شعار سال: میترا کریمی، معاون توسعه محله‌ای سازمان نوسازی شهر تهران درباره نقش طرح تفصیلی در نوسازی بافت فرسوده گفت: در طرح تفصیلی که از سال ۹۱ تصویب و ملاک عمل قرار گرفته بخش ویژه‌ای به عنوان بافت فرسوده و مشوق‌هایی که برای این بافت در نظر گرفته شده و مسائلی در زمینه شهرسازی، ضوابط و تراکم در آن مشخص شده است.

او با بیان اینکه بخش قابل توجهی از نوسازی در بافت فرسوده به دلیل مشوق‌ها و تسهیلاتی بوده که برای بافت فرسوده ارائه شده است، افزود: یکی از مهمترین مشوق‌ها و تسهیلات در بافت فرسوده بحث تراکم است؛ شاید بتوان گفت که تراکم تشویقی و ضوابط ویژه‌ای که در طرح تفصیلی لحاظ شده از خیلی از مشوق‌های مالی دیگر نیز کمک بیشتری به تسریع در روند نوسازی بافت فرسوده داشته است.

کریمی با اشاره به اینکه طرح تفصیلی تهران بر اساس رویکرد پهنه بندی شکل گرفته، ادامه داد: ۲۲ شرکت مهندسین مشاور برای ۲۲ منطقه شهر تهران متناسب با شرایط هر محدوده و منطقه طرح تفصیلی را البته در یک چارچوب و مقیاس تدوین کرده است. به عنوان مثال نوسازی در بافت فرسوده منطقه ۱۲ که بخش‌های قابل توجهی از آن بافت تاریخی تهران را تشکیل می‌دهد قطعا متفاوت از بافت فرسوده سایر مناطق است و این مساله در طرح تفصیلی لحاظ شده است.

به گفته کریمی هر طرحی یک سری مسائل و مشکلات نیز در پی دارد، اما با این حال مشوق‌های مناسب در طرح تفصیلی توانسته نوسازی را به جریان بیندارد.

او اضافه کرد: در برخی نقاط پلاکی ریزدانه به دلیل عدم مشارکت در تجمیع با پلاک‌های اطراف بین یک سری پلاک نوساز باقی مانده و با شرایط و ضوابط فعلی یا امکان ساخت ندارد یا حتی اگر امکان ساخت داشته باشد نیز به دلیل کم بودن مساحت زمین و بنا این اقدام به صرفه نیست، از این رو معاونت شهرسازی شهرداری تهران با مدل جدیدی تحت عنوان پروژه «خط آسمان» در حال این مساله است. یعنی پلاک‌هایی که بین یک سری پلاک‌های دیگر که نوسازی شدند باقی ماندند نه صرفا در بافت فرسوده بلکه در همه محدوده‌ها می‌توانند از یک ضوابط عادلانه‌ای برخوردار شوند و فارغ از اینکه اندازه قطعه آن‌ها چند متر است این مساله را حل کنند.

معاون توسعه محله‌ای سازمان نوسازی شهر تهران با تاکید بر اینکه طرح تفصیلی همیشه قابلیت بازنگری و اصلاح دارد، یادآور شد: موضوعی که در بحث تعداد طبقات و ارتفاع ساختمان‌ها در حال انجام است، ضابطه‌ای است که قرار است برای کل طرح تفصیلی تهران اتفاق بیفتد.

برخی از شهرداران مناطق ۲۲ گانه تهران به وجود مشکلاتی در بخش بافت فرسوده اشاره و بر لزوم بازنگری در این طرح تاکید کردند که در ادامه به چند مورد از این مشکلات اشاره می‌شود:

شهر نباید به سمت محدوده‌های شیب دار و کوهپایه حرکت کند

سید مصطفی موسوی شهردار منطقه ۹ درباره مشکلات بافت فرسوده در طرح تفصیلی این منطقه گفت: به عنوان مثال در طرح تفصیلی به مردم گفته می‌شود که بیشتر از سه طبقه نمی‌توانند، از آنجایی که مردم منطقه ۹ وضعیت مالی مناسبی ندارند نیاز به مشارکت سرمایه گذار و سازنده است که آن‌ها نیز نظرشان این است که کمتر از چهار طبقه به صرفه نیست، بنابراین نوسازی هرگز انجام نمی‌شود و این بافت فرسوده می‌ماند.

او با اشاره به اینکه این اشتباه شاید تا ۱۰۰ سال آینده هم به صورت کامل قابل جبران نباشد، ادامه می‌دهد: بعد از این اتفاقات در تعریف و تصویب طرح جامع و تفصیلی بی توجهی به مسائل اختلاف طبقاتی و اجتماعی ادامه پیدا کرد. مثلا اینکه در مناطقی که ریزدانگی دارد و توان تامین پارکینگ ندارند حداکثر سه طبقه مجوز می‌دهیم و سرمایه گذار رغبتی برای حضور در این مناطق ندارد.

