اقتصادی - نیروی کار،اشتغال،بيكاری

محیط کار، نه اتاق روان‌درمانی است، نه جمع دوستان نزدیک. اینجا جایی‌ است که برداشت دیگران اهمیت داشته و رفتارها می‌تواند به‌سرعت تعبیر شود.با بیش از یک دهه مطالعه در روان‌شناسی و رفتار انسان، تجربه نشان داده که زیاده‌گویی در محیط کار می‌تواند به آرامی علیه خودتان عمل کند. ممکن است فکر کنید دارید با همکاران صمیمی‌تر می‌شوید، اما در واقع، بذر قضاوت، حسادت یا حتی سوء‌استفاده را می‌کارید.روان‌شناسان به این پدیده «دام خودافشایی» می‌گویند. تحقیقات نشان داده‌اند که گفت‌وگوهای شخصی، فقط زمانی رابطه را تقویت می‌کند که اعتماد واقعی از قبل وجود داشته باشد—چیزی که در اغلب محیط‌های کاری، بیشتر فرض می‌شود تا واقعی.

از دست دادن شغل صرفاً به معنای قطع درآمد نیست، بلکه شکافی عمیق در ساختار هویت، روابط اجتماعی و احساس معنا در زندگی ایجاد می‌کند که اغلب نادیده گرفته می‌شود. وقتی شغل از دست می‌رود؛ چه به دلیل اخراج، بازنشستگی، بیماری، شرایط پیش‌بینی‌نشده یا دگرگونی‌های ناگهانی زندگی، احساسی از اندوه در پی آن شکل می‌گیرد که هم شدید است و هم در بیشتر مواقع دیده نمی‌شود. شغل، علاوه بر مزایای اقتصادی، ساختاری برای زندگی، احساس ارزشمندی و هدف را نیز فراهم می‌آورد. افراد از طریق شغل‌شان نه‌تنها درآمد کسب می‌کنند، بلکه تصویری از خود می‌سازند: چه کسی هستند، چگونه به این نقطه رسیده‌اند و به کجا می‌خواهند بروند. عناوین شغلی، برنامه‌های روزمره و ارتباطات حرفه‌ای، ساختاری ایجاد می‌کند که به افراد حس ثبات، معنا و وابستگی می‌دهد. بسیاری از افراد سوگِ کاری را در سکوت تحمل می‌کنند. پشت رزومه‌های تازه، پروفایل‌های به‌روزشده در لینکدین و جملات کوتاهِ مودبانه‌ای مانند «در حال بررسی گزینه‌های جدید هستم» اندوهی واقعی پنهان است: اندوهی ناشی از فقدان ساختار، هویت، ارتباطات انسانی و هدف.

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اردیبهشت ماهی با کارگران تأکید کردند، من شنیدم اخیراً یکی از دستگاه‌ها اعلام کرده که ممنوعیت ورود محصولات دارای مشابه داخلی ممنوعیتش برداشته شد، چرا برداشته بشود؟ آن چیزی که در داخل تولید می‌شود، آن را ترویج کنید. اگر کیفیتش خوب نیست سعی کنید کیفیت کار بشود. لازم به توضیح است که با پایان قانون پنج ساله توسعه ششم، با بخشنامه معاونت حقوقی ریاست جمهوری ،ممنوعیت واردات کالاهای دارای مشابه ایرانی برداشته شده و قانون جدید چنین محدودیتی ندارد. به جای ممنوعیت، پیشنهاد شده از ابزارهای تعرفه‌ای یا ضوابط فنی برای حمایت از تولید داخل استفاده شود.

