شعار سال: مهمترین اسناد درباره سفر درمانی مقامات ایران به خارج کشور در خاطرات آیت الله هاشمی آمده است. آیت الله هاشمی در خاطرات خود گفته اکثر این سفرها با هزینه دولت انجام می‌گرفته است. شاید در آن زمان چاره ای جز اعزام وجود نداشت، اما روشنگری در خصوص برخی از این سفرها، از ضروریات تاریخی ما در آینده ای نزدیک خواهدبود. ضرورتی که شاید از زمان حاضر، باید به آن بیندیشیم .
 
آقاى عباس واعظ طبسى و فرزندش آمدند. از سفر به لندن و عمل جراحى پای‌اش راضى است. تحت تأثير نظم و پيشرفت آنها قرار گرفته است( 27 مهرماه 1371 ).
 
شب تلفنى از احمدآقا احوال‌پرسى كردم. از اسپانيا برگشته است. براى معالجه چشم رفته بود. در آنجا همان تشخيص ايران را تاييد كرده‌اند(۲۷ اسفند ۷۱).
 
‏ آقای آذری [قمی] آمد و درخواست ارز برای معالجه پروستات در لندن داشت. برای آقای مهدوی هم به خاطر کسالت قلبی، گفته شد در لندن جا رزرو کنند( ۱۹ آذر ۶۴ ).
 
آقای دعاگو آمد. از کیفیت معالجه‌اش در لندن گفت. سرطان داشته و با شیمی‌درمانی معالجه شده. راضی است. موهایش در اثر معالجه ریخته‌است. از نتایج معالجه در مدت اقامت، پیشنهاد جلوگیری از اعزام دانشجو به خارج را داشت که ارز آن را صرف تأمین استاد در داخل کنیم( ۳۱خرداد ۶۵) .
 
شب درجلسه شورای مرکزی [جامعه] روحانیت مبارز شرکت نمودم. بیشتر صحبت ها درباره بد اداره شدن جلسات روحانیت مبارز در دهه فجر بود. آقای مهدوی کنی که از لندن پس از معالجه برگشته، به خاطر خستگی نیامده بود. می‌خواستم ایشان را ببینم( ۲۹ بهمن ۶۴).
 
صبحانه‌ را در خدمت‌ آقای‌ منتظری‌، در منزل‌ ایشان‌ صرف‌ کردیم‌. پس‌ از خداحافظی‌ به‌ منزل‌ آیت‌الله‌ نجفی‌ مرعشی‌ رفتم‌. از اسپانیا برگشته‌ بودند. برای‌ معالجه ‌چشم‌ رفته‌ بودند( ۸ خرداد ۶۰).
 
آقای‌ احمد توکلی‌ که‌قبل‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ ممنوع‌ الخروج‌ بوده‌، برای‌ گرفتن‌ گذرنامه‌ جهت‌ سفر برای‌ معالجه‌ درد مفاصل‌ احتیاج‌ به‌ نامه‌ من‌ به‌ اداره‌ گذرنامه‌ داشت‌ که‌ نوشتم‌( ۱۹ اردیبهشت ۶۰).
 
ساعت هشت صبح آقاي موسوی اردبيلی آمدند. عازم سفر به اروپا برای معالجه و چك آپ است. برای تسهيلات ارزی و تذكره [= گذرنامه] همراهان و حفاظت كمك خواستند. به دكتر ولايتی و ميرزاده دستور مقتضی را دادم(۲۹ مرداد ۶۸ ).
 
شب‌، آقای‌ [علی‌ اکبر] محتشمی‌ [سفیر ایران‌ در سوریه‌] آمد. مدتی‌ در آلمان‌ معالجه‌ کرده‌است‌؛ دست‌ مصنوعی‌ گذاشته‌ و دوبار ، گوش ها را عمل‌ کرده‌ و اکنون‌ نسبتا سالم‌ است‌( ۵ آبان ۶۳).
 
عصر آقاي [محمد علی] رحماني مسئول بسيج آمد. پس از معالجه در خارج برگشته و از معالجه دكترهای داخلی ناراضی است؛ خدا به داد مريض‌های معمولی برسد( ۲۵ مهر ۶۶).
 
آقاى [علی اكبر] آشتيانى، نماينده رهبرى در ژاندارمرى آمد. براى معالجه خود در خارج استمداد كرد(۸ دی ۶۹).
 
در بیمارستان‌ به‌ عیادت‌ آقای‌ ربانی‌املشی‌ رفتم‌. قرار است‌ فردا، برای‌ معالجه‌ به‌ سوئیس‌ برود( ۸ اسفند ۶۳ ).
 
آقاى [عبدالله] نورى، [وزير كشور]، براى سفر جهت معالجه به آلمان، تلفنى خداحافظى كرد( ۲۲ اسفند ۷۱).
 
[آشیخ‌ محمد] هاشمیان‌ که‌ برای‌ معالجه‌ چشم‌ به‌ اسپانیا رفته‌ بود راضی‌ برگشته‌، در منزل‌ ما بودند. گفتند که‌ درک‌ مردم‌ اسپانیا نسبت‌ به‌ مسائل‌ انقلاب‌ ایران‌ بهتر شده‌ است‌( ۲۸ مرداد ۶۱).
 
به ملاقات آیت‌الله سیدمحمدرضا گلپایگانی رفتم. دیروز از لندن برگشته‌اند؛ به احتمال سرطان کیسه صفرا، برای معالجه رفته بودند و ۲۵ روز آنجا بوده‌اند. ایشان و اطرافیانش با خوشحالی و نشاط از سفر انگلستان و استقبال مسلمانان آنجا تعریف می‌کردند( ۹ خرداد ۶۶).
 
