شعار سال: انجمن علمی باستان‌شناسی درباره تحولات افغانستات و لزوم حفظ میراث فرهنگی آن بیانیه صادر کردند.

 

 

به نام خدا

تحولات تلخ ماه‌های اخیر در افغانستان، نگرانی و اندوه بسیاری از مردمان فرهنگ‌دوست و صلح‌طلب در سراسر جهان را موجب شده و بیش از آن، ایرانیان، این همسایگان و دوستان دیرینه ملت افغان را در اندوه فرو برده است. امروز سرزمین افغانستان و ملّت ستمدیده افغان، بیش از هر زمان دیگری مورد حمله و آماج جنگی داخلی و فراگیر قرار گرفته‌اند که بازیگران داخلی و خارجی آن، ثمره‌ای جز ویرانی و بی‌خانمانی برایشان رقم نخواهند زد. بازیگران این جنگ و خونریزی، خواه داخلی و خواه عناصر بیگانه، هر یک در پی منافع خود بوده و در این هرج و مرج، بیشترین خسران و ضرر به مردم ستمدیده افغانستان خواهد رسید. سرنوشت مردان و زنان و پسران و دختران پاک این سرزمین با رفتار‌های غیرانسانی و غیراخلاقیِ قدرت‌طلبان گره خورده و شوربختانه بیم آن می‌رود که گنجینه غنی فرهنگ، هنر و ادب افغانستان نیز به تباهی کشیده شود.

انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، هر گونه اقدامی که به تمامیت ارضی سرزمین افغانستان، هویت فرهنگی و شخصیت اجتماعی ملّت آن خدشه‌ای وارد سازد و جان دختران و پسران، زنان و مردان بی‌گناه را به خطر بیندازد، محکوم می‌نماید. همچنین، از همه کنش‌گران نظامی، سیاسی و اجتماعی در تحولات اخیر در این کشور می‌خواهد مسئولانه و متعهدانه نسبت به حفظ میراث فرهنگی و تاریخی افغانستان اهتمام ورزیده و از تکرار فجایعی مانند انفجار مجسمه‌های بودا در بامیان جلوگیری نمایند. میراث فرهنگی و تاریخی سرزمین افغانستان، حبل‌المتینِ اقوام تاجیک، هزاره، پشتون، ازبک، ایماق، ترکمن، بلوچ، براهویی، پامیری و دیگر اقوام آن است و محافظت ویژه از آن ضرورت دارد. این میراث ارزنده بشری علاوه بر اینکه در مقیاس منطقه‌ای متعلق به تمام کشور‌های همسایه افغانستان در بُعد ملی و اسلامی است، در مقیاس جهانی بخشی از میراث بشری در این بخش از کره خاکی است. بر این اساس انجمن علمی باستان‌شناسی ایران از همه دولت‌های همسایه و به ویژه مسئولان جمهوری اسلامی ایران و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی می‌خواهد مسئولانه برای جلوگیری از بحران انسانی و فرهنگی در افغانستان چاره‌ای عاجل بیندیشند تا ضمن عبور از بحرانِ جنگی فراگیر و حفظ میراث فرهنگی آن، از رنج مردم افغان کاسته شود و صلح و امنیت منطقه در معرض تهدید قرار نگیرد.

همچنین از همه نهاد‌های بین‌المللی به ویژه سازمان ملل درخواست می‌گردد از رویکرد‌های یک‌جانبه‌گرایانه و سیاست‌های یک بام و دو هوا دوری گزیده و تدابیری را برای حل مسالمت‌آمیز مسأله افغانستان بیندیشند.

انجمن علمی باستان‌شناسی ایران امیدوار است با نظارت طرف‌های درگیر در منطقه و سازمان ملل، به ویژه نهاد علمی و فرهنگی یونسکو، میراث فرهنگی آن از بنا‌های یادمانی تا اشیاء موزه‌ای به نحوی شایسته محافظت شود و از دست غارتگران و چپاولگران داخلی و بین‌المللی در امان بماند. تجربه داعش در ویرانی آثار ملّی و جهانی سوریه و عراق یادآور اقدامات تلخ و غیرقابل جبرانی است که نیاز به اقدامات هماهنگ به ویژه از سوی دولت‌های منطقه، همدلی جهانی و منطقه‌ای دارد تا شاهد تکرار دوباره آن در این بخش از حوزه فرهنگی جهانِ پارسی نباشیم. بازگشت صلح به سرزمینی با تمدّن و ریشه‌های فرهنگی مشترک با ایران با پشتوانه‌ای چندهزار ساله و رفع مشکلات پیش آمده دور از دسترس نخواهد بود و ایمان داریم بهار افغانستان نیز فرا خواهد رسید.

«از راه دشت‌های پر از گُل، بیا بهار با خاطرات کهنه به کابل بیا بهار»

(بخشی از شعر فائقه جواد مهاج، شاعره افغان)

هیأت مدیره انجمن علمی باستان‌شناسی ایران، ۲۵ مرداد ۱۴۰۰

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت انجمن علمی باستان شناسی ایران، تاریخ انتشار: ۲۵ مرداد ۱۴۰۰، http://soia.org.ir/