اقتصادی - تجارت،بنگاه،بازار

در زمان زمامداری بشار اسد بر سوریه فولاد ایران به ترکیه رفته و از آنجا با تغییر گواهی مبدا ، آن هم با اعداد و ارقامی حدود ۲۰ تا ۳۰ دلار بالاتر به سوریه، اروپا و دیگر کشورها صادر می‌شد. با سقوط اسد، دست ایران از بازار سوریه قطع شد و ترکیه شانس صادرات مجدد فولاد ایران را بشکل انحصاری پیدا کرده که سود هنگفتی را بدون کوچک ترین زحمتی به جیب این کشور روانه می کند. امارات و عمان نیز تا دو سال پیش با تغییر گواهی مبدا فولاد ایران را خریداری کرده و توسط شرکت خریدار که شعبه‌ای در عمان و امارات داشت در قبال دریافت مبلغی، گواهی مبدا را تغییر داده و به اسم کالای عمانی یا اماراتی صادرات مجدد می‌شد. در شرایطی که تولید فولاد در ایران حدود دو برابر مصرف است سوء مدیریت و نبود نگاه تخصصی به این محصول باعث شده که چوب حراج بر این محصول ملی زده و در حالی عرصه را برای ترکیه خالی کرده‌ایم که این فرصت‌سوزی باعث شده که قیمت‌های ترکیه با قیمت‌های داخلی ما تفاوت ۳۰ دلاری در هر تن داشته باشد و همین مسئله ارز آوری قابل توجهی برای این کشور همسایه ایجاد کرده است؛ فرصتی که تولیدکنندگان داخلی فولاد با وجود قطعی های گاز و برق از آن بی بهره مانده اند.

وزیر اقتصاد در مورد اصلاح تعرفه واردات آیفون گفت: تعرفه ۹۶درصدی واردات آیفون مصوبه ما نبود و حتماً اصلاح می‌شود. همتی درباره این که تعرفه نهایی برای واردات آیفون تا چه حدودی خواهد بود گفت: احتمالاً حدود ۳۰ درصد، و بیشتر از آن معنا ندارد. وی در خصوص راه‌های تأمین ارز برای واردات آیفون نیز گفت: با همان ارزی که گوشی‌های سامسونگ و سایر برند‌ها وارد می‌شود آیفون هم وارد می‌شود. پیش از همتی، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت چهاردهم هم در پلتفرم ایکس از اصلاح سود بازرگانی اعلام‌شده نوشت که عقب‌نشینی دولت چهاردهم از تعرفه ۹۶ درصدی مصوب خود را نشان می‌داد. مهاجرانی در پست منتشرشده در صفحه شخصی‌اش نوشته بود: «آنچه امروز در هیئت دولت مصوب شد رفع ممنوعیت واردات محصولات گوشی اپل بود و در مورد نرخ تعرفه واردات اشتباهی رخ داده که به‌زودی اصلاح می‌شود و به اطلاع شهروندان محترم خواهد رسید.» این پست البته دو مرتبه ویرایش شد، اما مضمون همه نسخه‌های آن این بود که تعرفه در نظر گرفته‌شده برای واردات تغییر خواهد کرد.

