شعار سال: ریاضیات علمی است که در خصوص اعداد و اشکال و مقادیر و ویژگی‏‌های آن‌ها و روابط بین آن‌ها بحث می‏ کند و ریاضیدان کسی است که در این زمینه‏‌ها به تفحص و تحقیق می ‏پردازد. ریاضی از جمله دروسی است که هر دانش آموزی با ورود به مدرسه و دانشگاه راه فراری از آن ندارد، درسی که بسیاری بر سختی آن اذعان دارند و علاقه حل معادلات و مجهولات این رشته رو به کاهش است در حالی که ریاضی دانان ایرانی شهره آفاق هستند و آوازه ریاضی دانان ایرانی از ابن سینا تا مریم میرزاخانی در تمام جهان پیچیده است، گرایش به این رشته رو به افول است و ریاضی به عنوان ملکه علوم دچار غده‌ای سرطانی که هنوز سر باز نکرده است.
ریاضی دانان ایرانی در این زمینه افتخار آفرینی‌های زیادی کرده اند و برگ‌های زیادی از تاریخ را به نام خود ثبت کرده اند. اما امروزه به اذعان مسئولان امر ریاضی با بحرانی عظیم رو به رو شده است.
حدود دو دهه است که نمره‌های پایین دانش آموزان در درس ریاضی، گرایش کم به رشته ریاضی و آمار پایین این دانش آموزان در کنکور صدای اعتراض و حتی هشدار کارشناسان و مسئولین را بلند کرده است. ریاضیات درسی که هدف آن بارور کردن قوه اندیشه و قدرت استدلال تمرکز است و روزگاری یکی از مورد توجه‌ترین درس‌ها در دانشگاه‌ها بوده است، اما امروزه وضعیتی بحرانی دارد.


ریاضی‌ها ۱۲ درصد کل داوطلبان کنکور سراسری ۹۹
در روز‌های ۲۹ تا ۳۱ مرداد و اول شهریور ۱۳۹۹ با رقابت بیش از یک میلیون و ۲۴۷ هزار و ۴۴۹ نفر در کنکور سراسری سال ۱۳۹۹ شرکت کردند که در رشته ریاضی ۱۵۵ هزار و ۲۵۰ نفر داوطلب داشت و بر این اساس داوطلبان رشته ریاضی فیزیک فقط ۱۲ درصد کل داوطلبان را تشکیل دادند.
در کنکور گروه‌های آزمایشی علوم ریاضی و فنی ۱۵۵ هزار و ۲۵۰ داوطلب شرکت کردند که از این تعداد ۱۲۵ هزار و ۴۲۰ داوطلب مجاز به انتخاب رشته شدند و در نهایت در گروه علوم ریاضی و فنی ۶۲ هزار و ۸۴۸ نفر پذیرش شدند. اما از این تعداد فقط ۴۰ درصد موفق به قبولی شدند.

کاهش تعداد شرکت کنندگان در کنکور ریاضی نگران کننده است
محمود نیلی احمدآبادی رئیس دانشگاه تهران در مراسم آغاز سال تحصیلی امسال و در حضور رئیس جمهور درباره بحران در گرایش به رشته ریاضی هشدار داد و گفت: یکی از نگرانی‌های جامعه علمی کشور عدم توجه و استقبال جوانان از علوم پایه و بنیادی است. امسال تعداد شرکت کنندگان کنکور در رشته ریاضی ۱۵۰ هزار نفر، در علوم تجربی ۵۹۴ هزار نفر و در علوم انسانی ۳۴۱ هزار نفر بوده است. کاهش تعداد شرکت کنندگان علوم ریاضی در کنکور می‌تواند نگران کننده باشد.
نیلی احمدآبادی تاکید کرد: یکی از امکان‌های شغلی دانشجویان علوم پایه قطعا آموزش و پرورش است، تنها مسیر ورود به آموزش و پرورش، دانشگاه فرهنگیان است. امید است که تمهیدات بیشتری مانند بورسیه کردن دانشجویان سایر دانشگاه‌ها در رشته‌های مورد نیاز، امکان ورود نخبگان دانشگاهی در علوم پایه به آموزش و پرورش بیش از گذشته فراهم شود که هم به نفع آموزش و پرورش و هم به نفع توسعه علوم پایه خواهد بود.


