شعار سال: والدین امروزی تلاش می کنند کودکان خود را با مسائل اقتصادی و معیشتی خانواده آشنا کنند تا آن ها نیز درک درستی از وضعیت اقتصادی خانواده داشته باشند.

از همین رو والدین سعی می کنند درباره برخی مسائل، اتفاقات و مشکلات مالی و جزئیات آن ها، با فرزندان خود شریک شوند . اما همیشه هم این طور نیست. مسائلی وجود دارند که واقعا نیازی نیست کودکان از آن مطلع باشند. زیرا هر قدر هم هوش و درک آنان زیاد باشد، گاهی مواجه شدن با برخی مسائل مالی به نفع و صلاحشان نیست. پس بهتر است والدین عزیز بعضی موضوعات را پشت درهای بسته و فقط در گوش هم بگویند. اکنون دور از چشم کودکان، با هم سری به هفت مورد «مگو» می زنیم.

1- حقوق دریافتی شما

چه لزومی دارد کودک میزان دقیق حقوق دریافتی شما را بداند؟ لابد پاسخ می دهید، در این صورت بهتر می تواند شرایط اقتصادی خانواده را درک و خواسته ها و نیازهای مالی خود را با میزان درآمد شما هماهنگ کند. اما از منظری دیگر هم می توان به این قضیه نگاه کرد. وقتی شما میزان حقوق خود را به کودک می گویید، باید خود را برای سوالات وی آماده کنید. این که چرا برای تعطیلات مسافرت نمی روید یا چرا نمی تواند اسباب بازی مورد علاقه اش را بخرد. او حتی ممکن است در دنیای کودکانه خود، میزان حقوق شما را به دوستانش نیز بگوید. شما به عنوان والدین نه تنها این حق را دارید، بلکه حتی لازم است به کودک خود بگویید: «این یک مسئله خصوصی بین پدر و مادر است، البته چیز خاصی هم نیست که بخواهیم مثل یک راز بزرگ از تو مخفی نگاه داریم، اما خب این ها اطلاعاتی است که والدین با کودکان خود تا زمانی که به اندازه کافی بزرگ نشده اند، در میان نمی گذارند» .

شما چه یک میلیون تومان درآمد داشته باشید چه 10 میلیون تومان، نیازی نیست مبلغ و میزان دقیق دریافتی خود را با کودک تان در میان بگذارید. البته این به آن معنی نیست که هیچ توضیحی هم در این باره به کودک ندهید. برای مثال اگر کودک تان از میزان درآمد شما بپرسد، می توانید بگویید که برای مثال میانگین درآمد در کشور سه میلیون تومان است و اجازه دهید او بداند شما در رابطه با این رقم کجا ایستاده اید.

بسته به سن کودک و آگاهی وی از تورم، قیمت ها و هزینه ها، ممکن است به نظر وی میزان دریافتی شما خیلی زیاد یا خیلی کم باشد. همین موضوع می تواند نقطه آغازی برای بسیاری از گفت وگوها میان والدین و فرزندان درباره نحوه و میزان خرج کردن و پس انداز باشد.

2- درآمد پدر بیشتر است یا مادر؟

اگر شما و همسرتان هر دو شاغل هستید و تمام وقت کار می کنید، هرگز در حضور کودک درباره این که چه کسی درآمد بیشتری دارد صحبت نکنید. زیرا بحث در این باره، این پیام را به کودک القا می کند که احتمالا مشارکت و همکاری یکی از والدین مهم تر و بیشتر از دیگری است. اگر این مسائل اهمیتی در خانه شما ندارند و هیچ گاه درباره آن گفت وگویی انجام نمی شود، پس چرا باید آن ها را با فرزندان به اشتراک بگذارید؟

اگر فرزند شما یک نوجوان است، خود تا حدودی می داند که برای مثال درآمد وکیل ها بیشتر از آموزگاران است. حال اگر کودک شما چنین موضوعی را پیش بکشد و بخواهد بداند چرا شما مثلا به عنوان یک کارگر کارخانه، درآمد کمتری نسبت به همسرتان که کارمند بانک است دارید، فرصت مناسبی خواهد بود برای صحبت کردن درباره ارزش ها و مزایای هر شغل، ارضای روحی و روانی شخصی، علاقه و انتخاب های خود شخص.