در روزهای گذشته، «فاطمه مهاجرانی» سخنگوی دولت به مناسبت هفته کارگر با اشاره به خبر خوب خود برای کارگران گفت: با توجه به اینکه تعداد زیادی از کارگران، موقعی که بیمه‌شان قطع می‌شد، بیمه درمانی‌شان هم قطع می‌شد با کار خوبی که وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی انجام داده مقرر شد تا هفتاد و پنج روز بعد از قطع بیمه، بیمه درمانی ادامه داشته باشد. این خبر بسیار مهمی برای کارگران است.علیرضا حیدری کارشناس رفاه و تامین اجتماعی در این باره معتقد است که، اگر کارفرما کارگر را اخراج کند یا به هر دلیلی ارتباط کاریِ کارگر و کارفرما و ایضاً ارتباط کارگر با صندوق تامین اجتماعی قطع شود، تامین اجتماعی هیچ تعهدی ندارد و درمان خود به خود قطع می‌شود. حتی کار به جایی رسیده که سازمان تامین اجتماعی دست به تخلف اشکار می زند. تاخیر در پرداخت حق بیمه شاغلان که یک نوع قصور از سوی کارفرمایان است، نباید منجر به قطع خدمات درمانی بیمه‌شدگان شود و این عملکرد تامین اجتماعی خلاف قانون است و با ماده ۳۶ قانون تامین اجتماعی تعارض دارد. قصور کارفرما نباید نافی تعهدات تامین اجتماعی در قبال بیمه‌شدگان باشد اما تامین اجتماعی متاسفانه خلاف قانون، خدمات درمانی کارگران را قطع می‌کند.

معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان این که نرخ مشارکت اقتصادی در منطقه حدود ۶۰درصد، اما در کشور ما حدود ۴۱ درصد است افزود:این موضوع نشان‌دهنده خروج بخش عمده‌ای از نیروی کار از بازار است. سید مالک حسینی، معاون اشتغال وزارت کار درباره آمار رسمی بازار اشتغال گفت: در ۴ سال گذشته نرخ بیکاری کاهشی است و در سال ۱۴۰۳ به رقم ۷.۶ درصد رسیده است. این رقم برای ما خوشحال کننده نیست چرا که در همین زمان شاهد کاهش نرخ مشارکت اقتصادی بوده ایم. زیرا بسیاری از نیرو‌های کار، بنا به شرایط اقتصادی، امید به یافتن شغل را از دست داده‌اند. وی با بیان اینکه نرخ مشارکت اقتصادی در منطقه حدود ۶۰ درصد، اما در کشور ما حدود ۴۱ درصد است افزود:این موضوع نشان‌دهنده خروج بخش عمده‌ای از نیروی کار از بازار است.

نشست بررسی ابعاد وضعیت کارگران در ایران به مناسبت روز کارگر عصر روز دوشنبه هشتم اردیبهشت ۱۴۰۴، در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران به همت انجمن اسلامی دانشجویان این دانشکده با حضور جمعی از اساتید و اقتصاد دانان و جامعه‌شناسان برگزار شد. دکتر فرشاد مومنی در این نشست بیان داشت که ما برای برون رفت از شرایط اقتصادی موجود بدون تعیین تکلیف درباره وضعیت کارگران و اشتغال نمی‌توانیم صحبتی داشته باشیم. ما باید سازوکار‌هایی پیدا کنیم که هم در سطح حکومت و هم در سطح جامعه، کیفیت اشتغال بیش از کمیت اشتغال مورد توجه قرار گیرد. ما در ایران با سقوط کیفیت اشتغال و نه سقوط کمیت اشتغال مواجه هستیم. ما ابتدا باید مقام و منزلت اشتغال را احیا کنیم و کیفیت اشتغال را یک متغیر محوری و حیاتی در اقتصاد ایران در نظر بگیریم. ما در ایران به دلیل همین کیفیت زدایی از اشتغال و برتری مشاغل غیرمولد، درگیر فساد، رشد پایین، ناترازی‌ها و بحران مافیا‌های اقتصادی شدیم. اما چون مافیا‌های اقتصادی از ظرفیت‌های بی سابقه در ساختار قدرت و تبلیغات، مسائل اصلی را چیز‌های دیگری جا می‌زنند. ما با روند‌های مشکوک در اداره اقتصاد ایران مواجه هستیم. بسیاری از اقدامات اقتصادی دولت‌ها ضد بقای خود حاکمیت است. حکومتی که از مسئولیت‌های اجتماعی طفره می‌رود و نصف متوسط دنیا سهم آموزش از gdp و دوبرابر متوسط دنیا سهم پرداخت از جیب بابت درمان دارد، خود را فلج می‌کند.

