شعار سال: علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل رهبر معظم انقلاب در پیامی به مناسبت آیین نکوداشت شیخ صفی‌الدین اردبیلی، به موضوعات مربوط به جمهوری آذربایجان و دالان زنگه‌زور نیز پرداخت. نگاهی که ضمن تاکید روی اهمیت زنگه زور در ژئوپلتیک منطقه و امنیت ایران، بنظر می رسد که فاقد حساسیت و اراده لازم برای مطالبه گریقانونی و تغییر جریان بازی برای گنجاندن قواعد منطقه ای و بین المللی در بهره برداری از این گذرگاه باشد.

وی در این پیام درخصوص زنگه زور تاکید کرده که دشمنان ایران، به‌ویژه صهیونیسم جهانی و آمریکا، از این اتحاد تاریخی و عمق راهبردی فرهنگی ایران آزرده‌اند و همواره تلاش کرده‌اند با تضعیف پایه‌های این هویت، به امنیت ملی ما آسیب بزنند. در همین راستا، طرح‌هایی نظیر «دالان زنگه‌زور» را به‌عنوان پوششی برای پروژه‌های بزرگ‌تر ژئوپلیتیکی دنبال می‌کنند. هدف اصلی، تضعیف محور مقاومت، قطع ارتباط ایران با قفقاز، و محاصره زمینی ایران و روسیه در جنوب منطقه است.

متن پیام علی اکبر ولایتی به این شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

با سلام و درود به مردم غیور و فرهیخته آذربایجان، به‌ویژه استان سرافراز اردبیل، و با تقدیر و تشکر ویژه از حضرت آیت‌الله سید حسن عاملی، نماینده محترم ولی‌فقیه در استان و امام جمعه فرهیخته اردبیل، که با اهتمام و همت بلند خود زمینه‌ساز برگزاری این آیین باشکوه در تکریم مقام والای شیخ صفی‌الدین اردبیلی شدند.

سپاسگزارم از همه عزیزانی که در پاسداشت این شخصیت برجسته عرفانی، علمی و ملی، سهمی بسزا دارند.

حضار گرامی، میهمانان ارجمند، علما و فرهیختگان محترم

ملت بزرگ ایران در طول تاریخ، به‌ویژه در دوره معاصر و در مقابله با تجاوزات اخیر رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا، وحدت، بیداری و همبستگی کم‌نظیری از خود نشان داده‌اند. این اتحاد برخاسته از فرهنگ غنی ایرانی-اسلامی، همواره الهام‌بخش ملت‌های آزادی‌خواه جهان بوده است.

فرهنگ ایران، دو ویژگی ممتاز دارد: نخست، انسجام درونی میان اقوام گوناگون؛ و دوم، پیوستگی تاریخی که، چون تار و پود فرش ایرانی، شاکله تمدن کهن ما را مستحکم کرده است. هویت ایرانی بر بنیان توحید استوار بوده و هست. از روزگاران باستان تا امروز، ایرانیان همواره پیرو ادیان توحیدی بوده‌اند. همان‌گونه که مورخانی، چون شهرستانی و مسعودی تصریح کرده‌اند، حتی پادشاهان ایران باستان خود را منسوب به حضرت ابراهیم (ع) می‌دانسته‌اند. با ظهور اسلام، ملت ایران، که پیش‌تر پیرو آیین زرتشت - دینی یکتاپرست - بودند، با آغوش باز این دین الهی را پذیرفتند. جالب آن‌که به روایت اکثر مورخان، حضرت زرتشت خود از سرزمین آذربایجان برخاسته بود.

در طول تاریخ، ایرانیان همواره پرچمدار مبارزه با ظلم و بیداد بوده‌اند: از قیام ابومسلم خراسانی علیه بنی‌امیه، تا تلاش‌های خواجه نصیرالدین طوسی در دوران مغول، و نهضت‌های شیعی پیش از عصر صفویه. اما نقطه عطف این مسیر تاریخی، تشکیل دولت صفوی است که به همت شاه اسماعیل صفوی، و با الهام از آموزه‌های معنوی و فکری شیخ صفی‌الدین اردبیلی، شکل گرفت.