در پی تصویب هیأت وزیران مبنی بر آزاد شدن واردات این برند گوشی‌های تلفن همراه به کشور، عبدالمهدی اسدی- رئیس انجمن تلفن همراه، تبلت و لوازم جانبی- در رابطه با تاثیر آن بر بازار، اظهار کرد، قطعا با رفع ممنوعیت، بازار رونق خوبی خواهد گرفت. به هر حال این برند سهم خوبی در بازار داشته است. هم مردم طالب آن هستند و هم در صنعت سهم قابل توجهی داشته است. ١٠ درصد بازار و ۴٠ درصد صنعت درگیر و متعلق این برند هستند؛ به هر روی لوازم جانبی آن، تعمیرکاران، نمایندگی و... هم مطرح هستند؛ با رفع این ممنوعیت، حتماً بازار این‌ها هم رونق خواهد گرفت و رونق صنعت را هم در پی خواهد داشت. اینکه این مسیر به بهانه بحث‌های ارزی بسته بود، اشتباه بود؛ چرا که آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ به صورت غیررسمی وارد کشور می‌شدند و همان ارز به صورت غیررسمی توسط حساب‌های یکبار مصرف، از کشور خارج می‌شد. طبق آمار غیررسمی که وجود دارد، حدود ۹۰۰ میلیون دلار به‌صورت غیررسمی، آیفون وارد کشور و ارز آن به صورت غیر رسمی خارج می‌شد. این عدد مختص به شش ماهه دوم سال گذشته است که در مقایسه با پیش از معرفی آیفون ۱۵، در حدود ۳۰۰ میلیون دلار وارد شده بود. در مجموع برای آیفون‌های ۱۴ و ۱۵ در حدود ۹۰۰ میلیون دلار (از شهریور سال گذشته که آیفون ۱۵ رونمایی شد) وارد شده است. این عدد با معرفی آیفون ۱۶ تا پایان سال، چنانچه ممنوعیت برداشته نمی‌شد، به بیش از ۱.۳ تا ۱.۴ میلیارد دلار هم می‌رسید. البته موضوع فقط این نیست، طبق بند «ق» تبصره یک لایحه بودجه ۱۴۰۴، حقوق گمرکی گوشی‌های تلفن همراه وارداتی بالای ۶۰۰ دلار، در رویه تجاری ۱۵ درصد و در رویه مسافری ۳۰ درصد خواهد بود. به‌عبارتی، با مصوبه امروز دولت و تکالیف لایحه بودجه سال آتی، مجموع حقوق ورودی بسیاری از مدل‌های برند آیفون به ۱۱۱ تا ۱۲۶ درصد می‌رسد.

در مراسم روز ملی صادرات مسعود پزشکیان به ناترازی بانک‌ها، کسری بودجه، و عواقب ناگوار جنگ منطقه‌ای اشاره کرد، اما حرفی از معضل صادرات و این نکته به میان نیاورد که چرا تیمی که در دولت سیزدهم مسئولیت رکورد تاریخی کسری تجاری ایران را در کارنامه دارد همچنان در مصدر امور این سازمان قرار دارد و تنها رییس آن تغییر کرده و پست حساس دیگری دریافت کرده است. سفر‌های رئیس‌جمهور سابق و دیگر مقامات اقتصادی ایران به آفریقا افزایش یافت و تبلیغات وسیعی روی این سفر‌ها می‌شد. آغاز دوباره روابط با عربستان و شکستن یخ روابط با امارات متحده عربی، نوید توسعه تجارت با همسایگان ثروتمند عربی را می‌داد. عضویت در پیمان شانگ‌های اگرچه مستقیما هیچ ارتباطی به تجارت ندارد و حتی بر اساس آمار رسمی خود این کشور‌ها کمترین حجم مبادلات بین کشور‌های عضو وجود دارد، اما دولت سیزدهم آن را راهی دیگر برای گسترش تجارت خارجی ایران می‌دانست. تبلیغات دولت درباره عضویت در بریکس به دلیل برنامه این گروه برای دلارزدایی کر کننده‌ترین بود و دولت سیزدهم معتقد بود دیگر کار دلار تمام است و اهمیتی ندارد که ما را تحریم کنند؛ لفاظی‌هایی که مخاطب آن بیشتر مردم بی‌خبر از اقتصاد بود؛ وقتی شما کارت بانکی نداشته باشید کسی نه می‌تواند دلار به حساب شما واریز کند نه روپیه و وضعیت ایران تا حدی شبیه چنین کسی است.