کارگران بازوان حرکت هر جامعه‌ای به سوی رشد، تعالی و شکوفایی هستند.سالهاست در کشورهای مختلف جهان از جمله ایران روز اول ماه مه را با نام "روز کارگر" گرامی می‌دارند.

علی ربیعی در یادداشتی با عنوان «کار و اشتغال؛ ابر‌بحران نه چندان دور» به تبیین چالش‌های آینده و امروز بازار کار پرداخت.انقلاب دیجیتال و رشد هوش مصنوعی که "یووال نوح هراری" از آن با عنوان «هوش بیگانه» یاد می‌کند، مفاهیم سنتی کار و کارگری را با تحولی اساسی مواجه ساخته است.طبق گزارش مجمع جهانی اقتصاد در سال ۲۰۲۴، تا سال ۲۰۳۰ حدود ۱۷۰ میلیون شغل جدید در جهان ایجاد و ۹۲ میلیون شغل حذف خواهد شد. این تحول ساختاری، نیازمند مهارت‌های نوین مبتنی بر فناوری، نوآوری و تفکر خلاق است. با این‌حال، در ایران چالش‌های سیاست‌گذاری و عدم آمادگی ساختارهای موجود، گذار به این دنیای جدید را با مخاطرات جدی همراه کرده است. و به دلیل تغییر در شیوه تولید مبتنی بر تکنولوژی، علاوه بر کارگران صنعتی و کشاورزی، دو گونه کارگر شامل کارگران دانشی و کارگران خدماتی، بشکل جدی‌تر مطرح خواهند شد

تفاهم‌نامه تأمین مسکن متقاضیان مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی میان وزیر راه و شهرسازی و دبیر شورایعالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی امضا شد.این تفاهم‌نامه، با هدف تأمین مسکن برای ساکنان بومی، کارگران و متقاضیان فاقد مسکن در مناطق آزاد تهیه شده است و براساس مفاد این تفاهم‌نامه، اجرای پروژه‌های ساخت واحدهای مسکونی ملکی و استیجاری با هدف خانه‌دار شدن اقشار مختلف ساکن در این مناطق در دستور کار قرار گرفته است تا بخشی از نیاز مسکن آنان برطرف شود.

پس از اعلام حقوق ۱۴۰۴ و با وجود افزایش ۴۵ درصدی حقوق و دستمزد، این سوال مطرح است که آیا کارگران از این اعداد راضی هستند؟ تحلیل‌ها حاکی از آن است که زور افزایش دستمزد کارگران به قیمت دلار نرسید. گزارش‌ها نشان می‌دهد که با افزایش ۴۵ درصدی، حداقل دستمزد با مبنای ۳۰ روزه برای سال ۱۴۰۴ برابر با۱۰ میلیون و ۳۹۰ هزار و ۹۶۸ تومان تعیین شد که با دلار ۹۲ هزار و ۱۰۰ تومانی اسفندماه برابر ۱۱۲.۸ دلار می‌شود. حداقل دستمزد حقیقی (دلاری) از سال ۱۳۹۸ به بعد هیچ رشدی نداشته است و در سال‌های اخیر بین ۱۱۰ تا ۱۲۰ دلار تعیین شده است. لذا، بر اساس قیمت دلار در زمان اعلام دستمزد، همچنان دستمزد کارگران نسبت به سال ۱۴۰۳ کمتر خواهد بود.