اگر یکی از والدین بیرون از منزل شاغل نیست و تمام وقت از کودکان مراقبت می کند و دیگری برای تامین مخارج زندگی بیرون از خانه کار می کند، درباره جایگاه و ارزش حضور در خانه، نگهداری و تربیت فرزندان با آن ها گفت وگو و برایشان روشن کنید که این خود، یک شغل محسوب می شود. در کل صرف نظر از جزئیات، بهتر آن است که شما و همسرتان، نظرات مشابه و یکسانی را به فرزندان انتقال دهید. این پیام که: «ما همه یک تیم هستیم. همه با هم برای خانواده کار می کنیم و مهم نیست چه کسی درآمد بیشتری دارد» .

3- میزان پولی که در صندوق سرمایه گذاری دارید

چندی پیش، یکی از دوستان تعریف می کرد که وقتی 10 ساله بوده، دختر همسایه به او گفته است که «والدینش صد میلیون تومان پس انداز در حساب بانکی شان دارند» . اولین چیزی که او با شنیدن این حرف به ذهنش رسید، این بود که قطعا دختر همسایه دروغ می گوید. زیرا تا آن روز کسی را نمی شناخت که این رقم پس انداز داشته باشد. حال این حرف راست بوده یا دروغ، او حس خوبی از دانستن این اطلاعات پیدا نکرده بود. بدون هیچ عذاب وجدانی بدانید که حساب صندوق سرمایه گذاری تان، حقوق بازنشستگی، پس اندازها و حساب های بانکی شما، همه و همه فقط به خودتان مربوط است. زیرا کودک هنوز درک نمی کند که این پول، چیزی نیست که شما اکنون بتوانید یا بخواهید از آن استفاده کنید. اگر هم بخواهید تمام و کمال همه چیز را برایش شرح دهید، زمان بسیار زیادی طول خواهد کشید.

4- نظر شخصی شما درباره اوضاع مالی اعضای فامیل

به ندرت پیش می آید که همه اعضای یک فامیل یا خانواده از لحاظ مالی در یک سطح قرار داشته باشند. نکته ای که در تربیت مالی کودک اهمیت می یابد این است که والدین، باید نظرات و عقاید شخصی شان را درباره تفاوت جایگاه های مالی دیگر اعضای خانواده و اقوام برای خود نگاه دارند و چنین صحبت هایی در حضور کودکان مطرح نشود.از بازگوکردن این که پسرخاله شما فقیر است یا عمه تان پولدار یا عموی تان بدهی هایش را نمی پردازد، در حضور کودک خودداری کنید. مثلا اگر شما متوجه شوید که برادرتان به جای پرداخت مبلغی که از قبل به شما بدهکار بوده است، اکنون می خواهد به مسافرت خارج از کشور برود، خشمگین و رنجیده خاطر می شوید.

هنگامی که این موضوع را در حضور کودک بیان کنید، حتی اگر برادرتان بدهی شما را بپردازد، فرزندتان تا مدت ها این جریان را به خاطر خواهد داشت. در صورتی که می خواهید درباره چند و چون و مزایا و معایب پول قرض دادن به اعضای خانواده یا دوستان درسی به فرزند خود بدهید، با داستانی جلو بروید که در آن افراد برای کودک ناآشنا باشند یا دست کم نام ها را عوض کنید.

5- چقدر به پرستار کودک خود حقوق می دهید؟

برخی والدین بنا به شرایط خاص خود، برای نگهداری از فرزندان شان پرستار می گیرند. کودک نیز به مرور با پرستار خود انس می گیرد و رابطه عاطفی خاصی بین آن دو به وجود می آید. آن ها هر روز با هم بازی می کنند و وقت می گذرانند و.... حتی گاهی برخی فرزندان کوچک تر ممکن است فکر کنند که پرستارشان پولی به والدین آن ها می پردازد تا کل روز را با آن ها بگذراند، نه این که برای نگهداری از آن ها، خود پول بگیرد.

