شعار سال: تصمیم‌گیری درباره سفر‌های نوروزی در یکی دو ماه گذشته افت و خیز‌های بسیار زیادی داشت. صنعت گردشگری سال بسیار سختی را پشت سر گذاشت و وزارت میراث فرهنگی در هر شرایطی خواستار سفر ایرانیان به شهر‌های مختلف بود. صنعت گردشگری بزرگترین قربانی این ویروس جهانگیر است که در سال جدید جهش‌های ناشناخته دیگری را رو کرد تا نشان بدهد حالا حالا‌ها قصد رفتن ندارد.

کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا سفر به شهر‌های نارنجی و قرمز را از ۲۵ اسفند تا ۱۵ فروردین ممنوع اعلام می‌کند. ظرفیت صندلی ایرلاین‌ها، قطار‌ها و اتوبوس‌ها تکمیل است. سفر با خودروی شخصی ممنوع است. به گفته ایرج حریرچی معاون وزیر بهداشت ایران سفر با خودرو شخصی به ۵۰ شهر در ایام نوروز ممنوع است. به گفته او مازندران، گیلان، خوزستان، گلستان، بوشهر، هرمزگان، اصفهان، مشهد و شیراز شامل شهر‌هایی است که مسافران نوروزی اجازه ندارند با خودروی خود به آن‌ها وارد شوند. این تصمیم از همان ابتدا، مخالفت و انتقاد بسیاری از شهروندان را در پی داشت. یکی از شهروندان در توئیتی می‌نویسد: «پلیس اخطار داده است به‌علت امکان شروع شیوع ویروس کرونا با هر تجمعی برای چهارشنبه سوری برخورد می‌کند، اما در عوض شما می‌توانید در فضای بسته اتوبوس، هواپیما و قطار به سفر بروی.» یکی دیگر از کاربران هم می‌نویسد: «سفر با خودروی شخصی به کیش ممنوع است، اما با هواپیما مجاز.»

مخالفت با ممنوعیت سفر

وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در تمام یک سال گذشته با ممنوعیت سفر مخالف بود. صنعت گردشگری بزرگ‌ترین قربانی کروناست و تسهیلات و کمک‌های مالی دولت هم تأثیر زیادی در زنده‌مانی این صنعت ندارد.

ولی تیموری معاون گردشگری وزارت میراث

فرهنگی در اینستاگرام خود می‌نویسد: «صحبت‌ها درباره سفر‌های نوروزی در این روز‌های پایانی سال زیاد و ضد و نقیض است. نزدیک به دو ماه است که این موضوع در کمیته‌های مختلف ستاد ملی کرونا مورد پیگیری قرار گرفته است و بشدت مراقبت می‌کنیم که در مقابل موضوع و مسأله بسیار مهمی همچون سلامت و درمان مردم، معیشت همکاران ما هم در حوزه سلامت فراموش نشود.»

او می‌گوید: «وقتی وزیر بهداشت اعلام می‌کند در دولت تنها وزارت بهداشت نیست که تصمیم می‌گیرد؛ بیانگر این است که ما هم فشار آورده و توانسته‌ایم اعضای ستاد را متقاعد کنیم که معیشت همکاران ما در کنار نشاط مردم باید مورد توجه تصمیم گیران قرار گیرد. به هر حال مصوبه‌ای تصویب شده و روز گذشته دستورالعمل ۱۲ صفحه‌ای آن از سوی رئیس قرارگاه عملیاتی ستاد مبارزه با کرونا ابلاغ شد.»

به‌گفته تیموری پس‌از رنگ‌بندی شهر‌ها مشخص شد که در مجموع ۳۹ شهر قرمز و نارنجی داریم. ۸ شهر قرمز در استان خوزستان و یک شهر نیز در استان کهگیلویه و بویراحمد است. علاوه بر این شهر‌های قرمز حدود ۳۰ شهر نارنجی نیز داریم که در استان‌های مختلف پراکنده هستند. غیر از این شهرها، بخش گسترده‌ای از ایران در وضعیت زرد، آبی و سفید قراردارد و هموطنان می‌توانند در قالب سفر‌های مسئولانه اوقات فراغت و تعطیلات نوروزی خود را در کنار خانواده‌های خود بگذرانند.

