سه‌شنبه ۲۴ تير ۱۴۰۴ - 2025 July 15 
شبکه نمایش خانگی بی ممیزی در کلمات!
به لطف حضور کارگردانان و بازیگران طناز و پرطرفدار سیما در شبکه نمایش خانگی، این طور که از شواهد و قرائن امر بر می‌آید گویا اوضاع فروش چه روی پیشخوان مارکت‌ها و چه از طریق دانلود خوب است، اما موضوعی که همه شاهد آن هستیم استفاده از الفاظ و کلمات سخیف و دور از شان خانواده است. درمورد این موضوع با جامعه شناس، تهیه کننده و کارگردان به گفتگو پرداختیم که در ادامه حاصل را از نظر می‌گذرانید.
شعار سال: به لطف حضور کارگردانان و بازیگران طناز و پرطرفدار سیما در شبکه نمایش خانگی، این طور که از شواهد و قرائن امر بر می‌آید گویا اوضاع فروش چه روی پیشخوان مارکت‌ها و چه از طریق دانلود خوب است، اما موضوعی که همه شاهد آن هستیم استفاده از الفاظ و کلمات سخیف و دور از شان خانواده است. درمورد این موضوع با جامعه شناس، تهیه کننده و کارگردان به گفتگو پرداختیم که در ادامه حاصل را از نظر می‌گذرانید.
به لطف حضور کارگردانان و بازیگران طناز و پرطرفدار سیما در شبکه نمایش خانگی، این طور که از شواهد و قراین امر بر می‌آید گویا اوضاع فروش چه روی پیشخوان مارکت‌ها و چه از طریق دانلود خوب است.
نکته‌ای که بیش از هر چیز در تولید آثار در شبکه نمایش خانگی مد نظر است کم رنگ بودن خطوط قرمز و پایین آمدن درجه ممیزی‌هایی است که در تلویزیون بدون هیچ اغماضی با آن برخورد می‌شود و حتی آثاری که بر اساس سهل انگاری به آن مجوز داده اند مورد توبیخ قرار می‌گیرند.
در اینکه خطوط قرمز چه به لحاظ محتوایی و چه به لحاظ پوشش، گریم و... در شبکه نمایش خانگی چهارچوبی جدا از تلویزیون دارد شکی نیست، اما فضای شبکه نمایش خانگی با توجه به نظارت نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نباید مطابق با آنچه در سینما می‌گذرد تعریف شود.
در حقیقت باید این نکته مد نظر مسئولین ذیربط قرار بگیرد که سریال‌ها در شبکه نمایش خانگی اصولا مخاطبان تلویزیونی را به خود معطوف می‌کنند و تردیدی نیست اگر قرار است قواعد سینمایی در شبکه نمایش خانگی در راس باشد سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
سریال‌ها در شبکه نمایش خانگی همان طور که از اسمشان بر می‌آید میهمان خانه‌های مردم می‌شوند، خانه‌هایی که محل زندگی افراد درسنین مختلف (نونهالان و کودکان) و دختران و پسرانی هستند که شاید با نسبت خواهر ــ برادری پای این سریال‌ها می‌نشینند و نیاز است ادبیات دیالوگ نویسی یا بداهه پردازی در شبکه نمایش خانگی نظارتی عمیق‌تر داشته باشد.
در سریال‌هایی که اخیرا در پیش خوان مارکت‌ها هستند گاهی می‌شنویم که الفاظ و دیالوگ‌ها خارج از عرف اخلاق و مخاطبی است که بدون اطلاع در کنار خانواده اش قرار است سریال را دنبال کند.
متاسفانه گویا در کنار موقعیت نویسی کمدی و طنز، دیالوگ نویسی، لحن‌های طنازانه، شوخی‌های منتقدانه و ... فاکتوری به نام لحن نامرغوب و ادبیات غیر قابل استاندارد نیز به ویژگی‌های طنز از تلویزیون یا شبکه نمایش خانگی اضافه شده است و قرار است گویا مخاطب به هر نحوی جذب شده به هر نحوی هم بخندد!
