شعار سال: نگرانی بازار‌های جهانی پس از ترور سردار قاسم سلیمانی تمامی ندارد. دیروز در حالی تب تند قیمت‌ها در چهارراه‌استانبول و جمهوری برای چهارمین روز متوالی نگاه رسانه‌های اقتصادی را به خود برگردانده بود که بازار خرید و فروش ارز‌های مجازی که در صدرشان بیت‌کوین جای گرفته، داغتر از همیشه بود. البته این اتفاق تنها مختص بیت‌کوین و روز گذشته نبود، بلکه به گفته فعالان و دست‌اندرکاران بازار، نزدیک به یک هفته‌ای از روند رو به بالای قیمت‌ها در بازار‌های مختلف پایتخت از جمله طلا و ارز‌های کاغذی، می‌گذرد. در میان طلا، دلار و بیت‌کوین، به نظر می‌رسد بیشترین رشد را ارز‌های دیجیتالی در کنار سکه‌های مختلف به خود ثبت کرده‌اند. چرا که تجربه سال‌های گذشته نشان داده که ارز‌های مجازی و طلا معمولا امن‌ترین محل برای سرمایه‌گذاری شناخته شده و در پی هر تنشی آغوش گرم خود را به روی پس‌انداز‌های خرد و خانگی باز می‌کنند.

طلا که معمولا در پی هر تنشی آغوش گرم و محکم‌اش را به روی سرمایه‌گذاران باز می‌کند، حالا حدود چهار روزی می‌شود که با افزایش تقاضا روند صعودی به خود گرفته تا هر روز رکورد تازه‌ای را ثبت کند؛ رکوردی که نه تنها در بازار‌های داخلی که در وضعیت معاملات بین‌المللی نیز مشاهده می‌شود. تا آنجا که بر اساس گزارش‌ها، طلا طی همین چهار یا پنج روزی که از تاثیر شوک ترور ناجوانمردانه سردار سلیمانی در بازار‌های جهانی و داخلی می‌گذرد، به بالاترین رکود خود طی همین هفت سال اخیر رسیده است. این روند رو به رشد درست از روز جمعه و با داغتر شدن اخبار سیاسی کلید خورد، بطوریکه در روز حادثه قیمت هر اونس طلا به بالاترین رقم چهار ماه گذشته رسیده و از هزار و ۵۵۰ دلار در هر اونس عبور کرد. دیروز هم اخبار مخابره شده از بازار‌های جهانی حکایت از روند رو به رشد طلا در این بازار‌ها داشت، بطوریکه تا لحظه تنظیم این گزارش، حوالی ساعت شش عصر، هر اونس طلا با ۲۳ دلار و هفت سنت افزایش به هزار و ۵۵۲ دلار و ۲۰ سنت رسید. سایه این افزایش قیمت از همان اوایل هفته به بازار‌های داخلی نیز رسید و لرزه محکمی را به وضعیت سکه‌های مختلف وارد کرد. دیروز در حالی قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار با قیمت ۵۰۵ هزار تومان در جمهوری به فروش رفت که سکه‌های مختلف نیز از این مارتن افزایشی قیمت‌ها جانمانده و با رشد قابل‌توجهی نسبت به روز‌های گذشته معامله شدند. بطوریکه قیمت هر قطعه سکه تمام طرح قدیم به حدود پنج میلیون و ۵۰ هزار تومان رسید. نگاهی به جدول قیمت لحظه‌ای سکه و طلا در سایت اتحادیه طلا و جواهر نشان می‌‎داد که قیمت‌ها هر لحظه در حال تغییر بودند و به صورت ثانیه‌ای نرخ‌ها تغییر می‌کردند. تا جایی که قیمت سکه امامی تا لحظه تنظیم این گزارش حدود پنج میلیون و ۱۰۰ هزار تومان در این جدول‌ها ثبت شده بود. بسیاری از فعالان بازار با داغ شدن بازار سکه‌ها از رسیدن قیمت سکه به شش میلیون تومان خبر می‌دادند.

