آیا سلطان‌کشی به یک جریان دائمی تبدیل خواهد شد؟

جای سوال دارد که آیا روند سلطان‌کشی به یک جریان دائمی تبدیل خواهد شد؟ یک مطالعه تازه انجام شده از حجم رانت توزیع شده در قالب ۶ قلم اصلی که از مسیر قیمت‌گذاری دستوری و با توجیه حمایت از مصرف یا تولید توزیع می‌شود، چندین برابر یارانه نقدی است؛ در حالی که تقریبا هیچ اثری بر تورم نداشته و فقط «کارخانه سلطان‌سازی» ایجاد کرده‌اند.

شعار سال: سال ۱۳۹۷ بود که جنبش سلطان‌شناسی و سلطان‌کشی در اقتصاد راه افتاد و شماری از کسانی که به زعم نهاد‌های حکومتی با رانت و فساد در بخش‌های گوناگون مثل بازار ارز، بازار قیر، بازار سکه و بازار خصوصی‌سازی، ثروت‌های هنگفت جمع کرده بودند دستگیر و اعدام و زندانی شدند. آگاهان اقتصادی و علاقمندان و پژوهشگران اقتصاد سیاسی ایران در همان روز‌ها تصریح می‌کردند که روند سلطان‌کشی را باید از جایی متوقف و محل‌های تولید سلطان‌های فاسد را مسدود کرد و به جای اعدام‌ها، بهتر است به سراغ قوانین و سیاست‌های اقتصادی رفت.

وقتی نرخ بهره بانکی در ایران بسیار کمتر از نرخ تورم است و دریافت اعتبارات از بانک‌ها یک امتیاز است و وقتی گفته می‌شود صد‌ها نفر دانه‌درشت داریم که مطالبات آن‌ها به سمت سوخت شدن پیش می‌رود و وقتی معلوم می‌شود کسانی بوده‌اند که می‌دانسته‌اند نرخ تعرفه واردات کدام کالا ممکن است افزایش یابد و آن کالا را وارد کرده‌اند، می‌توان حدس زد که ثروت بادآورده‌ای فراهم خواهد شد. کسی یا گروهی منکر این نیست که رانت‌خوار و فاسد اقتصادی شناسایی و دستگیر و اعدام شود، اما نخبگان می‌گویند این روش مبارزه می‌تواند ترس در دل کارخانه‌داران ریشه‌دار و اصیل ایران بیندازد و کار را سخت کند.

آیا روند سلطان‌کشی به یک جریان دائمی تبدیل خواهد شد؟ یک مطالعه تازه انجام شده از حجم رانت توزیع شده در قالب ۶ قلم اصلی که از مسیر قیمت‌گذاری دستوری و با توجیه حمایت از مصرف یا تولید توزیع می‌شود، چندین برابر یارانه نقدی است؛ در حالی که تقریبا هیچ اثری بر تورم نداشته و فقط «کارخانه سلطان‌سازی» ایجاد کرده‌اند.

ارتباط توزیع یارانه غیرهدفمند با گسترش فقر در ایران

برای مثال از ابتدای سال ۱۳۹۷ تا پایان ۱۳۹۹ یارانه توزیع شده در قالب «انرژی و خوراک ارزان برای صنایع انرژی‌بر»، بیش از ۳۰ برابر کل «یارانه نقدی سالانه»، یارانه توزیع شده در قالب «دلار دولتی»، بیش از ۱۵ برابر کل «یارانه نقدی سالانه»، فولاد دولتی: بیش از پنج برابر «یارانه نقدی سالانه»، لاتاری خودرویی: بیش از پنج برابر «یارانه نقدی سالانه»، سیمان دولتی: بیش از سه برابر «یارانه نقدی سالانه» و قیر رایگان: بیش از ۵/۱ برابر «یارانه نقدی سالانه» است.

آیا این میزان توزیع یارانه غیرهدفمند و باری به هر جهت ارتباطی با گسترش فقر در ایران ندارند؟ تردیدی نیست که اگر شجاعتی در اقتصاد ایران دیده شود و این نظام فسادساز و رانت‌زا را روی ریل اقتصاد سالم بیاورد، نه سلطانی زاده و رشد می‌کند که سپس دستگیر و اعدام شود و سلطان‌های دیگری بیایند و کار او را ادامه دهند و نه تهیدستان گسترش می‌یابند و از شدت تحقیر و نداری، در درون خود کشته می‌شوند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جهان صنعت، تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: ۱۷۸۹۴۳، jahanesanat.ir