شعار سال:بررسی‌ها نشان می‌دهد که در چند سال اخیر توسعه آبزی‌پروری و پرورش آبزیان به‌عنوان یکی از راهکارهای رونق اقتصادی در برخی مناطق تبدیل شده است. وجود اراضی وسیع و بلااستفاده، وجود رودخانه‌های پرآب، نیروی کار فراوان و متخصص و وجود جاذبه‌های گردشگری از مهم‌ترین دلایلی است که توسعه پرورش آبزیان را به‌عنوان یکی از فعالیت‌های اقتصادی ضروری ساخته است. اکنون قیمت برخی از گونه‌های ماهی از ۶۰ تا ۷۰دلار متغیر است که این مبلغ تقریباً معادل دو بشکه نفت است؛ یعنی می‌توانیم با هزینه هزاران برابر کم‌تر، محصولی تولید و به خارج از کشور صادر کنیم که ارزش‌افزوده آن بسیار بیش‌تر از نفت است. این را یک پرورش‌دهنده ماهی زینتی در شهرستان ساوجبلاغ استان البرز می‌گوید.
 
اطراف شهر هشتگرد، مرکز شهرستان ساوجبلاغ حوالی روستای اوغلان‌تپه، خانم و آقای هاشمی با عشق و علاقه مشغول کار هستند. خانم هاشمی مدیریت می‌کند و آقای هاشمی مسئول امور فنی است. آن‌ها بدون‌توجه به چالش‌های پیش‌رو، با کمک هم در مسیر کارآفرینی و تولید حرکت می‌کنند و هنوز هیچ مشکلی نتوانسته جلوی آن‌ها را بگیرد.
 
کار پرورش ماهی‌ها در سه سوله و با تجهیزات کامل و به‌روز دنیا انجام می‌شود. برای آشنایی بیش‌تر با کسب و کار این خانواده به مرکز پرورش ماهی‌های زینتی آن‌ها در حاشیه جاده خشک روستای اوغلان‌تپه رفتیم.
 
تنها مرکز پرورش ماهی‌های زینتی به‌روش اصولی در استان البرز
 
فاطمه هاشمی درباره علت ورودشان به این حوزه به ایسنا گفت: ما در خانه چندین آکواریوم برای نگهداری از گونه‌های مختلف ماهی آب‌شیرین و شور داشتیم. بعد از مدتی تحقیق و پرس‌وجو متوجه شدیم که بیش‌تر ماهی‌های زینتی موجود در بازار ایران از کشورهای دیگر وارد می‌شود. بنابراین تصمیم گرفتیم پرورش اصولی ماهی‌های زینتی را آغاز کنیم. ما ساکن تهران هستیم، اما بعد از آشنایی با این منطقه و با تعریفی که از کیفیت آب این‌جا شنیده بودیم، بین سال‌های ۹۱ و ۹۲ این محوطه را خریداری و کار اولیه را آغاز کردیم. درنهایت در سال۹۲ با حضور دو نفر کارگر، نخستین قدم‌های تولید و پرورش ماهی‌های زینتی آن‌هم به‌روش اصولی و علمی را تجربه کردیم.
 
وی با اشاره به دریافت مجوز فعالیتشان در سال۹۸ ادامه داد: می‌شد این کار را به‌صورت زیرزمینی و بدون نیاز به مجوز انجام داد، اما قصد ما فعالیت اصولی و علمی است. ما برای پرورش ماهی‌ از روش‌های روز دنیا و همچنین برخی شیوه‌های اختصاصی و ابتکاری استفاده می‌کنیم که این موضوع باعث می‌شود کیفیت ماهی‌های تولیدی بالاتر برود و عمر بیش‌تری داشته باشند.
 
هاشمی افزود: در استان البرز پرورش‌دهندگان دیگری هم هستند، اما کار پرورش ماهی زینتی به‌روش اصولی و متعارف آن، فعلاً فقط در مرکز ما انجام می‌شود. تعامل مجموعه ما با جامعه دانشگاهی و علمی در این حوزه بالاست و دانشجویان زیادی امور تحقیقاتی و پروژه‌های خود در حوزه شیلات را در این مرکز انجام داده‌اند.
 
او توضیح داد: در این مجموعه امکان پرورش بیش از ۳۲گونه مختلف ماهی آب‌های شیرین را داریم. علاوه‌بر آن، کار پرورش گیاهان زنده و طبیعی آکواریومی، تحقیق روی نژاد ماهی‌ها، پرورش نوعی جلبک مفید و همچنین ساخت آکواریوم‌های اختصاصی نیز در همین مجموعه صورت می‌گیرد.
 
این کارآفرین بیان کرد: درحال‌حاضر هشت نفر پرسنل داریم، اما ظرفیت تولیدی ما بیش از این است و درصورتی‌که بتوانیم انشعابات مورد نیازمان را تأمین کنیم، امکان افزایش این تعداد تا ۲۰ الی ۳۰نفر هم وجود دارد، اما فعلاً به‌سبب محدودیت‌هایی که در تأمین برق و گاز داریم، امکان استفاده 100درصدی از ظرفیتی که فراهم کردیم، نداریم.
 