تحلیلگران و حتی دست‌اندرکاران بازار از زمانی که قیمت طلا و سکه صعودی شده‌اند، پیش‌بینی دقیقی درباره روند قیمت‌ها در روز‌های آینده ارائه نمی‌دهند. بی‌اطلاعی از چشم‌انداز بازار در میان صرافان نیز دیده می‌شود. دیروز در حالی قیمت دلار از ۱۳ هزار تومان گذشته بود که بسیاری از صرافی‌ها پیش‌بینی دقیقی از روند قیمت ارز در روز‌های آینده نداشتند. محمد حسام، یکی از صرافان چهارراه‌استانبول، حال و هوای این بازار را اینطور به «همدلی» توصیف کرد: «از یک هفته پیش روند رو به رشد قیمت ارز در صرافی‌ها کلید خورده است، به دلیل اینکه قیمت بسیاری از کالا‌های اساسی از یکسال گذشته دستخوش تغییر شده، قیمت دلار نیز متاثر از این اتفاق مدام در حال افزایش بود، بعد از روز جمعه نیز بهانه تازه‌ای به دست دلار افتاد تا قیمت این ارز دوباره شروع به رشد کند». این صراف صحبت‌های خود را اینطور ادامه می‌دهد: «بسیاری از افرادی که به صرافی‌ها مراجعه می‌کنند، خریداران ارز هستند و کمتر فروشنده‌ای را می‌توان در میان مراجعه‌کنندگان دید، خریداران نیز بیشتر برای سرمایه‌گذاری به ما مراجعه کرده و خریدار هستند». این صراف آینده بازار ارز را منوط بر اتفاقات سیاسی می‌داند و اینطور می‌گوید: «بازار در حال حاضر غیر قابل پیش‌بینی است و همه چیز بسته این دارد که مسائل سیاسی به کجا برسد و تنش‌ها چقدر ادامه داشته باشد».

در میان ارز‌های کاغذی، اما بازار بیت‌کوین یا همان ارز‌های مجازی گویی داغتر از همیشه است. این بازار داغ نه تنها در میان بیت‌کوین‌بازان داخلی که در میان بسیاری از فعالان دنیا نیز وجود دارد. تا جایی که بر اساس گزارش‌ها، با ترور سردار سلیمانی و افزایش تنش بین ایران و آمریکا تقاضا برای ارز‌های مجازی مانند بیت‌کوین افزایش یافته و قیمت آن در چند روز اخیر پنج درصد رشد کرده است. آنطور که مجله آمریکایی فوربس می‌نویسد، تنش‌ها در منطقه خاورمیانه پس از ترور قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی افزایش یافته و در نتیجه سرمایه‌گذاران برای حفظ سرمایه‌های خود به دنبال محیط امنی در سرمایه‌گذاری هستند که از نظر کارشناسان طلا و ارز‌های مجازی مطرح است. طی چند روز گذشته تقاضا برای این دست از سرمایه‌گذاری و همچنین ارز ین ژاپن افزایش یافته است. مرتضی، یکی از فعالان بیت‌کوین در این‌باره به «همدلی» گفت: «کمتر دیده شده که بیت‌کوین تحت تاثیر اتفاقات سیاسی یا اقتصادی قرار بگیرد، اما با این همه اتفاقات موجود به قیمت این ارز دیجیتالی تاثیر گذاشته است و بیت‌کوین بازان بر اساس قوانین مشخص خود قیمت‌ها را بالا برده‌اند». به گفته این دست‌اندرکار ارز‌های دیجیتالی در بازار: «بر اساس الگویی که پیش روی ما وجود دارد، به نظر می‌رسد قیمت‌ها در روز‌های آینده افزایشی خواهد بود». مرتضی در ادامه گفت: «بعد از روز جمعه و در پی هر توییتی که از سوی سیاستمداران ایرانی و آمریکایی منتشر شده است، قیمت ارز‌های دیجیتالی از جمله بیت‌کوین صعودی شده، بطوریکه قیمت بیت‌کوین از شش هزار و ۵۰۰ دلار هفته‌های گذشته به هشت هزاردلار در روز‌های اخیر رسیده است».