گویا یکی از فاکتورهای تولید آثار طنز، شوخی‌های سخیف کلامی است که بدون رعایت اخلاق و ادب قرار است تماشاگر را جذب خود کند. اتفاقی که مطلع شدیم برخی از خانواده‌ها را از ادامه تماشای سریال‌ها منصرف کرده است.
اتفاقی که قابل حدس بود و دور از ذهن نبود که با واکنش برخی از خانواده‌ها مواجه شود. به هر حال شبکه نمایش خانگی در دسترس همه اعضای خانواده است و این به آن معناست که باید مراقبت کرد ادای کلمات و جملاتی که شنیدن و تعبیر آن در ادبیات مخاطب مضر است این سرگرمی گران را برای مخاطبش گران‌تر تمام نکند.
شخصیت‌های این مجموعه‌های تلویزیونی یا از بازیگرهای محبوب سینما و تلویزیون انتخاب شده اند یا اینکه با بازی در کنار بازیگران محبوب به زودی شناخته شده و تردیدی نیست که این تقلید اشتباه و الگوبرداری نادرست می‌تواند بر رفتار و ادبیات مخاطب تاثیر بگذارد.
در حقیقت ناظران وزارت ارشاد باید جدا از ممیزی‌های معمول اخلاقی، نوع دیالوگ نویسی و انتخاب کلمات را هم مد نظر قرار داده و اجازه ندهند ادبیات سخیف در شبکه نمایش خانگی مد گردد و جای فرهنگ اصیل ایرانی را بگیرد.
نویسندگان حرمت خانواده‌ها را نگه دارند!
علی اکبر محلوجیان، تهیه کننده آثاری، چون «زیر تیغ»، «پدر سالار»، «یه تیکه زمین» در مورد وضعیت ادبیات در آثار نمایشی گفت: امروزه متاسفانه می‌بینیم بازیگران در سریال‌های نمایش خانگی از لحن، الفاظ و کلمات دور از شان جامعه و فرهنگ استفاده می‌کنند. اگر این شرایط ادامه پیدا کند علاوه بر اینکه کلمات سخیف در دهان مردم جا می‌افتد، به زبان فارسی هم لطمه وارد می‌شود.
وی ادامه داد: ادبیات نمایشی حرمت دارد. یک نویسنده نباید به خود اجازه دهد از کلماتی استفاده کند که دون شان شنوده است. منتهی نویسندگان این نوع مدیا به دلیل اینکه سخت گیری نسبت به آن‌ها کمتر است، اهمیتی به این موضوع نمی‌دهند.
این نویسنده با اشاره به ملاحظاتی که در سریال «پدر سالار» از سوی تلویزیون انجام می‌شد، گفت: درگذشته، تلویزیون حتی به مفهوم ضرب‌المثل‌هایی هم که به گوش مردم عامه آشنا بود اهمیت می‌داد. برای مثال در سریال «پدرسالار» دیالوگی وجود داشت که پدر (محمدعلی کشاورز) به عروسش می‌گفت: «غذا بخور یه پر گوشت بیاری». این دیالوگ به دلیل اینکه شاید برداشت بد و اشتباهی از آن شود حذف شد.
محلوجیان ادامه داد: به نظر من این کار تلویزیون سخت‌گیری نبود بلکه یک ملاحظه بجا و درست بود. ما باید توجه کنیم خانواده‌ای که با فرزندانش پای گیرنده‌ها نشسته چه دیالوگ‌هایی را می‌شنود. به هرحال حرمت خانواده را باید به هر شکلی که شده نگه داشت.
این نویسنده با اشاره به اینکه نویسندگان در کارهایشان دیالوگ نویسی انجام نمی‌دهند، بیان داشت: نویسندگان دیالوگ نویسی را با خودمانی حرف زدن اشتباه گرفتند. درصورتی که هر دو مقوله جدا و مجزایی هستند. دیالوگ ادبیات است و باید روی آن فکر کرد، اما خودمانی حرف زدن گفت و گوی محاوره مردم است، بدون اینکه تفکری پشت آن وجود داشته باشد و داستانی را پیش ببرد.
