شعارسال: کاهش قابل توجه صدور پروانه‌های ساختمانی و تولید مسکن در تهران را باید یک تهدیدی برای پاسخ به تقاضای کنونی و حتی پنهان دانست. اگر چه هنوز هم در حال حاضر تولید مسکن افت شدیدی دارد و انباشت تقاضای شدیدی نیز به وضوح قابل مشاهده است، اما این افت تولید قطعا در سال‌های آتی و بعد از عبور از رکود می‌تواند موجبات جهش قیمت مسکن را هموار کند.

این روز‌ها عدم تولید مناسب مسکن از سوی سازندگان این گمانه زنی را تقویت کرده است که آیا به دلیل سود اندک وارد عرصه ساخت و ساز نمی‌شوند؟ اما گزارش‌ها نشان می‌دهد که در برخی مناطق شهرداری تهران مقابل تخریب و نوسازی واحد‌های مسکونی برای گذر اصلی را می‌گیرند. سوال این است که چرا سازندگان با گذشت شش ماه از تاریخ صدور پروانه، ساخت و ساز را شروع نمی‌کنند؟

اگر چه هنوز مقامات شهرداری در سراسر کشور و حتی مقامات ارشد وزارت راه و شهرسازی به عنوان متولی بخش مسکن در مورد دلایل افت تولید مسکن اظهارنظر مشخص و دقیقی نداشته‌اند، اما آمار‌ها طبق اطلاعات منتشر شده در مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که تعداد ۲۹ هزار و ۲۹۵ پروانه احداث بنا توسط شهرداری‌های کشور در بهار ۱۴۰۴ صادر شده بود که نسبت به زمستان سال گذشته ۲۷.۸ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۲۲.۷ درصد کاهش داشته است.

این آمار اگر چه برای سراسر کشور بوده و شاید نتوان برای آن دلیل مشخصی ارائه کرد، اما برای شهر تهران به خوبی مشخص است که سازندگان مسکن به دلیل برخی بروکراسی‌های اداری در شهرداری تهران و سپس عدم پرداخت تسهیلات از سوی بانک ها، روند تولید مسکن با کُندی قابل توجهی همراه است.

در فصل بهار سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد تعداد ۱۱ هزار و ۴۷ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر شده برای احداث بنا از سوی شهرداری تهران، پیش‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته ۳۴.۰ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۱۰.۳ درصد کاهش داشته است

نتایج برخی گزارش‌ها در پروانه‌های ساختمانی صادر شده توسط شهرداری‌های کشور نشان می‌دهد که در فصل بهار سال ۱۴۰۴ نشان می‌دهد تعداد ۱۱ هزار و ۴۷ واحد مسکونی در پروانه‌های صادر شده برای احداث بنا از سوی شهرداری تهران، پیش‌بینی شده است که نسبت به فصل گذشته ۳۴.۰ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۱۰.۳ درصد کاهش داشته است. ‏

اگر چه تعداد یک‌هزار و ۳۳۲ پروانه احداث بنا توسط شهرداری تهران در بهار ۱۴۰۴ صادر شده است و نسبت به فصل گذشته ۳۵.۱ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۱۸.۹ درصد کاهش داشته است، اما این دریافت پروانه ساخت نمی‌تواند تماما به سمت تولید مسکن سوق پیدا کرده باشد و احتمالا برخی از سازندگان نیز از تولید مسکن منصرف شده‌اند.

برخی از سازندگان و فعالان مسکن نیز در گفتگویی اعلام می‌کنند که بانک مسکن تنها امید آنها برای پرداخت تسهیلات بود، اما این بانک نیز این روز‌ها بنا به دلایل نامشخص از پرداخت تسهیلات خوددرای می‌کند.

سمت و سوی بانک‌ها به خصوص بانک مسکن به سمتی رفته است که دیگر تمایلی به پرداخت تسهیلات مسکن ندارند

فرشید پورحاجت دبیر کانون سراسری انبوه سازان در این خصوص می‌گوید: سمت و سوی بانک‌ها به خصوص بانک مسکن به سمتی رفته است که دیگر تمایلی به پرداخت تسهیلات مسکن ندارند.

جهانبخش مالکی یکی از فعالان و عضو اتحادیه مشاوران املاک نیز در خصوص افت قابل توجه صدور پروانه ساختمانی در تهران و کشور گفت: علی رغم تلاش بعضی از دست اندر کاران هنوز مشکل تولید مسکن لاینحل مانده و تا زمانی که راهکار اساسی صورت نگیرد به همین منوال مشکلات مسکن ادامه خواهد داشت. متاسفانه به دلیل افزایش بیش از حد قیمت ملک در حال حاضر، خرید ملک برای جوانانی که قصد ازدواج و تشکیل خانواده دارند یک آرزوی دست نیافتنی شده است.

