شعار سال : چه کسی گمان می‌کرد که دیکتاتور مبتلا به جنون بزرگی و دمدمی مزاج لیبی که اطرافش پر بود از مبارزانی که بعد‌ها علیه اش قیام کردند، به همراه یارانش در یک کانال فاضلاب دیده شود؟

 

معمر قذافی در تاریخ ۲۸ مهر۱۳۹۰ و پس از ماه‌ها درگیری و فرار از دست شورشیان و انقلابیون لیبی در شهر محل زادگاه خود سرت دستگیر شد و اندکی بعد بدست انقلابیون کشته شد

پس از ۴۲ سال حکومت دیکتاتوری، قیامی در هفدهم فوریه ۲۰۱۱ میلادی در چارچوب خیزش‌های بهار عربی در لیبی آغاز و همان سال به کشته شدن معمر قذافی که حتی در زادگاهش در شهر سرت هم تحت تعقیب قرار گرفت، منتهی شد.

سرنگونی قذافی به پراکندگی خانواده اش که ایفاگر نقش مهمی در دوران حکمرانی اش نیز بودند، منجر شد؛ سه فرزندش «معتصم»، «سیف العرب» و «خمیس» در جریان انقلاب لیبی کشته شدند. خمیس نقش مهمی در سرکوب معترضان در شهر بنغازی به عنوان مهد انقلاب لیبی داشت.

خمیس قذافی نقش مهمی در سرکوب معترضان در شهر بنغازی به عنوان مهد انقلاب لیبی داشت

 

معتصم قذافی پنجمین پسر معمر قذافی و یکی از اعضای دایره داخلی پدرش بود/او همچنین معتصم یا المعتصم نیز شناخته می‌شد و یکی از اعضای ارتش لیبی و مشاور امنیت ملی لیبی از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ بود

 

تبعید

«محمد» تنها پسر قذافی از ازدواج اولش در سال ۲۰۱۱ میلادی به الجزایر پناه برد و به همراه خواهرش «عایشه» در عمان پناهندگی گرفتند. عایشه وکیل و عضو هیئت دفاع از صدام حسین دیکتاتور معدوم عراق نیز بود.

 

عایشه قذافی دختر صدام از زن اول او، وکیل و عضو هیئت دفاع از صدام حسین دیکتاتور معدوم عراق بود.

 

اما «هنیبعل» که یک شخصیت عجیب و غریب است، در آغاز هزاره کنونی در فرانسه و سوئیس دارای پرونده‌های حقوقی بود و پس از انقلاب لیبی به الجزایر گریخت و از آنجا به لبنان رفت تا به همسرش که یک مدل لبنانی بود، ملحق شود. او سال ۲۰۱۵ میلادی در لبنان بازداشت شد و هنوز هم در بازداشت به سر می‌برد. اما همسرش گفته می‌شود به سوریه پناهنده شده است.

 

 

«هنیبعل» دیگر پسر قذافی پس از انقلاب لیبی به الجزایر گریخت و از آنجا به لبنان رفت تا به همسرش که یک مدل لبنانی بود، ملحق شود

سرنوشت «سیف الاسلام قذافی» که تا مدت‌های مدید به عنوان جانشین پدر تلقی می‌شد، هنوز مبهم باقی مانده است.

یک گروه مسلح نوامبر ۲۰۱۱ میلادی، سیف الاسلام را در شهر الزنتان (جنوب غربی طرابلس) دستگیرکرد و در یک دادگاه لیبی به اعدام محکوم شد، اما این گروه مسلح از تحویلش به مقامات طرابلس و یا دادگاه کیفری بین المللی که او را به ارتکاب جنایت علیه بشریت در طول انقلاب لیبی متهم کرده بود، خودداری کرد.

 

سرنوشت «سیف الاسلام» که تا مدت‌های مدید به عنوان جانشین پدر تلقی می‌شد، هنوز مبهم باقی مانده است.

وی که در دوران حکومت پدرش بیشتر از دیگر فرزندانش در محافل عمومی ظاهر می‌شد، پس از آنکه از سوی گروه مسلح مذکور آزاد شد، به ناگاه در ژوئن ۲۰۱۷ ناپدید شد و دیگر اثری از او پیدا نشد. دادگاه کیفری بین المللی گفته است که وی همچنان در «الزنتان» است.

اما برادرش «الساعدی» که یک فوتبالیست سابق است، پیش از آنکه به فرمانده گردان نخبگان ارتش لیبی منتقل شود، یک مسیر ناموفق را در لیگ ایتالیا سپری کرد و پس از انقلاب لیبی به نیجر گریخت، اما این کشور نیز او را تحویل لیبی داد و او اکنون در زندان است.

 

همسر دوم قذافی یعنی «صفیه» به عمان پناهنده شد. او چندین بار درخواست بازگشت به کشورش را مطرح کرد، اما با وجود نفوذ قبیله اش در شرق لیبی، درخواست هایش بدون پاسخ مانده است.

 

همسر دوم قذافی یعنی «صفیه» به عمان پناهنده شد

قبیله و یاران

حضور قبیله قذافی یعنی «القذاذفه» بین سرت و جنوب غربی این کشور هچنان ادامه دارد. «امانی الهجرسی» استاد حقوق لیبی در این باره می‌گوید: قبیله القذاذفه جزو قبایلی بود که از رژیم سرهنگ قذافی عاصی بود و قذافی بسیاری از فرزندان این قبیله را که به صف مخالفان پیوسته بودند، قبل از انقلاب زندانی کرد.

قذافی یاران و طرفدارانی نیز داشت که در چارچوب «کمیته‌های انقلابی» دور هم گرد آمده بودند؛ این کمیته یک سازمان شبه نظامی است که برای محافظت از رژیم تشکیل شد. شماری از اعضای این سازمان از ترس انتقام به تونس و مصر گریختند و برخی از آن‌ها امید بازگشت به لیبی را پنهان نمی‌کنند.

برخی از سران سازمان «کمیته‌های انقلابی» که در قاهره هستند، شبکه تلویزیونی «الجماهیریه» را که جزو مهمترین رسانه‌ها در زمان قذافی بود، بار دیگر راه اندازی کرده اند.

 

مقامات تکنوکرات سابق لیبی که در اقدامات خلاف قانون رژیم قذافی دست نداشتند، در همان ابتدا این کشور را ترک کردند.

آیا نزدیکان قذافی می‌توانند در آینده لیبی که هم اکنون به دلیل درگیری‌ها بر سر قدرت رو به متلاشی شدن است، نقشی سیاسی داشته باشند؟

الهجرسی حقوقدان لیبیایی این موضوع را بعید می‌داند و می‌گوید: بیشتر لیبیایی‌ها معتقدند که رژیم سابق، دلیل نابودی سیستم سیاسی بوده است در نتیجه هیچ فرصتی در برابر این رژیم و یا خانواده سرهنگ قذافی برای بازگشت به عرصه سیاسی- دست کم در کوتاه مدت- وجود ندارد.

 

شعار سال ، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه بین المللی شفقنا ، تاریخ انتشار 22 بهمن 99 ، کد خبر : fa.shafaqna.com ، 1096063