وی در ادامه افزود: درگذشته دیالوگ‌های بسیاری در فیلم‌ها و سریال‌ها رد و بدل می‌شد که الان به عنوان دیالوگ ماندگار از آن‌ها یاد می‌شود. علتش این است که نویسنده برای نوشتن هر کلمه و جمله فکر کرده و فاکتورهای ادبیات نمایشی را در فیلمنامه رعایت کرده است. اما الان اینگونه نیست و دیالوگ پرمغز و معنی داری میان شخصیت‌ها رد و بدل نمی‌شود که در اذهان باقی بماند. در واقع مخاطب بعد از پایان فیلم و سریال به طور کلی آن را فراموش می‌کند. دلیلش هم این است اثر هیچ جذابیت قابل توجه‌ای برای مخاطب نداشته که ذهن او را درگیر خود کند.
نویسندگانِ نمایش خانگی، هرزه نگاری را تبدیل به ژانر کردند
امرالله احمدجو، کارگردان سینما و تلویزیون، با انتقاد از ادبیات سخیف در حوزه فیلمسازی گفت: متاسفانه ادبیات سخیف و نادرست فقط محدود به شبکه نمایش خانگی نیست، این ادبیات تمام حوزه فیلمسازی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. وجود این موضوع نشان از این دارد که نویسندگان بیشتر اهل کاسبی هستند تا انجام دادن یک کار فرهنگی.
وی ادامه داد: اینکه می‌بینیم در تلویزیون این مسئله کمتر به چشم می‌خورد، وجود محدودیت و ممانعت است. اگر این سخت گیری نباشد، نویسندگان همین مقدار را هم رعایت نمی‌کنند. زمانی که در همین برنامه‌های تلویزیون هیچ نقد درستی از شرایط موجود نمی‌شود، کار‌ها دست کسانی می‌افتد که فقط می‌توان آن‌ها را مطرب به حساب آورد، آن هم مطربانی که سلیقه نازل دارند.
کارگردان سریال روزی روزگاری با اشاره به تاثیر فیلم و سریال در گفتار مردم بیان داشت: دیالوگ‌هایی که بازیگران در فیلم‌ها و سریال‌ها به کار می‌برند به شدت بر گفتار مردم تاثیر دارد. در فیلم و سریال‌های قبل از انقلاب اصطلاحات لاتی بین مردم نشت پیدا کرد. در خیابان از زبان هر مرد و زنی کلمات جاهلی و لاتی را می‌شنیدیم. کم کم این اصطلاحات و کلمات بین مردم جا افتاد و به اتفاقی روتین تبدیل شد. برای مثال به جای اینکه بگویند از فلانی خبر دارم می‌گویند "آمارشو دارم. " استفاده از این نوع کلمات در مملکتی که گنجینه ادبیات در جهان است، واقعا جای تاسف دارد.
وی در ادامه افزود: یکی از راه‌های پر کردن این خلا مطالعه است. اما بدبختانه مطالعه هم در برنامه ریزی هیچ کس وجود ندارد. عده‌ای که قلم دست گرفتند فقط برای کسب روزی است و اصلا به این فکر نمی‌کنند چه امانت بزرگی دارند. مهم‌ترین عامل هویت، زبان است. اگر قرار باشد زبان آلوده شود دیگر چه چیزی از هویت ایرانی باقی می‌ماند؟!
احمدجو هدف از ساخت سریال‌های نمایش خانگی را تنها کسب درآمد دانست و اظهار داشت: هدف از ساخت سریال‌های نمایش خانگی فقط کسب درآمد و فروش است. این سریال‌ها برای لذت بردن، پالایش روحی، ارتقای سطح سلیقه مخاطبان نیست. فقط می‌خواهند با نوشتن دیالوگ‌های سطح پایین مخاطبان را جذب دیدن اینگونه سریال‌ها کنند و سرمایه خود را بازگردانند.
این کارگردان در ادامه بیان داشت: غرایض در همه آدم‌ها به خصوص قشر جوان وجود دارد. نویسندگان هم برای جذاب کردن کار، از هرزه نگاری و خشونت استفاده می‌کنند. این کار تا جایی پیش رفته که این هرزه نگاری تبدیل به یک ژانر شده است.