معاون گردشگری می‌گوید: «طبق تصمیم گیری‌ها، برای ورود به شهر‌های قرمز و نارنجی محدودیت‌هایی وجود دارد؛ به‌طوری که از عبور و مرور وسایط شخصی با پلاک غیربومی جلوگیری می‌شود، اما در همین شهر‌ها هم وسایل حمل‌ونقل عمومی دایر است؛ بنابراین بخشی از هموطنان ما که شاید سفر‌های ضروری داشته باشند می‌توانند در این شهر‌ها اقامت کنند، چون مراکز گردشگری و اقامتی مجاز باز هستند؛ بنابراین می‌توانند کار‌های خود را در محیط ایمن و با رعایت پروتکل‌ها انجام دهند آن چیزی که برای شهر‌های زرد؛ آبی و سفید مطرح است اینکه در این شهر‌ها هم فقط باید در مراکز اقامتی مجاز تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی اقامت کنند و توصیه می‌شود از اقامت در مکان‌های غیرمجاز مانند خانه‌های شخصی، چادر و مدرسه و... اجتناب شود.»

علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هم در جلسه شورای معاونان و مدیران می‌گوید: «مدیران کل استان‌ها در ایام نوروز باید نظارت دقیقی روی هتل‌ها بویژه بوم‌گردی‌ها داشته باشند و براساس بخشنامه‌ای که قرار است معاونت گردشگری به سراسر کشور ابلاغ کند، جلوی تور‌های غیرمجاز باید گرفته شود و به هتل‌ها، اماکن اقامتی و گردشگری و همچنین بوم‌گردی‌ها اعلام شود که حق پذیرش تور بدون کد مجاز ندارند.»

او می‌گوید: «از معاونت گردشگری تقاضا دارم روی این موضوع نظارت دقیقی داشته باشد و در صورت پذیرش تور‌های غیرمجاز گردشگری توسط مراکز اقامتی و گردشگری و هتل‌ها، بلافاصله آن مرکز متخلف پلمب شود.»

سبد خالی اقامتگاه‌های گردشگری از سفر‌های کرونایی

مسئولان گردشگری کشور سفر به شهر‌های زرد؛ آبی و سفید را منوط به استفاده مردم از مراکز اقامتی مجاز می‌دانند. شرطی که حداقل در سفر به استان‌های شمالی اتفاق نمی‌افتد. سه استان شمالی در تمام یک سال گذشته که کرونا کمر صنعت گردشگری را شکسته بود مسافر داشتند. اما بسیاری از این مسافر‌ها اقامت در ویلا‌های شخصی و خانه‌های استیجاری را به اقامت در مراکز رسمی گردشگری ترجیح دادند. حتی زمانی که مسافران مازندران میلیونی شدند باز هم ظرفیت هتل‌ها کمتر از ۵۰ درصد پر شد.

رضا حبیبی ساروی یکی از هتل‌داران ساری در گفتگو با «ایران» از عدم استقبال مسافران برای اقامت در هتلش می‌گوید. او احتمال می‌دهد در نوروز ۱۴۰۰ در نهایت ظرفیت ۵ تا ۱۰ درصد از اتاق‌های هتلش از مسافران رهگذری که در نهایت یک شب در ساری اقامت دارند پر شود.

عیسی غواصی یکی از بوم‌گردی‌داران پارسیان هرمزگان در گفتگو با «ایران» از خالی ماندن اتاق‌های بوم گردی خود خبر می‌دهد. او تأثیر تبلیغات درباره قرنطینه بودن هرمزگان را دلیل این خلوتی می‌داند. غواصی می‌گوید: «تا بهمن ماه مسافر داشتیم، اما از ابتدای اسفند اتاق‌ها خالی بود.» او می‌گوید: «ما تنها از طریق آژانس مسافر می‌گیریم و تور را هم از طریق آژانس معرفی کردیم، اما هیچ استقبالی نشد.» او در پاسخ به این سؤال که آیا گرانی بلیت هواپیما به مقصد هرمزگان دلیل این عدم استقبال نیست؟ می‌گوید: «۸۰ درصد مسافر‌های ما از تهران هستند و هزینه ۲ میلیون تومانی رفت و برگشت برای آن‌ها مسأله‌ای نیست.»

او درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی به‌دلیل شروع کرونا هم می‌گوید: «ما فضا را برای مسافران آماده کردیم و رعایت پروتکل‌ها بستگی به مسافر دارد. ظرفیت بوم گردی ما نزدیک به ۶۰ نفر است، اما بیشتر از ۲۰ نفر نمی‌پذیریم. هر مسافر کپر و اتاق اختصاصی خودش را دارد و خودش باید رعایت فاصله ایمنی را بکند.»
«سید مصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی یزد هم در گفتگو با «ایران» اشغال اتاق هتل‌ها و مراکز اقامتی این شهر توریستی را کمتر از ۵ درصد و نزدیک به صفر اعلام می‌کند و می‌گوید: «وضعیت مراکز اقامتی این استان از اسفند و بهمن هم کمتر است.»

فاطمی احتمال می‌دهد بیشتر سفر‌ها به یزد به مقاصد منازل اقوام و خانه‌های شخصی باشد. او هم عدم استقبال از مراکز اقامتی رسمی را ناشی از تبلیغات می‌داند و می‌گوید: «تبلیغات به سمتی رفته که بسیاری فکر می‌کنند اگر در هتل‌ها اقامت کنند به کرونا مبتلا می‌شوند؛ در صورتی که احتمال ابتلا به کرونا در جمع‌های فامیلی بیشتر است.»

ستاد ملی مقابله با کرونا، استان هرمزگان را یکی از استان‌های آبی اعلام می‌کند و سفر به این استان را مجاز می‌داند، اما مسئولان استانی با توجه به گردش ویروس کرونا هنوز تصمیم نگرفته‌اند که در‌ها را به روی مسافران استان باز بکنند یا خیر؟ البته میزان استقبال مسافران از این استان جنوبی هم مشخص نیست.

مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در گفتگو با «ایران» از پر شدن پرواز‌های برنامه‌ای اعلان‌ها خبر می‌دهد و می‌گوید: «پرواز‌های فوق‌العاده نداشتیم، اما در همین مسیر‌های برنامه‌ای هم ظرفیت خالی داریم.» او شیوع کرونا در سال گذشته و سیل ۹۸ را باعث کاهش فروش بلیت‌های نوروزی ایرلاین‌ها می‌داند و می‌گوید تا قبل از آن سیل در تعطیلات نوروز استقبال خوبی از ایرلاین‌ها می‌شد.» به گفته اسعدی سامانی مسیر‌های پروازی مشهد و کیش بیشترین مسافر را در نوروز ۱۴۰۰ دارد. استانبول نیز در صدر مقصد‌های نوروزی ایرانیان در سال جدید است.

افزایش هزینه‌ها تیر خلاص به گردشگری

هزینه‌های سفر بشدت بالا رفته است. سفر با اتوبوس انتخاب خانوار‌هایی است که درآمد کمتری دارند. اما امسال بسیاری از خانواده‌ها احتمالاً امکان سفر‌های داخلی را نخواهند داشت. هزینه بلیت اتوبوس رفت و برگشت برای یک خانوار ۴ نفره به برخی از شهر‌ها از جمله رشت به بندرعباس و تهران به بندرعباس بیش از دو میلیون تومان است. سفر از تهران به مشهد برای یک خانوار ۴ نفره یک میلیون و ۴۸۰ هزار تومان هزینه می‌برد. همین خانوار اگر بخواهند از تهران به تبریز برود باید ۹۶۰ هزار تومان پول بلیت اتوبوس بدهد. تهران به ساری برای آن‌ها ۸۱۶ هزار تومان هزینه بلیت اتوبوس در پی دارد. تهران به اصفهان برای آن‌ها ۶۸۸ هزار تومان می‌شود. تهران به نور ۶۱۶ هزار تومان درمی‌آید و تهران به قم اراک ۵۱۲ هزار تومان. با وجود این کسانی که در این گزارش با روزنامه ایران گفتگو کردند کرونا را مؤثرتر از گرانی هزینه سفر به شهر‌های مختلف می‌دانند. بسیاری از شهر‌ها و هتلداران چشم به تهران دارند. تهران بزرگترین مبدأ توریستی کشور است. منتقدان سفر‌های نوروزی اعتقاد دارند برای جلوگیری از شیوع کرونا و قرمز شدن سایر شهر‌های آبی و زرد باید سفر از تهران به شهر‌های دیگر ممنوع شود. آن‌ها هشدار می‌دهند که تهرانی‌ها موج دیگری از کرونا را در کشور انتشار می‌دهند. دور اول سفر‌های نوروزی در ایران با توجه به سماجت کرونا پر از بیم است.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از ایران آنلاین، تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند ۱۳۹۹، کدخبر:ion.ir، ۶۸۴۳۲۳