موسوی با بیان اینکه اساسا توسعه شهر به سمت محدوده‌های شیب دار و کوهپایه کار غیر عقلایی است، افزود: در سیر مهاجرت‌ها به تهران به جای اینکه بافت‌های فرسوده در مناطق ضعیفتر رونق بگیرند و فاصله طبقاتی کاهش پیدا کند، سرمایه‌ها را به شمال شهر بردیم و بنابراین بافت‌های فرسوده باقی ماندند، در حالی که در شمال شهر حتی اگر بافت فرسوده هم وجود داشته باشد ساکنان شان می‌توانند خودشان نوسازی کنند و نیاز به سرمایه گذار بیرونی ندارند. از همین رو شاهد بودیم که ساختمان‌های سالم که تا چندین سال قابلیت زندگی و استفاده داشتند در شمیران کوبیده و نوسازی شدند.

شهردار منطقه ۹ با تاکید بر اینکه باید طرح بلند مرتبه سازی را به مقوله بافت فرسوده گره بزنیم، بیان کرد: اگر کسی بخواهد بلندمرتبه سازی کند باید او را مکلف کنیم که یک مساحت مشخص از بافت فرسوده را به طرق مختلف تعریف شده از بافت فرسوده خارج کند، اما اگر قرار باشد مانند گذشته عمل شود سرمایه‌ها بعد از منطقه یک به مناطق ۵ و ۲۲ سرازیر می‌شود.

منطقه ۱۰ بیش از سایر مناطق به بازنگری در طرح تفصیلی نیاز دارد

مجید رباطی، شهردار منطقه ۱۰ با بیان اینکه این منطقه بیش از سایر مناطق به بازنگری در طرح تفصیلی نیاز دارد، گفت: با توجه به اینکه بایستی در بافت فرسوده منطقه نفوذ و محرک ایجاد کرد؛ بازنگری در طرح تفصیلی یک امر ضرورری است. طرح تفصیلی هر منطقه باید مختص خودش باشد و امروز به جهت اینکه این طرح به صورت منطقه‌ای دیده نشده، به املاک زیر ۱۸۰ متر در منطقه ۱۰ اجازه ساخت چهار طبقه داده نمی‌شود بنابراین به دلیل اینکه صرفه اقتصادی برای سازندگان و مالکان وجود ندارد، کسی به سمت اخذ پروانه نمی‌رود.

منطقه ۱۷ نیازمند تغییر در برخی پهنه‌های طرح تفصیلی است

داوود لطفی، شهردار منطقه ۱۷ مهمترین مشکل بافت فرسوده منطقه را در عدم تحرک در طرح تفصیلی برای این بافت برشمرد و گفت: مواردی را با معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران مطرح کردیم و نیازمند این هستیم که یکسری از پهنه‌ها در طرح تفصیلی تغییر پیدا کند.

او افزود: در چند نقطه از منطقه بافت فرسوده با، بافت ناپایدار کاملاً همجوار شده است به طور مثال ضلع شمال یک گذر در طرح تفصیلی بافت فرسوده قلمداد شده و ضلع جنوب همان گذر بافت ناپایدار محسوب شده است. در صورتی که هر دو بخش این بافت‌ها ریزدانه هستند و به لحاظ زمانی تقریباً در یک زمان ساخته شدند، ولی دقت نظر در این مورد وجود ندارد و همین مساله موجب رفتار‌های دوگانه شهروندان و ساکنین شده است و در بعضی موارد ملکی که زودتر ساخته شده، ناپایدار محسوب شده است.

لطفی در ادامه اضافه کرد: مسائلی از این دست و ریزدانگی، نفوذ ناپذیری و کم عرضی معابر در پیشنهاد‌های ما برای طرح تفصیلی در قالب یک طرح به معاونت شهرسازی و معماری شهرداری ارائه خواهد شد تا بتوان یک سری از بسته‌های طرح تفصیلی را درباره بافت فرسوده تغییر داد.

شهردار منطقه ۱۷ گفت: بسته‌های تشویقی موضعی نیز باید طراحی شود تا در جا‌هایی که در طول این سالیان اتفاقی در بافت فرسوده برای نوسازی نیفتاده و باعث شده بعضی از نقاط از یک عقب‌ماندگی در نوسازی رنج ببرند، رخ دهد. همچنین اگر بتوانیم یک سری بسته‌های تشویقی اختصاصی منطقه ۱۷ را در نظر بگیریم بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.


شعار سال، با اندکی تلخیص واضافات برگرفته از شهر، تاریخ انتشار: ۸ خرداد ۱۴۰۰، کد خبر: shahr.ir، ۱۰۶۹۶