شعار سال: حدود ۲ هفته پیش کودک ۱۱ ساله‌ای به نام آرمین در حالی که به کما رفته بود به بیمارستان امام خمینی کرمانشاه منتقل شد ه و در نهایت جان باخت. خبر تلخ مرگ این کودک ابتدا با عنوان خودکشی کودک ۱۱ ساله منتشر شد، اما درحال حاضر حدس و گمان‌هایی درباره احتمال سوءاستفاده از این کودک برای خرید و فروش مواد مخدر هم مطرح شده است. مبهم بودن علت مرگ این کودک باعث شد که جسد او حدود یک هفته در اختیار پزشک قانونی قرار گیرد.

یک فعال اجتماعی درباره شرایط زندگی این کودک به رویداد۲۴ می‌گوید: این کودک ساکن یکی از مناطق حاشیه‌نشین شهر کرمانشاه به نام جعفرآباد بود که ساکنان آن به شدت فقیر و شرایط زندگی‌شان سخت است، شرایط زندگی خانواده آرمین نیز بسیار سخت بود. شغل پدر او جمع‌آوری ضایعات بود که آرمین هم به او کمک می‌کرد. مادر آرمین به سرطان مبتلا بود و اواخر بهمن ماه فوت کرد؛ در حالیکه یک نوزاد نیز از او به جای مانده بود.

او ادامه می‌دهد: این نوزاد بعد از مرگ مادر به شیرخوارگاه معتضدی سپرده شد، زیرا پدر معتاد و بیکار بود و صلاحیت نگهداری از این نوزاد را نداشت به همین دلیل سازمان بهزیستی حضانت این نوزاد را بر عهده گرفت. خواهر دیگر این پسر که ۹ ساله است نیز به دلیل عدم صلاحیت خانواده در کودکستان معتضدی که مخصوص سنین ۸ تا ۱۵ ساله است سپرده شد. اما این کودک به دلیل اینکه ۱۱ ساله و پسر بود تحت پوشش قرار نگرفت و به خانه مادربزرگش منتقل شد.

این فردآگاه اظهار می‌کند: با شروع ویروس کرونا شرایط مالی پدر بدتر می‌شود و قادر به تامین هزینه‌های حداقلی زندگی هم نیست و این کودک گرسنه می‌ماند به صورتی که ناچار می‌شود از نان خشک استفاده کند. تا اینکه مدتی پیش از متادون مصرفی پدر خورده و به کما می‌رود و در بیمارستان فوت می‌کند.

وی تاکید می‌کند: جسد کودک به پزشک قانونی برده شد تا بررسی‌های دقیق‌تری صورت گیرد و حدود یک هفته تا ۱۰ روز هم به خانواده تحویل داده نشد تا اینکه ۴ روز پیش بالاخره کودک را به خانواده تحویل دادند و او دفن شد.

این فعال اجتماعی بیان می‌کند: بهزیستی در این موضوع کم کاری کرده است، زیرا وضعیت خانواده را می‌دانستند و باید آرمین را نیز تحت پوشش قرار می‌دادند؛ اینکه کودک پسر و ۱۱ ساله است بهانه خوبی برای بی‌توجهی بهزیستی نبوده است.

او با بیان اینکه آرمین کودک کار بود و مانند همه کودکان کار برای زنده ماندن می‌جنگید، اظهار می‌کند: خودکشی برای کودک معنای زیادی ندارد، اما کودک کار رنج و سختی را تحمل می‌کند تا زنده بماند و حداقل آن‌هایی که من با آن‌ها سر و کار دارم فکر خودکشی نمی‌کنند بلکه تلاش برای زنده ماندن می‌کنند. به همین دلیل اینکه واقعا این کودک قصد خودکشی داشته، برای من محل تردید است.

بر اساس اطلاعاتی که رویداد۲۴ از منابع آگاه محلی به دست آورده مساله سوءاستفاده از این کودک برای حمل و نقل مواد مخدر مطرح است و ظاهرا بعد از کالبد شکافی متوجه وجود نایلون در شکم کودک شده‌اند که احتمال سوءاستفاده از این کودک برای حمل و نقل مواد مخدر و اجاره‌ای بودن معده او را افزایش داده است. فرضیه‌ای که هنوز صحت و سقم آن مشخص نیست.

