شعارسال: صنعت خودروسازی ایران در حالی به شدت در اختیار چینی‌ها قرار گرفته است که به نظر می‌رسد معاونت امور صنایع ((وزارت صمت)) عملا در شرایط تحریم آسان‌ترین راه را برگزیده است. صنعت خودروسازی ایران تا پیش از سه سال گذشته شاهد حضور خودروسازانی از آلمان، کره، ژاپن، تایوان، فرانسه و در کنار آن‌ها چینی‌ها بود. اما این روز‌ها همه آن‌ها به بهانه تحریم کنار رفته اند و دیگر چینی‌ها در کنار نیستند و بازیگر اصلی صنعت خودروی کشور شده‌اند. چینی‌ها بر اساس شواهد مبتنی‌بر نسخه اولیه «توافق ۲۵ساله» و همچنین پیش‌بینی کارشناسان، احتمال دارد در صنعت خودروی ایران حضور پیدا کنند. اما نحوه همکاری به پارامتر‌های مختلفی از جمله نحوه مذاکره و سیاست‌گذاری برای سرمایه‌گذاری خارجی بستگی دارد. همچنین همکاری مشترک در صنعت دیجیتال، بخش مهمی از توافق ایران و چین است.

البته چینی‌های حاضر در ایران به غیر از چند مورد استثنا، جزء آن دسته از تولید کنندگانی قرار می‌گیرند که عملا در جهان گمنام هستند و راهی به بازار‌های بزرگ دنیا ندارند. اما چه جایی بهتر از ایران. آن هم در شرایطی که هم‌چنان سایه تحریم‌ها بر سر صنعت سنگینی می‌کند و بازار نیاز به تنظیم دارد. در این شرایط شاید اولین راه برای بی اثر کردن شوک اولیه و سنگین ناشی از تحریم‌ها همکاری با شرکایی بود که حاضر به همکاری بودند. اما رفته رفته این راهکار کوتاه مدت تبدیل به یک رویه شده است. رویه‌ای که متولی اصلی آن معاونت امور صنایع وزارت صمت است.
در واقع در حال حاضر شرایط به گونه‌ای شده است که خودروسازان از آن شوک اولیه خارج شده اند. با این حال همچنان شاهد تولد برند‌های جدید ایرانی با زیرساخت‌های کاملا چینی هستیم. آن هم چینی‌هایی که عملا با توجه به نیاز صنعت خودروسازی به آن‌ها از بالا به پائین نگاه می‌کنند. هر محصولی که دلشان بخواهد می‌دهد. البته محصولاتی که بازاری غیر از ایران نمی‌توان برای آن‌ها یافت. این در حالی است که با توجه به مناسبات اقتصادی- سیاسی عمیقی که بین ایران و چین وجود دارد توقع می‌رفت که رفتار و همکاری آنان به گونه‌ای دیگر باشد. به بیان ساده‌تر توقع می‌رفت که هم رفتار آن‌ها در این شرایط بهتر و هم مسیر همکار آسان‌تر و کوتاه‌تر باشد. با این حال هیچ کدام از این‌ها رخ نداد. در عمل تولید کنندگان ایرانی که چاره‌ای جز تولید نداشتند، به هر ترتیب کار را شروع کردند.

بی‌تفاوتی چین نسبت به صنعت خودرو ایران
میلاد بیگی، کارشناس صنعت خودرو، با بیان این مطلب که، در سال تولید، پشتیبانی‌ها و مانع زدایی‌ها باز هم به نظر می‌رسد معاونت امور صنایع واکنشی در برابر رفتار چینی‌ها از خود نشان نمی‌دهد که حوزه خودرو کشوررخ داده است، به خبرنگارما گفت: در این میان چین برایش مهم نیست که تولید کنندگان ایرانی مانند دو مبارز در حال زد و خورد با یکدیگرهستند و تولیدکننده چینی مانند یک تماشاچی بالا نشسته است و از این مبارزه لذت می‌برد. حال چرا معاونت صنایع وزارت صمت به این موضوع بی تفاوت است سوالی است بی پاسخ.

پرونده باز خودروسازان در وزارت صمت
وی معتقد است؛ متاسفانه صنعت خودرو با موانع زیادی در سال جاری مواجه است و در این شرایط که هیچ احترام و همکاری قابل توجهی از سوی چینی‌ها مشاهده نمی‌شود بهتر نیست که حداقل در داخل کشور معاونت امور صنایع برای جلوگیری از درگیری دو تولید کننده ایرانی در زمین چینی‌ها اقداماتی انجام بدهد. مگر هم اکنون میان خودروسازان این درگیری وجود ندارد. مگر حالا هم از این نوع پرونده‌ها در وزارت صمت باز نیست.

بی تفاوتی معاونت امور صنایع به رفتار چینی‌ها
بیگی با طرح این سوال که، پس چرا معاونت امور صنایع به این مسائل بی تفاوت است، گفت: یعنی راهکاری نمی‌تواند پیدا کند که حداقل این مساله را از داخل ساماندهی کند تا در آن سوی مرز‌ها یک محصول نه چندان خوب دو تولید کننده ایرانی را به جان هم نیاندازد. آیا این نشانه‌ای از تعمیق تنش وتفرقه به جای همگرایی میان تولید کنندگان ایرانی نیست. این اتفاقات در حالی رخ می‌دهد که آن‌ها هیچ گونه امتیاز خاصی برای ایرانی‌ها قائل نیستند. در واقع بر خلاف دوره پیش از تحریم دیگر خبری از خرید اعتباری و این‌ها نیست. مبلغ باید اول پرداخت و سپس سفارش گذاری شود. نقل وانتقال پول نیز که در این میان خود حکایت مفصلی است و در کنار ارسال محموله به ایران غم انگیزتر نیز می‌شود. با توجه به تمام این احوال و از بین رفتن فرصت و شخصیت کاری تولید کنندگان ایرانی و سوءاستفاده طرف خارجی طی سال‌های بعد از تحریم بازهم شاهد هیچ تحرکت مثبت و یا ارائه راهکاری مبتنی بر حفظ کرامت و شان ایرانی‌ها از سوی معاونت امور صنایع نیستیم. در این جا، اما پرسشی ایجاد می‌شود. چرا معاونت امور صنایع به عنوان متولی این امر به فکر راهکاری دیگر نیفتاده است. این یک روی ماجرا است روی دیگرش باز هم به رفتار خودروسازان داخلی برای تصاحب یک محصول تاکید می‌شود یک محصول نه امتیاز یک برند و درگیری برای آن مرتبط می‌شود. جایی که باز هم به نظر می‌رسد معاونت امور صنایع اصلا به روی خود نمی‌آورد که چه اتفاقاتی رخ داده است.
اینکه کدام دیدگاه در نهایت درست است، منوط به انتشار جزئیات سند همکاری و گذشت زمان است، با این حال طبق آنچه در پیش‌نویس اولیه این سند آمده بود، ظاهرا چینی‌ها قصد دارند حضوری عمیق‌تر و گسترده‌تری در صنعت خودرو ایران داشته باشند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از اقتصادسرآمد، تاریخ انتشار: 24آبان1400، کدخبر:78422، eghtesadsaramad.ir