخی مناطق گرمسیری  اکنون با این بیماری مواجه هستند، چون دارای بارش کم‌تر بوده‌اند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد با بیان این‌که برای مقابله و پیشگیری از این نوع بیماری از محلول‌پاشی بیولوژیکی به نام باکتریBT در سال جاری استفاده کردیم، اظهارداشت: برای نخستین‌بار در جنگل‌های ایران با استفاده از پهپاد اقدام به محلول‌پاشی در حدود سه‌هزار هکتار از جنگل‌های شهرستان بویراحمد در استان کهگیلویه و بویراحمد کردیم.

رحیمیان افزود: اگر بخواهیم خسارت وارده به جنگل‌های استان را به تومان در بیاوریم، باید بگوییم که قیمت هر درخت بلوط در نرخ جهانی 200 میلیون تومان است که خسارت‌های وارده به سبب بیماری‌ها به جنگل‌های زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد به ریال در نمی‌آید و رقمی بسیار بسیار بالا و شاید بتوان آن را نجومی نامید.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد با تشریح بیماری جوانه‌خوار جنگل‌های استان کهگیلویه و بویراحمد اظهار داشت: در شهرستان چرام این استان هم جنگل‌های زاگرس با هجوم جوجه تیغی که به آن «تشی» هم می‌گویند، روبه‌رو است، ولی سطح این تخریب کم‌تر از دو بیماری گذشته و دلیل آن هم نبود غذا برای این جانور جنگلی است که سبب می‌شود به بنه و بلوط حمله کند.

وی گفت: جنگل‌های زاگرس در استان کهگیلویه و بویراحمد حداقل با پنج بیماری دست و پنجه نرم می‌کند که برخی از این بیماری‌ها به‌شدت زغالی بلوط و جوانه‌خوار نیستند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد با اشاره به نام این بیماری‌ها، خاطرنشان کرد: فسیل گلابی و فسیل زبان گنجشگ از دیگر بیماری‌های جنگلی در این استان است که البته خسارت آن‌ها از دو بیماری اصلی کم‌تر بوده.

رحیمیان افزود: برگ‌خوار شن یکی دیگر از بیماری‌های زاگرس است که خیلی به چشم نمی‌آید و اولویت کاری ما در شرایط موجود مقابله با دو بیماری اصلی درختان بلوط است.

اگر باران به کوهستان ببارد

وی با بیان این‌که سم‌پاشی در جنگل‌ها ممنوع است و فقط با محلول‌پاشی می‌توان تا حدودی از گسترش بیماری‌های  زغالی بلوط و جوانه‌خوار جلوگیری کرد، اظهار داشت: از الان به مدت 10 سال باید هرساله و به صورت مستمر کار محلول‌پاشی در جنگل‌ها انجام گیرد تا از روند گسترش بیماری جلوگیری شود.

این جنگل‌شناس گفت: درباره بیماری ‌خشکیدگی یا همان زغالی بلوط نمی‌توانیم کار خاصی انجام دهیم و مهم‌ترین راهکار مقابله با این بیماری خطرناک، ریزش نزولات جوی به‌ویژه باران است.

رحیمیان با مطلوب ارزیابی‌کردن بارش‌ها برای مقابله با بیماری‌های جنگلی ادامه داد: مقدار آبی که به‌صورت نزولات جوی در جنگل‌ها جاری می‌شود، باید تبدیل به رواناب شده تا به خاک وارد شود.

وی گفت: این بیماری در جنگل‌ها طبیعی است و درختان وقتی خشک می‌شوند، باید تبدیل به خاک شوند تا خاک تقویت شود، اما هرچه درختان ضعیف‌تر باشند، این بیماری گسترش بیش‌تری پیدا می‌کند.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد افزود: اگر تمام چوب‌های خشک را از جنگل‌ها جمع‌آوری کنیم، احتمال حمله این بیماری به درختان سالم وجود دارد، اما نمی‌توانیم چوب تمام درختان جنگلی را جمع‌آوری کنیم.

رحیمیان بهترین راهکار برای مقابله با گسترش قارچ‌های جنگلی را سنگ چینی پای درختان جنگلی عنوان کرد و اظهارداشت: با این کار می‌توان رواناب‌ها را در جنگل‌ها ایجاد کرد تا درختان تقویت شوند.

وی گفت: اگر بارندگی در سال جاری به 650 تا 800 میلی‌متر در جنگل‌های زاگرس نرسد، باتوجه به عملیات محلول‌پاشی، این بیماری‌ها قابل کنترل است و اگر میزان بارش‌ها پایین باشد، به‌طورحتم شدت بیماری‌ها تشدید می‌شود؛ یعنی اگر الان 130 هزار هکتار از جنگل‌های استان به این بیماری مبتلا هستند، امکان افزایش آن تا 200 هزار هکتار هم دارد.

این جنگل‌شناس با بیان این‌که محلول‌پاشی فقط برای بیماری قارچی یا زغالی بلوط صورت می‌گیرد و برای سایر بیماری‌ها مانند جوانه خواری از محلول‌پاشی استفاده نمی‌شود، یادآورشد: مجنون‌شدن درختان بلوط نشان‌دهنده شروع بیماری قارچی بوده و اولویت ما مقابله با بیماری‌های بلوطی است، چون زاگرس با بلوط زنده است.

پول هم دیگر دردی از زاگرس دوا نمی‌کند

رحیمیان گفت: برای مقابله با این بیماری‌ها هم‌اکنون هم به نیروی انسانی باتجربه و دانشگاهی و هم به اعتبارات ویژه نیاز داریم و باید کارشناس ناظر حضور داشته باشد، چون در جنگل‌ها هرجایی نمی‌شود سنگ‌چینی کرد و هرجایی نمی‌شود تشتک را به درستی انجام داد.

رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان بویراحمد با تشریح وضعیت اعتبارات برای مقابله با بیماری‌های جنگلی در استان کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: اعتباری که در سال‌های 90 و 91 در سطح هکتاری به ما می‌دادند، یک تا دو میلیارد تومان بود، اما در این سال‌ها متأسفانه اعتبارات کم شده است.

رحیمیان گفت: اعتبار کنونی برای مقابله با این بیماری‌ها اکنون حدود 100 تا 200 میلیون است که دردی را دوا نمی‌کند.

شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: 20آذر1398 ، کدخبر: 79098: sabzineh.org