شعار سال: اگر بگوییم یکی از مهمترین فاکتورها که ریشه در بی اعتمادی شهروندان به مدیریت برخی مدیران دارد، عدم توجه به شایسته سالاری است، بیراهه نگفته ایم، چراکه فقدان آن در عرصه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، قضایی و... ناکامی صاحبان منصب را در دراز مدت در پیشبرد فعالیت ها به دنبال دارد و معانی استحقاق و شایستگی کاملا زیر سوال میرود.
از طرفی نیروی انسانی اساسی ترین عامل نظام اداری محسوب می شود و در صورت این که در کنار تخصص و مهارت وی به شایستگی اش بها داده نشود به خود باوری نمیرسد و سازمان های دولتی و خصوصی را بی عدالت و مبتنی بر رابطه سالاری قلمداد می کند، موضوعی که در حال حاضر در بسیاری از پست های مدیریتی ولو پست ها و منصب های کشوری و بالا مقام شاهدش هستیم و رابطه جای خود را به ضابطه داده است و نظام اداری با ناکارامدی افرادی که نه تخصص کافی را دارند نه تجربه و نه تحصیل و هوش لازم، با بدنه ای ضعیف و سست و تنها بر پایه روابط خویشاوندی و دوستانه پیش می رود.
طبق فرمایشات امام علی(ع) مسئله توان، لیاقت و شایستگی افراد جزیی از بحث عدالت است و این اصل مهم‌ترین اصل اداره جوامع (سازمانها) است. ایشان در خطبه معروف شقشقیه ضمن بیان لیاقت و شایستگی خود برای حکومت‌، لزوم توجه به این معیار را یادآور شده‌اند: «هان به خدا سوگند جامه خلافت را در پوشید و می‌دانست خلافت جز مرا نشاید، که آسیاب سنگ، تنها گرد استوانه به گردش درآید. کوه بلند را مانم که سیلاب از ستیغ من ریزان است و مرغ از پریدن به قلعه گریزان.» .( نهج البلاغه، خطبه۳ ص ۴۵)
به طور کلی شایسته سالاری ترجمه واژه مریتوکراسی (meritocracy ) و ترکیبی از دو واژة مریت (merit ) به مفهوم شایستگی و استحقاق داشتن و کراسی (Caracy ) به مفهوم حکومت یا روش اداره امور می‌باشد. شایسته سالاری از نظر مفهوم اصطلاحی عبارت است از نظام و یا سیستمی که در آن انتصاب افراد شایسته در مشاغل و مناصب مرتبط با تحصیلات و تجربه کاری‌شان باشد به‌گونه‌ای که توانمندی انجام آن کار را بیشتر از دیگران داشته باشند. از جمله مدیرانی که بر شایسته سالاری تاکید دارند، مصطفی اقلیما پدر مددکاری اجتماعی ایران است.

تربیت افراد شایسته
وی با اشاره به اینکه آنچه اکنون می تواند یاور توسعه جامعه باشد جلوگیری از رابطه سالاری و ورود افراد ناآگاه و نامتخصص به بدنه مدیریتی است اظهار کرد: رشته مددکاری زیرگروه پیرا پزشکی و بهداشت و درمان از تخصصی ترین رشته‌ها در زمینه مسایل اجتماعی است.شایسته سالاری همانطورکه مورد تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بوده است در این رشته نیازمند توجه بیشتری است.
وی افزود: درصورتی که سازمان امور استخدامی، افراد متخصص را در اختیار ندارد، پیشنهاد این است که در پی پرورش افراد‌ برآیند و از ارسال افرادی که تخصص کار مدنظر را ندارند جلوگیری نمایند. آنچه امروزه سازمان برنامه‌ریزی مقرر کرده است ورود روانشناسان به عرصه مددکاری است. مشکل بیکاری را با قراردادن افراد در جایی خارج از تخصصشان نمیتوان حل کرد و این خود موجب معضلات بسیار دیگری خواهد بود. لذا آنچه ایران را از چالش‌های امروز رها میسازد مسئله شایسته سالاری است.
پدر مددکاری ایران همچنین با اشاره به مسئله افزایش تکدی گری، فقر و بیکاری در ادامه چالش‌های رابطه سالاری گفت: طلاق، اعتیاد، بیکاری و عدم توجه اجتماع به افراد عوامل ایجاد فقر است و فقر بزرگترین عامل افزایش نرخ تکدی گری است.
وی ادامه داد: طبق برخی آمارها، جمعیت معتادان کشور به حدود دو میلیون نفر میرسد که اگر این جمعیت را پنج برابر کنیم، یعنی با احتساب خانواده ای پنج نفره ما دارای بیست میلیون نفر قربانی آسیب های اجتماعی ناشی از اعتیاد هستیم، ودرصورت عدم پیشگیری، ما با جمعیتی پنج برابر آمار فردی مواجه هستیم.

بیکاری عامل مشکلات اجتماعی
وی تاکید کرد: بیکاری به عنوان یکی از پررنگ ترین عوامل ایجاد بسیاری از مشکلات و آسیب‌ها در اجتماعات شناخته می شود، باتوجه به افزایش نرخ فارغ التحصیلان، ممنوعیت استخدام کارگر روزمزد در کارخانه ها طی هشت سال اخیر و درنتیجه افزایش بیکاری در کشور، باعث افزایش تکدی‌گری شده است.
رئیس دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی و رئیس انجمن علمی مددکاران اجتماعی ایران اشاره داشت: تکدی گری صرفا درخواست پول از دیگران نیست و انواعی دارد، امروزه باتوجه به وضعیت نابسامان و عدم سازمان دهی دانشگاه‌های کشور با فقر فرهنگی و علاوه بر آن بیکاری فارغ التحصیلان نیز مواجهیم.
وی افزود: به طور کلی در اسلام، صدقه و کمک به نیازمندان به منزله زکات از فروع دین است و همواره به آن سفارش شده است، لذا در اصول حکومت دینی ما نیز این امر موکد و لازم الاجراست، درنتیجه کمیته امداد یکی از ارگان های رسمی است که ارتباط میان کمک کننده و نیازمند را فراهم میکند. متاسفانه تکدی گری به طریقه گذران زندگی افرادی مبدل شده است که به تنگراه حیات اجتماعی خود رسیده اند و جز این، راه دیگری برای کسب درامد ندارند، طبق گزارشات مددکاران ما بسیاری از این دسته از نیازمندان زندگی خود را به صورت کارتن خوابی و حاشیه نشینی میگذرانند.

جلوگیری از گسترش تکدی گری
پدر مددکاری اجتماعی ایران ابراز کرد: باید پیش از آنکه مبالغ مادی به متکدیان اهدا شود، از گسترش آن جلوگیری کرد، که مستلزم شناخت علل و عوامل آن است. درصورت بررسی وضعیت زندگی افرادی که دست به این عمل میزنند، این امر اثبات میشود که تکدی گری معلولی در احاطه انبوه علت هایی است که به آن آسیبهای اجتماعی میگوییم. طلاق، اعتیاد، بیکاری و عدم توجه اجتماع به افراد عوامل ایجاد فقر است و فقر بزرگترین عامل افزایش نرخ تکدی گری است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری رضوی، تاریخ انتشار: 20 شهریور 1399، کد خبر: 4956563،  www.razavi.news