امرالله احمدجو معتقد است وضعیت ادبیات خودِ منتقدان در وضعیت بغرنج قرار دارد. او می‌گوید: ما به تعداد انگشتان یک دست منتقد واقعی نداریم. سال‌ها پیش یک نشریه سینمایی روی کار آمد که از اولین‌هایی بود از زبان انتقاد آمیز تند استفاده می‌کرد. این مدل حرف زدن به مزاق مردم خوش آمد و به مرور زمان، این ادبیات سخیف و توهین آمیز وارد نقد شد. یک نمونه از این افراد را در برنامه «هفت» مشاهده کردیم. این فرد شخصیت خود را بر اساس توهین آمیز حرف زدن و به کار بردن کلمات زشت استوار کرده است. اگر یک نمونه از آثار مکتوب این منتقد را بخوانید مملو از غلط‌های دستوری و انشایی است. همین فرد با لحنی صحبت می‌کند که انگار سینما را خورده و علامه دهر است.
کارگردان سریال سردار جنگل تصریح کرد: اکنون مردم برای مشاهده هنر به سینما روی آوردند. این رویکرد بسیار مبارک است و می‌تواند یک مقدار مطالعه گریزی را جبران کند. نویسندگان و سازندگان ما درمقابل این مسئله مسئولیت بیشتری پیدا می‌کنند و باید توجه کنند چه چیزی را به خورد مخاطبان می‌دهند. انتقاد به ادبیات سخیفی که وارد فیلم و سریال سازی شده، بار‌ها مورد نقد و انتقاد قرار گرفته، اما هیچ کس اهمیتی نمی‌دهد، چون هدف اصلی همان پول درآوردن است. امیدوارم بالاخره یک گوشی برای این حرفا باز شود و آستینی بالا زده شود.
تشکیل کمپین برای تحریم آثار شبکه نمایش خانگی!
سیامک زند رضوی، جامعه شناس و استاد دانشگاه، با اشاره به عامل خشونت و ادبیات سخیف در شبکه نمایش خانگی گفت: خشونت کلامی در فرهنگ ما یک سنت قدیمی است. در واقع همان خشونت مرد سالارانه‌ای است که در محافل مردانه معمول و رایج است. این خشونت کلامی جنبه‌های جنسیتی، تحقیر کودکان و زنان، اقلیت‌ها، افراد معلول و ناتوان را در بر می‌گیرد. این سنت کلامی به قدمت تاریخ بشر است و حداقل از زمانی که زبان به عنوان یک وسیله ارتباطی بین بشر بوده، به وجود آمده است.
وی ادامه داد: اتفاق ناگواری که اکنون افتاده این است، این زبان که در گذشته محدود به محافل مردانه بود، از طریق رسانه‌های عمومی مخصوصا شبکه نمایش خانگی وارد خانواده‌ها شده است. با ورود این نوع فیلم‌ها و سریال‌ها، این الفاظ و کلمات نادرست و قبیح مدام در فضای خانه‌ها بین سه عنصر اصلی مادر، پدر و فرزند پرتاب می‌شود.
این جامعه‌شناس با اشاره به آغاز سخیف نویسی در رسانه ملی ایران اظهار داشت: اولین بار زنده‌یاد دکتر صدیقی این نکته را در سال ۱۳۵۵ در کلاس درس جامعه شناسی با عنوان "اجتماعیات در ادبیات فارسی" که همزمان با پخش سریال دایی جان ناپلون بود، مطرح کرد. ایشان سرکلاس گفت: «این سریال بسیار خوش ساخت است، کتاب بسیار باکیفیتی هم دارد، اما مشکلش این است ادبیات مردانه را وسط خانواده گذاشته است. طوری که خودم خجالت می‌کشم گفتگو‌هایی که در سریال جریان دارد را در کنار خانواده و فرزندانم ببینم».
زند رضوی با بیان آثار مخرب این موضوع در جامعه بیان داشت: زمانی که هر لفظ و کلمه‌ای در سریال‌ها نشان داده می‌شود، به مرور زمان خانواده‌ها رو به پراکندگی می‌روند و به جای اینکه درکنار هم باشند از هم فاصله می‌گیرند. پس از مدتی گفتگو میان اعضای خانواده محدود می‌شود. در واقع همین ادبیات مردانه قهوه خانه‌ای باعث می‌شود خانواده‌ها به انزوا کشیده شوند.