وضعیت آموزش ریاضی خوب نیست
زهرا گویا، عضو هیئت علمی دانشکده علوم ریاضی دانشگاه شهید بهشتی، گفت: همه ما به خوبی و بی‌هیچ تعارفی می‌دانیم که وضعیت آموزش ریاضی در ایران خوب نیست. شاید انتزاع ریاضی برای ریاضی‌خوانان جذاب است یا این‌که فائق آمدن به سختی‌ها، مسائل و پیچیدگی‌های ریاضی باعث بروز حس غرور و پیروزی در فرد می‌شود و همین عامل او را به سمت و سوی دنیای اعداد سوق می‌دهد. شاید به عنوان یکی از عوامل جذابیت در این درس، بتوان به لذت کشف و مواجهه با دنیای مسائل هم اشاره کرد. اما این‌ها تمام دلایل تقاضا برای ورود به این رشته نیست؛ نیاز شغلی هم از عواملی است که همه ساله عده‌ای از متقاضیان ورود به دانشگاه را برای تحصیل، ترغیب می‌کند. آمادگی برای تربیتِ مدرس، معلم، صنعتگر، مهندس و حتی کارمند، همه و همه از دلایل و عواملی است که آیندۀ شغلی یک نوجوان را تضمین و او را برای ورود به عرصه ریاضیات، تشویق می‌کند. بدیهی است که منظور از «ریاضیات» صرفاً رشته ریاضیات است، نه مهندسی و دیگر شاخه‌های فنی.
او ادامه داد:، اما متاسفانه اکثریت دانشجویان ما در این گروه قرار می‌گیرند؛ طوری که گویی تسلیم تقدیر و سرنوشت‌شان می‌شوند و بدون علاقه کافی، یا نبوغ افسانه‌ای و با گوش سپردن به توصیه‌ها و تبلیغات، ریاضی می‌خوانند. بدون تعارف بگوییم، بیشتر دانشجو‌های ریاضی ما، با انتخاب‌های شسته‌رفته و دقیق در دانشگاه قرار نمی‌گیرند و در دوران تحصیل، نه ستاره شانس ریاضی روی شانه‌شان می‌نشیند و نه خودشان با میل و رغبت چندان، در آغوش ریاضی قرار می‌گیرد. اوضاع آکادمی به مراتب از مدرسه وخیم‌تر است.


بحران در گرایش به ملکه علوم جدی‌تر می‌شود
در جهان کنونی جوامع با بحران‌های زیادی دست به گریبان هستند، در حالی که برخی معتقدند بحران آب، بحران‌های محیط زیست، بحران کرونا و ... مهمترین بحران‌هایی است که جوامع با آن درگیر هستند. اما باید گفت بحران کنونی بی توجهی به ریاضی در کشور کم اهمیت‌تر از بحران آب نیست، آب ریاضی صدایی برای شنیده شدن ندارد و بحران ریاضی غده‌ای سرطانی است که تا نترکد توجهی را به خود جلب نخواهد کرد. آن زمان نیز کار از کار گذشته و کمبود ریاضی دان و مهندسانی که مشکلات صنعت را با حل معادلات و مجهولات حل کنند از داخل تامین نخواهد شد.
ریاضی بحثی استراتژیک است و فقط مختص به مدرسه و دانشگاه نیست. ریاضی به دلیل داشتن ارتباط تنگاتنگ با مدل‌سازی، تکنولوژی و تحقیقات بین‌شته‌ای، زیربنای پیشرفت جامعه هاست. توجه زیاد به رشته‌های پزشکی و شیوه تب گسترده و داغ پزشک شدن باعث شده جامعه به بیراهه کشیده شود و با بحران متخصص در این حوزه رو به رو شویم.
مدیران اجرایی و تصمیمی گیرنده باید بدون در نظر گرفتن تعصبات و تصمیمات خلق الساعه سازوگار دقیق و اساسی مثل ایجاد اشتغال و امید به آینده و کم کردن تفاوت درآمد‌ها در رشته‌های پایه را اتخاذ و اجرایی کنند. زیرا با عدم توجه به توسعه متوازن و رشد مساوری رشته‌های مختلف نباید انتظار داشت که در چند دهه گذشته که همین داوطلبان رشته تجربی فارغ التحصیل می‌شود کرسی ریاضی دانان و عالمان مجهولات کشور خالی بماند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان، تاریخ انتشار: ۱۲ آبان ۱۳۹۹، کد خبر: ۷۵۴۴۸۵۴، www.yjc.ir