به گفته علی خدایی فعال حوزه کارگری، گرچه دولت، کارفرمایان و کارگران برای تعیین هزینه سبد معیشت تا پایان دی‌ماه به توافق رسیده‌اند، جلسات تعیین دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۴ همچنان تشکیل نشده‌اند. خدایی در مورد رقم سبد معیشت خانوار گفت: «عددی که برای دی‌ماه به عنوان هزینه سبد معیشت یک خانوار ۳.۳ نفره استخراج شده، مبلغ ۲۳ میلیون و ۴۹۰ هزار تومان است که البته باید با نرخ بهمن‌ماه به‌روزرسانی شود. این رقم در کمیته‌ای که نمایندگان کارگران، دولت و کارفرمایان حضور داشتند، تعیین شد و به تایید هر سه گروه رسید.». این در حالی است که برخی از منابع، تاکید روی افزایش ۲۷ درصدی حقوق و مزایا نسبت به سال ۱۴۰۳ دارند. لازم به توضیح است که در قانون کار به تعیین دستمزد منطقه‌ای اشاره شده است، اما در جلسات متعددی که اتحادیه کارگری با کارفرمایان و نمایندگان دولتی داشت، نتیجه بر این شد که ساختار حکومتی کشور و زیرساخت‌های موجود به هیچ عنوان آماده تعیین هیچ‌گونه نوع دستمزد به غیر از دستمزد ملی نیست.

رئیس کانون عالی انجمن‌های صنفی کارگران بیان کرد که کارگران و کارفرمایان در تعیین عدد و رقم مزد به وحدت رویه رسیده اند. امیدواریم امسال مانند سنوات گذشته دولت مخالف افزایش مزد واقعی نباشد. گلپور تاکید نمود که درهیچ جای ماده ۴۱ قانون کار به دستمزد صنفی اشاره نشده و تعیین دستمزد به صورت صنفی خلاف قانون است.

با آمدن احمد میدری به وزارت کار انتظارات زیادی شکل گرفت، ولی چیزی که اکنون مشاهده می‌کنیم مشاهده همان روندی است که در دولت‌های گذشته است. همان رویکرد و به اصطلاح فرمانی را مشاهده می‌کنیم که وجود داشت، اما نتیجه آن ایجاد فاصله چشمگیر میان مزد و معیشت است. این رویه یعنی اینکه همچنان در سازمان برنامه و بودجه تصمیماتی در زمان تنظیم لایحه بودجه اخذ می‌شود که گرچه از نظر قانونی تاثیر ندارد، ولی به طور خاص بر میزان افزایش مزد تاثیرگذار است. در واقع گرچه در بودجه پیشنهادی دولت و سازمان برنامه تنها میزان افزایش حقوق کارکنان خود را تعیین می‌کنند، ولی اقدام آن‌ها فورا بر میزان افزایش حداقل دستمزد طبقه کارگر هم تاثیر دارد. دولت بزرگترین کارفرما در کشور است و به همین دلیل و بر اساس این منفعت مستقیم خودش است که همیشه مانعی مهم برای افزایش حداقل دستمزد‌ها می‌شود. تورم همچنان و با وجود تغییر دولت به روند فزاینده خود ادامه می‌دهد و تقریبا همه شاخص‌های اساسی بیانگر تشدید مشکلات معیشتی هستند. هر چه زودتر جلسه شورای عالی کار برگزار شود، به سود وزارت کار هم خواهد بود. زیرا پس از تعیین تکلیف بودجه جا برای چانه زنی نمی‌ماند و همین موجب می‌شود که جلسات شورای عالی کار را لوث کند.

در بسیاری از مواقع کارگران آگاهی کافی در خصوص اینکه اگر تشکل داشته باشند چه منافعی شامل حالشان می شود،ندارند این موضوع موجب می شود افرادی در قالب تشکل هایی که واقعی نیستند و تنها روی کاغذ نوشته می شوند و گاه در دست افراد نااهل قرار می گیرد.نبود امنیت شغلی را یکی از دلایلی می داند که کارگران نتوانسته و یا نمی توانند صاحب تشکل های واقعی باشند. بیش از ۹۸ درصد قراردادهای کارگری قراردادهای موقت یکسال و کمتر از یکسال است و کارگر این امنیت را در خود نمی بیند که بخواهد در قالب مطالبه گری و یک تشکل به دنبال احقاق حق خود باشد.استفاده از نقش تزئینی، فرمایشی و سلیقه ای برای تشکل ها و انجمن های صنفی یکی دیگر از دلایلی است که کارگران را برای توسعه تشکلی دلسرد می کند.

