اقتصادی - بورس،بيمه،لیزینگ

پنج سال از بزرگ‌ترین سقوط تاریخ بورس ایران می‌گذرد؛ ریزشی که شاخص را از قله ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی به نیمه راه بازگرداند و ارزش دلاری بازار را به یک‌چهارم کاهش داد. امروز، در حالی که اقتصاد با بی‌ثباتی سیاست‌گذاری و ناترازی‌های ساختاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، بورس همچنان در انتظار عبور از سایه سنگین رکود ایستاده است.برای بسیاری، این فقط افت چند عدد نبود. این آغاز فرو ریختن رؤیایی بود که از اسفند ۱۳۹۷ شکل گرفته بود؛ جایی که شاخص از ۱۶۰ هزار واحد در کمتر از یک‌سال و نیم به ۲ میلیون واحد رسید. هزاران سهامدار تازه‌وارد، از کارمندان تا بازاریان، از خانوار‌هایی که پس‌انداز کوچکشان را به میدان آورده بودند تا کسانی که خانه یا خودرو فروخته بودند، با امید چندبرابر شدن سرمایه وارد شدند. جو عمومی و حتی فضای رسمی کشور، سرشار از خوش‌بینی به بورس بود. اما واقعیت تلخ، در کمین بود.۲۰ مرداد ۱۴۰۴، پنج سال از آن دوشنبه داغ و فراموش‌نشدنی می‌گذرد؛ روزی که شاخص کل بورس با ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحد آغاز شد، در دقایق نخست تا ۲ میلیون و ۱۰۳ هزار واحد بالا رفت و ناگهان ورق برگشت. بازار، بی‌خبر از میلیون‌ها چشم منتظر پشت مانیتور، مسیر نزولی گرفت و با ۲ میلیون و ۶۵ هزار واحد بسته شد. فردای آن روز، سقوط سنگین‌تر بود: بیش از ۳ درصد افت در شاخص کل، صف‌های فروش در منفی ۵، و سکوتی سنگین در تالار بورس.

بورس ایران با آسیب های عدیده ای مواجه بوده و در معنای واقعی ، فاقد مکانیزم های حمایتی موثر از یازار و سهامداران است. به حدی که منتقدین معتقدند که این تب سنج اقتصادی ، عملا کار نمی کند و بی شباهت به کارگاه بلوک زنی و تولید آبکش نیست. چندی قبل و در نهم مرداد 1404، یک سال از آغاز به کار رسمی دولت چهاردهم سپری شد. بهبود اوضاع بورس، یکی از مهم‌ترین وعده‌های مسعود پزشکیان بود که به دلیل ریسک‌های سیستماتیک و خطاهای سیاستگذاری محقق نگردید. با این که شاخص کل بورس، بعد از گذشت یک سال، 25 درصد بالاتر از زمان آغاز به کار دولت چهاردهم ایستاده است؛ اما جاماندن بازدهی این بازار از تورم عمومی جامعه، بازارهای موازی و خروج 62 همت پول حقیقی در یک سال نخست دولت پزشکیان، گویای اوضاع و احوال نابسامان بازار سهام در سال نخست فعالیت دولت چهاردهم است.از طرف دیگر با تکیه بر تحلیل های صورت گرفته درخصوص ناترازی ها، ریسک های سیاسی و نظامی موجود ، نابسامانی ها در اقتصاد و غیره، شاید معقول ترین استراتژی، خروج از چنین بازار بی در و پیکری باشد.

گویا دوشنبه شب، وزیرکار و مدیرعامل شستا با مدیرعامل هلدینگ امید جلسه‌ای در جهت برعهده گرفتن سکان مدیریت تاپیکو برگزار کرده‌اند‌‌.

