شعار سال: هرچند لرستان به دلیل شرایط مطلوب  آب و هوایی از ظرفیت مناسبی برای تولید عسل با کیفیت برخوردار است اما وجود مشکلات موجب شده این صنعت سود آور آنچنان که باید و شاید نقش چندانی در اشتغال و رونق اقتصادی استان نداشته باشد.

در حالی که به گواه کارشناسان عسل تولید شده استان از عسل‌های ممتاز دنیا است، اما جایگاهی در صادرات ندارد. نبود برند سازی و بسته‌بندی مناسب نبود آزمایشگاه، عدم شناسایی بازار هدف و تبلیغات مناسب همه دست به دست هم داده تا این ظرفیت همچنان مغفول بماند. 

فراهم نبودن شرایط و عدم حمایت لازم از سوی دستگاه‌هایی مانند جهاد کشاورزی، صنعت و معدن و استاندارد از دیگر مشکلات زنبورداران استان است که مطرح می‌کنند، مواردی که موجب باقی ماندن عسل تولید شده در انبارها شده است.

عدم حمایت مناسب دولت موجب شده زنبورداران نتوانند به تولید فرآورده‌های جانبی که ارزش افزوده قابل توجهی به دنبال دارد، روی آورند.

عدم حمایت دولت از زنبورداران

کرم محمدی منش یکی از زنبورداران عسل لرستان که  حدود 14 سال است در این عرصه فعالیت دارد، در هین راستا اظهارکرد: من علاوه بر تولید عسل در زمینه تولید فرآورده‌های جانبی عسل مانند برموم، ژل رویال، گرده گل، کرم برموم و اخیرا نیز زهرعسل فعالیت دارم، اما متاسفانه شاهد عدم حمایت مناسب دستگاه‌های مختلف هستیم.

این زنبوردار نمونه استانی گفت: نبود بیمه تامین اجتماعی یکی از مهمترین مشکلات پیش روی زنبورداران استان است، به طوری که این قشر از امنیت شغلی برخوردار نیستند.

وی افزود: وجود عسل‌های دست ساز که مهر استاندارد هم دارند به اصطلاح سر مال عسل‌های اصلی زده است.

بالا بودن هزینه تولید

بالا بودن هزینه تولید عسل  نیز از دیگر مشکلات زنبورداران استان که محمدی منش به آن اشاره و گفت: وقتی هزینه تولید بالا است به تبع آن مصرف کننده توان خرید ندارد و ناچار است عسل با قیمت ارزان را خریداری کند.

ورود زنبورداران مهاجر و نبود داروهای سالم و ارزان قیمت نیز از دیگر مواردی است که این تولیدکننده عسل به آن اشاره کرد.

عسل دست ساز و ظلم به زنبورداران

وی در ادامه با اشاره به اینکه فرآورده‌های جانبی فراوانی دارد، گفت: متاسفانه آگاهی مردم در این خصوص بسیار کم است، در حالی که گرایش زنبورداران به سمت تولید فرآورده‌های جانبی می‌تواند منابع مالی خوبی برای آنها  ایجاد کند.

این زنبوردار نمونه در پایان با بیان اینکه اکنون حمایت از زنبورداران «صفر» است، تصریح کرد: دولت نه تنها حمایتی انجام نمی‌دهد بلکه عسل دست ساز اردبیل و خوانسار و دیگر استان‌ها را از بازار جمع‌آوری نمی‌کند و این ظلم به زنبورداران است.

نبود بازار مناسب، مشکل زنبورداران

یکی دیگر از تولیدکنندگان عسل لرستان نیز که از وضع زنبورداران گلایه دارد اظهار کرد: یکی از مشکلات اصلی زنبورداران نبود بازار است، به طوری که می‌توانم 50 انبار را نشان دهم که عسل تولید شده بدون استفاده در آنها باقی مانده است.

عادل حاجی عنوان کرد: برخی رابط‌ها عسل تولید شده را به نصف قیمت خریداری می‌کنند و در نهایت این زنبورداران هستند که متحمل ضرر می‌شوند.

وی تاکید کرد: نه تنها هیچ گونه حمایتی  از زنبورداران انجام نمی‌شود، بلکه شاهد هستیم در مواردی چوب لای چرخ آن‌ها می‌گذارند.

این زنبوردار از نبود داروی ثابت برای از بین بردن کنه که عوارضی برای مصرف کنندگان در برنداشته باشد هم گلایه کرد.

جولان عسل تقلبی در بازار

 وجود عسل تقلبی  یا شبه عسل‌ها  از مهمترین مشکلات پیش روی تولید کنندگان عسل است که رییس اتحادیه زنبورداری به آن اشاره و اظهار کرد: این موضوع باعث شده عسل واقعی روی دست تولید کنندگان باقی بماند، زیرا عسل تقلبی که زنبور نقشی در تولید آن ندارد به خاطر ارزان بودن و عدم شناخت مردم به راحتی عرضه و به فروش می‌رسد.