صمد حسن زاده رییس اتاق ایران گفت ، براساس گزارش مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در ۳۶ ماه اخیر(دولت رئیسی) توسعه اقتصادی ما به پایین‌ترین میزان خود رسیده و در تیر ۱۴۰۳ در ۱۳ رشته صنعتی کشور شاهد کاهش رشد بودیم، در این شرایط انتظار بخش خصوصی از دولت، تعهد به قانون بهبود مستمر محیط کسب و کار است که براساس آن در شرایط کمبود انرژی نباید صنایع در اولویت قطعی برق قرار بگیرد و در صورت قطعی باید به صنایع غرامت پرداخت شود. این طور نمی‌شود که وزارت نیرو هر زمان بخواهد برق واحد‌های تولیدی را قطع کنند و هیچ غرامتی به آن پرداخت نکند و صنایع کشور از ضعف مدیریت انرژی بسیار متضرر شده است.

فرشید پورحاجت،دبیر کانون سراسری انبوه‌سازان مسکن با اشاره به بروز مشکل تامین برق کارخانه‌های تولید سیمان در کشور، مدعی شده بود که برنامه‌های مربوط به پایداری شبکه برق کشور منجر به تعطیلی کارخانه‌های سیمان شده است. خروجی وضعیت امروز به‌گونه‌ای شده که طی ۲۰ روز اخیر سیمان با افزایش ۸۰ تا ۹۰ درصدی به دست مصرف کننده می‌رسد. در زمان حاضر هر کیسه سیمان بین ۱۶۰ تا ۱۷۰ هزار تومان به مصرف کننده تحویل می‌شود، این در حالی است که سه هفته قبل هر کیسه سیمان با قیمت ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان توزیع می‌شد.این در حالی است که بررسی بازار سیمان حاکی از آن است که قیمت انواع سیمان نسبت به ماه گذشته تغییر چندانی نداشته و قیمت‌ها تقریبا ثابت باقی‌مانده‌اند و درخصوص برخی برندها با توجه به شرایط جدید ، با افزایش قیمت 15 درصدی مواجه هستیم..

محمد صالحی رئیس هیات‌مدیره انجمن پسته ایران مدعی است که متاسفانه شرکت‌های خودرویی زیر قیمت تمام شده پسته را صادر می‌کنند و بازار پسته را به شدت تحت تاثیر قرارداده‌اند؛ به نحوی که سود این گروه در واردات خودرو یا قطعات آن است، چون ۲۰۰ تا ۳۰۰ درصد از واردات خودرو سود دارند، ضرر ۵ تا ۱۰ درصدی در صادرات پسته برایشان اهمیتی ندارد.این روند از حدود مهرماه سال گذشته آغاز شده و در این مدت ۸۰ تا ۹۰ درصد پسته ایران توسط شرکت‌های خودرویی صادر شده است. صادرکننده‌های اصلی پسته بیچاره شده‌اند، هیچ کسی نمی‌تواند کار کند، کلی پسته‌ در انبارها باقی مانده است، چرا که شرکت‌های خودرویی به اندازه ظرفیتی که نیاز دارند صادر می‌کنند و مابقی پسته‌ها می‌ماند و خریداران خارجی متاثر از قیمت‌هایی که قبلا از این شرکت‌ها خریده‌اند حاضر نیستند به قیمت روز از صادرکنندگان ما خرید کنند.

سید رسول خلیفه‌سلطانی دبیر انجمن تولیدگنندگان فولاد ایران بیان داشت که با در نظرگیری سهم ۷ درصدی قیمت فولاد در قیمت تمام شده مسکن، کنترل قیمت مسکن ملی با کنترل قیمت فولاد توهمی بیش نیست.ارز فولادی‌ها ۲۰ تا ۳۰ درصد ارز ورودی به کشور را شامل می‌شود که در مقایسه با صنایعی همچون فرش، سهم قابل توجهی است؛ در مقایسه ارزآوری این دو صنعت می‌توان گفت سال گذشته ارزآوری صنعت فرش ۴۰ میلیون دلار و در بهترین حالت ۱۰۰ میلیون دلار بوده، اما صنعت فولاد ۸ میلیارد دلار ارزآوری داشته است. باقی صنایع هم همین شرایط را داشته‌اند.

