شعار سال: واقعیت این است که تملق و چاپلوسی به عنوان بیماری که به پیکر جامعه آسیب می‌رساند شناخته می‌شود، بیماری که آفت‌ها و آسیب‌های زیادی در پی دارد. ریشه این بیماری شخصیتی و فرهنگی هم به نظام تربیتی خانواده و شکل گیری پایه‌های شخصیتی برمی گردد و هم به زیرساخت‌های فرهنگی یک جامعه و متاسفانه باید بپذیریم در جامعه ما نیز به طور آشکار این بیماری نمای زشت خود را نشان می‌دهد. در تاریخ هم بسیاری از نمونه‌های این مسئله و ناهنجاری‌های آن به چشم می‌خورد. رشد فرهنگ تملق و چاپلوسی به شیوه برخورد و رویارویی فرد یا افرادی بستگی دارد که مورد تملق و چرب زبانی قرار می‌گیرند. کم نشنیده ایم از پادشاهان و حکامی که به طور آشکار از کسانی که به صورت مبالغه آمیز و بیمارگونه به مدح و ستایش آن‌ها می‌پرداختند، حمایت‌های بسیاری نشان می‌دادند.

گفته می‌شود زمانی که امیر کبیر به صدر اعظمی ناصرالدین شاه رسید میرزا حبیب الله شیرازی متخلص به قاآنی از شاعران بزرگ دربار فتحعلیشاه و دربار محمدشاه با لقب «حسان‌العجم» و اوایل سلطنت ناصرالدین شاه بود. او شاید اولین شاعر ایرانی است که به زبان فرانسه تسلط داشت و در ریاضیات، کلام، حکمت و منطق نیز استادی مسلم به شمار می‌رفت. ۱۶۳ سال پیش از این او چکامه بلند و غرّایی در مدح و ثنای امیر کبیر سروده و در وصف امیر، او را جانشین وزیر ظالم قبلی یعنی حاج میرزا آقاسی نامیده بود:

به جای ظالمی شقی، نشسته عالمی تقی/ که مؤمنان متقی کنند افتخارها.

ولی برخلاف مخدومان سابق، امیر کبیر که نه خریدار الفاظ پر طمطراق و تهی از معنی بود و نه معتاد به تملّق گویی‌های خادمان، چنان برآشفت که در جا مستمری وی را قطع کرد و گفت: تو که تا دیروز مدح میرزا آقاسی می‌گفتی و امروز که او نیست، ظالم شقی اش می‌خوانی و این بار مدح من می‌گویی! او حاجی میرزا آقاسی را پیشتر “قلب گیتی”، “انسان کامل‌” و “خواجه دو جهان‌” خوانده بود!

در پی قطع مقرری شاعر متملق، اعتضاد السلطنه وساطت کرد تا بلکه امیر کبیر او را ببخشد. امیرکبیر نیز از دیگر تخصص‌های قاآنی جویا شد و وقتی دانست که او به زبان فرانسه تسلط دارد، برقراری حقوق قاآنی را مشروط به ترجمه کتابی در زمینه فلاحت (کشاورزی) از زبان فرانسه به زبان فارسی کرد. تاریخ گواهی می‌دهد قاآنی، پس از مغضوب و معزول شدن امیر کبیر در اشعارش از او به خصم خانگی و «اهرمن خو و بد گوهر» یاد کرد.

باید دانست بیش از آن که فرد متملق در بروز این رفتار مقصر باشد، فردی که مورد تملق واقع می‌شود مقصر است که زمینه و فرصت این کار را برای فرد متملق فراهم می‌کند تا دیگران این کار را انجام دهند.