فرامرز حیدری افزود: نبود نظارت اداراتی مانند استاندارد، معاونت غذا و دارو و دامپزشکی موجب افزایش عرضه عسل تقلبی در بازار شده است.

وی عدم تعادل مرتع و زنبور را از دیگر مشکلات زنبورداران عنوان و بیان کرد: توسعه زنبورداری بدون آموزش، مشکلاتی را برای زنبورداران حرفه‌ای ایجاد کرده است، به طوری که حفظ شغل موجود در این شرایط دشوار است.

گرانی نهاده‌ها

رئیس اتحادیه زنبورداران لرستان با اشاره به اینکه گرانی نهاده‌ها هزینه تولید را افزایش داده است، تصریح کرد: عدم نقدینگی و پرداخت نکردن تسهیلات کم بهره مشکلات را برای زنبورداران دو چندان کرده است.

حیدری با اشاره به اینکه عسل لرستان به دلیل پوشش مناسب یکی از مرغوب‌ترین عسل‌های کشور است، افزود: به طوری که عسل لرستان دوسال گذشته در کنگره جهانی زنبور مقام سوم را کسب کرد، بنابراین اگر آموزش‌های لازم توسط حفظ نباتات به زنبورداران در خصوص جلوگیری از استفاده بی‌رویه از سموم و موارد دیگر ارائه شود عسل مرغوبی تولیدخواهد شد.

گره صادرات عسل لرستان

وی با بیان اینکه با وجود کیفیت عسل تولید شده لرستان اما صادراتی نداشته‌ایم، عنوان کرد: نبود بسته‌بندی و عدم برندسازی و همچنین نبود آزمایشگاه فعال و دقیق از جمله دلایل نبود صادرات عسل استان است.

به گفته رئیس اتحادیه زنبورداران لرستان، عدم تبلیغات در راستای معرفی عسل لرستان همچنین عدم امکان حضور زنبورداران در نمایشگاه‌های بین‌الملی به دلیل شرایط مالی نامناسب کار صادرات عسل را دشوار کرده است.

حیدری تاکید کرد: باید حمایت‌های در خصوص تولید فرآورده‌های عسل مانند زهرعسل ، برموم ، ژل رویال که بازار بسیار خوبی دارد انجام شود تا زنبورداران را از تک محصولی نجات دهیم، اما برای تحقق این امر نیازمند تجهیزات، آموزش  و شناسایی بازار هدف هستیم.

وی در پایان گفت: با توجه اینکه آزمایشگاه دانشگاه لرستان فعال شده از معاونت غذا و دارو تقاضا داریم اجازه استفاده از آزمایشگاه خود را نیز بدهند.

میزان تولید عسل در لرستان

کارشناس مسوول زنبور عسل سازمان جهاد کشاورزی لرستان نیز گفت: طبق سرشماری مهرماه امسال 2 هزار و 700 تن عسل با فعالیت 3 هزار و 100 زنبوردار در استان تولید شده است.

لیلا افضلی با اشاره به اینکه 311 هزار کلونی یا کندوی عسل در استان وجود دارد، عنوان کرد: همه استان با توجه به اقلیم مناسب  و پوشش گیاهی متنوع مستعد تولید انواع عسل مرغوب و با کیفیت از جمله گون، گشنیز و آویشن  است، اما خرم‌آباد و دلفان از شرایط بهتری برخوردار هستند.

سختگیری در برندسازی عسل

وی در خصوص عدم برندسازی عسل تولید شده استان توضیح داد: برای برند سازی علاوه بر بسته‌بندی مناسب نیازمند عسلی عاری از هرگونه آنتی بیوتیک و اثر دارویی هستیم، البته وجود برخی سختگیری‌ها از سوی نهادهای مربوطه نیز مانع برندسازی است.

کارشنا  مسوول زنبور عسل سازمان جهاد کشاورزی لرستان در مورد نبود آزمایشگاه عسل نیز گفت: با توجه به فعالیت آزمایشگاه پژوهشکده عسل در دانشکده کشاورزی دیگر نیازی به ارسال نمونه به ازمایشگاه کرج نیستیم، البته این آزمایشگاه به طوررسمی شروع به فعالیت نکرده است.

افضلی در خصوص گلایه زنبورداران مبنی بر عدم بیمه تامین اجتماعی این قشر بیان کرد: با وجود مکاتبات انجام شده توسط وزارت جهاد کشاورزی با تامین اجتماعی اما تاکنون موفقیتی به دست نیاورده‌ایم، هر چند زنبورداران بیمه روستایی و عشایری هستند اما واقعیت این است که از حمایت‌های بیمه‌ای کمتری نسبت به تامین اجتماعی  برخوردار هستند.

وی به موضوع عسل تقلبی نیز اشاره کرد و گفت: وجود عسل تقلبی بر قیمت عسل واقعی ضربه می‌زند و طبعا تولیدکنندگان عسل با مشکل مواجه می‌شوند، بنابراین نیازمند نظارت دقیق و مستمر معاون غذا و دارو هستیم.

