شعار سال: "احمد شاه مسعود" معروف به "شیر پنجشیر" در شهریور مــاه ۱۳۳۲ خورشیدی در روستای کوهستانی "جنگلک" در دره معروف "پنجشیر" چشم به جهان گشود. وی دو سال نخست تحصیلات ابتدایی را در منطقه "بازارک" پنجشیری آغاز کرد و سپس به دلیل مـوقعیت شغلی پدرش "دوست محمد" که یک افسر ارتش بود، مجبور به ترک این منطقه و اقامت در شهر هرات در جنوب غربی افغانستان شد. ادامه تحصیلات ابتدایی وی در هرات انجام گرفت و دوره متـوسطه را نیز در مدرسه "استقلال" کابل پایتخت این کشور سپری کرد و سپس در سال ۱۳۵۰ خورشیدی وارد دانشکده مهندسی پلی تکنیک کابل شد. در دوران دانشجویی همزمان با آغاز فعالیت گروه‌های سیاسی از جمله جریان‌های اسلامی، با مهندس"عبدالرحمان" رهبر نهضت اسلامی افغانستان آشنا و تحولی بنیادین در شخصیت سیاسی و فکری وی ایجاد شد. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی تحصیلات دانشگاهی را نیمه تمام گذاشت و بـا سفر به پیشاور پاکستان به صفوف مجاهدین افغانستان پیوست.

احمد شاه مسعود پس از اقامت چند ساله در پیشاور کــه از آن بــه عنوان دوران سخت یاد کرده بود، در سال ۱۳۵۸ خورشیدی در راس گروهـــی از مجاهدین افـغانستان که در پاکستان آموزش‌های نظامی را فرا گرفته بودند، به زادگاهش دره پنجشیر بازگشت و به تشکیل هسته‌های مقاومت علیه دولت هــای کمونیستی که به تازگی در یک کودتا به قدرت رسیده بودند، پرداخت. جنگ‌های پارتیزانی از نخستین فعالیت‌های نظامی وی علیــه دولت‌های وقـــت افغانستان بود و بزودی به عنوان فرمانده ارشد حزب جمعیت اسلامی این کشور معرفی شد که رهبری سیاسی آن را "برهان الدین ربانی" بر عهده داشت.

در سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۳ خورشیدی سال‌های سخت زندگی و مبارزات جدی مسعود آغاز شد و از او در برابر ارتش مجهز سرخ و ماشین جنگی آن فولادی آبـدیده و مرد کارآزموده‌ای ساخت. هفت بار شکست ارتش سرخ در کارزار سخت و طاقت فرسای دره پنجشیر و بر جای ماندن گورستانی از تانک ها، زره پوش‌ها و بالگرد‌های سوخته ارتـش شوروی سابق، اوج فعالیت نظامی وی در دوران جهاد مردم افغانستان در این دره نامی بود.

مبارزات احمد شاه مسعود و یــاران و متحدانش در هشت اردیبهشت ماه ۱۳۷۱ خورشیدی به بار نشست و رژیم دکتــر "نجیب الله" آخرین رییس جمهوری کمونیست افغانستان شکست را پذیرا شد و حکومت را به مجاهدین واگذار کرد. مسعود ابتدا به عنوان وزیر دفاع دولـت "صبغت الله مجددی" فعالیت خود را آغاز کرد، اما پس از مدت کوتاهی بر اثـــر فشار مخالفان و دور کردن شائبه مقام پرستی از خود از این سمت استعفا داد. هر چند کـه نبــض نیرو‌های نظامی دولت مجــددی و سپــس "برهان الدین ربانی" همیشه در اختیار و تحت فرمان وی بود.

واگذاری قدرت به مجاهدین در سال ۱۳۷۱ خورشیدی تحول نوینی در زندگی مسعود، مجاهدین و مردم افغانستان به وجود آورد. جنگ در افغانستان، اما با ماهیتی جدید ادامه یافت. در نخستین روز‌های پیروزی مجاهدین اولین جرقـه‌های اختلافات داخلی با درگیری‌های خونین نیرو‌های شـاه مسعود و "گلبدین حکمتیار" رهبر حزب اسلامی آغاز شد و تا سال ۱۳۷۵ ادامه یافت که حاصل آن هزاران کشته و مجروح از طرفین و شهروندان بی گناه افغانستان بود. در این فاصله گروه‌های دیگر مجاهدین نیز به صفوف یکی از این دو پیوستند تا اینکه با ظهور و قدرتمند شدن دشمنی، چون طالبان مجاهدین بــار دیگر سلاح را از نشانه بر روی یکدیگر دور کرده و به سوی طالبان نشانه گرفتند. اتحاد مجدد، اما دیرهنگام گروه‌های مجاهدین افغانستان نتوانست در مقابل هجوم بی امان طالبان دوام آورد و مسعود و نیروهایش در پنج مهرمـــاه ۱۳۷۵ خورشیدی مجبور به ترک کابل و بازگشت به دره پنجشیر شدند تا در یـــک دوره سخت دیگر هسته‌ها و پایگاه‌های مقاومت را مستحکم کنند.

ظهور و قدرت گرفتن طالبان بــه تـــدریج اکثر رهبران مجاهدین را یا به انفعال کشاند یا دچار تضعیف توان و قدرت ساخت و اکثر سنگر‌های مقاومت آنـان در هم شکست، اما در این میان احمد شاه مسعود همچنان سمبل مقاومت باقی ماند و اعلام کـرد: "اگر حتی یک وجب از خاک افغانستان برایش باقی مانده باشد، این کشور را ترک نخواهد کرد. " مسعود در اوج شکست و عقب نشینی تا پشت مرز‌های تاجیکستان در ولایات تخار و بدخشان، همچنان به پیروزی و شکست قطعی طالبان می‌اندیشید و همچنان امیدوار بود. این پایمردی تا بدان جا ادامه یافت که عاقبت جـان در راه اندیشه هــایش گذاشت و با وفاداری به آرمان‌های مردم در یک توطئه تروریستی سر بــر دامان خاک نهاد و جان باخت. دو تن که در پوشش خبرنگار یک شبکه تلویزیونی عربی به وی نزدیک شده بودند با جاسازی مواد منفجره در دوربین فیلمبرداری خود در حیـن مصاحبه در منطقه "خواجه بهاء الدین" ولایت تخار، انفجاری را مــوجب شــدند که به بهای شهادت احمد شاه مسعود تمام شد.

این حادثه در دهم یا یازدهم شهریورماه ۱۳۸۰ خورشیدی به وقوع پیوســت، اما خبر آن یک هفته بعد یعنی ۱۸ شهریورماه اعلام شد تا یارانش به استحکام آرایش نظامی خود پرداخته و سنگر‌های مقاومت را همچنان مستحکم نگه دارند. مرگ مسعود از سوی عده‌ای پایان مقاومت در برابر طالبان محسوب می‌شد، اما روند حوادث به گونه‌ای رقم خورد که حکومت طالبان در کمتر از سه ماه بعـــد شکست کامل خورد و به تاریخ پیوست.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جماران، تاریخ انتشار:۱۸ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر: ۱۵۲۴۱۰۶، www.jamaran.news