این جامعه شناس ادامه داد: همانطور که مردم در مقابل انوع خشونت‌ها مثل خشونت نسبت به کودکان، زنان، محیط زیست و حیوانات کمپین و گروه‌هایی تشکیل می‌دهند، در مورد این موضوع هم کمپین بزنند. برای از بین بردن این نوع دیالوگ‌ها مردم باید اینگونه فیلم و سریال‌ها را تحریم کنند تا نویسندگان و سازندگان آن‌ها دیگر جرات نکنند در این ژانر آسیب زا کاری تولید کنند. به طور کلی راهکار برون رفت از این ماجرا، تشکیل یک جنبش اجتماعی است.
نکته‌ای که بیش از هر چیز در تولید آثار در شبکه نمایش خانگی مد نظر است کم رنگ بودن خطوط قرمز و پایین آمدن درجه ممیزی‌هایی است که در تلویزیون بدون هیچ اغماضی با آن برخورد می‌شود و حتی آثاری که بر اساس سهل انگاری به آن مجوز داده اند مورد توبیخ قرار می‌گیرند.
در اینکه خطوط قرمز چه به لحاظ محتوایی و چه به لحاظ پوشش، گریم و... در شبکه نمایش خانگی چهارچوبی جدا از تلویزیون دارد شکی نیست، اما فضای شبکه نمایش خانگی با توجه به نظارت نمایندگان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نباید مطابق با آنچه در سینما می‌گذرد تعریف شود.
در حقیقت باید این نکته مد نظر مسئولین ذیربط قرار بگیرد که سریال‌ها در شبکه نمایش خانگی اصولا مخاطبان تلویزیونی را به خود معطوف می‌کنند و تردیدی نیست اگر قرار است قواعد سینمایی در شبکه نمایش خانگی در راس باشد سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.
سریال‌ها در شبکه نمایش خانگی همان طور که از اسمشان بر می‌آید میهمان خانه‌های مردم می‌شوند، خانه‌هایی که محل زندگی افراد درسنین مختلف (نونهالان و کودکان) و دختران و پسرانی هستند که شاید با نسبت خواهر ــ برادری پای این سریال‌ها می‌نشینند و نیاز است ادبیات دیالوگ نویسی یا بداهه پردازی در شبکه نمایش خانگی نظارتی عمیق‌تر داشته باشد.
در سریال‌هایی که اخیرا در پیش خوان مارکت‌ها هستند گاهی می‌شنویم که الفاظ و دیالوگ‌ها خارج از عرف اخلاق و مخاطبی است که بدون اطلاع در کنار خانواده اش قرار است سریال را دنبال کند.
متاسفانه گویا در کنار موقعیت نویسی کمدی و طنز، دیالوگ نویسی، لحن‌های طنازانه، شوخی‌های منتقدانه و ... فاکتوری به نام لحن نامرغوب و ادبیات غیر قابل استاندارد نیز به ویژگی‌های طنز از تلویزیون یا شبکه نمایش خانگی اضافه شده است و قرار است گویا مخاطب به هر نحوی جذب شده به هر نحوی هم بخندد!
گویا یکی از فاکتورهای تولید آثار طنز، شوخی‌های سخیف کلامی است که بدون رعایت اخلاق و ادب قرار است تماشاگر را جذب خود کند. اتفاقی که مطلع شدیم برخی از خانواده‌ها را از ادامه تماشای سریال‌ها منصرف کرده است.
اتفاقی که قابل حدس بود و دور از ذهن نبود که با واکنش برخی از خانواده‌ها مواجه شود. به هر حال شبکه نمایش خانگی در دسترس همه اعضای خانواده است و این به آن معناست که باید مراقبت کرد ادای کلمات و جملاتی که شنیدن و تعبیر آن در ادبیات مخاطب مضر است این سرگرمی گران را برای مخاطبش گران‌تر تمام نکند.
شخصیت‌های این مجموعه‌های تلویزیونی یا از بازیگرهای محبوب سینما و تلویزیون انتخاب شده اند یا اینکه با بازی در کنار بازیگران محبوب به زودی شناخته شده و تردیدی نیست که این تقلید اشتباه و الگوبرداری نادرست می‌تواند بر رفتار و ادبیات مخاطب تاثیر بگذارد.
