شعار سال: «گشایش اقتصادی» وعده‌ای است از روحانی که چندباری تکرار شده و هر بار پس از آن کشور در مسیر سقوط اقتصادی شتاب گرفته است و حالا «گشایش اقتصادی» به تعبیری طنز در میان مردم بدل شده است.

وعده‌ها و اظهارات اقتصادی حساب نشده دولتیان، اما محدود به این کلام روحانی نیست. بار‌ها و بار‌ها ادعا‌هایی از سوی دولتمردان طرح شده است که پایه و اساسی ندارد و نتیجه آن نه ایجاد امید در جامعه که تنها ایجاد حاشیه است.

این‌بار، اما اظهار نظری از یک مقام دولتی تنها در سطح جامعه نبود که حاشیه ساز شد بلکه موجب بروز حاشیه‌ای در میان رأس نظام شد.

عذرخواهی رهبری بابت آمار غلط دولت

رهبری در سخنرانی نوروزی خود رتبه جهانی اقتصاد ایران را ۱۸ ام دنیا دانستند و عنوان کردند اقتصاد ایران می‌تواند ۱۲ امین اقتصاد برتر دنیا باشد.

ایشان، اما کمی بعد و در سخنرانی دیگری به مناسبت آغاز ماه رمضان عنوان کردند آماری که ارائه کرده بودند مربوط به پنج سال گذشته بود و ادامه دادند بعد از سخنرانی چند نفر تذکر دادند این آمار درست نیست و مشخص شد نظر تذکر دهندگان صحیح است. ایشان از تذکر دهندگان تشکر کردند.

اما آن‌چه که توسط رهبری در سخنرانی نوروزی مطرح شد آماری بدیع نبود. ۱۹ بهمن سال گذشته و چیزی بیش از یک ماه قبل از سخنرانی رهبری، محمدباقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه بودجه کشور در یک برنامه تلویزیونی همین ادعا را مطرح کرده بود و جایگاه ایران از نظر قدرت اقتصادی را در میان همه کشور‌های دنیا ۱۸ ام عنوان کرده بود، اظهار نظری غلط که موجب رخ دادن اشتباه در عالی‌ترین سطح نظام شد و موجب عذرخواهی عمومی رهبری شد.

این اظهار نظر اگرچه پرهزینه‌تر از سایر اظهارات و ادعا‌ها و نتیجه آن ایجاد تصویری نامطلوب از نظام بود و گویی که آشفتگی اطلاعات در میان نظام وجود دارد، اما پیش از این نیز مواردی مشابه داشته است.

برای مثال حاشیه رخ داده در رابطه با اظهارات محمود واعظی، مسئول دفتر رئیس جمهور مبنی بر بالا و پایین شدن نرخ ارز توسط دولت به شکل تعمدی، موجب ایجاد درگیری لفظی در میان دولتیان شد.

بسیاری از متخصصان اعتقاد دارند ارزش دلار در ایران بیش‌تر از ارزش فعلی آن است و دولت به شکل دستوری قیمت آن را پایین نگه می‌دارد. واعظی، اما ادعایی دقیقاً در برابر این تحلیل را ارائه داد و دلیل بالا نگه داشته شدن قیمت دلار توسط دولت را اداره اقتصادی مملکت دانست. این اظهار نظر جنجال رسانه‌ای بسیاری به پا کرد و کسی که رو در روی واعظی ایستاد و به او پاسخ داد عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی بود. همتی در پاسخی تند و شدیدالحن خطاب به مسئول دفتر رئیس جمهور عنوان کرد این اظهارات صحیح نیست و ادامه داد: «در اولین جلسه حضور در هیئت دولت قبل از انتصاب و در اولین جملات خود از آقای رئیس جمهور و اعضای محترم دولت درخواست کردم که اگر به انتصاب اینجانب رأی می‌دهند، با این شرط همراه باشد که در خصوص مسائل ارزی، اعلام سیاست‌ها را به بانک مرکزی واگذار کنند و قطعاً این بهترین کمک مسؤلین محترم به بانک مرکزی و نیز ثبات در بازار‌های پول و ارز است.»

بسته حمایتی، التیام زخم عمومی یا نمکی بر آن

مهم‌ترین نقطه عطف دوران ریاست جمهوری حسن روحانی مربوط می‌شود به وقایعی که پس از اعلام گران شدن یک شبه بنزین رخ داد و موجب بروز اعتراضاتی گسترده در سطح کشور شد و جان بسیاری از شهروندان ایران را ستاند.

اگرچه روحانی ادعا کرد خود او نیز مانند مردم صبح جمعه خبر گرانی بنزین را شنیده و این‌گونه نمک بر زخم مردم خشمگین ریخت با این حال چندی پیش از این واقعه بود که روحانی وعده گشایشی دیگری در عرصه معیشت عمومی را داده بود. او گفته بود: «در روز‌های آتی طرحی برای خانواده‌هایی که در فشار اقتصادی هستند اعلام می‌کنیم و از ۲۴ میلیون و ۶۰۰ هزار خانوار ایرانی عده‌ای زندگی مناسبی دارند، اما اکثریت ۱۸ میلیون خانوار نیاز به مساعدت و کمک دارند و امیدواریم از ماه آینده به هر خانوار حمایتی ماهانه داشته باشیم.»

پس از اجرای طرح افزایش قیمت بنزین در ۲۴ آبان هم تقریباً همه دولتمردان وعده دادند این طرح سبب افزایش تورم نخواهد شد و رشد قیمت‌ها هم مقطعی و حداکثر ۴ درصد خواهد بود.

نتیجه نیازی به شرح و بسط ندارد و همه می‌دانیم که شرایط تورمی به چه صورت پیش رفت و نتیجه بسته معیشتی حمایتی چه شد.

سقوط اقتصاد و خیال پیشی گرفتن از آلمان

ادعا‌های کوچک و بزرگ این‌چنینی از ابتدای دولت حسن روحانی برقرار بوده است و آمار‌های متناقض و غلط در رابطه با حوزه‌های مختلف اقتصادی از سوی بسیاری از مقامات دولتی به گوش رسیده است و بعضاً موجب ایجاد درگیری درون دولتی هم شده است. برای مثال اخیراً جدالی بین بانک مرکزی دولت مبنی بر استقراض در راستای تأمین بودجه سال ۹۹ یا بدهی دولت به بانک مرکزی به وجود آمده است.

با این حال، اما شاید بتوان سیمرغ بلورین برترین بلوف اقتصادی دولت یازدهم و دوازدهم را به شخص رئیس‌جمهور اعطا کرد، آن‌جایی که در نشست ستاد ملی کرونا گفت: «وضعیت اقتصادی ایران نه تنها بد نیست که به نسبت کشوری مانند آلمان بهتر هم هست.»

لاف‌های اقتصادی از طرف دولت‌مردان مختص مسئولان هشت سال اخیر کشور نیست و ادعا‌های محیرالعقول در دوره ریاست محمود احمدی‌نژاد بر دولت نیز پر تعداد و شگفت‌آور بود. ما در دوره اول حسن روحانی که شرایط نسبی اقتصادی کشور مناسب و پایدار شده بود، کم‌تر با چنین اظهاراتی مواجه می‌شدیم و به نظر می‌رسد هر چه وضع اقتصادی بیش‌تر به هم می‌ریزد، سیر بیان سخنان خیالی و عجیب و غریب توسط مقامات نیز بیش‌تر می‌شود.

شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از دیدار، تاریخ انتشار: ۲۹ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۸۶۶۵۹، www.didarnews.ir