نقش صادارت در توسعه اقتصادی

در همین راستا عضو کمیسیون بازرگانی اتاق بازرگانی لرستان نیز با اشاره به اینکه تولید و صادرات مواد غذایی نقش تعیین کننده‌ای بر اشتغال و نیز در بخش‌ اقتصادهای توسعه‌ یافته دارد، گفت: صنعت مواد غذایی نیاز روزانه مردم کشورها است و بر  همین اساس، باید از نظر کیفی و قیمت تمام شده برای هر کشور مطلوب باشد و از طرفی در بحث صادرات، این صنعت می‌تواند باعث روند رشد اقتصادی کشورها شود.

اشکان تقی‌زاده افزود: لرستان به دلیل داشتن خاک حاصلخیز، آب و هوای مطلوب و پوشش گیاهی مناسب، پتانسیل ویژه‌ای در در بخش صنایع غذایی دارد، اما تولید کنندگان و صادرکنندگان برای موفقیت در بازار جهانی باید استانداردهای بین‌المللی را رعایت و سلیقه مشتریان در بازارهای هدف را مورد توجه قرار دهند.

وی عنوان کرد: با وجود اینکه بازارهای بالقوه صادرات عسل لرستان شامل هر پنج قاره می‌شود، اما متاسفانه این استان هنوز نتوانسته نقش پررنگی درتولید و تجارت این محصول داشته باشد.

شروع به کار خوشه  صنعتی عسل لرستان

این مشاور کسب و کار و تحلیلگر تجارت بین المل گفت: یکی از عواملی که موجب سهم اندک ایران و لرستان از این بازار پرسود شده، وجود انواع مختلف و بعضا ناشناخته لوگوی حلال بر روی محصولات غذایی است، به عنوان نمونه مالزی، اندونزی، سنگاپور و تایلند لوگوی حلال مخصوصی را برای محصولات یا خدمات غذایی حلال طراحی کرده‌اند.

تقی‌زاده تاکیدکرد: برای داشتن سهم مناسب در تجارت محصولات حلال نیاز به ایجاد ساختارهای اداری و تجاری مناسب است، ضمن آنکه داشتن سیاست مشخص از دیگر الزامات است، همچنین باید هماهنگی میان بخش‌های دولتی و خصوصی در این زمینه صورت گیرد.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اینکه خوشبختانه خوشه‌ صنعتی عسل لرستان در سال جاری شروع به کار می‌کند، افزود: قرار است در یک دوره  سه ساله عارضه ابی، حل برخی عوارض و ارتقا جایگاه این صنعت در استان صورت گیرد.

موانع پیش روی صادرات عسل

عضو کمیسیون اتاق بازرگانی خرم‌آباد به مشکلات موجود پیش روی صادرات عسل اشاره و گفت: عدم حمایت دولت از زنبورداران، بسته‌بندی نامرغوب و عدم رعایت استانداردهای تعیین شده، فعالیت نداشتن تولید کنندگان و صادرکنندگان عسل لرستان در نمایشگاه‌های بین‌المللی از جمله مواردی است که می‌توان مطرح کرد.

مشاورکسب و کار و تحلیلگر تجارت بین الملل ادامه داد: ورود شهدهای تقلبی به بازار از طرف برخی افراد سودجو، ضعف صنایع تبدیلی، عدم وجود پایانه‌های صادراتی موثر، نبود مشوق‌های لازم برای صادرکنندگان، نبود تبلیغات و بازاریابی مناسب و نبود نشریات تخصصی در مورد عسل از دیگر معضلات پیش روی تولید کنندگان عسل در لرستان است.

راهکارهای برای صادرات عسل

تقی‌زاده اصلاح نژاد زنبورها و پرورش زنبورهایی با بازدهی بالا، تقسیم بندی انواع عسل تولیدی در کشور، آموزش افراد متخصص دانشگاهی در زمینه تولید عسل، نظارت دقیق دامپزشکی و ادارات مربوطه بر تولید و ایجاد کارخانه‌های تولید و بسته بندی عسل مطابق با استانداردهای بین المللی را از جمله راهکارهای رفع مشکل صادرات عسل عنوان کرد.

وی گفت: استفاده از تجهیزات پیشرفته در تولید و بسته‌بندی عسل، فعالیت و حضور تولیدکنندگان و صادرکنندگان در نمایشگاه‌های بین‌المللی برای معرفی تولید داخلی به مشتریان خارجی ایجاد و استفاده از کنسرسیوم‌های صادراتی را از دیگر راهکارها مطرح کرد.

به اعتقاد عضو کمیسیون اتاق بازرگانی خرم‌آباد توانمندسازی شرکت‌های مشاوره و مدیریت صادرات بسترسازی مناسب برای فروش و صادرات پنهان عسل در قالب فروش به گردشگران خارجی، برگزاری جشنواره‌های مرتبط با عسل لرستان در راستای معرفی و برندسازی این محصول نیز در صادرات عسل نقش مهمی دارد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ 20 آذر 98، کد مطلب: 13980920000593: www.farsnews.com