از نيمه دوم ماه رمضان سال 95 موج مصنوعي براي افزايش قيمت شكر آغاز شد، به طوري كه قيمت شكر از 2 هزار و 200 تومان به محدوده 3 هزار و 500 تومان رسيد و كم مانده اين كالا در بازار بهاي 4هزار توماني در كيلو نيز پيدا كند، در اين بين بايد عنوان داشت در سال گذشته ايجاد موج مصنوعي افزايش قيمت شكر در بازار و در پي آن سفته‌بازي روي شركت‌هاي بورسي قندي در بازار سرمايه در همين ماه‌ها اتفاق افتاد.

اگر به خاطر داشته باشيم سال گذشته در چنين روزهايي يعني دقيقاً در مرداد ماه شاهد رشد مصنوعي و غير‌قانوني بهاي شكر در بازار و در پي آن آغاز سفته‌بازي روي سهام شركت‌هاي قندي بازار سهام بوديم، بدين ترتيب به نظر مي‌رسد غائله‌اي كه در سال جاري روي افزايش غيرقانوني بهاي شكر در بازار به راه افتاده و سفته‌بازان بورسي نيز بر همين اساس سفره سفته‌بازي خود را در گروه‌هاي قندي بازار بورس گشوده‌اند، توسط همان افرادي ترتيب داده شده كه سال گذشته اين كار را در كشور انجام داده‌اند. در واقع در اثر برخورد نكردن نهادهاي مسئول و نظارتي چون دولت، سازمان تعزيرات حكومتي، سازمان حمايت حقوق مصرف‌كننده با دلالان وسفته‌بازان و محتكران شكر در سال 94، اين افراد به خود اجازه داده‌اند تا در سال 95 نيز غائله افزايش غير‌قانوني قيمت شكر در بازار واقعي و همچنين سفته‌بازي در گروه قندي بازار سهام را به طور مجدد با هدف دستيابي به ميليارد‌ها سود باد آورده و نامشروع به راه بيندازند.

عدم بر‌خورد با محتكران و متخلفان و برهم زنندگان تنظيم بازار شكر و همچنين تنظيم بهاي سهام شركت‌هاي گروه قندي موجب شد‌ه عده‌اي دلال، محتكر و سفته‌باز متخلف حرام‌خوار با ايجاد موج مصنوعي در بازار شكر و افزايش بهاي اين كالا هم به متقاضيان شكر و مصرف‌كنندگان ضرر بزنند و هم اينكه شركت‌هاي قندي بورسي را به محلي مناسب براي سفته‌بازي و دلال‌بازي تبديل كنند، به طوري كه در برخی شركت‌هاي قندي بورسي كه در واقع زيان‌ده به شمار مي‌روند رشد غير‌قانوني شكر در بازار را بهانه کرده و موج خريد و فروش مصنوعي در سهام شركت‌هاي قندي به راه انداخته و به قيمت از دست رفتن سرمايه عده‌اي در بورس، سودهاي كلان و نجومي به جيب زنند كه كوتاهي سازمان بورس اوراق بهادار در مواجهه با سفته‌بازان گروه‌هاي قندي جاي بسي تعجب و سؤال دارد!

قيمت سهام شرکت قند شيرين خراسان در سال 94 در اثر هجوم سفته‌بازان و دلالان در اين صنعت و بيان اين مطلب كه بهاي شكر در بازار با افزايش همراه شده است ( درصورتي كه اين افزايش غير‌قانوني و مصنوعي بود ) از 300 تومان در ظرف سه ماه به 1500تومان افزايش يافت، جالب آنكه اين شركت يك شركت زيان‌ده بورسي به شمار مي‌رود و در كمال تعجب با سفته‌بازي در يك شركت زيان‌ده بورسي سفته‌بازاني كه سهم را 300تومان خريدند آنقدر روي سهم سفته‌بازي كردند تا اين سهم را 1500تومان بفروشند، حال بايد مديران وقت سازمان بورس پاسخ دهند كه چرا اجازه دادند عده‌اي سفته‌باز در سال 94 روي سهام قندي‌ها بي‌دليل آنقدر سود كنند و خريداران نهايي سهم كه مردم بي‌اطلاع بودند چنين زيان هنگفتي را متقبل شوند؟

گفتني است در سال 94 برخي از سفته‌بازان به كمك يك شركت سرمايه‌گذاري توانستند بهاي غير‌قانوني شكر در بازار را بهانه‌اي كنند تا سهام شركت قند شيرين خراسان را در عرض چند ماه از 300تومان به 1500تومان رساندند. به نظر مي‌رسد سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان مجموعه بالادستي بازار سرمايه از اتفاق سال گذشته كه در بخش قندي‌ها افتاد، بايد درس بگيرد و مانع رشد بهاي گروه‌هاي قندي آن هم براساس رشد قيمت مصنوعي و غير‌قانوني در بهاي شكر شود.

