پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۴۱۹۴۷
تعداد نظرات: ۱ نظر
تاریخ انتشار : ۳۰ آذر ۱۳۹۵ - ۱۵:۰۹
زبان سنگسری یکی از باستانی ترین زبان های رایج در ایران زمین بوده که بمانند بسیاری از دیگر زبان های ایرانی بعلل مختلف فرهنگی تاریخی فاقد خط و نوشتار باقی مانده ولی ویژگی قوم سنگسر و وفادارماندن آن ها در طی قرون واعصار گذشته به زیان و فرهنگ خود موجب ادامه حیات این زبان و حفظ ویژگی های فنی و واژگانی آن شده است به نحوی که امروزه می تواند بعنوان یک منبع مهم و دریچه گشوده ای به دنیای باستان در اختیار اهل دانش بویژه زبان شناسان قرار گیرد.

شعار سال:

یکی از ضرورت های نوین در مورد زبان های بومی و بویژه زبان سنگسری در سالیان اخیر که بعلت گسترده شدن ارتباطات و تهدیدی که متوجه موجودیت آن شده است بوجود آوردن و تدوین رسم الخطی است که بتوان با آن این زبان را با تمام ویژگی های فنی و آوایی خود همچون گنجی در درون گنجینه حفظ نموده و در مرحله بعدی گویشوران آن با استفاده از آن بتوانند به پویایی و غنای آن بیافزایند

هرچند در محافل علمی و آکادمیک این امر با استفاده از الفبای فونتیک بین المللی صورت گرفته و اهل فن با استفاده از آن الفبا متون مورد نظر خود به زبان های محلی را نوشته و مورد تبادل نظر هم قرار می دهند واین الفبا به خوبی از عهده نیازهای موجود در به نوشتار درآوردن آواها بر می آید ولی در سطح جامعه و استفاده غیر محافل آکادمیک بایسته است که از رسم الخط و الفبایی استفاده شود که بار فرهنگی آن زبان را نیز بتواند با خود حمل کرده و انعکاسی از تاریخ آن زبان نیز باشد.

با توجه به این مهم و با توجه به نارسایی موجود در رسم الخط فارسی به عنوان زبان رسمی و رایج کشور که موجب ناتوانی آن در انعکاس ویژگی های آوایی زبان های بومی شده است ، دو راه در پیش رو می ماند و آن ایجاد تغییر و اصلاحاتی در رسم الخط رایج به عنوان گزینه اول بوده و یا انتخاب رسم الخطی نو با ویژگی های انحصاری خود با مراجعه به گنجینه فرهنگی و باستانی ایران زمین که بتواند انعکاسی از قدمت و تاریخ زبان باشد بعنوان گزینه دوم.

گزینه اول با تدوین مقاله سنگسری نویسی و ارائه رسم الخط اصلاح شده (منتشره در سایت سنگسرنیوز)مورد آزمون واقع و عمده مشکلی که در گفتگو با گویشوران و علاقه مندان بعنوان مانع کاربردی شدن آن مطرح گردید مسئله تغییر عادت بود بدین صورت که افراد عادی وقتی به شکل نوشتاری خاصی از واژه عادت داشته باشند تطابق با تغییر شکلی بعضی از حروف آن واژه برایشان مشکل خواهد بود مثلا عادت به نوشته واژه ” مەرد” بجای "مرد” و یا "کۆرد” به جای "کرد” و امثالهم. لازم به توضیح است که هرچند به نظر می رسد گزینه اول گزینه بروز تری می تواند باشد ولی بنا به دلیل توضیح داده شده ناچار به روی آوردن به گزینه دوم هستیم.

در این نوشتار با رویکرد به گزینه دوم خط اوستایی از بین خط های رایج در پیشینه فرهنگی ایران زمین مانند خط میخی و خطوط چندگانه پهلوی و خط مانی و سایر خطوط به جای مانده از دوران باستان جهت منظور مورد بحث مان انتخاب گردید و علت انتخاب آن علاوه بر هدف اولیه که در پیش به آن اشاره شد ارجحیت این خط یا دبیره به خطوط دیگر مورد اشاره است و لازم است قبل از ورود به قسمت اصلی بحث معرفی، مختصری راجع به پیشینه خط اوستایی آورده شود