در حقیقت ناظران وزارت ارشاد باید جدا از ممیزی‌های معمول اخلاقی، نوع دیالوگ نویسی و انتخاب کلمات را هم مد نظر قرار داده و اجازه ندهند ادبیات سخیف در شبکه نمایش خانگی مد گردد و جای فرهنگ اصیل ایرانی را بگیرد.
نویسندگان حرمت خانواده‌ها را نگه دارند!
علی اکبر محلوجیان، تهیه کننده آثاری، چون «زیر تیغ»، «پدر سالار»، «یه تیکه زمین» در مورد وضعیت ادبیات در آثار نمایشی گفت: امروزه متاسفانه می‌بینیم بازیگران در سریال‌های نمایش خانگی از لحن، الفاظ و کلمات دور از شان جامعه و فرهنگ استفاده می‌کنند. اگر این شرایط ادامه پیدا کند علاوه بر اینکه کلمات سخیف در دهان مردم جا می‌افتد، به زبان فارسی هم لطمه وارد می‌شود.
وی ادامه داد: ادبیات نمایشی حرمت دارد. یک نویسنده نباید به خود اجازه دهد از کلماتی استفاده کند که دون شان شنوده است. منتهی نویسندگان این نوع مدیا به دلیل اینکه سخت گیری نسبت به آن‌ها کمتر است، اهمیتی به این موضوع نمی‌دهند.
این نویسنده با اشاره به ملاحظاتی که در سریال «پدر سالار» از سوی تلویزیون انجام می‌شد، گفت: درگذشته، تلویزیون حتی به مفهوم ضرب‌المثل‌هایی هم که به گوش مردم عامه آشنا بود اهمیت می‌داد. برای مثال در سریال «پدرسالار» دیالوگی وجود داشت که پدر (محمدعلی کشاورز) به عروسش می‌گفت: «غذا بخور یه پر گوشت بیاری». این دیالوگ به دلیل اینکه شاید برداشت بد و اشتباهی از آن شود حذف شد.
محلوجیان ادامه داد: به نظر من این کار تلویزیون سخت‌گیری نبود بلکه یک ملاحظه بجا و درست بود. ما باید توجه کنیم خانواده‌ای که با فرزندانش پای گیرنده‌ها نشسته چه دیالوگ‌هایی را می‌شنود. به هرحال حرمت خانواده را باید به هر شکلی که شده نگه داشت.
این نویسنده با اشاره به اینکه نویسندگان در کارهایشان دیالوگ نویسی انجام نمی‌دهند، بیان داشت: نویسندگان دیالوگ نویسی را با خودمانی حرف زدن اشتباه گرفتند. درصورتی که هر دو مقوله جدا و مجزایی هستند. دیالوگ ادبیات است و باید روی آن فکر کرد، اما خودمانی حرف زدن گفت و گوی محاوره مردم است، بدون اینکه تفکری پشت آن وجود داشته باشد و داستانی را پیش ببرد.
وی در ادامه افزود: درگذشته دیالوگ‌های بسیاری در فیلم‌ها و سریال‌ها رد و بدل می‌شد که الان به عنوان دیالوگ ماندگار از آن‌ها یاد می‌شود. علتش این است که نویسنده برای نوشتن هر کلمه و جمله فکر کرده و فاکتورهای ادبیات نمایشی را در فیلمنامه رعایت کرده است. اما الان اینگونه نیست و دیالوگ پرمغز و معنی داری میان شخصیت‌ها رد و بدل نمی‌شود که در اذهان باقی بماند. در واقع مخاطب بعد از پایان فیلم و سریال به طور کلی آن را فراموش می‌کند. دلیلش هم این است اثر هیچ جذابیت قابل توجه‌ای برای مخاطب نداشته که ذهن او را درگیر خود کند.