«هیچ‌کس واقعیت قیمت طلا را درک نمی‌کند و من هم نمی‌خواهم تظاهر به درک آن کنم.»، «بن برنانک»، رئیس وقت فدرال رزرو در سال ۲۰۱۳ بعد از چند ماه آشفته در بازار، این جمله را به کمیته بانکی سنای آمریکا گفت. آنطور که نشریه اکونومیست علت افزایش قیمت طلا در روز‌های اخیر را روایت می‌کند: در آن زمان قیمت این فلز به اوج خود از سال ۲۰۱۱ بعد از بحران منطقه یورو و پایین آمدن رتبه اعتباری آمریکا رسیده بود، با این حال هنوز هم درک اینکه چرا قیمت طلا در روز دوشنبه، ۶ ژانویه با ۱۵۸۸ دلار در هر اونس به بالاترین سطح یک سال اخیر رسید، سخت نیست. این مجله در ادامه تحلیل خود در زمینه رکورد افزایشی قیمت طلا می‎نویسد، در روز سوم ژانویه موشک‌های آمریکا سردار قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران را ترور کرد. سرمایه‌گذاران به طور ذاتی در شرایطی که تنش‌های ژئوپلتیکی اوج می‌گیرد، به دنبال پناهگاه امن در بازار طلا می‌گردند. صعود ۲.۸۵ درصدی قیمت طلا تنها در دو روز نیز نشان از برافروختن خاورمیانه دارد. ترور سردار شهید قاسم سلیمانی همچنین قیمت‌های نفت را هم افزایش داد تا جایی که در روز شنبه، قیمت هر بشکه نفت خام برنت ۵ درصد رشد کرد و به ۷۰ دلار در هر بشکه برای اولین بار از ماه می‌رساند.

بر اساس این گزارش در واقع، قیمت طل از نوامبر ۲۰۱۸ تا کنون بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است. ترور سردار سلیمانی، حداقل تا کنون یک عامل فزاینده بوده است. به نظر می‌رسد که عوامل ریشه‌ای روند صعودی بازار طلا در نرخ‌های بهره نهفته باشد. رایج‌ترین مقیاس در این مورد، مربوط به بازده اوراق قرضه ۱۰ ساله خزانه‌داری آمریکاست. نرخ بهره این اوراق از ۱.۱ درصد در نوامبر سال ۲۰۱۸، بعد از کاهش نرخ بهره توسط فدرال رزرو، به حدود صفر در ماه آگوست رسید. این پایین‌ترین نرخ از سال ۲۰۱۳ بود؛ یعنی آخرین باری که طلا بسیار عزیز شده بود.

تحلیل‌گران در PIMCO، یک شرکت بزرگ مدیریت دارایی، طلا را به مثابه یک دارایی بدون دردسر یا ریسک تورمی می‌پندارند (در شرایط تورمی، سرمایه‌گذاران از طلا به عنوان حصاری در مقابل افزایش قیمت استفاده می‌کنند). همین نگرش، باعث می‌شود که طلا شبیه به سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه باشد، با این تفاوت که هیچ نرخ بهره‌ای ندارد. اگر نرخ واقعی این اوراق افزایش یابد، جذابیت نسبی طلا کاهش می‌یابد. اگر آن‌ها سقوط کنند، طلا جذاب‌تر می‌شود؛ بنابراین افت کامل یک درصد نرخ در سال‌های گذشته، باعث بالا رفتن قیمت طلا شده است.

طلا برای هیچ‌کسی نیست. «وارن بافت»، مشهورترین سرمایه‌گذار آمریکا یک بار گفت: «طلا از آفریقا یا جایی دیگر از زمین حفر می‌شود. سپس ما آن را ذوب می‌کنیم، سوراخ دیگری در آن حفر می‌کنیم، دوباره آن را دفن می‌کنیم و به مردم برای حفاظت از آن پول می‌دهیم. این هیچ کاربردی ندارد».

«جان پیرپونت مورگان»، بنیان‌گذار مشهورترین بانک سرمایه‌گذاری در آمریکا، اما نظر دیگری دارد. او می‌گوید: «طلا، پول است. هرچیز دیگری اعتبار است.» و هنگامی که بازپرداخت برای تامین اعتبار صفر باشد، جای تعجبی ندارد که سرمایه‌گذاران بخواهند پول‌هایشان را به طلا تبدیل کنند.

 

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همدلی، تاریخ انتشار: 18 دی 1398، کدخبر: 69530 ، www.hamdelidaily.ir