به باور بعضی از اندیشمندان این دبیره توسط زرتشت ابداع و مخصوص نگارش متون دینی بوده و بعلت تقدس آن خطوط دیگر مانند میخی و پهلوی وغیره برای نگارش سایر نیازها بوجود آمدند ولی باور غالب بر آن است بعلت مشکلاتی که در خوانش و قرائت متن اوستا در روزگار ساسانیان بعلت گذر زمان و تغییرات زبانی بوجود آمده بود اندیشمندان آن روزگار را بر آن داشت تا با اصلاح و تکمیل خط موجود آن را برای قرائت صحیح و بدون غلط متن کامل کنند و لذا این الفبا در زمان خود کامل ترین بوده و حتی امروزه نیز بعلت تنوع نشانه ها ی آوایی از کاملترین ها بوده و اوستا شناسان تعداد نشانه های بکار رفته در این دبیره را تا به ۶۰ مورد دانسته اند که ۱۴ مورد آن اختصاص به مصوت ها دارد و این تنوع خصوصا در مصوت ها می تواند به نوشتار در آوردن هر زبانی را میسر ساخته و کمترین نیاز به اصلاح و تغییر را موجب گردد. برای آشنایی با کلیت دبیره اوستایی علاقه مندان برای جلوگیری از اطاله کلام می توانند به منابع اصلی که براحتی در فضای سایبری قابل دسترسند مراجعه نمایند.

جهت کاربردی کردن رسم الخط سنگسری که بهتر است آن را ” دَبایین” بخوانیم ( دب برگرفته از واژه دبیره و بمعنی خط + آیین) با توجه به ویژگی های آوایی این زبان که واجد هشت مصوت می باشد ابتدا این مصوت های هشتگانه و سپس دیگر صامت ها از دبیره اوستایی گزینش می شوند که ترتیب آن و برابر نهاد آن بصورت فارسی و فونتیک در جدول ذیل به نمایش گزارده شده است.

لازم به توضیح است که چون دبیره اوستایی جدانویس بوده و در نوشتار نیازی به چسبیدن حروف به همدیگر نمی باشد لذا این دبیره قابلیت نوشتن از جهات مختلف داشته که با توجه به نیار به هماهنگی نوشتن حروف با اعداد ریاضی در این نوشتار از چپ نویس شده این نشانه های الفبایی استفاده شده است. همچنین در دبیره اوستایی فاقد دو نشانه برای حرف” ل” و "همزه” یا”ء” بوده که با توجه به وجود نشانه در خط پهلوی برای این دو حرف نشانگان به نمایش در آمده در جدول برای این دو حرف وام گرفته شده از پهلوی می باشند

به این ترتیب نوشتار واژگانی همچون "سنگسر” و "گل” و "مهر” و "کرد” بصورت

خواهد شد .

نکته در خور توجه آنکه در حالت نوشتاری با رسم الخط فارسی شاید خواننده در خوانش واژه ها دچار اشکال شود مثلا مِهر یا مُهر وهمچنین گِل یا گُل و یا کَرد وکُرد. ولی در این شیوه نوشت واژه ها بصورت اصلی خود خوانش می شوند که این یکی از امتیازات این "دبایین” بوده و برای توضیح بیشتر در مورد ویژگی های برتر دیگر آن ناچار به اشاره به مقاله همگرایی اجتماعی، ضرورتی نوین در ابداع خط معیار ایرانی” که در همین سایت سنگسرنیوز نشر یافته هستیم که معایب رسم الخط فارسی به صورت مبسوط به بحث گزارده شده و در اینجا به چند مورد مهم آن اشاره می شود تا به توان "دبایین” در فائق آمدن آن بر معایب و رفع آنها پی برد.