آقای [کاظم] خوانساری سفیرمان در لیبی آمد. پیام آقای قذافی را آورد گه گفته‌ بود‌ اگر نمی‌توانید جنگ را تمام کنید برای ختم آن اقدام کنند. خبر داد که پدرش بیمار قلبی است و خوب است برای معالجه به لندن برود. عضو خبرگان است( ۱۸ خرداد ۶۵).
 
آبان سال ۶۰ عبدالله امامی نماینده وقت تربت حیدریه در مجلس از هاشمی برای معالجه در خارج از کشور کمک خواسته که هاشمی در خاطراتش نوشته درخواست کمک او با موافقت همراه شده است.

علی هاشمی برادرزاده آیت الله هاشمی نیز به اذعان او در خاطراتش چشمانش را در اسپانیا عمل کرده و از تجربیات سفر او به اسپانیا این بوده که از وضع نامطلوب سفارت و حضور کارکنان سابق سفارت (زمان شاه) شکایت کرده است.

شهریور ماه سال ۶۳ نیز هاشمی در خاطرات خود به دستوری به مهدی کروبی برای پرداخت هزینه معالجه آیت الله هشترودی و و محمد تقی فلسفی در آلمان اشاره کرده و گفته: «آقای [محمدتقی] فلسفی گفت آقای هشترودی که در آلمان بستری است، برای مخارج معالجه از من کمک خواسته است. به آقای [مهدی] کروبی گفتم که بپردازد.»

آذرماه سال ۷۳ هاشمی رفسنجانی در خاطراتش از یک مهمانی خبر داده و گفته در این مهمانی «درباره وضع آقای اراکی و اصرار خانواده‌اش برای بردن به خارج از کشور، در عین مخالفت اطبا که بی‌اثر می‌دانند» صحبت کردیم و «آقای خامنه‌ای هم با این موضوع مخالف‌اند.»
 
خرداد ۷۴ هاشمی از اصرار عفت [مرعشی] (همسر آیت الله هاشمی) برای معالجه اعظم، [همسر محسن] در خارج از کشور خبر داده و در خاطراتش نوشت: «به خانه آمدم. عفت از کسالت اعظم، [همسر محسن]، خیلی نگران است و اصرار دارد، برای معالجه به خارج بروند.»
 
فروردین ۱۳۷۲ هاشمی در خاطراتش نوشته «پیش از ظهر با عفت به دیدن همسر امام [خدیجه ثقفی] رفتیم. بیمار هستند؛ برای معالجه به انگلستان رفته، اما نتیجه‌ای نگرفته‌اند، ولی روحیه خوبی دارند.»
 
هاشمی رفسنجانی در مصاحبه‌ای که سال ۸۳ با زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران درباره مک فارلین داشت به نقش پررنگ برادرزاده خود علی هاشمی در ارتباط گیری سفارت ایران با ناتو در لندن اشاره کرده و گفته بود در آن زمان «برادرزاده من علی هاشمی که نماینده رفسنجان بود، با خانم خود برای معالجه به لندن رفته بود.»
 
تیرماه ۱۳۷۳ عفت مرعشی همسر آیت الله هاشمی از اتریش با او تماس گرفته و گفته «ویزای آقای ندایی، [محافظ]، درست نشده، ولی ناچار بدون او برای معالجه به لندن می‌روند؛ وقت دکتر گرفته‌اند.»

مرداد ماه همان سال ( 1373)نیز به تماس تلفنی عفت مرعشی و فاطمه هاشمی دخترش از لندن اشاره کرده و نوشت: «عفت و فاطی از لندن تلفنی صحبت کردند و گفتند که برای دوشنبه و چهارشنبه وقت دکتر گرفته‌اند.»
 
سفر‌های همسر هاشمی رفسنجانی به انگلیس برای درمان تنها به سال ۷۳ محدود نشده و بار‌ها در سال‌های دیگر نیز در خاطرات او به سفر‌های همسر و دخترش به لندن با هدف معالجه و درمان اشاره شده است.
 
تیرماه سال ۷۲ هاشمی در خاطراتش نوشته «اول وقت عفت به فرودگاه رفت تا همراه فائزه و بچه‌هایش برای ادامه معالجه به لندن برود. فاطی و سعید و بچه‌هایش و کاظم هم در همان هواپیما هستند، اما در ایتالیا پیاده می‌شوند و از آنجا به مالت و سپس با کشتی به لیبی می‌روند.» مرداد ماه همان سال در خاطرات هاشمی آمده: «عصر هم با عفت در لندن تلفنی صحبت کردم؛ حالش خوب است.»
 
هاشمی در خاطراتش نوشته عفت مرعشی از لندن با او تماس گرفته و اجازه گرفته که از آنجا به مکه برود. خرداد ماه سال ۶۶ هاشمی رفسنجانی به سفر آیت الله سید محمدرضا گلپایگانی به انگلیس اشاره کرده و در خاطراتش نوشته: آیت‌الله سیدمحمدرضا گلپایگانی رفتم. دیروز از لندن برگشته‌اند؛ به احتمال سرطان کیسه صفرا، برای معالجه رفته بودند. ۲۵ روز آنجا بوده‌اند. ایشان و اطرافیانش با خوشحالی و نشاط از سفر انگلستان و استقبال مسلمانان آنجا تعریف می‌کردند.»
 

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال برگرفته از فضای مجازی