طبق پیش‌بینی‌های انجام شده، در ۵ سال آینده حدود ۲۳ درصد مشاغل فعلی دستخوش تحولات ساختاری و تغییرات اساسی خواهند شد. این تحولات شامل ایجاد مشاغل جدید و حذف برخی مشاغل قدیمی است. همچنین میزان نفوذ هوش مصنوعی و اتوماسیون به بازار کار کندتر از آن چیزی است که در گذشته انتظار می‌رفت. در حال حاضر تنها ۳۴ درصد از وظایف مرتبط با کسب و کار‌ها توسط ماشین‌ها انجام می‌شود. سریع‌ترین نرخ رشد مشاغل مربوط به حوزه‌های فناوری، دیجیتالی شدن و پایداری است. به عنوان مثال، متخصصان هوش مصنوعی و یادگیری ماشین در صدر فهرست مشاغل در حال رشد قرار دارند. همچنین مهندسان انرژی‌های تجدیدپذیر نیز از رشد نسبتاً سریعی برخوردارند. از سوی دیگر، سریع‌ترین نرخ افت مشاغل مربوط به حوزه‌هایی مثل امور بانکی و مشاغل دفتری و اداری است که تحت تأثیر دیجیتالی شدن و اتوماسیون قرار دارند. علاوه بر این، پیش‌بینی می‌شود مشاغل مرتبط با کشاورزی، تجارت دیجیتال و آموزش شاهد رشد قابل توجهی باشند. به عنوان مثال، تعداد معلمان و اساتید دانشگاه‌ها طی ۵ سال آینده حدود ۱۰ درصد افزایش پیدا خواهد کرد. در نهایت، تفکر تحلیلی و خلاقیت همچنان به عنوان مهم‌ترین مهارت‌های مورد نیاز برای نیروی کار شناخته می‌شوند. مهارت‌های سازگاری و انطباق‌پذیری نظیر انعطاف‌پذیری و انگیزه نیز در تراز‌های بعدی اهمیت قرار دارند.

از یک طرف خوشحال هستیم و از یک بابت ناراحت. خوشحالیم که حتی در دولت راست انتقادات مان از برخی از وزرا نظیر سید صولت مرتضوی، عیسی زارع پور، خاندوزی، عبدالملکی و. بر پایه حق و حقیقت حتی در شرایط قدرت مندی و پا به رکاب بودگی آقایان ادامه داشت و ملاحظه جایگاه و منفعت را نکردیم و مثل مجاهدین روز شنبه نبودیم. زمان هم حق مداری مان را ثابت کرد. از یک طرف ناراحت هستیم که چرا باید اجازه دهم که چند سال از عمر ما و مردم بگذرد تا اشتباه بودن بعضی‌ها ثابت شود؟ سید صولت مرتضوی اخیرا از کاهش نرخ بیکاری گفته است و توئیت محمد پارسی در این خصوص جای تفکر و تامل خاص دارد. برخی از منتقدین بیان می‌دارند که احتمال کنار گذاشتن سید صولت مرتضوی و امثال ایشان از عالم مدیریت و سیاست کشور تا ابد حیات شان وجود دارد.

یک استاد دانشگاه در مقاله‌ی خود پیرامون دلایل بروز پدیده بیکاری ارادی و عدم تمایل کارگران به کار به دلایل معیشتی نوشت: تا زمانی که دولت از مداخله در اقتصاد خصوصا در رابطه بین کارگران و کارفرمایان (دولت‌محوری اقتصاد) دست برندارد؛ تورم بی‌رویه، نوسانات نرخ ارز و مالیات تورمی جزو آسیبهای همیشگی اقتصاد ایران خواهند بود.