خواهر آرمین به خانواده بازگشت


دکتر فاطمه رضوان مدنی مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه در گفتگو با رویداد۲۴ درباره مرگ کودک ۱۱ ساله و ارتباط آن با خرید و فروش مواد مخدر می‌گوید: علت مرگ این کودک را پزشکی قانونی بررسی می‌کند و نتیجه درباره این موضوع را اعلام خواهند کرد.

وی ادامه می‌دهد: آرمین تحت پوشش کمیته امداد بود، اما با توجه به شرایط خانواده، افسون خواهر ۹ ساله آرمین را به علت بدسرپرستی و با حکم قضایی به کودکستان بهزیستی بردیم، اما بعد از انجام بررسی از آنجا که ترجیح همه متخصصان آن است که کودک در کانون خانواده بزرگ شود با حکم قضایی او را به خانواده بازگرداندیم و در حال حاضر این کودک با مادربزرگ و عمه‌اش زندگی می‌کند و مددکار ما هم به او سر زده است. اما دلارام فرزند نوزاد خانواده همچنان در مراکز ماست.

مدیر کل بهزیستی استان کرمانشاه با اشاره به خدماتی که پس از ترخیص افسون به این خانواده ارائه شده است اظهار می‌کند: ما در سازمان بهزیستی سعی کردیم در ترک اعتیاد به پدر کمک کنیم و همچنین با توجه به اینکه برای افسون مدارک هویتی اخذ نشده بود سعی کردیم در این راستا هم اقداماتی انجام دهیم که به دلیل عدم همکاری از سوی پدر به نتیجه نرسید. با این‌حال با توجه به اینکه مادربزرگ افسون نیز مددجوی کمیته امداد است مقرر شد مکاتبات لازم با کمیته امداد صورت گیرد تا به وسیله مدارک شناسنامه‌ای پدر و همچنین گواهی فوت مادرش، هماهنگی‌های لازم با اداره ثبت احوال جهت صدور شناسنامه در خصوص افسون صورت گیرد.

 

وی عنوان می‌کند: دلارام خواهر کوچکتر آرمین نیز که اردیبهشت ماه سال گذشته متولد شد به علت بیماری مادر شهریورماه سال گذشته توسط ارجاع خدمات سیار به شیرخوارگاه معتضدی تحویل داده شد که در حال حاضر نیز همچنان در این شیرخوارگاه به سر می‌برد.
مدیرکل بهزیستی استان کرمانشاه با اشاره به تنوع جامعه هدف سازمان بهزیستی و ماموریت‌های این سازمان، اظهار می‌کند: تعداد مددجویان بهزیستی بسیار زیاد و اعتبار آن بسیار کم است و از سوی دیگر منبع درآمدی هم ندارد و به شدت نیازمند حمایت سایر ارگان‌ها و خیرین است. با توجه به شرایط فعلی نیاز مردم بیشتر شده است و هر قدر مردم نیاز بیشتری داشته باشند میزان آسیب‌های اجتماعی هم بیشتر می‌شود.

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر ۴۰۰ کودک کار و خیابان تحت پوشش سازمان ما قرار دارند، اضافه می‌کند: در خصوص تحصیل، مسائل درمانی و حرفه‌آموزی و اشتغال، مسائل روانشناختی و حل مشکلات خانواده این کودکان توسط مراکز ما خدمات خوبی ارائه می‌شود، اما متاسفانه روز به روز مساله کودکان کار خیابان افزایش پیدا می‌کند این درحالیست که سازمان بهزیستی یک نهاد از ۱۲ نهاد مسئول در این حوزه است.

رضوان مدنی با تاکید بر اینکه انتشار اخباری مبنی بر خودکشی و خودسوزی می‌تواند بر میزان آسیب‌های اجتماعی اضافه کند، می‌گوید: ضروری است برای خبرنگاران جلسه آموزشی در خصوص موضوع خودکشی برای خبرنگاران برگزار کنیم. درباره آرمین اخبار مبنی بر خودکشی منتشر شده است این درحالی است که ما هنوز مطمئن نیستیم که خودکشی بوده و دستگاه قضایی ما همچنان در حال پیگیری است و به نتیجه نرسیده لذا دامن زدن به اینکه این کودک خودکشی کرده کار درستی نیست.