  • تعداد حروف الفبای خط کنونی با اشکال مختلف آن حدود ۱۲۶ الی ۱۲۸ شکل است که رقم بسیار بالایی برای مقاصد فنی و برنامه نویسی های رایانه ای در مقایسه با دیگر زبان های بین المللی است و این در حالی است که تعداد حروف دبایین همان ۳۱ شکل مشاهده شده در جدول است
  • حروف الفبای فارسی قابلیت استفاده در علوم فنی مثل ریاضی ،فیزیک، شیمی، موسیقی، کامپیوتر، نجوم، مخابرات ورابعلت اشکال متفاوت و چسبیده بهم بودن ندارد و نگاه ساده به منابع این علوم می تواند ما را بی نیاز از هر توضیح گرداند. ولی با دبایین این مشکل مهم برطرف می شود
  • در خط رسمی کنونی بعلت آنکه مصوت ها در کلمات نمی آیند لذا کلمات را به شکل های مختلف می توان خواند خصوصا واژه هایی که مربوط به سایر زبان های بیگانه و یا حتی دیگر زبان های ایرانی مثل سنگسری هستند و برای اولین بار به نوشتار در می آیند ولی در دبایین این مشکل با به نوشتار درآمدن مصوت ها حل شده است.
  • وجود حروف تکراری مانند "ض” "ذ” "ز” "ظ” و یا حروفی که یک شکل نوشتاری داشته ولی به شکل های مختلف خوانده می شوند مانند”و” در الفبای فارسی ، قابلیت بسیار بالایی را برای غلط نویسی ایجاد کرده است ولی این قابلیت در دبایین تقریبا به صفر می رسد.
  • در تقابل بودن خط فارسی با ریاضی مشکلات زیادی را در نوشتن متونی که نیاز به متن و عدد و یا فرمول های ریاضی دارند ایجاد کرده است و همچنین آموزش در سطوح ابتدایی.با چپ نویس شدن دبایین این مشکل صد در صد بر طرف می شود
  • دبایین بعلت جدانویس بودن قابلیت نوشتن از جهات مختلف دارد خصوصا نوشتن از بالا به پایین که این ویژگی قابلیت مانور آن را در مقاصد خاص که نیاز به این ویژگی هست مانند مقاصد تجاری و تابلونویسی و… بالا می برد. در حالی که رسم الخط کنونی فاقد این مزیت است.
  • رسم الخط فارسی قابلیت خودآموزی ندارد و آموزش آن هزینه زیادی را می طلبد ولی دبایین را می توان خودآموز فراگرفت.
  • در دبایین بعلت جدانویس بودن قابلیت طراحی فونت های مختلف غیر فانتزی وجود دارد
  • مطالعات زیادی ویژه در عرصه هنر برای چگونگی شروع خلق اثر از نظر اینکه از چپ یا راست شروع شود انجام شده است و تفوق بر شروع از چپ بوده است . همچنین گرایش به نوشتن در فرهنگ هایی که شیوه نگارش از چپ داشته اند بیشتر بوده است و گواه آن تاریخ باستان کشور خودمان ایران است که بیشتر از منابع یونانی که چپ نویس است استخراج شده است. قابلیت چپ نویسی دبایین علاوه بر بحث ریاضی با این دو موضوع دانشیک نیز همراهی دارد و این در حالی است که نباید فراموش کرد که بعلت چپ نویس بودن اکثر زبان های بین المللی و زبان علم و لذا هماهنگی بسیاری از برنامه ها و نرم افزارها با آن زبان ها ، این قابلیت دبایین موجب ایجاد قابلیت بالاتر در هماهنگی با آن برنامه ها و اصولا هماهنگی بیشتر با تکنولوژی می شود.
  • از هر چه بگذریم سخن دوست خوشتر می نماید ، دبایین برگرفته از دبیره اوستایی و اوستا کتاب سپند ما ایرانیان بوده است. چه الفبایی از این بهتر می تواند برگرفته از فرهنگ خودی و همراه با هویت ملی باشد ویژه در زمانه ای که هجوم فرهنگ بیگانه از بزرگترین دغدغه های هم ملی و هم حاکمیتی هست.

امید است "دبایین” با ویژگی های انحصاری و قابلیت های زیادش مورد توجه نه تنها سنگسرزبان ها بلکه سایر گویشورانی که به دیگر زبان های ایرانی سخن می گویند واقع گردد . چرا که اهل فن توان خود را برای راهگشایی بکار می گیرند ولی این مردم و عامه گویشوران هستند که می توانند با عنایت و اقبال خود به کاری آن را واجد ارزش اجتماعی در کنار ارزش فنی خود نمایند 

با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری سنگسر، تاریخ انتشار 11 آذر 1395، کد مطلب: 9486: www.sangesarnews.com


اخبار مرتبط
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۶:۵۴ - ۱۳۹۷/۰۱/۱۱
0
0
این زبان همانند بسیاری از زبان های بومی دیگر ایران مورد بی مهری قرار گرفته در حال از بین رفتن است
ا.ح75
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین