- هشدار برخی کشورها درباره سفر به ایران در آستانه جام جهانی و درخواست بودجه عجیب مقابله با ایران هراسی!
- حتی یک رزرو هم برای میزبانی کیش در جام جهانی قطر نداشته ایم، سلام ضرغامی؟!
- بعد از انقلاب معماری ما به کلی نابود شد
- پروژه زن روس که ۳۰۰ سلبریتی را به ایران آورد، توریستها عاشق حجاب شدند؟!
- عزت جان، آمار توئیت کردن کافی به وزارت نیست اخوی
سه‌شنبه ۱۳ آذر ۱۴۰۳ - 2024 December 03 
مرحوم علی اردلان «دفاع از آزادی» می‌گوید: عده‌ای از مهاجمین بعد از تصرف وزارت دارایی از درِ متصل به کاخ گلستان وارد شده و درها را شکسته و تعدادی از جواهرات و عتیقه‌جات را به یغما برده بودند... روی تخت‌طاووس مقداری پوست خیار و تخمه و ته‌سیگار پراکنده بود و تعدادی از گوی‌ها و نگین‌های اطراف تخت و چند تکه از جواهرات بدنه‌ی تخت‌طاووس وجود نداشت. پس از بازدید اجمالی که به عمل آمد، ضمن تاسف دستور دادم کلیه‌ی درها را مهر و موم کنند...
شعار سال: «دفاع از آزادی» توسط نشر پارسه منتشر شد. این کتاب دربردارنده خاطرات مرحوم علی اردلان (از اعضای جبهه ملی و نخستین وزیر دارایی جمهوری اسلامی ایران) و برخی نوشته‌ها، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و نامه‌های اوست که به کوشش دکتر علی حاج‌قاسمعلی و دکتر حسین مجتهدی گردآوری شده.
در بخشی از این کتاب وقتی اردلان درباره روز‌های نخست وزارتش در دولت موقت می‌گوید، روایت جالبی هم دارد از این‌که چطور کاخ گلستان را از دست تندروهای انقلابی نجات داده است. او در روز ۲۴ بهمن دو روز پس از پیروزی رسمی انقلاب ۵۷، به وزارت دارایی کابینه مهندس بازرگان منصوب می‌شود. وزارت دارایی در همسایگی کاخ گلستان واقع شده، بنابراین اردلان شاهد هجوم انقلابیون تندرو به کاخ و دستبرد به اشیای تاریخی درون آن است، اما تنها تماشاگر صرف باقی نمی‌ماند و برای نجات این اثر تاریخی و وسایل درون آن فورا دست به کار می‌شود. خودش در این باره این‌طور نوشته است:
کاخ گلستان در جنوب کاخ وزارت دارایی قرار گرفته است، بنابراین ساختمان وزارت دارایی به وسیله درها و راهرو‌ها به کاخ مزبور ارتباط دارد. معلوم شد عده‌ای از مهاجمین بعد از تصرف وزارت دارایی از درِ متصل به کاخ گلستان وارد شده و درها را شکسته و تعدادی از جواهرات و عتیقه‌جات را به یغما برده بودند. در سالن بزرگ محل سلام، دو عکس بزرگ روغنی نقاشی از رضاشا و محمدرضاشاه پاره شده و کف سالن افتاده بود. روی تخت‌طاووس مقداری پوست خیار و تخمه و ته‌سیگار پراکنده بود و تعدادی از گوی‌ها و نگین‌های اطراف تخت و چند تکه از جواهرات بدنه تخت‌طاووس وجود نداشت. پس از بازدید اجمالی که به عمل آمد، ضمن تاسف دستور دادم کلیه درها را مهر و موم کنند تا اشیای موزه و کاخ با عکس‌های آن‌ها که در انبار مضبوط است تطبیق گردد و آن‌چه از بین رفته است معلوم شود. بعدا زیر نظر چند نفر از ماموران وزارت دارایی و مسئولان بیوتات و نماینده دادستان کل تهران کلیه اموال و آثار تاریخی و هنری و جواهات و اشیای مرصع و عتیقه‌ها و فرش‌ها و پرده‌های نقاشی و ظروف و چلچراغ‌ها و سایر اثاث صورت‌برداری و با عکس‌های آن‌ها تطبیق شد و ضمن صورت‌مجلس اشیای مفقوده معلوم گردید.
پس از جست‌وجو و پی‌یابی بعضی از اشیای مزبور در اثر مراجعات ماموران وزارت دارایی و بیوتات به کمیته مرکزی (آیت‌الله مهدوی کنی و آیت‌الله خسروشاهی) تعدادی از گوی‌های طلای مرصع مربوط به تخت‌طاووس، جاتخم‌مرغی طلای مرصع، دو اسلحه کمری دسته‌طلا و نقره اهدایی به ناصرالدین‌شاه، تعدادی از مبل‌های طلا و عقیق ناصرالدین‌شاه و شیر و خورشید، قاشق و چنگال دسته‌سنگ یشمی، و مجسمه‌ی عاج و... پیدا شد و با صورت‌مجلس تحویل به خزانه موزه گردید. سپس کلیه درها و قفل‌ها و شیشه‌ها تعمیر گردید و در تاریخ پانزدهم شهریور ۱۳۵۸ مورد بازدید هیأت دولت و عده‌ای از کارکنان نخست‌وزیری و وزارت دارایی قرار گرفت. ضمنا اضافه می‌شود کتابخانه سلطنتی حاوی چند هزار جلد کتاب‌های نفیس خطی و مرقعات و آلبوم‌های عکس، اسناد و نوشته‌های تاریخی از زمان صفویه، فرمان‌ها و اسناد و مدارک مملکتی و سیاق‌ها و دست‌خط‌ها و بنچاق‌ها، که کارشناسان و مطلعین ارزش آن‌ها را کمتر از بهای جواهرات سلطنتی نمی‌دانند، خوش‌بختانه مورد توجه و دستبرد مهاجمین قرار نگرفته بود. صص ۲۵۲ و ۲۵۳.