بانک و بیمه پاسارگاد ، سال های سال است که با وجود انواع چالش های قابل پیش بینی یا غیر مترقبه بوقوع پیوسته در کشور، خوش درخشیده اند. بعنوان نمونه،با وجود هجمه سنگین خارجی صورت گرفته بر نظامات پرداخت الکترونیک بانک پاسارگاد در چند هفته اخیر، این بانک معظم توانست بشکلی سربلند ، اقدام به رفع و دفع مشکل کند. در حوزه بیمه ای باید گفت که مجموع سرمایه ۲۴ شرکت بیمه ای جنرال در کشور تا پایان سال ۱۴٠۳ به رقم ۵۷ هزار میلیون تومان رسیده است و بعد از بیمه دولتی ایران، شرکت بیمه پاسارگاد با سرمایه ثبتی ۷ هزار ۵٠٠ میلیارد تومانی و شرکت بیمه البرز با سرمایه ثبتی ۷ هزار میلیارد تومانی به ترتیب در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. بیمه سرمد در وضعیت متوسط به پائین جدول قرار داشته و سه بیمه آرمان، حافظ و پردیس ، در قعر جدول دست و پا می زنند.

وقتی پای بحث غیر شرعی و غیر عادلانه ای بنام اجبار به پذیرش خودروی متعارف و غیر متعارف پیش کشیده می شود، باید بپذیریم که ما در کشور عزیزمان، نه بیمه مرکزی داریم و نه شرکت بیمه. مشتی دکان سه نبش به اسم بیمه هستند که مشغول به دبه کنندگی ، توجیه گری و منفعت طلبی می باشند. وقتی سود عملیاتی شرکت های بیمه در برابر سودهای غیر عملیاتی شان، بشدت پائین است، چه معنایی را می توان برداشت کرد؟ وقتی مشتری در معنای واقعی دست و پایش بسته است و مجبور به پذیرش شرایط قرون وسطایی شرکت های بیمه است، از چه عدالت و منطقی می توان حرف زد. درب باک خودروی سراتو در پمپ بنزین با اهمال و غفلت یک موتور سوار می شکند و پلیس راهور کروی می کشد و بیمه محترم معلم، می خواهد خسارت بالغ بر 15 میلیون تومانی را با 700 هزار تومان سرهم بیاورید. می دانید چرا؟ چون خودروی متعارف تا پایان سال 1403 ، بشکل مضحک و خنده داری، پرشیا تعریف شده بود. درب باک جزو قطعات دارای قابلیت افت قیمت خودرو محسوب نمی شود و بیمه معلم تفاوتی بین قطعه خام و قطعه رنگ شده، جنس درجه سه بازار با جنس فابریک و هزینه و اجرت نصب قائل نیست( قابل توجه بازرسی بیمه معلم: اسناد اثبات داستان هم نزد ما و هم نزد شما موجود است). بسیار خوب، پس لعنت بر این شیوه قاعده گذاری و صدها و هزارها بار حرام باد پول زوری که از مردم دریافت می کنید و به شکم خودتان و زن و بچه هایتان می ریزید.

یکی از انحرافات موجود در بحث بیمه های حمایتی در سازمان تامین اجتماعی ، حضور افراد غیر مشمول بوده است. طبق گزارشات دریافتی در بحث بیمه کارگران ساختمانی حتی شاهد حضور طلا فروش ها هم بوده ایم. موضوعی که با توجه به محدودیت سهمیه و ظرفیت افراد تحت پوشش، باعث ایجاد صف انتظار متقاضیان شده بود.سمیه گلپور رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران با اشاره به شیوه نامه جدید بیمه کارگران ساختمانی بیان داشته است که هدف از تصویب این شیوه نامه؛ تهیه سازوکار بیمه کارگران ساختمانی در محدوده قوانین فعلی کشوربرای بازنگری واصلاح برخی ساز و کارها است که در تاریخ شش خرداد 1404 ابلاغ شده است.سازمان تأمین اجتماعی با این شیوه نامه به دنبال این است که آن دسته از کسانی که کارگر ساختمانی نیستند از لیست خارج شوند و جایگزین آن کارگران ساختمانی باشند. در ادامه به پیوست عدالت اجتماعی به ترتیب زمان ثبت نام افراد به کارگروه ها معرفی می شوند, تمام اعضای کارگروه باید نظر دهند و هویت آن احراز شود.

