شعارسال: عنوان «فرآوری ماهیان ریز کمک حال ارزان‌سازی آبزیان» گزارشی بود که بهمن ماه ۱۴۰۲ در روزنامه دریایی اقتصادسرآمد با محوریت برنامه‌های سازمان شیلات ایران برای توسعه این صنعت، منتشر شد. در این گزارش بر ضرورت ایجاد بازار‌های تخصصی راه ورود آبزیان به سفره‌های مردم تاکید شده و ارزان‌سازی و افزایش فرهنگ آبزی مصرفی را از مهمترین برنامه‌های محوری سازمان شیلات ایران برمی‌شمرد و ادامه داده بود که با ایجاد بازار‌های تخصصی و حذف واسطه‌ها تلاش می‌کنیم با کاهش قیمت آبزیان و عرضه محصولات ارزان‌تر، راه ورود آبزیان را به سفره‌های مردم باز کنیم.
ادعا شده بود که «سازمان شیلات ایران برای ورود ۱۲۵ هزار تن از ماهیان ریز در سبد صید که قابلیت تبدیل شدن به غذا‌های آماده و ارزان به سفره مردم را دارد، برنامه‌ریزی می‌کند» این گفته سیدحسین حسینی، رئیس سازمان شیلات ایران است که در فراخور ارائه سیاست‌ها و عملکرد حوزه شیلات و آبزیان به صراحت به این موضوع پرداخته است. حال پرسش قابل طرح از ریاست محترم شیلات ایران این است که واسطه‌ها حذف شده‌اند، برنامه‌ها پیاده‌سازی شده است و در نهایت ارزان‌سازی آبزیان صورت گرفته. در چنین شرایط، آیا رسانه‌ها می‌توانند از مقوله ارزان سازی ماهی و گوشت سفید حرف بزنند؟!

افزایش سرمایه‌گذاری در رشته شیلات و آبزیان و تضاد با ادعا‌های اهالی شیلات و آبزی پروران کشور
در حالی که اهالی شیلات و آبزی پروان کشور به‌خصوص استان‌های ساحلی از عدم توجه و اقبال سرمایه گذاران به مقوله سرمایه گذاری در این زمینه می‌نالند، حسینی رییس سازمان شیلان از افزایش سرمایه‌گذاری در رشته شیلات و آبزیان خبر داده و گفته است که مطابق راهنمای سرمایه‌گذاری که در سایت سازمان شیلات موجود است، حجم سرمایه‌گذاری به ۱۱ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان رسید و امسال حجم سرمایه‌ها به ۱۵ هزار میلیارد تومان خواهد رسید که این امر نشان از وجود ظرفیت‌ها در حوزه آبزی‌پروری دارد.
حسینی در ادامه ارائه گزاش خود در خصوص برنامه ارزان سازی آبزیان تاکید کرده بود که تولید غذا‌های فرآوری شده همچون کوبیده، قیمه و قورمه سبزی تهیه شده از آبزیان، یکی از مدل‌های ارزان‌سازی بوده و رسانه‌های ارتباط جمعی با تولید برنامه‌هایی در حوزه فرهنگ آبزی مصرفی، می‌توانند نقش مؤثری در این زمینه ایفا کنند.

مدیرعامل شیلات به رتبه ایران در پایبندی به مدیریت صید و عبور از برداشت کمی به سمت کیفی از ۵۳ به ۷۳ درصد اشاره نموده و همچنین از افزایش تعداد زیستگاه‌های مصنوعی طی ۴۰ سال اخیر خبر داد و گفته بود که در این مدت ۱۰ هزار زیستگاه مصنوعی برای بهره‌وری بیشتر از دریا‌ها وجود داشت در حالی که در یک ساله اخیر ۵ هزار زیستگاه به این تعداد افزوده شد و در برنامه داریم تا پایان برنامه هفتم توسعه به عدد ۴۰ هزار زیستگاه برسیم.