در بخشی از این کتاب وقتی اردلان درباره روز‌های نخست وزارتش در دولت موقت می‌گوید، روایت جالبی هم دارد از این‌که چطور کاخ گلستان را از دست تندروهای انقلابی نجات داده است. او در روز ۲۴ بهمن دو روز پس از پیروزی رسمی انقلاب ۵۷، به وزارت دارایی کابینه مهندس بازرگان منصوب می‌شود. وزارت دارایی در همسایگی کاخ گلستان واقع شده، بنابراین اردلان شاهد هجوم انقلابیون تندرو به کاخ و دستبرد به اشیای تاریخی درون آن است، اما تنها تماشاگر صرف باقی نمی‌ماند و برای نجات این اثر تاریخی و وسایل درون آن فورا دست به کار می‌شود. خودش در این باره این‌طور نوشته است:
کاخ گلستان در جنوب کاخ وزارت دارایی قرار گرفته است، بنابراین ساختمان وزارت دارایی به وسیله درها و راهرو‌ها به کاخ مزبور ارتباط دارد. معلوم شد عده‌ای از مهاجمین بعد از تصرف وزارت دارایی از درِ متصل به کاخ گلستان وارد شده و درها را شکسته و تعدادی از جواهرات و عتیقه‌جات را به یغما برده بودند. در سالن بزرگ محل سلام، دو عکس بزرگ روغنی نقاشی از رضاشا و محمدرضاشاه پاره شده و کف سالن افتاده بود. روی تخت‌طاووس مقداری پوست خیار و تخمه و ته‌سیگار پراکنده بود و تعدادی از گوی‌ها و نگین‌های اطراف تخت و چند تکه از جواهرات بدنه تخت‌طاووس وجود نداشت. پس از بازدید اجمالی که به عمل آمد، ضمن تاسف دستور دادم کلیه درها را مهر و موم کنند تا اشیای موزه و کاخ با عکس‌های آن‌ها که در انبار مضبوط است تطبیق گردد و آن‌چه از بین رفته است معلوم شود. بعدا زیر نظر چند نفر از ماموران وزارت دارایی و مسئولان بیوتات و نماینده دادستان کل تهران کلیه اموال و آثار تاریخی و هنری و جواهات و اشیای مرصع و عتیقه‌ها و فرش‌ها و پرده‌های نقاشی و ظروف و چلچراغ‌ها و سایر اثاث صورت‌برداری و با عکس‌های آن‌ها تطبیق شد و ضمن صورت‌مجلس اشیای مفقوده معلوم گردید.
پس از جست‌وجو و پی‌یابی بعضی از اشیای مزبور در اثر مراجعات ماموران وزارت دارایی و بیوتات به کمیته مرکزی (آیت‌الله مهدوی کنی و آیت‌الله خسروشاهی) تعدادی از گوی‌های طلای مرصع مربوط به تخت‌طاووس، جاتخم‌مرغی طلای مرصع، دو اسلحه کمری دسته‌طلا و نقره اهدایی به ناصرالدین‌شاه، تعدادی از مبل‌های طلا و عقیق ناصرالدین‌شاه و شیر و خورشید، قاشق و چنگال دسته‌سنگ یشمی، و مجسمه‌ی عاج و... پیدا شد و با صورت‌مجلس تحویل به خزانه موزه گردید. سپس کلیه درها و قفل‌ها و شیشه‌ها تعمیر گردید و در تاریخ پانزدهم شهریور ۱۳۵۸ مورد بازدید هیأت دولت و عده‌ای از کارکنان نخست‌وزیری و وزارت دارایی قرار گرفت. ضمنا اضافه می‌شود کتابخانه سلطنتی حاوی چند هزار جلد کتاب‌های نفیس خطی و مرقعات و آلبوم‌های عکس، اسناد و نوشته‌های تاریخی از زمان صفویه، فرمان‌ها و اسناد و مدارک مملکتی و سیاق‌ها و دست‌خط‌ها و بنچاق‌ها، که کارشناسان و مطلعین ارزش آن‌ها را کمتر از بهای جواهرات سلطنتی نمی‌دانند، خوش‌بختانه مورد توجه و دستبرد مهاجمین قرار نگرفته بود. صص ۲۵۲ و ۲۵۳.
شناسنامه: علی حاج‌قاسمعلی و علی شجاع، «دفاع از آزادی (خاطرات، گفته‌ها و نوشته‌های علی اردلان از جبهه ملی و جنبش آزادی‌خواهی ایران)»، تهران: پارسه، چاپ نخست، ۱۴۰۰.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی دیده بان ایران، تاریخ انتشار: ۲۰ دی ۱۴۰۰، کد خبر:۱۲۴۱۷۴، www.didbaniran.ir
برگزیده ها