رئیس کل دادگستری هرمزگان با بیان اینکه تا این لحظه خسارات وارده به ۱۵۶۸ دستگاه خودروی آسیب دیده در انفجار بندر شهید رجایی ارزیابی شده است، گفت: از امروز پیامکی برای دریافت شماره شبا به خسارت دیدگان ارسال خواهد شد.قهرمانی درباره خسارت خودروهای فاقد بیمه نیز با اعلام اینکه بلافاصله پس از حادثه با تدابیر اتخاذ شده، فرآیند ارزیابی خودروها را شروع کردیم، گفت: شرکت ایرانیان پوشش که کار تخصصی آن ارزیابی خسارت است از باب همدلی و همیاری با آسیب دیدگان، ظرفیت‌ها و امکانات و منابع انسانی خود را به این منظور در اختیار قرار داد که در نتیجه آن تا این لحظه خسارات ۱۵۶۸ دستگاه خودرو ارزیابی شده و میزان خسارت تعیین شده برای آنها ۲۱۰ میلیارد تومان است. با توجه به اینکه نمی‌خواستیم مردم و شهروندان عزیز درگیر فرایندهای پیچیده و طولانی تشکیل پرونده قضایی بشوند، در نتیجه پیگیری‌های استاندار هرمزگان و دستگاه قضایی، خوشبختانه با نوع دوستی مدیران و اعضای انجمن کشتیرانی و خدمات وابسته ایران و مشارکت آن‌ها در پویش "جان ایران" تا این لحظه مبلغ ۱۰۰ میلیارد تومان برای جبران خسارت خودروهای فاقد بیمه اختصاص داده شده است.

در حال حاضر ۴۱ شرکت بیمه در کشور مشغول به فعالیت هستند.بیمه مرکزی خبر داده که دو شرکت بیمه جدید به نام های حامی ما و اعتماد نیز به زمین بازی صنعت بیمه کشور اضافه می شوند. با توجه به عدم راه یابی خدمات بیمه ای در اقتصاد کشور و کم اعتمادی و بیمه اعتمادی مردم به بیمه ها ( اگر اجبار برداشته شود، بسیاری از این شرکت های بیمه ورشکست می شوند)بنظر می ذسد که، نوسانات آشکار در سیاست صدور مجوز برای تأسیس شرکت ‌های بیمه در ایران، از ممنوعیت کامل تا صدور مجوزهای جدید نشان از فقدان یک سیاست ‌گذاری کلان، پایدار و مبتنی بر تحلیل دقیق بازار بیمه و شاید نوعی بلاتکلیفی در درک صحیح نقش بیمه در نهاد ناظر صنعت بیمه دارد.اگر ورود شرکت‌ های جدید بدون رعایت اصول فنی و با هدف قیمت ‌شکنی انجام شود، ممکن است در بلند مدت اعتماد عمومی به صنعت بیمه کاهش یافته و ضریب نفوذ بیمه هم آسیب ببیند.رشد غیر فنی و فقط تعدادی شرکت‌ ها ممکن است منجر به ناپایداری در بازار بیمه وایجاد ذهنیت منفی نسبت به بیمه در جامعه شود.

مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری تأمین اجتماعی جزئیات برنامه واگذاری شرکت‌های تابعه این هلدینگ را تشریح کرد. سعیدی گفت که امسال به سمت برنامه مهاجرت بزرگ از مدیریت کنترلی به سمت سهام داری در شرکت‌های زیر مجموعه شستا حرکت می کنیم که این مهاجرت‌ شامل تنوع سرمایه‌گذاری و همچنین تغییر سرمایه‌گذاری از شرکت‌های غیر بورسی به سمت شرکت‌های بورسی و از تکنولوژی های پایین به داشتن تکنولوژی های بالا در سطح منطقه وجهان و تبدیل اس ام ای ها به مقایس های بزرگ است. وی بیان داشت که شرکت های که‌ ارزش آنها کمتر از ۶۵۰ میلیارد تومان است را واگذار می‌کنیم . برای ما اصل بر واگذاری همه مجموعه ها است اما به صورت مرحله به مرحله انجام می شود چراکه این شرکت طی ۴۰ سال سرمایه گذاری ایجاد شده اند و یک شبه نمی توان واگذار کرد.مدیرعامل شستا با بیان اینکه سه سطح واگذاری داریم، اظهار داشت: قانون، تامین اجتماعی را مکلف کرده شستا کمتر از ۲۰ درصد از سهام هلدینگ ها را داشته باشد که در آن صورت واگذاری زیر مجموعه هلدینگ ها منتفی می شود. شستا ۹ هلدینگ دارد که اگر بازار سرمایه کشش نداشته باشد، نمی توانیم سهم خود در هلدینگ ها به زیر ۲۰ درصد برسانیم. بسیاری از منتقدین این گونه صحبت ها را در حد حرف ارزیابی نموده و ضمنا گروهی دیگر، بشدت نگران نحوه نظارت بر امور واگذاری ها هستند.