شیخ صفی‌الدین اردبیلی، این عارف و فقیه وارسته که نسب شریفش به امام موسی کاظم (ع) می‌رسد، نه‌تنها بانی یک جریان معنوی و فکری اصیل بود، بلکه با پیوند میان عرفان، تشیع و هویت ایرانی، ایران را پس از قرن‌ها تفرقه، به وحدت رساند. او ساختار‌ها و نهاد‌هایی را بنیان نهاد که تا امروز، نشانه‌های آن در فرهنگ ما زنده و جاری است.

امروز نیز آذربایجان همچون گذشته، منشأ ایمان، پایگاه ریشه‌دار تشیع، و پیشتاز هویت ایرانی-اسلامی است. این منطقه همیشه در خط مقدم دفاع از تمامیت ارضی، استقلال، و ارزش‌های انقلاب اسلامی بوده است و این نقش تاریخی باید همچنان پاس داشته شود.

دشمنان ایران، به‌ویژه صهیونیسم جهانی و آمریکا، از این اتحاد تاریخی و عمق راهبردی فرهنگی ایران آزرده‌اند و همواره تلاش کرده‌اند با تضعیف پایه‌های این هویت، به امنیت ملی ما آسیب بزنند. در همین راستا، طرح‌هایی نظیر «دالان زنگزور» را به‌عنوان پوششی برای پروژه‌های بزرگ‌تر ژئوپلیتیکی دنبال می‌کنند. هدف اصلی، تضعیف محور مقاومت، قطع ارتباط ایران با قفقاز، و محاصره زمینی ایران و روسیه در جنوب منطقه است. این پروژه نه‌تنها بخشی از برنامه آمریکا برای جایگزینی اوکراین با قفقاز به‌عنوان جبهه جدید فشار علیه روسیه و ایران است، بلکه با پشتیبانی ناتو و برخی جریان‌های پان‌ترکیست دنبال می‌شود. اما ایران، از همان آغاز این تحرکات، با صراحت مخالفت خود را در بالاترین سطح ابراز کرد و حتی با اعزام نیرو به مرز‌ها و برگزاری رزمایش‌های بازدارنده، نشان داد که دفاع از امنیت ملی، خط قرمز ماست. سیاست «پیشگیری فعال» به جای «واکنش منفعل»، راهبرد هوشمندانه‌ای است که جمهوری اسلامی ایران آن را در پیش گرفته است.

مردم قهرمان آذربایجان، همان‌هایی هستند که در برابر مهاجمان عثمانی و روس‌های تزاری ایستادند، با سرداری امثال عباس میرزا، با حمایت علمای بزرگ شیعه همچون مرحوم سید محمد مجاهد، و فتوای جهاد علما علیه اشغال، از خاک و ایمان خود دفاع کردند. در ماجرای فرقه دموکرات آذربایجان نیز، با رهبری علما و مراجع بزرگ، مردم منطقه توطئه استعماری را خنثی کردند و به روس‌ها و وابستگانشان اجازه ندادند خاک ایران را تجزیه کنند.امروز هم دشمن با طرح‌هایی به ظاهر اقتصادی، اما در واقع تجزیه‌طلبانه، به دنبال نفوذ به ژرفای ژئوپلیتیکی ایران است.

اما ملت ایران، با الهام از آموزه‌های بزرگان خود، به‌ویژه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، در برابر این توطئه‌ها ایستاده و خواهد ایستاد. همان‌گونه که آن عارف الهی در زمانه خود با تفرقه مقابله کرد، امروز نیز ملت ایران با وحدت، هوشیاری و ایمان، نقشه‌های شوم دشمنان را نقش بر آب خواهد کرد.

یاد شیخ صفی‌الدین گرامی باد. راهش پررهرو باد.