وی می‌افزاید: در فضای مجازی موضوع خودکشی این کودک دست به دست می‌شود. این در حالیست که ما باید ابتدا از صحت و سقم این اخبار مطمئن شویم و بعد آن را منتشر کنیم. گرچه اهداف همه خیر است، اما نباید با اقدام سریع و اطلاع‌رسانی فوری مساله‌ای که هنوز درباره صحت و سقم و دلایل آن تردید داریم باعث ایجاد مشکل شویم.

مدیر کل بهزیستی استان کرمانشاه اظهار می‌کند: جلسه‌ای با خیرین داشتم در خصوص کودکان کار و خیابان تا با استفاده از ظرفیت خیرین استان کرمانشاه را تبدیل به استانی کنیم بدون کودک کار و خیابان.

سازمان بهزیستی بیانیه‌ای را نیز درباره مرگ آرمین ۱۱ ساله  منتشر کرده است که بخشی از آن به این شرح است:

۱_ پس از درج خبر در فضای مجازی کارشناسان اورژانس اجتماعی و پایگاه خدمات اجتماعی مستقر در منطقه طی مصاحبه و گفتگو با خانواده با حضور پدر کودک، مادر بزرگ، عمه و عموی وی و بر اساس ثبت اظهارات این افراد اعلام نمودند که کودک فوت شده با هیچیک از اعضای خانواده مشکلی نداشته و به هیچ عنوان خودکشی نکرده است، اما اظهار داشتند که وی اخیراً به مصرف متادون مبادرت داشته است. (بدیهی است اظهار نظر در مورد چگونگی فوت کودک را می‌بایست تا حصول نتیجه به مراجع ذی‌صلاح مربوطه واگذار نمود)

از آنجایی که در خبر نیز درج شده است کودک مزبور تحت حمایت جمعیت امداد دانشجویی امام علی (ع) بوده و حتی در صورت ظن به اعتیاد یا سوءمصرف دارو در کودک از طریق معرفی به دانشگاه علوم پزشکی و مراکز درمانی این امکان وجود داشت که از اتفاقات بعدی پیشگیری شود.

۲ - در ادامه یادآور می‌شود که با وجود سه مرکز ارائه دهنده خدمات تخصصی به کودکان کار و خیابان در مرکز استان و تحت حمایت قرار گرفتن عده کثیری از این عزیزان به همراه خانواده‌های آنان، هیچ درخواستی از جانب خانواده و پرونده یا سابقه‌ای تحت عنوان کودک کار برای نامبرده ثبت نشده و تشکل یا مرجعی نیز بدین دلیل وی را به بهزیستی معرفی و ارجاع ننموده است.

۳ - خاطرنشان می‌سازد که مادر کودک متوفی به دلیل اختلافات خانوادگی و مشکلات اقتصادی و بیماری پس از پیگیری همکاران بهزیستی تحت حمایت و پوشش خدمات سازمان قرار گرفته و با توجه به شرایط جسمانی و بیماری آن مرحومه به جهت بستری شدن در بیمارستان و نیز تولد نوزاد دیگر خانواده که نیاز به خدمات مددکاری و نیز مراقبتی داشتند و در این راستا فرزند تازه متولد شده ایشان در مرکز شیرخوارگاه بهزیستی پذیرش گردیده و هم اکنون نیز تحت مراقبت و پرورش قرار دارد. همچنین علیرغم اصرار و پیگیری‌های مداوم پدر خانواده و سایر بستگان نظیر مادربزرگ پدری و عمه کودکان فرزند دختر ۹ ساله ایشان نیز در مراکز بهزیستی تحت مراقبت و نگهداری قرار گرفته که طبیعتاً به جهت منافع و مصالح کودکان و کمک به حل مشکلات فردی و خانوادگی و با مجوز مقام محترم قضائی این اقدامات صورت گرفته است.

۴ - در مدت بستری و درمان مادر با تلاش همکاران مددکار سازمان در کنار سایر خدمات مشاوره‌ای و مددکاری تخصصی و مالی، طی دو مرحله هزینه‌های درمانی و بیمارستانی ایشان به مبلغ ۱۸ میلیون تومان رایگان گردید، اما متأسفانه به خاطر بیماری صعب العلاج تلاش پزشکان مؤثر نبود و پس از مدتی مادر فوت می‌نمایند.