معاون صنایع عمومی وزارت صمت با بیان اینکه مردم در عمل نشان داده‌اند که حامی کالاهای داخلی هستند، گفت: امسال رکورد تولید ۲۰ میلیون قطعه را خواهیم زد و در حوزه لوازم خانگی جهش صادراتی خواهیم داشت.

یکی از روزنامه‌ها با انعکاس متنی برمبنای اعداد و آمار گزارش آژانس اطلاعات داخلی پاکستان درباره قاچاق سالانه سه میلیارد لیتر سوخت از ایران مدعی شده است که سالانه ۳۰ هزار تن انبه از پاکستان به ایران می‌آید. مقامات صنفی در واکنش به قاچاق انبه و سوخت بین ایران و پاکستان دو موضع متفاوت اتخاذ کرده‌اند؛ یکی می‌گوید حضور این حجم انبه در بازار عادی نیست و دیگری گفته انبه با میزان فراوان و به صورت قانونی وارد می‌شود. به نظر شما داستان انبه در ایران چیست؟ ادعا می‌شود که قیمت بنزین و گازوئیل این سوی مرز ایران به دو هزار و ۵۰۰ تومان تا هفت هزار تومان است، اما در خاک پاکستان باید برایش ۶۰ تا ۷۰ هزار تومان هزینه کرد. حال سوال ما از نهاد‌های نظارتی کشور این است که آیا جمهوری اسلامی ایران ستاد مقابله با قاچاق کالا و ارز دارد یا خیر؟ اگر دارد چرا ساکت است؟ توصیه ما به مردم شهروندان هم این است که برای مدت یک هفته تا ده روز از خرید انبه خودداری کنند، قیمت این میوه تا کیلویی ۶۰ هزار تومان سقوط خواهد کرد.

سعید جلالی قدیری دبیر اتحادیه تولید و صادرات صنایع نساجی و پوشاک ایران، بیان داشت که در مورد قاچاق با وجود ممنوعیت واردات پوشاک که ما مخالف آن هستیم؛ ما اکنون مرکز توزیع کالای استوک در منطقه شده‌ایم. با تشدید تحریم‌های ایران در اوایل سال ۱۳۹۷ دولت واردات پوشاک را همچون بسیاری از اقلام وارداتی دیگر ممنوع کرد. بدین ترتیب واردات رسمی به نفع قاچاق کنار کشید. موضوعی که همواره مورد نقد فعالان صنعت نساجی و پوشاک بود و ... (جسارت نباشد، بعضی از تحلیل گر‌ها، بوی آمادگی برای افتتاح شعب برند‌های خارجی را هم می‌شنوند. در واقع دعوا روی لباس قاچاق دست دوم نیست و روی لحاف شیخ است). ورای درست یا غلط بودن برنامه دولت برای ممنوعیت واردات پوشاک، باید از دوستان مرزبانی و گمرک پرسید که در بوجود آمدن این چالش چند - چند هستند؟ از ستاد محترم مبارزه با قاچاق ارز و کالا هم باید پرسید، چطورید اخوی جونی‌ها. وقتی ساختار سازمانی شما تناسبی با ماموریت‌ها نداشته و اولویت‌های کاری مشخصی دنباله گیری نمی‌شود، اوضاعی بهتر از این نباید انتظار داشت.

