بیش از ۹۰درصد پرندگان مهاجر در فریدونکنار توسط دامهای هوایی و معدود پرندگانی که به زمین میرسند، به روشهای دیگر صید میشوند. درآمد بالای ۱۰۰میلیارد تومان حاصل از کشتار یکمیلیون پرنده، صاحبان زمینهای کشاورزی و بومیان را وسوسه میکند تا چشم خود را بر قتل عام پرندگانی همچون پرلا، چلینگر و غازها ببندند. پرندههای سلاخیشده تحویل چوبدار (مزایدهگذار و تعیینکننده قیمت) در بازار پرندگانی میشود که تنها یکی از آن در تمام شمال ایران و در قلب شهر فریدونکنار و در همسایگی بازار ماهی وجود دارد. مثل همه حراجیهای معروف دنیا با صدای بلند میخواند ۱۰۰هزار تومان نبود؟ ۲۰۰هزار تومان نبود؟ و در آخر که قیمت غاز را جفتی ۵۰۰ تا ۷۰۰هزار تومان تعیین میکنند و کار تمام میشود.
شعار سال: فروشندگان این بازار میگویند: امسال شکار مثل همه سالهای پیشین خوب بوده و تنها شاکی هستند، از کسانی که چوب لای چرخشان میگذارند و کارشان را غیرقانونی میدانند.
سالانه یکمیلیون پرنده مهاجر در مازندران شکار میشوند
هر چند «امید» هم زخم خورده همین شکارچیان است که جان یارش را گرفتند، اما پرندگان مهاجر دیگر همچون فلامینگوها و پلیکانها مثل درنای تنهای سیبری خوششانس نیستند که از آنها محافظت شود، بلکه به سرنوشت ۹۰درصد پرندگانی دچار میشوند که در مناطق بهظاهر حفاظتشده از نظر محیطزیست، یعنی سرخرود، ازباران و فریدونکنار فرود میآیند.
از سهمیلیون پرنده مهاجری که از سرزمینهای شمالی سیبری مسیر بقایشان را طی میکنند و برای زمستانگذرانی به جنوب آسیا و استانهای شمالی میرسند، یکمیلیون آنها تنها در مازندران شکار میشوند و آنهایی که شانس میآورند و حرام گوشت هستند، سر از باغ پرندگان درمیآورند که ظاهراً صاحب آن هم سماک و چوبدار پرندگان در بازار است و هم تأمینکننده بخشی از باغهای پرندگان در سراسر کشور.
فلامینگوهای زیبایی که باقی عمرشان را در مکانی غیراستاندارد خواهند گذراند و با سوءتغذیه و بیماری که گریبان سایر همسفرانش را هم میگیرد، زیبایی خود را از دست میدهند و درنهایت در تنهایی و با بیماری بر روی سیمانهای باغ نفرین شده جان میدهند؛ اما برای مدیر این باغ خیالی نیست، چراکه خود یکی از همان کسانی است که میتواند جای آنها را با پرندگان دیگر پُر کند.
پرندگان مهاجر مازندران مقطوعالنسل شدهاند
یک محیطبان گفت: همه پرندگان مهاجر مازندران مقطوعالنسل شدهاند و روزی شکارچیان هم کم شده است.
این محیطبان داستان تلخ این روزهای پرندگان را به مسافرانی تشبیه میکند که پس از طی کردن مسیری طولانی به خانه شما میآیند و انتظار پذیرایی دارند تا خستگی در کنند و آب و غذایی میل کنند؛ اما در هنگام فرود غذای مرگشان را میخورند و آب قبل کشته شدن را مینوشند.
او از روش کرس بهعنوان بدترین روش شکار پرنده یاد میکند که میتواند در چندین مرحله حدود ۵۰پرنده را در یک شبانهروز شکار کند؛ قفسهای توری کرس دو متر ارتفاع دارند و درهای این قفسها یکمتر و ۸۰سانتیمتر طول دارند. آنها با کمک پرندگان محلی راه بلد، پرندگان خسته از راه رسیده را بهسمت دامگاه ایجاد شده با روش کرس میکشانند؛ در روش کرس دو طرف پرچین میگذارند و سرش هم که تور قرار دارد و تنها دریچهای را برای آمدن پرندههای مهاجر بههمراه پرندههای محلی بازمیگذارند.