حسینی به وجود ذخایر فانوس ماهیان در آب‌های عمیق که حدود ۲.۳ میلیون تن برآورد شده، اشاره و تصریح کرده بود که در دنیا از ۹۲ میلیون تن صید، ۱۹ میلیون تن برداشت از آب‌های عمیق و به روش صید ترال انجام می‌شود و در کشور ما نیز این امکان برای تهیه پودر ماهی وجود دارد. وی از برنامه‌ریزی سازمان شیلات ایران برای ورود ۱۲۵ هزار تن از ماهیان ریز که در سبد صید وجود دارد برای تبدیل آن‌ها به غذا‌های آماده و ارزان به سفره مردم خبر داده و بیان داشته بود که ماهیانی که قابلیت خوراک انسانی ندارند نیز تبدیل به پودر ماهی خواهند شد. وی وجود ۲۲۰ نقطه تلاقی، ۱۲۰ اسکله تخلیه آبزیان و ۳۸ موج‌شکن مردمی که قابلیت تبدیل شدن به سایت‌های پشتیبان پرورش ماهی در قفس را دارند، از دیگر پتانسیل‌های سازمان شیلات دانست. سوال اینجاست که ثمره این ادعا‌ها و بهره مندی شهروندان از بخش شیلات کجاست؟

افزایش ۱۰۸ هزار تنی به تولیدات شیلاتی با احداث ۵ شهر ساحلی:
رئیس سازمان شیلات ایران ادامه داده بود، معرفی پنج شهر ساحلی با محوریت شیلات از سوی وزارت جهاد کشاورزی برای بالا بردن تولیدات شیلاتی پیشنهاد شده، که با راه‌اندازی آن ۱۰۸ هزار تن به تولیدات شیلاتی خواهد افزود. وی دستیابی در تولید تخم تمام ماده و تریپلوئید ماهی قزل‌آلا با کمک شرکت‌های دانش‌بنیان که باعث شد در سال گذشته ۷۰ درصد نیاز کشور محقق شود را یکی از مسیر‌های خوداتکایی در این حوزه برشمرده و تاکید کرده بود که دو شرکت تولید کننده، موفق به صادرات تخم تمام ماده و تریپلوئید ماهی قزل‌آلا به کشور‌های تاجیکستان، ارمنستان و ازبکستان شده اند.

تعداد قفس‌هی پرورش ماهی با رشد ۴ برابری از ۱۳۳ به ۲۵۶ قفس رسیده و در زمینه تجهیزات قفس نیز تا حد زیادی خودکفا هستیم. در زمینه خوراک آبزیان، علاوه بر تأمین نیاز داخل، جز صادر کنندگان هستیم و در حوزه میگو نیز تنها یک درصد مواد اولیه خوراک وارد می‌شود و ۹۹ درصد آن تولید در داخل کشور است. تولید بچه‌ماهی پاشنه آشیل تولید در کشور بوده و شش مرکز تکثیر ماهیان دریایی، ۲۳۰۰ مولد پرورش داده و در این بخش به سمت خودکفایی در حرکت هستیم. وی استفاده از دانش شرکت‌های دانش‌بنیان در تولید ادوات نانوحباب که منجر به افزایش ۲.۵ برابری تولید می‌شود را نقطه عطفی در تولید برشمرده و بیان داشته بود که به دنبال ورود بیشتر دانش به حوزه شیلات هستیم.

حسینی درباره ساختار تشکیلاتی و سطح ادارات شیلاتی در کشور تصریح کرده بود که ۱۱ اداره شیلاتی در زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی سطح کشور وجود دارد که برخی از آنها پتانسیل تبدیل شدن به اداره کل را دارند، اما فقر نیروی انسانی و کمبود نیروهای متخصص وجود دارد که با برگزاری دوره‌های آموزشی تلاش می‌شود، جذب نیرو اتفاق بیفتد. سوال تکرار شده اینکه،آیا با این پیشرفت های ادعایی، گشایشی در سفره شهروندان اتفاق افتاده است ؟ آیا صیادان و ابزی پروران فعال در کشور، از عملکرد سازمان شیلات حداقل رضایت ها را دارند؟

امید اسماعیلی

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از فانوس دریا، تاریخ انتشار: 20شهریور1403، کدخبر:79760، press.fanoosedarya.ir