نویسندگانِ نمایش خانگی، هرزه نگاری را تبدیل به ژانر کردند
امرالله احمدجو، کارگردان سینما و تلویزیون، با انتقاد از ادبیات سخیف در حوزه فیلمسازی گفت: متاسفانه ادبیات سخیف و نادرست فقط محدود به شبکه نمایش خانگی نیست، این ادبیات تمام حوزه فیلمسازی را تحت‌الشعاع خود قرار داده است. وجود این موضوع نشان از این دارد که نویسندگان بیشتر اهل کاسبی هستند تا انجام دادن یک کار فرهنگی.
وی ادامه داد: اینکه می‌بینیم در تلویزیون این مسئله کمتر به چشم می‌خورد، وجود محدودیت و ممانعت است. اگر این سخت گیری نباشد، نویسندگان همین مقدار را هم رعایت نمی‌کنند. زمانی که در همین برنامه‌های تلویزیون هیچ نقد درستی از شرایط موجود نمی‌شود، کار‌ها دست کسانی می‌افتد که فقط می‌توان آن‌ها را مطرب به حساب آورد، آن هم مطربانی که سلیقه نازل دارند.
کارگردان سریال روزی روزگاری با اشاره به تاثیر فیلم و سریال در گفتار مردم بیان داشت: دیالوگ‌هایی که بازیگران در فیلم‌ها و سریال‌ها به کار می‌برند به شدت بر گفتار مردم تاثیر دارد. در فیلم و سریال‌های قبل از انقلاب اصطلاحات لاتی بین مردم نشت پیدا کرد. در خیابان از زبان هر مرد و زنی کلمات جاهلی و لاتی را می‌شنیدیم. کم کم این اصطلاحات و کلمات بین مردم جا افتاد و به اتفاقی روتین تبدیل شد. برای مثال به جای اینکه بگویند از فلانی خبر دارم می‌گویند "آمارشو دارم. " استفاده از این نوع کلمات در مملکتی که گنجینه ادبیات در جهان است، واقعا جای تاسف دارد.
وی در ادامه افزود: یکی از راه‌های پر کردن این خلا مطالعه است. اما بدبختانه مطالعه هم در برنامه ریزی هیچ کس وجود ندارد. عده‌ای که قلم دست گرفتند فقط برای کسب روزی است و اصلا به این فکر نمی‌کنند چه امانت بزرگی دارند. مهم‌ترین عامل هویت، زبان است. اگر قرار باشد زبان آلوده شود دیگر چه چیزی از هویت ایرانی باقی می‌ماند؟!
احمدجو هدف از ساخت سریال‌های نمایش خانگی را تنها کسب درآمد دانست و اظهار داشت: هدف از ساخت سریال‌های نمایش خانگی فقط کسب درآمد و فروش است. این سریال‌ها برای لذت بردن، پالایش روحی، ارتقای سطح سلیقه مخاطبان نیست. فقط می‌خواهند با نوشتن دیالوگ‌های سطح پایین مخاطبان را جذب دیدن اینگونه سریال‌ها کنند و سرمایه خود را بازگردانند.
این کارگردان در ادامه بیان داشت: غرایض در همه آدم‌ها به خصوص قشر جوان وجود دارد. نویسندگان هم برای جذاب کردن کار، از هرزه نگاری و خشونت استفاده می‌کنند. این کار تا جایی پیش رفته که این هرزه نگاری تبدیل به یک ژانر شده است.
امرالله احمدجو معتقد است وضعیت ادبیات خودِ منتقدان در وضعیت بغرنج قرار دارد. او می‌گوید: ما به تعداد انگشتان یک دست منتقد واقعی نداریم. سال‌ها پیش یک نشریه سینمایی روی کار آمد که از اولین‌هایی بود از زبان انتقاد آمیز تند استفاده می‌کرد. این مدل حرف زدن به مزاق مردم خوش آمد و به مرور زمان، این ادبیات سخیف و توهین آمیز وارد نقد شد. یک نمونه از این افراد را در برنامه «هفت» مشاهده کردیم. این فرد شخصیت خود را بر اساس توهین آمیز حرف زدن و به کار بردن کلمات زشت استوار کرده است. اگر یک نمونه از آثار مکتوب این منتقد را بخوانید مملو از غلط‌های دستوری و انشایی است. همین فرد با لحنی صحبت می‌کند که انگار سینما را خورده و علامه دهر است.