به همین دلیل ممکن است وقتی متوجه شوند پرستار دوست داشتنی شان برای نگهداری از آنان پول دریافت می کند، بسیار متعجب و حتی شاید ناراحت شوند. اگر چنین شرایطی پیش آمد، خوب است که برای فرزند خود شرح دهید پرستاری کودک نیز یک شغل است و پرستار هم باید مانند هر فرد شاغل دیگری حقوق بگیرد. اما هرگز نگویید چه مبلغی پرداخت می کنید. زیرا با این کار باعث می شوید تعامل میان کودک و پرستار از بین برود و زمانی که والدین حضور ندارند، کودک از پرستار حرف شنوی نداشته باشد. به این ترتیب پرستار یا معلم را از قدرتش محروم می سازید.

6- هزینه ای که برای یک هدیه می پردازید

وقتی قیمت هدیه ای را که برای کودک گرفته اید، به او می گویید، ذوق و خوشحالی ناشی از آن برای کودک از بین می رود. این مسئله را در خانواده جا بیندازید که ارزش هدیه به قیمت آن نیست. حتی برخی هدیه ها بیشتر ارزش معنوی دارند تا مادی. مثلا ممکن است آرزوی کودک این باشد که خودش به تنهایی بتواند یک وعده غذا درست کند. مادر خانواده می تواند درست کردن یک پیتزا را به او هدیه بدهد و کودک را به آرزویش برساند. مراسم و جشن های مختلف مانند ایام عید یا تولد نیز فرصت خوبی برای صحبت کردن در این موارد با کودک است.

ممکن است کودک در جشن تولد خود به خاطر هدایای کمی که دریافت کرده، ناراحت به نظر برسد. به هیچ عنوان احساس وی را بی ادبی تلقی نکنید، زیرا کودک نیاز دارد برخی واقعیات را برایش روشن سازید و به وی تفهیم کنید. برای مثال خواهرزاده 9ساله یکی از دوستان، وقتی متوجه شد هدایای کمتری نسبت به جشن تولد سال قبل گرفته است به گریه افتاد. مادرش مجبور شد برایش توضیح دهد که او حالا بزرگ تر شده است، در نتیجه چیزهایی که لازم دارد گران ترند. بنابراین تعدادی از مهمانان به جای کادوهای کوچک تر، روی هم پول گذاشته اند و برایش یک گوشی همراه گران قیمت خریده اند.

7- نگرانی های والدین درباره تحصیلات عالیه فرزندان

شاید شما نیز جزو آن دسته از والدینی باشید که تامین هزینه های دانشگاه و تحصیلات عالیه بچه ها به نظرتان ترسناک برسد. اما یکی از وظایف شما در تربیت مالی فرزندتان این است که از صحبت های منفی مانند زیاد بودن هزینه های دانشگاه یا نگرانی هایتان درباره تامین هزینه ها پرهیز کنید. حتی اگر بسیار کلی صحبت کنید، باز هم ممکن است حرف های شما از سوی فرزندتان اشتباه تعبیر شود و این طور نتیجه گیری کند که تامین این گونه هزینه ها مسئولیتی بسیار سنگین است. در نتیجه برای پدر و مادر خود دلسوزی کند و دوست نداشته باشد که آن ها به اجبار عهده دار این مسئولیت شوند. اما شما باید این نکته را به فرزند خود یادآور شوید که دانشگاه یا هرگونه تحصیلات عالیه برایتان یک اولویت است و از این که برای آینده فرزندتان پس انداز می کنید واقعا خوشحال اید.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ انتشار 5 فروردین 97، کدمطلب:۶۴۷۴۹۳۱، www.yjc.ir