تیر هوایی دوستداران محیطزیست برای فراری دادن پرندگان
وی به تلاشهای دوستداران محیطزیست برای محافظت از پرندگان مهاجر با دست خالی اشاره کرد و افزود: دوستداران محیطزیست در شبهایی که در زمینهای کشاورزی تور پهن میکنند، تیرهوایی میزنند و منور هوا میکنند و در این شرایط شکارچیان، محیطزیست را در این امر مقصر میدانند و گلایهاش را پیش محیطبانیها میکنند و از آنها میخواهند جلوی دوستداران محیطزیست را بگیرند.
تعداد محیطبانان برای نظارت بسیار کم است؛ بهطوریکه برای ۱۵روستا تنها چهار محیطبان فعالیت میکنند، با این شرایط چگونه میتوان جلوی شکارچیان را گرفت. مگر یک محیطبان فرصت میکند در طول روز به چند روستا سر بزند.
برخی از شکارچیان روزی یکمیلیون تومان کاسب میشوند
محیطبان منطقه سوتهامل به درآمد شکارچیان در روزهایی اشاره کرد که مرغ هنوز به ۱۵هزار تومان هم نرسیده بود و اضافه کرد: اگر شکارچیان روزی ۱۰پرنده از نوع پرلا شکار کنند، روزی ۵۰۰هزار تومان کاسب میشوند و حتی ممکن است تا روزی یکمیلیون تومان هم کاسب شوند که درآمد خوبی است؛ چراکه ماهی ۱۵میلیون تومان درمیآورد و البته این سطح درآمد شامل دامگاهها در مناطقی میشود که محل مناسبی برای فرود پرندگان محسوب میشود.
به گفته این محیطبان، این حرفه آنقدر سودآور است که کشاورزان زمینهایشان را بهعنوان دامگاه از ماهی یک تا ۱۰میلیون تومان به شکارچیان اجاره میدهند.
همدستیها برای فروش پرندگان مهاجر در فریدونکنار
آنچه صدای همه را درآورده همدستیها در قانونی کردن فروش پرندگان مهاجری است که در معرض انقراض هستند و با شکار نسلشان نابود میشود.
اسماعیل کهرم، استاد محیطزیست و پرندهشناس، نیز با اشاره به مافیای قدرتمند صید پرندگان در فریدونکنار گفت: ایستگاههای زمستانگذرانی، سالهاست که به قربانگاه پرندگان مهاجر تبدیل شده، این درحالی است که روزگاری این ایستگاهها امنترین محل برای زمستانگذارنی پرندگان مهاجر بود، اما حالا سالانه بیش از ۴۰۰هزار پرنده مهاجر در سراسر ایران قربانی طمع متخلفان صید میشوند و در این میان فریدونکنار بیشترین سهم را دارد.
او راه مقابله را حمایت قوه قضائیه و نیروی انتظامی از سازمان حفاظت محیطزیست در برخورد قاطع و بدون اغماض با متخلفان دانست و یادآور شد: از ۴۰سال پیش، تور هوایی برای صید پرندگان مهاجر ممنوع شد. در آن زمان در فصل مهاجرت ما با هواپیماهای سبک بر فراز تالابهای شمال کشور پرواز و وضعیت پرندگان مهاجر را رصد میکردیم، طبیعی است که هرجا تور هوایی میدیدیم بلافاصله خبر میدادیم و این تورها جمعآوری و اگر پرندهای در تورها هنوز زنده بود، رهاسازی میشد؛ اما اکنون چشمها را روی فاجعهای که هر سال در فصل زمستانگذرانی اتفاق میافتد، بستهاند.
ثروت هنگفت مافیای پرندگان از صید غیرمجاز
کهرم گفت: وقتی میگوییم مافیا، این عین حقیقت است. برای اثبات این ادعا بروید زندگی متخلفان صید پرندگان را ببینید. آنها از صید پرندگان چنان ثروتی بههم زدهاند که آدم حیرت زده میشود. وقتی هم میگویید چرا صید میکنید، میگویند برای تأمین معیشت. آخر این چه معیشتی است. آنها درحالی معیشت را بهانه میکنند که زمینهای فریدونکنار بهترین برنج را تولید میکند و هر سال دو بار برنج برداشت میکنند.
این پرندهشناس تأکید کرد: هر تور هوایی صید پرنده ۲۴۰میلیون تومان ارزش دارد و یکتور را ماهانه هشتمیلیون تومان اجاره میدهند، آیا واقعا این شیوه صید برای تأمین معیشت است؟ در کجای دنیا میراث طبیعی را بهبهانه معیشت نابود میکنند.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه، تاریخ انتشار: ۲۳ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۹۰۵۹۵، sabzine.org