۵ - پس از پیگیری‌های مکرر خانواده از قبیل پدر، مادر بزرگ، عمه و ... که درخواست ترخیص دختر ۹ ساله را داشته‌اند به منظور شرکت در مراسم فوت مادر و به سبب وابستگی عاطفی بسیار زیاد و بی تابی خود کودک با هماهنگی و مجوز مقام محترم قضائی پس از طی مراحل قانونی مجدداً ضمن اخذ تعهد کتبی از مادربزرگ کودک به ایشان ترخیص می‌گردند و در چند نوبت نیز پیگیری پس از ترخیص توسط همکاران صورت می‌گیرد که با اصرار خانواده و کودک جهت عدم برگشت به مرکز مواجه می‌شوند.

۶ - از طرفی پدر کودک به همراه فرزندان پسر خود که به کار خرید و فروش ضایعات مشغول هستند هیچ‌گونه همراهی و تعاملی با همکاران سازمان برقرار نکرده و حتی چند بار نیز به زور قصد بازپس گیری کودکان ساکن مراکز را داشته‌اند که با مداخله پلیس قضیه خاتمه می‌یابد.
هنوز علت مرگ این کودک که در طول زندگی کوتاه خود طعم کودکی و آرامش را نچشیده است مشخص نیست. چه این کودک خودکشی کرده باشد یا نه چه از او برای خرید و فروش مواد مخدر سوءاستفاده شده باشد یا نه آنچه حقیقت است شرایط بد زندگی او و کودکانی مانند اوست که در نقاط حاشیه‌ای شهر و گاهی هم در قلب کلان‌شهر‌ها زندگی می‌کنند، با فقر، اعتیاد، خشونت و حتی فحشا رشد می‌کنند و مشخص نیست که چه آینده‌ای در انتظار آنان است. گاهی خبری از جنس خبر تلخ مرگ آرمین‌ها مانند عفونت سرباز کرده یک دمل چرکین به بیرون سرازیر می‌شود تا از یاد نبریم که در نبود قوانین محکم و لازم‌الاجرای قوانین حمایتی چه خطراتی در کمین کودکان‌مان است.

اینکه حکم قضایی به خانواده‌ای ناایمن و بدسرپرست اجازه می‌دهد که کودک خود را از مراجع حمایتی بازپس گیرند خانواده‌ای چنان بی‌توجه که حتی برای دریافت شناسنامه فرزندنشان با گذشت ۹ سال از تولد او اقدامی نکرده‌اند. صدورچنین احکامی که بار‌ها مورد انتقاد سازمان بهزیستی برای حمایت از کودکان بدسرپرست قرار گرفته است می‌تواند دلیلی محکم باشد بر همین خلا قانونی حمایت از کودکان. آرمین رفت به عمد یا به سهو، اما غفلت خانواده از این کودک حقیقتی انکارناپذیر است و هیچ تضمینی هم وجود ندارد که آینده‌ای روشن در انتظار افسون ۹ ساله‌ای باشد که به دامان چنین خانواده‌ای بازگشته است.

سوال این است که آیا مادربزرگ و عمه این کودک توان نگهداری و حمایت از او را در برابر پدردارند؟ حتی اگر کوچکترین احتمالی نسبت به سوءاستفاده از آرمین برای خرید و فروش مواد مخدر، یا خودکشی او وجود دارد چرا افسون کودک ۹ ساله همچنان در دست این خانواده است؟ آیا بهتر نبود تا زمان روشن شدن همه زوایای این موضوع افسون تحت پوشش بهزیستی باقی می‌ماند؟ شاید کم‌اهمیت‌ترین موضوع در این میان آن باشد که آرمین مددجوی بهزیستی بوده است یا کمیته امداد آنچه مهم است غفلت از اوست تا آنجا که این کودک خواسته یا ناخواسته شرایط مرگ خود را با خوردن ماده‌ای خطرناک فراهم می‌کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری روایداد ۲۴، تاریخ انتشار ۲۸ خرداد ۹۹، کد خبر:۲۱۸۴۶۵، www.rouydad۲۴.com