رئیس کل بیمه مرکزی پس از انتشار خبر دریافت حقوق ۴۰۰ میلیونی، صادق فرامرزی را عزل کرد. صادق فرامرزی، گویامدیرعامل شرکت گروه فناوری اطلاعات حامی بیمه موسوم به «نوآر» بوده که توسط هیات مدیره عزل شد.از آنجا که انتشار چنین اخباری می تواند بسترساز بروز شایعه و شائبه برای جامعه و حتی فرد معزول باشد، پایگاه تحلیلی خبری شعار سال بدون هیچ گونه نظر تائیدی یا تکذیبی ، از کلیه ذینفعان و ذی مدخلان ، تقاضا می کند که اطلاعات تکمیلی خود را جهت تقویت خبر یا ممانعت از انحراف در انعکاس اخبار،برای این پایگاه تحلیلی خبری ارسال دارند.

به گفته دبیرکل سندیکای بیمه‌گران ایران، طبق آخرین گزارش در حادثه بندر شهید رجایی فقط ۶۸۵ خودرو از حدود ۳۰۰۰ خودرویی که اعلام خسارت کردند، بیمه بدنه داشتند که ۷۰ درصد از خسارات خودرو‌های دارای بیمه‌نامه پرداخت شده و با هماهنگی دادگستری استان هرمزگان، مقرر شده صنعت بیمه ارزیابی خسارات خودرو‌هایی که تحت پوشش نیستند را انجام دهد و برای آن‌ها تأمین دلیل کند تا زمانی که مقصر حادثه مشخص شد، بتوانند خسارات خود را دریافت کنند.

در حالی که در روزهای اخیر بازار سرمایه به دلیل تحولات جهانی و نیز انتشار خبرهایی از مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا در مدار رشد قرار گرفته، کارشناس بازار سرمایه می‌گوید این اتفاق به نظر می‌رسد شاخص‌سازی باشد نه افزایش ارزش بازار سرمایه.رساندن بازار به قله و کشاندن سرمایه عمومی به بورس، عموما با خالی کردن بازار توسط حرفه ای همراه خواهد بود. ریزش ها هم آنقدر ادامه می یابد تا باز حرفه ای بتوانند در کف، اقدام به خرید سهام های فروخته شده در قله قیمتی کنند. متضرر واقعی این بازار هم ، شهروندان کم اطلاع و جوگیری خواهند بود که در اوج خرید کرده و در کف قیمتی، فروخته اند.

در پی نشست مشترک اتاق تعاون ایران با سازمان بورس و اوراق بهادار در خصوص بررسی ظرفیت‌های تعاونی‌ها و راهکارهای تحقق شعار سال در حوزه مسائل مشترک در اتاق تعاون ایران، عبداللهی رئیس اتاق تعاون بیان داشت که، از مهمترین بسترهای همکاری اتاق تعاون ایران و سازمان بورس ارتقای کیفیت فرایند تصمیم سازی و تصمیم‌گیری‌های اقتصادی کشور، اجرایی شدن احکام مرتبط با سند توسعه بخش تعاون، اجرایی شدن ماده (۴) آیین نامه اجرایی ماده (۷۵) قانون بخش تعاون، افزایش ضریب نفوذ روش های تأمین مالی جمعی در بخش تعاون، سوق دادن سود سهام عدالت به پروژه‌های نیمه تمام و سرمایه گذاری های مولد، تسهیل ورود شرکت های تعاونی سهامی عام به بازار سرمایه، به رسمیت شناختن شرکت های تعاونی سهام عدالت به عنوان نهاد مالی و ارائه آموزش به فعالین بخش تعاون و ترویج فرهنگ سهامداری است.رئیس سازمان بورس با اشاره به حضور شرکت های تعاونی در بازار سرمایه، بیان داشت: ما از عضویت شرکت های تعاونی در بورس، استقبال می کنیم که ظرافت‌های حقوقی دارد.