او ادامه داد: عدم صدور مجوز‌های ساخت از سوی شهرداری‌ها که بعضی اوقات به صورت سلیقه‌ای انجام می‌شود در روند تولید مسکن تاثیر گذار بوده است. این موضوع به وضوح دیده می‌شود که به طور مثال صدور مجوز برای گذر اصلی (خیابان) که به طور کلی ساخته نشده و شهر زیبای تهران چهره ناخوشایندی به خود گرفته است به حال رها شده و این شایسته پایتخت نیست.

مالکی ادامه داد: در صورتی که اگر در صدور جواز ساخت از طرف شهرداری تجدید نظر صورت پذیرد و صدور مجوز‌ها سلیقه‌ای نباشد تولید مسکن می‌تواند تا حدودی از افزایش قیمت مسکن جلوگیری کند.

عضو اتحادیه مشاوران املاک تاکید کرد: اگر در این خصوص و افت صدور پروانه‌های ساختمانی چاره اندیشی نشود با افزایش قیمت نهاده‌های ساختمانی که با افزایش نرخ ارز رخ می‌دهد، روند رشد قیمت مسکن را شاهد خواهیم بود. رشد قیمت مسکن در سال‌های آینده برای قشر پایین جامعه مخصوصا مستاجران ایجاد مشکل خواهد کرد و امیدواریم که دست اندرکاران صدور و تولید مسکن دلسوزانه برای آینده مسکن چاره‌ای بیندیشند که قطع به یقین اگر به همین منوال پیش برود قشر ضعیف جامعه به طور جدی با مشکل مواجه خواهند شد.

بیگی نژاد نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک در پاسخ به این پرسش که به نظر می‌رسد تولید مسکن از سوی سازنگدان مسکن دیگر مقبولیت ندارد و رغبتی برای آن نیست؟ گفت: رکود حاکم بر بازار به خصوص سمت تقاضا باعث شده است تا بسیاری از سازندگان مسکن تولیدات خود را بنا به همین دلیل نتوانند به فروش برسانند؛ بنابراین وقتی سازنده‌ها به خوبی درک می‌کنند که ملک را نمی‌توانند به فروش برسانند در نتیجه به لحاظ اقتصادی نمی‌توانند وارد عرصه ساخت و ساز شوند و دیگر موضوع عشق به کار و عشق به حرفه از میان می‌رود.

او با اشاره به اینکه دیگر این روز‌ها قیمت مسکن به قیمت حداقلی خود رسیده است و حباب آن کاملا خالی شده است گفت: اطلاع داریم که برخی از سازندگان فعال در تهران در ابتدای سال پروانه ساختمانی از شهرداری دریافت کرده‌اند، اما ساخت و ساز را شروع نمی‌کنند چرا که سود مورد نظر را دیگر از این بازار دریافت نمی‌کنند.

اگر چه برخی از کارشناسان بر این باور هستند که هنوز هم در این بازار پُر رکود سازندگان مسکن سود‌های خوبی می‌برند، اما قطعا رکود خرید و فروش می‌تواند سازندگان مسکن را حداقل فعلا از ورود به عرصه ساخت و ساز منصرف کند. اگر چه باید رشد قیمت نهاده‌های ساختمانی را نیز یکی دیگر از دلایل عدم تولید مسکن در کشور و تهران دانست.

گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که مجموع مساحت زیربنا در پروانه‌های احداث بنا صادر شده از سوی شهرداری تهران در بهار ۱۴۰۴ بیش از یک میلیون و ۸۵۲ هزار مترمربع بوده است که نسبت به فصل گذشته ۳۸.۹ درصد و نسبت به فصل مشابه سال گذشته ۱۰.۲ درصد کاهش داشته است.

این آمار به خوبی می‌تواند موید این مساله باشد که اگر روزی تهران مرکز ثقل ساخت و ساز برای کشور بود و با رونق آن، کل کشور نیز رونق می‌گرفت حالا باید گفت که حال و روز تهران نیز به لحاظ تولید مسکن چندان مساعد نیست.

موضوع تولید مسکن و صدور پروانه‌های ساختمانی باید به طور جدی مورد کنکاش قرار بگیرد و دلایل افت آن بررسی شود. بانک‌ها باید تسهیلات ویژه‌ای برای تشویق سازندگان ارائه کنند. چرا که افت تولید مسکن علاوه بر اینکه موجب کاهش فرصت شغلی می‌شود می‌تواند به رشد قیمت مسکن نیز منتهی شود.

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از بازار، 26آبان1404، 377610، www.tahlilbazaar.com