ویلاهای غیرمجاز برق دارند، ولی به ما انشعاب نداده‌اند
 
هاشمی با اشاره به اهمیت انرژی برق در فرآیند پرورش ماهی اظهار کرد: عموم ویلاهایی که بدون مجوز در این اطراف ساخته شده‌اند، انشعابات مجاز دارند، ولی ما که برای فعالیت‌مان مجوز داریم، متأسفانه تاکنون موفق به دریافت انشعابات قانونی نشده‌ایم.
 
وی اضافه کرد: قرار بر این شد که هزینه کابل‌کشی و تأسیسات برق را خودمان تقبل کنیم تا به مجموعه ما برق داده شود، اما هزینه این کار قریب به ۳۰۰میلیون تومان برآورد شده که از توان ما خارج است و باید تسهیلاتی در اختیارمان قرار بگیرد تا بتوانیم حیات مجموعه را حفظ کنیم. برق و گاز برای کار ما ضروری هستند و بدون این دو انرژی، تجهیزات نگهداری و پرورش ماهی‌ها از کار می‌افتد.
 
هاشمی ادامه داد: پیش‌تر از برق اشتراکی واحدهای نزدیک به مجموعه استفاده می‌کردیم که قطع شد و حالا بخشی از برق مورد نیاز تجهیزات را از طریق موتوربرق تأمین می‌کنیم که پاسخگوی نیاز ما نیست. در چند هفته گذشته به‌خاطر کمبود انرژی، تعداد زیادی ماهی را از دست دادیم. درحاضر هم به‌خاطر نبود برق، مجموعه را به‌حالت نیمه‌تعطیل درآورده‌ایم.

ماهی‌های آکواریومی، ارزشمندتر از نفت
 
قدم‌زنان همراه خانواده هاشمی به درون سالن‌های پرورش رفتیم. در راهروهای میان آکواریوم‌ها، آقای هاشمی ضمن معرفی گونه‌های مختلف ماهی‌های زینتی درخصوص اهداف و افقی که برای مجموعه در نظر گرفته‌اند، اظهار کرد: هدف اولیه و اصلی ما، صادرات به خارج از کشور است. درحال‌‌حاضر قیمت برخی گونه‌های ماهی تا ۶۰ تا۷۰دلار متغیر و تقریباً معادل دو بشکه نفت است؛ یعنی ما می‌توانیم با هزینه هزار برابر کم‌تر، محصولی تولید و به خارج از کشور صادر کنیم که ارزش‌افزوده آن بسیار بیش‌تر از نفت است.
 
هاشمی ادامه داد: ترکیه، عراق و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس بازار بسیار خوبی برای این نوع محصولات هستند، اما با این حال متأسفانه هنوز نتوانسته‌ایم به‌طور کامل روی این حوزه متمرکز و مسلط شویم. مزیت کسب‌وکار ما نسبت به سایرین این است که ما موفق شدیم با همکاری بخش دانشگاهی و اساتید مطرح کشور، محصولاتی اختصاصی مثل گیاهان تصفیه‌کننده آب تولید کنیم که برای خریداران خارجی، جذابیت بسیاری دارد. امیدواریم حمایت‌های لازم هرچه زودتر به مجموعه ما تعلق بگیرد تا مسیر تولید و صادرات برای ما هموار شود.
 
وی اضافه کرد: طبق گزارش‌های اتحادیه اروپا، طی سال‌های اخیر یکی از پردرآمدترین صنایع فعال در کشورهای اروپایی، صنعت پرورش ماهی‌های زینتی بوده است. فرهنگ نگهداری آکواریوم در کشورهای اروپایی بسیار رواج دارد و مردم به داشتن آکواریوم در منزل یا محل کار خود علاقه‌مند هستند.
 
هاشمی توضیح داد: آکواریوم به‌عنوان یک عنصر دکوری که علاوه‌بر ویژگی نمایشی، خصلت طبیعی بودن را نیز به‌همراه دارد، می‌تواند در زیباسازی محیط مؤثر باشد و در مکان‌های مختلف با کاربری‌های متفاوت از آن استفاده کرد. از آن جهت که علاقه به طبیعت ریشه در فطرت انسان‌ها دارد، بنابراین همیشه آکواریوم در خانه، محل کار، فروشگاه، بیمارستان و... می‌تواند همواره توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب و گذر زمان را دلنشین‌تر کند. باید این فرهنگ در بین ما ایرانی‌ها نیز رواج پیدا کند؛ اگرچه از سال‌ها پیش فرهنگ نگهداری از ماهی قرمز در سفره هفت‌سین در کشور ما نهادینه شده است.

 

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از  روزنامه سبزینه  ، تاریخ انتشار:  7 مهر  1399  ، کدخبر:  1240 ،www.sabzineh.org