داود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه در صفحه خود در فضای مجازی نوشت: ‏در جهت حمایت از کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، در سال ۱۴۰۱‌ حدود ۵۵۰ هزار و در سال ۱۴۰۲ یک میلیون مجوز جدید در بستر درگاه ملی صدور مجوزها صادر شد. تامین مالی کسب و کارهای کوچک و متوسط در قالب تبصره ۱۸ قانون بودجه در کنار تسهیل صدور مجوزها، به توسعه اشتغال کمک کرده است. فقط یک سوال از دکتر داوود منظور داریم. آیا نگاه نقطه ای و غیریکپارچه به شاخص های اقتصادی نظیر صدور مجوز کسب و کار را می توان بعنوان کارنامه حمایتی محسوب کرد؟ در شرایط انقباض پولی بانک ها، واقعا چند درصد متقاضیان تسهیلات مالی خرد، به خواسته خود رسیده اند؟ دکتر منظور عزیز، این گونه گزارش عملکرد دادن حداقل با توجه به سابقه و عقبه شناختی که از شما سراغ داریم، امری زشت و سخیف است. آیا اقتصاد دان ها هم طنز تعریف می کنند؟

برخی از شرکت‌ها با سوءاستفاده از مجوز واردات کالا در ازای صادرات قیر، برای تأمین مالی و رفع نیاز ارزی خود، با خرید قیر صادراتی در بورس کالا، اقدام به صادرات قیر کرده‌اند متاسفانه شرکت‌هایی از این دست که غیر مرتبط با صنعت قیرهستند همچنان مشغول خرید و صادرات این محصول استراتژیک می‌باشند. مهرداد همتی، دبیر انجمن قیر ایران در یکی از رسانه ها بیان داشت که سریال فساد یا کج کارکردی «چای دبش» همچنان ادامه دارد و در تازه‌ترین قسمت، به یک کالای جدید گره خورد؛ قیر!سوال اینجاست که خرید و صادرات قیر از سوی دبش؛ قانونی است یا غیرقانونی؟! آیا شایعات و شنیده ها درباره صادرات فرش و پسته توسط ایران خودرو در سال های ماضی، صحت دارد ؟

یکی از اقوام رئیس‌جمهور سابق در پرونده فعالیت یک شرکت به ظاهر اماراتی-اردنی، اما دارای روابط تجاری با رژیم صهیونیستی، رقم کلانی به جیب زده است. اما شرکت مذکور برای گسترش فعالیت‌های خود در ایران، صرفاً به امور تجاری بسنده نکرده و با یک دسیسه‌چینی، اقدام به برنامه ریزی برای یک راهزنی بزرگ از برخی واردکنندگان بزرگ ایرانی کرده که نگاهی به برخی ابهامات و اتفاقاتی که در خلال پرونده‌سازی این شرکت برای تجار ایرانی رخ داده، ورود قاطع مسئولان قوه قضائیه و بخش‌های نظارتی دیگر را می‌طلبد. مدیرعامل شرکت به ظاهر اماراتی، فردی به نام «عبدالرضا منصوری» است که بیش از ۱۰ سال قبل و با فروش تمام اموال خود، از کشور خارج شده و با توجه به همکاری‌های تجاری با اسرائیل و ترس از افشا و برخورد قضایی و امنیتی با وی، دیگر به کشور بازنگشته است، اما ۲ عضو اردنی هیأت مدیره fresh fruits با نام‌های «الهشلمون» و «الرجل» دارای تابعیت اسرائیلی هستند و در پوشش این شرکت، روابط تجاری رژیم صهیونیستی با کشور‌های منطقه را تسهیل می‌کنند. لازم به توضیح است که دولت‌های خاتمی، احمدی نژاد، روحانی و رئیسی، هر کدام سلطان موز خودشان را داشته و دارند.