کارگردان سریال سردار جنگل تصریح کرد: اکنون مردم برای مشاهده هنر به سینما روی آوردند. این رویکرد بسیار مبارک است و می‌تواند یک مقدار مطالعه گریزی را جبران کند. نویسندگان و سازندگان ما درمقابل این مسئله مسئولیت بیشتری پیدا می‌کنند و باید توجه کنند چه چیزی را به خورد مخاطبان می‌دهند. انتقاد به ادبیات سخیفی که وارد فیلم و سریال سازی شده، بار‌ها مورد نقد و انتقاد قرار گرفته، اما هیچ کس اهمیتی نمی‌دهد، چون هدف اصلی همان پول درآوردن است. امیدوارم بالاخره یک گوشی برای این حرفا باز شود و آستینی بالا زده شود.
تشکیل کمپین برای تحریم آثار شبکه نمایش خانگی!
سیامک زند رضوی، جامعه شناس و استاد دانشگاه، با اشاره به عامل خشونت و ادبیات سخیف در شبکه نمایش خانگی گفت: خشونت کلامی در فرهنگ ما یک سنت قدیمی است. در واقع همان خشونت مرد سالارانه‌ای است که در محافل مردانه معمول و رایج است. این خشونت کلامی جنبه‌های جنسیتی، تحقیر کودکان و زنان، اقلیت‌ها، افراد معلول و ناتوان را در بر می‌گیرد. این سنت کلامی به قدمت تاریخ بشر است و حداقل از زمانی که زبان به عنوان یک وسیله ارتباطی بین بشر بوده، به وجود آمده است.
وی ادامه داد: اتفاق ناگواری که اکنون افتاده این است، این زبان که در گذشته محدود به محافل مردانه بود، از طریق رسانه‌های عمومی مخصوصا شبکه نمایش خانگی وارد خانواده‌ها شده است. با ورود این نوع فیلم‌ها و سریال‌ها، این الفاظ و کلمات نادرست و قبیح مدام در فضای خانه‌ها بین سه عنصر اصلی مادر، پدر و فرزند پرتاب می‌شود.
این جامعه‌شناس با اشاره به آغاز سخیف نویسی در رسانه ملی ایران اظهار داشت: اولین بار زنده‌یاد دکتر صدیقی این نکته را در سال ۱۳۵۵ در کلاس درس جامعه شناسی با عنوان "اجتماعیات در ادبیات فارسی" که همزمان با پخش سریال دایی جان ناپلون بود، مطرح کرد. ایشان سرکلاس گفت: «این سریال بسیار خوش ساخت است، کتاب بسیار باکیفیتی هم دارد، اما مشکلش این است ادبیات مردانه را وسط خانواده گذاشته است. طوری که خودم خجالت می‌کشم گفتگو‌هایی که در سریال جریان دارد را در کنار خانواده و فرزندانم ببینم».
زند رضوی با بیان آثار مخرب این موضوع در جامعه بیان داشت: زمانی که هر لفظ و کلمه‌ای در سریال‌ها نشان داده می‌شود، به مرور زمان خانواده‌ها رو به پراکندگی می‌روند و به جای اینکه درکنار هم باشند از هم فاصله می‌گیرند. پس از مدتی گفتگو میان اعضای خانواده محدود می‌شود. در واقع همین ادبیات مردانه قهوه خانه‌ای باعث می‌شود خانواده‌ها به انزوا کشیده شوند.
این جامعه شناس ادامه داد: همانطور که مردم در مقابل انوع خشونت‌ها مثل خشونت نسبت به کودکان، زنان، محیط زیست و حیوانات کمپین و گروه‌هایی تشکیل می‌دهند، در مورد این موضوع هم کمپین بزنند. برای از بین بردن این نوع دیالوگ‌ها مردم باید اینگونه فیلم و سریال‌ها را تحریم کنند تا نویسندگان و سازندگان آن‌ها دیگر جرات نکنند در این ژانر آسیب زا کاری تولید کنند. به طور کلی راهکار برون رفت از این ماجرا، تشکیل یک جنبش اجتماعی است.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری برنا، تاریخ انتشار: 4 فروردین 1399، کدخبر: 967310 ، www.borna.news
لینک کپی شد
برگزیده ها