بانک‌ها بدهکارترند یا دولت؟

طلب بانک مرکزی از دو بخش دولت و بانک‌ها همیشه محل بحث بوده است. برخی معتقدند که دولت نسبت به دیگر بخش‌ها به بانک مرکزی بدهکارتر است. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بیشتر از بدهی دولت است.

شعار سال: آنطور که آمار‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد، مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها از شهریور سال ۹۸ تا شهریور ۹۹ افزایش یافته است. بر این اساس مانده مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها در شهریور ماه سال ۹۸ به رقم ۱۲۱ هزار میلیارد تومان رسیده بود که در شهریور ۹۹ به ۱۲۹ هزار میلیارد تومان افزایش یافت. این رشد چیزی نزدیک به ۶ درصد بوده است.

در عین حال همین مطالبات در اسفند ماه سال ۹۸ به ۱۱ هزار میلیارد تومان رسیده بود. یعنی از شهریور سال ۹۸ تا اسفند ماه همان سال قدری کاهش داشت و دوباره از اسفند ۹۸ تا شهریور ۹۹ به سمت افزایش سیر کرد. رشد مطالبات بانک مرکزی از بانک‌ها در این بازه زمانی رشد ۱۶.۷ درصدی را ثبت کرده است.

پیش از این نیز برخی خبر‌ها در خصوص بدهی دولت به بانک مرکزی منتشر شده بود که باعث واکنش بانک مرکزی شد. این خبر‌ها دولت را بیشتر از بانک‌ها بدهکار نشان می‌داد. روابط عمومی بانک مرکزی هم اعلام کرده بود: بدهی دولت به بانک مرکزی از ۳۵.۴ هزار میلیارد تومان در پایان تیرماه ۱۳۹۷ به ۹۷ هزار میلیارد تومان در پایان خردادماه ۱۳۹۹ رسیده و در حدود ۴۱.۴ هزار میلیارد تومان یا ۶۷.۲ درصد از این مبلغ، از افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی در این دوره به واسطه انتقال بخشی از بدهی بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی به بانک مرکزی به بدهی دولت به بانک مرکزی بوده است.

بانک مرکزی گفته بود که این میزان افزایش بدهی دولت به بانک مرکزی به هیچ عنوان به معنای خلق پول جدید و افزایش پایه پولی نبوده، بلکه صرفاً به موجب قوانین بودجه، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی به بدهی دولت به بانک مرکزی انتقال یافته است.

اما در یک مقایسه ساده، می‌توان دریافت که بانک‌ها بیشترین بدهی را به بانک مرکزی دارند. به طوری که تنها یکی از بانک‌ها رقم ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به بانک مرکزی بدهکار است. بر این اساس، بدهی دولت که رقم ۹۷ هزار میلیارد تومان است، کمتر از بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است. در عین حال، بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در طول یک سال گذشته بالاتر هم رفته است.