مهدی ضیغمی، رییس سازمان توسعه تجارت در مراسم گرامیداشت روز ملی صادرات مدعی شده اند که پارسال به ۵۴ میلیارد دلار صادرات غیر نفتی رسیدیم و رکورد شکسته شد. اینکه بتوانیم خرج کشور را با صادرات غیرنفتی بپردازیم، نزدیک شدیم. باید از ایشان پرسید که حوزه‌های صادراتی ایران را یک بار دیگر به دقت مطالعه کنند. طبق آمار مرتضی شاهمیرزایی معاون وزیر نفت در امور پتروشیمی، شاهد درآمد ۲۶ میلیارد دلاری صنعت پتروشیمی در سال ۱۴۰۱ بوده ایم. شما اسمش را می‌گذارید صادرات غیرنفتی، اما ما بعنوان صادرات نفتی می‌بینیم (صادرات نفتی با نون کنجدی عاج دار). پتروشیمی و میعانات گازی ۵۲ درصد صادرات کشور را تشکیل داده اند (شما بر اساس مصوبات و بخشنامه هایتان اسمش را می‌گذارید صادرات). معادن و صنایع معدنی دارای سهم ۲۷ درصدی بوده اند. در مجموع حدود ۸۰ درصد صادرات را واقعا نمی‌توان صادرات نامید. بعد ملاحظه کنید که چه چیز را صادر می‌کنید؟ عموما وام خام را، چرا؟ در نهایت ملاحظه کنید که به کجا صادر می‌کنید (ده کشور اول شامل چین، عراق، ترکیه، امارات، افغانستان، هند، پاکستان، اندونزی، تایلند، عمان)؟ البته که به بهانه تحریم قابل توجیه است، اما اصل ماجرا را در نوع صادرات جستجو کنید. در نهایت اینکه از این میزان صادرات حدود ۱۵ -۲۰ درصد سهم بخش خصوصی واقعی است و مابقی توسط دولت یا شرکت‌های خصولتی و وابسته انجام می‌شود. با این شرایط می‌خواهیم اقتصاد کشور را از راه صادرات غیرنفتی تامین کنیم؟ با تاکید بر دو بحث امنیت ملی و توسعه اقتصادی، کشور نیازمند بازاندیشی در سیاست‌های صادراتی است (تولید صادرات محور، تمرکز بر حوزه‌های دارای مزیت رقابتی و نسبی، بازارسازی و بازارگشایی صادراتی توسعه فناوری داخلی و ارتقا بهره وری تولید به مقیاس در استاندارد جهانی، تولید مشنرک با سایر ذی نفعان، همگرا سازی حوزه دیپلماسی با اقتصاد و غیره). سربسته و مشفقانه عرض شد.

شرکت های اوره ساز بورسی که در سال گذشته توانسته بودند میزان فروش صادراتی خود را با افزایش قابل توجهی روبه رو کنند، در نیمه نخست سال جاری نیز فروش حجمی و نفوذ خود را در بازارهای صادراتی بیشتر کردند.

رئیس مرکز ملی فرش ایران با بیان اینکه بعد از تحریم‌ها هند جای ایران را در بازار جهانی فرش دستباف گرفت، گفت که آمار صادرات فرش دستباف به دلیل کاهش قیمت پایه صادراتی در راستای کمک به تولیدکنندگان و صادرکنندگان و همچنین وجود اقتصاد پنهان در این بخش، واقعی نیست.

حدود ۵ سال از ممنوعیت رسمی واردات لوازم خانگی می گذرد، آیا تصمیم‌گیران این ممنوعیت توانسته‌اند به اهداف خود که صادرات هم در دل آن است دست پیدا کنند. بررسی روند صادرات لوازم‌خانگی به خصوص ماشین‌ لباس‌شویی و تجهیزات جانبی آن نشان می‌دهد که صادرکنندگان در این زمینه کارنامه موفقی نداشته‌اند.

روند واردات کالا در بهار سال جاری چگونه بوده است؟ ارزیابی‌ها نشان می‌دهد در بازه زمانی مورد بررسی ۸ میلیون و ۶۰۰ هزارتن کالا به ارزش ۱۴ میلیارد دلار کالا وارد کشور شده است. با توجه به داد‌های اعلام شده این سوال مطرح می‌شود که در این بازه زمانی چه اقلامی وارد کشور شده است.

تجارت خارجی کشور در دو ماهه امسال به ۲۵ میلیون و ۷۳۲ هزارتن به ارزش ۱۵ میلیارد و ۴۵۴ میلیون دلار رسید.