علی‌اکبر ولایتی

توضیحات تکمیلی برای بهره برداری بیشتر از خبر: 

کریدور زنگزور (کریدور زنگه‌زور یا دالان زنگه زور) به منطقه‌ای در جنوب قفقاز اشاره دارد(طی عهدنامه گلستان در سال ۱۸۱۳ از ایران جدا شد و هم اکنون بخشی از خاک ارمنستان است) که در توصیف یک دالان ترابری۳۲ کیلومتری ایفای نقش کرده و در صورت اجرا به آذربایجان دسترسی بلامانع به جمهوری خودمختار نخجوان از طریق استان سیونیک ارمنستان بدون پست‌های بازرسی ارمنستان را می‌دهد.

این کریدور یکی از نقاط حساس و مورد مناقشه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان پس از جنگ ۲۰۲۰ در قره‌باغ محسوب می‌شود. مذاکرات و تنش‌ها پیرامون این کریدور همچنان ادامه دارد و به شدت تحت تأثیر تحولات ژئوپلیتیکی منطقه است. این کریدور در واقع راهی است که جمهوری آذربایجان را از طریق ارمنستان به نخجوان، و در نهایت به ترکیه متصل می‌کند. کریدور زنگزور برای ایران به عنوان یک مسئله حساس و استراتژیک مطرح بوده، زیرا می‌تواند تاثیرات عمده‌ای بر روابط اقتصادی، امنیتی، و ژئوپلیتیکی ایران در قفقاز جنوبی داشته باشد.ایجاد و تقویت کریدور زنگزور می‌تواند به تقویت نقش ترکیه و جمهوری آذربایجان در منطقه منجر شود. این امر ممکن است توازن قدرت در قفقاز جنوبی را به ضرر ایران تغییر دهد، چرا که ایران همواره به عنوان یکی از بازیگران کلیدی در این منطقه به دنبال حفظ نفوذ و جلوگیری از گسترش نفوذ رقبای منطقه‌ای خود، به ویژه ترکیه و اسرائیل، بوده است. همچنین، ایران روابط تاریخی و سیاسی نزدیکی با ارمنستان دارد و کریدور زنگزور می‌تواند ارتباط زمینی بین ایران و ارمنستان را محدود کند. ارمنستان به عنوان یکی از همسایگان شمال غربی ایران، نقش مهمی در سیاست خارجی ایران در قفقاز جنوبی ایفا می‌کند.

در جریان مذاکرات سه جانبه سال ۲۰۲۱، ارمنستان تمایل خود را برای مشارکت در بازسازی خطوط راه‌آهن دوران شوروی که از لحاظ تاریخی آذربایجان و نخجوان را به هم متصل می‌کرد، ابراز کرد که آذربایجان آن را به عنوان رضایت ارمنستان از «دالان زنگزور» تفسیر کرد. به گفته روسیه، طرف ثالث، آنچه مورد بحث است رفع انسداد ارتباطات منطقه‌ای است و نه ایجاد یک «دالان».ناظران مختلف در مورد «دالان زنگزور» اظهار نظر کرده‌اند و پیامد‌های سیاسی استفاده از این واژه و تأثیرات آن در صورت اجرا را تحلیل کرده‌اند، برخی این مفهوم را برنامه‌ای پان ترکیستی توصیف می‌کنند، که برگرفته از بازپیوندخواهی است، و برخی دیگر بر این تأکید می‌کنند که این که دالان راه حلی برای محاصره است.
رهبر انقلاب در دیدار با نیکول پاشینیان نخست‌وزیر ارمنستان در ۹ مرداد ۱۴۰۳ به وی گفت: «جمهوری اسلامی ایران مسیر زنگزور را به ضرر ارمنستان می‌داند و همچنان بر این موضع خود ایستادگی دارد.». 
لازم به توضیح است که پایگاه‌های هوایی مانند سیتالچای و آشیانه‌های مخفی در نخجوان، امکان سوخت‌گیری و تعمیر جنگنده‌ها و پهپاد‌های رژیم صهیونیستی را فراهم می‌کنند. در صورت الحاق کریدور جعلی زنگزور به این شبکه، یک مثلث راهبردی میان ترکیه، نخجوان و جمهوری آذربایجان شکل خواهد گرفت که توانایی رژیم صهیونیستی برای اجرای عملیات از شمال ایران را به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌دهد.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال،برگرفته از منابع گوناگون