شعار سال: براساس تعریف برنامه محیط‌ زیست سازمان ‌ملل‌متحد، اقتصاد سبز (Green Economy) الگویی است که به افزایش رفاه انسان و برابری اجتماعی منجر شده و خطرات زیست‌محیطی و کمبود اکولوژیکی را به‌طور چشمگیری کاهش می‌دهد؛ به‌عبارتی دیگر اقتصاد سبز اقتصادی است که در سایه آن زندگی انسان‌ها پیش ‌رفته و عدالت اجتماعی پدید می‌آید، در‌حالی‌که در آن خطرها و آسیب‌های زیست‌محیطی در کمترین میزان ممکن است.

اقتصاد سبز نوعی ‌اقتصاد یا توسعه اقتصادی است که برپایه توسعه پایدار و آگاهی از اقتصاد بومی (سازگار با بوم) بنا گذاشته شده است. اقتصاد سبز با رویکرد همگام‌سازی دنیای امروز اقتصادی با محیط‌ زیست به منظور استفاده مؤثرتر از سرمایه‌های طبیعی و بهره‌برداری از منابع اقتصادی موجود جهان مورد توجه سازمان‌ملل، کشورهای توسعه‌یافته و تا حدودی کشورهای درحال توسعه است. پیاده‌سازی اقتصاد سبز در همه شرایط اقتصادی و اجتماعی می‌تواند منافع اقتصادی و محیط‌زیستی و اجتماعی را به همراه داشته باشد در‌صورتی‌که با تحقیق، تدبیر و مدیریت کارآمد همراه باشد. یکی از این حوادث طبیعی، زلزله است که همراه خود خسارات و زیان‌های فراوان انسانی، اقتصادی و توسعه‌ای به‌همراه دارد. تجربه کشورهای جهان که با زلزله‌های ویرانگر روبه‌رو شده، نشان می‌دهد که به‌کارگیری اصول اقتصاد سبز توانسته است ضمن مدیریت بحران با کمترین هزینه، منافع محیط‌زیستی پایداری را ایجاد کند. برای نمونه به تجربه کشور نپال اشاره‌ می‌شود. بررسی این تجارب در شرایطی که کشور ما با خطر زلزله همواره روبه‌روست می‌تواند درس‌هایی برای مدیریت فاجعه زلزله برای ما داشته باشد تا قبل از وقوع این اتفاق تلخ چاره‌اندیشی و راهکارهای اصولی مطابق با اقتصاد سبز طراحی و تدوین شود. کشور نپال در آوریل ٢٠١۵ با زلزله ٧,٨ ریشتر مواجه شد که این زلزله بزرگ بیش از ٣٠٠ هزار نفر را بی‌خانمان کرد و بیش از ٧٣٠ هزار سازه تحت تأثیر زلزله نیازمند بازسازی و ارتقا بودند. در حدود ٩هزار نفر کشته و نزدیک به ٢٢ هزار نفر زخمی شدند.

طبق گزارش دولت نپال، تقریبا نیمی از تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور که حدود ١٠ میلیارد دلار است، خسارت ناشی از زلزله بوده است. با این حجم گسترده خرابی و نیاز به ساخت و بازسازی سازه‌های خراب‌شده و از جمله خانه، راهکاری ارزان‌قیمت و در‌عین‌حال دوستدار محیط زیست انتخاب شد؛ بامبو، راه‌حلی سریع برای تأمین نیاز مسکن کشور، ارائه و پیشنهاد شد که با هزینه‌ای مناسب، با دوام و مصالح ساختمانی تجدیدپذیر بود. گیاه بامبو به‌طور گسترده‌ای در دسترس بوده و در ٧۵ منطقه رشد می‌کند. بنابراین این گیاه به عنوان مصالح ساختمانی در دسترس بوده است. این ابتکار نتیجه همکاری ١۵ ساله بین شبکه بین‌المللی بامبو و خیزران (INBAR) و شرکت خصوصی در نپال بوده است. شبکه بین‌المللی بامبو و خیزران (INBAR) یک سازمان بین‌الدولی مستقل است که در سال ١٩٩٧ تأسیس شده است تا با استفاده از بامبو و چوب خیزران، راه حل‌های نوآورانه برای فقر و پایداری محیط زیست را توسعه دهد.

این سازمان با همکاری بخش خصوصی توانسته‌‌ تعدادی از سیستم‌های ساختمانی مدرن را که با استانداردهای بین‌المللی ساختمانی و استاندارهای ایزو مطابقت داشته و ویژگی ضدلرزه‌ای بالایی دارند، با بامبو ارائه دهد. این مدل‌های ساختمانی به رسمیت شناخته شده و در بسیاری از فعالیت‌های بازسازی پس از زلزله نپال اجرا شده است. استفاده پایدار از ۶٣ هزار هکتار از جنگل‌های بامبو نپال دستاوردهای فراوانی به همراه داشته است: ایجاد اشتغال محلی، کاهش آسیب‌پذیری برای زلزله‌های آینده (بامبو استحکام کششی بیشتری از فولاد دارد و قدرت فشاری بیشتری را درمقایسه‌با بتن تحمل می‌کند)، حذف نیاز به واردات مواد ساختمانی و جلوگیری از خروج ارز. از طرف دیگر این گیاه به بازسازی زمین‌های تخریب‌شده ناشی از زلزله کمک می‌کند و به تثبیت مناطق تحت‌تأثیر زمین‌لغزش‌ها کمک می‌کند. با استفاده از این راهکار و نوآوری، بامبو در نپال توانسته مسکن مقاوم در برابر زلزله را برای افراد بی‌خانمان فراهم کند و از طرف دیگر شروع یک انقلاب اقتصادی سبز است که فرصت‌های شغلی سبز و بهبود معیشت پایدار را فراهم می‌کند. جالب است که در روستایی که به صورت پایلوت این طرح اجراشده، منزل مسکونی با ١٩٠ مترمربع در دو روز با ١۴ نفر و هزینه ۵٠٠ دلار ساخته شده است.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازسایت چاوش ، تاریخ انتشار 6اسفند 96، کدمطلب: 5785 ، www.chawosh.org