یکی از سایت های داخلی ادعا نموده است که قشم ایر بدون رعایت آیین نامه های معاملات، تصمیم گرفته خدمات بیمه ای ۱۸ فروند هواپیمای خود را به شرکتی خاص و به صورت مناقصه محدود و تنها با تصمیم هیئت مدیره واگذار نماید.با توجه به اطلاعات منتشر شده در شبکه های اجتماعی، کاربران این درخواست را مطرح کرده اند که نهادهای نظارتی باید به این موضوع ورود کنند . ورای تائید یا تکذیب جزئیات این خبر، پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، انتظار دارد که شرکت هواپیمایی قشم ایر، اقدام به شفاف سازی در این خصوص کند.

در پی شکایت سازمان بورس و اوراق بهادار از برخی اشخاص به اتهام دستکاری بازار در یک نماد فرابورسی، 14 نفر در مجموع به پرداخت2200 میلیارد ریال جزای نقدی محکوم شدند.این اقدامات پس از عرضه اولیه یک نماد فرابورسی و به دنبال معاملات هماهنگ برخی از اعضای هیات مدیره، سهامداران عمده و یک شرکت کارگزاری انجام شد!تفرشی در بیان اقدامات مجرمانه متهمان، تصریح کرد: برخی از اعضای هیات مدیره و سهامداران عمده ناشر با همراهی مدیرعامل و معامله‌گر یک شرکت کارگزاری و با سوء استفاده از کدهای معاملاتی نزدیکان خود به صورت هماهنگ اقدام به ثبت سفارش‌های خرید بالاتر از مظنه‌های جاری کردند. این روش که در عرف بازار به «رنج مثبت» شناخته می‌شود، موجب ایجاد نوسان مصنوعی و افزایش لحظه‌ای و کاذب قیمت سهم می‌شود.

«محمود حق وردیلو» معاون نظارت بیمه مرکزی در نشست خبری در سالن همایش‌های برج میلاد و در راستای مقابله با وسائل نقلیه فاقد بیمه شخص ثالث بیان داشت که براساس طرح در حال اجرا برای الزام افراد به گرفتن بیمه ثالث، به تدریج کارت سوخت این افراد باطل می‌شود و تا بیمه شخص ثالث نداشته باشند کارت‌های سوخت مجدد فعال نخواهد شد. وی با ارایه اماری در خور تامل گفت که از ۱۳ میلیون موتور موجود در کشور، ۱۱ میلیون موتور سوار (۸۵ درصد موتور سواران) و یک میلیون خودرو؛ فاقد بیمه شخص ثالث می‌باشند.

«حجت‌الله صیدی» روز (دوشنبه) در نشستی با حضور رئیس اتاق بازرگانی ایران و اعضای آن اظهار داشت نزدیک به ۶۰ میلیون کد بورسی داریم اما فعالین بازار محدود به ۲ میلیون نفر است . رفتار سیاستگذار و مجری تصمیم‌گیر در بازار بورس تاثیرگذار است . متاسفانه سال ۱۴۰۲ به دلیل دسترسی عده‌ای به رانت اطلاعات بورسی، میزان خروج پول حقیقی از بورس به بیش از ۹۰ هزار میلیارد تومان رسید و از آن پس دولت نتوانست برای جذب سرمایه به بورس اعتماد عمومی را جلب کند و به سمت بازارهای سوداگرانه مانند ارز و طلا رفت و مردم قید بورس را زدند. در شرکت‌ها دیده شده که صورت‌های مالی برای کم نشان دادن سود خالص دستکاری شدند و انتظار می‌رود حسابرسان که شدت عمل بیشتری داشته باشند چون همین عامل هم بر اعتماد فعالین اثرگذار است.صیدی، بحث حاکمیت شرکتی را یکی از برنامه‌های ۱۷ گانه سازمان بورس خواند و گفت به دنبال این هستیم تا اعتماد بیشتری به وجود آمده و سرمایه های بیشتری جذب بازار شود. بخشی از بی اعتمادی فعلی ناشی از نااطمینانی‌ها و برخی دیگر به دلیل موقعیت منطقه و جغرافیایی است اما عامل دیگر، رفتار سیاست‌گذاران و مجریان سیاسی بوده است. همین نااطمینانی های موجود باعث شده قیمت اوراق جابجا می‌شود و بازار مالی با تصمیم‌گیری‌های متفاوت تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

یکی از مصادیق بارز تعارض منافع حضور همزمان سهام یک شرکت در بورس و کالای تولیدی آن در بورس کالاست. موضوعی که اجرای ان نیازمند دستورالعمل‌های نظارتی بسیار قوی بوده و نباید بشکل حضور در دو بازار ساده بدان نگریست. کاهش عرضه محصول، ایجاد تقاضا‌های کاذب، دامپینگ قیمتی و غیره، بخشی از این زشت کار‌های اقتصادی- تولیدی است. تولیدکنندگانی که محصولات مورد نیاز خود را از بورس تهیه می‌کنند، اذعان دارند که رقابت میان خریداران در بورس کالا باعث شده قیمت‌ها به‌طور متوسط حدود ۴۰ درصد افزایش یابد. در نتیجه این رقابت، قیمت برخی از مواد اولیه به‌حدی بالا می‌رود که از هزینه واردات آن‌ها از خارج کشور بیشتر می‌شود. به عبارتی، تولیدکننده‌ای که قصد دارد از مواد اولیه داخلی استفاده کند، در برخی موارد با قیمتی بیشتر از نرخ بین‌المللی مواجه می‌شود که این مسئله، مزیت رقابتی استفاده از مواد اولیه داخلی را به کلی از بین می‌برد. موضوعی که مسئولان بورس عموما در برابر ان روزه سکوت در پیش می‌گیرند.

پیرو مصوبه هیات وزیران در خصوص تحت پوشش قرار گرفتن افت قیمت خودرو در لایحه اجباری بیمه شخص ثالث (خرداد ماه ۱۴۰۳)، شورای عالی بیمه دستورالعمل پرداخت خسارت افت قیمت خودرو توسط شرکت‌های بیمه را تصویب کرد. موضوعی که باعث قانون پذیر کردن بیمه مرکزی گردید. سازمان رگلاتوری که با گردن کلفتی در سال‌های پیش، زیربار این موضوع نمی‌رفت و زیان ده را به دادگاه و طرح شکایت مستقل از وارد کننده زیان، هدایت می‌کرد. در این دستورالعمل، ضمن تعیین انواع خسارت‌های افت قیمت خودرو بر اساس شدت و ضعف خسارت و قطعات آسیب دیده، نحوه تعیین میزان خسارت بر اساس سه عامل سن و ارزش وسیله نقلیه و شدت صدمه وارده به آن فرمول‌بندی شده و میزان خسارت به وسیله نقلیه زیان‌دیده از بابت افت قیمت مشخص شده است. شرکت‌های بیمه موظف هستند از اول دی‌ماه ۱۴۰۳، در رابطه با خسارت افت قیمت خودرو طبق دستورالعمل جدید، اقدام کنند.

هلن عصمت پناه کارشناس بازارهای مالی معتقد است که با توجه به تاثیرپذیری بورس ایران از انتخابات آمریکا، این هفته سمت و سوی بازار مشخص خواهد شد؛ اینکه شاخص کل از محدوده ۲ میلیون واحد عبور می‌کند یا به سمت سطوح پایین‌تر خواهد رفت؟ شرایط انتخابات آمریکا دخالتی در روند بنیادی بورس ایران در کوتاه مدت ندارد اما در روند قیمتی سهام و شاخص کل اثرگذار است. انتخابات هریک از کاندیداها بسته به دیدگاهش، می‌تواند معاملات هیجانی را در بر داشته باشد. آمدن ترامپ فارغ از اینکه در عمل چه نتایجی را رقم بزند، به لحاظ روانی موجب افزایش انتظارات تورمی در کشور خواهد شد.انتخاب هریس اما می‌تواند آرامشی نسبی را به بازارها در ایران برگرداند و موجب کاهش موقت قیمت دلار شود. در این صورت بازار سرمایه رشدهای خوبی را تجربه خواهد کرد.