حال جالب است اين شركت سودش افزايش نيافت و سهامداراني كه در دراز‌مدت در بازار سهام شركت سرمايه‌گذاري مي‌كنند، هيچ نصيبي از نوسان بهاي سهام شركت‌هاي قندي نبردند، بلكه عده‌اي دلال، سفته‌باز و سوداگر با تكيه بر نوسان غير‌قانوني و مصنوعي که در بازار شكر رخ داده است، به طور كوتاه‌مدت روي سهام شركت‌هاي بورسي قندي نوسان‌گيري مي‌كنند. بدين ترتيب از اين تجربه بايد درس گرفت و متوجه شد كه تنظيم نكردن بازار محصولاتي چون شكر كه سهام شركت‌هاي مرتبط با اين كالا در بورس اوراق بهادار وجود دارد، اثر نوساني در سهام اين شركت‌ها دارد و موجب مي‌شود عده‌اي سفته‌باز و دلال زمينه را براي ماهيگيري روي سهام اين شركت‌ها فراهم بينند.

برخي از شركت‌هاي قند و شكري بورسي به دليل سوء‌مديريت فرسودگي ماشين‌آلات، پايين بودن عيار شكر، بهره‌وري بسيار پاييني دارند و از طريق انجمن صنفي خود به دولت فشار مي‌آورند تا مجوز افزايش قيمت را صادر كند يا اينكه جلوي واردات شكر گرفته شود‌، اين در حالي است كه رشد قيمت شكر در حالي كه قيمت جهاني به شدت در حال سقوط است، جاي بسي تأمل و تعجب دارد و حتي برخي از كارشناسان بازرگاني و افراد مطلع از قيمت‌هاي جهاني كالاها، نسبت قيمت جهاني كالاهايي چون شكر با بازار داخل را معكوس عنوان مي‌كنند.

شايد برخي به سادگي از كنار افزايش بيش از هزار توماني قيمت شكر در هر كيلو طي دو سه ماهه اخير بگذرند اما بايد عنوان داشت سرانه مصرف شكر در ايران بين 24 تا 34 كيلوگرم است كه كارشناسان شكر مورد نياز كشور را در سال برابر با 3ميليون تن عنوان مي‌كنند. حال اگر در هر ماه در بازار ايران تقاضا براي شكر 250هزار تن باشد اين عدد را براي استخراج هر كيلوگرم ضرب در هزار كنيم به اين نتيجه مي‌رسيم كه در ماه 250ميليون كيلوگرم نياز بازار است كه اگر در هر كيلو شكر هزار تومان گرانفروشي شود در هر ماه سودي معادل 250ميليارد تومان از گرانفروشي غير‌مشروع و غير‌قانوني نصيب برهم زنندگان تنظيم بازار شده است و 80 ميليون ايراني طي دو تا 2/5 ماه گذشته حدود 60 تا 65 ميليارد هزينه بيشتري بابت تهيه شكر مورد نياز خود پرداخت كرده‌اند.

افزايش بهاي شكر در شرايطي كه قيمت جهاني اين كالا نزولي بوده و دولت يازدهم از تورم تك‌رقمي خبر مي‌دهد يك دهن‌كجي به دستاوردهاي اقتصادي دولت در دوران پسابرجام است، از اين رو دولت بايد سفته‌بازان‌ و دلالان و محتكراني كه غائله تلخ افزايش قيمت شكر را در كشور به راه انداختند، شناسايي و اين افراد متخلف را به مردم معرفي و مطابق قانون با اين افراد برخورد كند تا درس عبرتي باشد براي افرادي كه روياي دستيابي به سودهاي نامشروع بادآورده يك شبه را در سرمي‌پرورانند.

دولت و نهادهاي نظارتي اگر امروز با عوامل نوسان در بازار شكر برخورد نكنند و محتكران شكر را كه پيدا كردن آنها براي دستگاه‌هاي نظارتي مثل آب خوردن است، شناسايي نكرده و به مردم معرفي نكنند، فردا شاهد ايجاد موج مصنوعي و سفته‌بازي و دلال‌بازي در ساير بازار‌ها خواهيم بود.

شكر يك كالاي استراتژيك است كه به طور روزانه مورد نياز جامعه است و ميزان واردات، سرانه مصرف و توليد در ايران و تعداد توليدكنندگان و كشاورزان امري كاملاً پيداست، بدين ترتيب بايد ديد چه اتفاقي افتاده كه به يكباره از نيمه دوم ماه رمضان سال 95 تا‌كنون كه در اواخر مرداد ماه سال‌جاري قرار داريم به يكباره قيمت شكر در هر كيلو با افزايش بيش از هزار تومانی روبه‌رو می‌شود.

در كنار نا‌تواني بورس كالا در تنظيم بازار شكر از طريق تقويت عرضه شكر در بازار بايد عنوان داشت كه رشد غيرقانوني، غيرشرعي و حباب‌گونه هيچ ارتباطي به تقويت سودآوري شركت‌هاي بورسي ندارد و سازمان بورس اوراق بهادار ابتدا بايد جلوي اين سفته‌بازي و دلال‌بازي را در گروه قندي بازار سهام بگيرد و دولت نيز از طريق تقويت عرضه شكر توسط شركت بازرگاني دولتي بايد بازار را به تعادل رسانده و محتكران شكر را به مردم معرفي كند.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه جوان، صفحه 4، تاریخ انتشار: یکشنبه 24 مرداد 1395، شماره: 4884 .