بر اساس بخشنامه جدید اداره اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، میزان جریمه کارفرمایانی که از خدمات اتباع خارجی غیرمجاز و فاقد پروانه کار استفاده کنند، بابت هر روز اشتغال غیرمجاز مبلغ ۱۱ میلیون و ۹۴۳ هزار و ۶۴۰ ریال است. مقرره گذاری‌هایی که عموما فاقد ضمانت اجرایی بوده و یا بشکل انتخابی اجرایی می‌شوند. اگر اداره کل اشتغال اتباع خارجی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی غیر از این فکر می‌کند، دست دوستان را می‌گیریم و به شهرک صنعتی عباس آباد پاکدشت می‌بریم. آیا دوستان از خط ترانزیت کابال - شهرک صنعتی عباس اباد پاکدشت اطلاعی دارند؟ ضمنا مجموعه وزارت کار در سطح شهرستان پاکدشت بر اساس برخی شنیده‌ها و شواهد در اختیار، آلوده به رشوه در سطح بازرسین کار شده است. کد راستی آزمایی اینکه، سری به مجموعه‌های صنعتی که در شش ماه اخیر شکایت از حضور کارگر افغانی داشتند بزنید و تعداد واقعی کارگران افغانی را در مقایسه با تعداد اعلامی بازرسین، ببینید. اطلاعات در اختیار بسیار ریزتر و مستندتر از این موارد است، سربسته عرض شد تا جلوی بعضی شعار درمانی‌ها و مقرره گذاری‌های کم پشتوانه را بگیریم.

دبیرکل خانه کارگر اظهار کرد: توجه به بیمه کارگران ساختمانی و کمک به این بخش از کارگران، توجه به شریف‌ترین بخش کارگران کشور است.ما بر سه جانبه‌گرایی تاکید داریم که این امر باید همچنان باقی بماند و برقرار باشد. ما باید بر این اساس گفتگو کنیم. اگر چه به نظر می‌رسد برخی سخنان در جریان سه جانبه گرایی وزیر محترم کار را آزرده کرده باشد، و شاید ایشان درباره سه جانبه گرایی از سر آزردگی مطالبی را مطرح کرده باشند، اما با این حال خواهش می‌کنیم مقوم مسیر سه جانبه‌گرایی باشیم و تحت تاثیر برخی مطالب نباشیم.

رئیس جمهور در سی و پنجمین جشنواره ملی تقدیر از کارگران نخبه، گروه‌های کارگری و واحدهای نمونه اظهار کرد:جنگ اقتصادی به ما تحمیل شده و همچنان که رزمندگان ما سیلی محکمی به دشمن زدند، کارگران ما هم در عرصه اقتصادی سیلی محکمی به دشمن خواهند زد.تولید محور همه تلاش‌های ماست و محور تولید هم کارآفرینی و کارگر است. نقش کارگران در این زمینه بی بدیل است و باید همه حمایت‌های حقوقی، مالی و اجتماعی از کار و کارگر انجام شود تا تولید ما هم در کیفیت و هم کمیت رشد کند. تاکید کرده‌ام که مسئولان اجازه ندهند کارخانه‌ای به هر دلیلی تعطیل شود و ... . ضمن گرامی داشت تاکیدات رئیس جمهور در جنگ اقتصادی تحمیلی ، از ایشان می پرسیم که ایا اصناف و شرکت های کوچک هم در این جنگ اقتصادی جایگاه دارند؟ اگر بله، به استحضار می رسانیم که ضرورت دارد جلوی هار شدگی مالیات و تامین اجتماعی در وصول مطالبات معوق را بگیرد( با عرض معذرت از کلیه کارکنان، مدیران و کارشناسان زحمت کش فعال در این دو سازمان، به استحضار می رسانیم که قصد هیچ جسارتی وجود نداشته و ندارد. اما رفتار برخی همکاران شما به اسم ایفای قانون و اجرای دستور العمل ها بی شباهت به رفتار آدم هار نیست. در مثل هم جای مناقشه نیست . برای شما قابل تصور نیست که بستن حساب یک کاسب صنفی یا حساب یک شرکت کوچک چه فجایایی به بار می آورد. مجددا از کلیه عزیزان برای استفاده از این اصطلاح پوزش می طلبیم).