شعارسال: محاسبات اولیه نشان می دهد اگرحتی تا ۲۵ سال آینده ازتمام ظرفیت گازدربخش های مختلف شامل مصارف داخلی، تزریق گاز به چا ههای نفت و صادرات برنامه ریزی شده استفاده شود، در آن زمان بخش عمده ای از ذخایر گازطبیعی ایران دست نخورده باقی می ماند.

برهمین اساس اگرچشم اندازی ۵۰ سال آینده را هم در نظربگیریم، هنوز بخشی از این ذخایر باقی می مانند. بنابر این ضرورت دارد با توجه به تحولات تکنولوژیک پیدا و پنهان استفاده از ذخایر گاز طبیعی توسعه یابد و با بهره گیری سیاسی و اقتصادی مناسب، درآمد به دست آمده از تولید و صادرات گاز برای توسعه ایران وافزایش سطح رفاه مادی نسل های آینده استفاده شود. این دیدگاه که درآینده قیمت گازافزایش خواهد یافت پس نباید الان از آن استفاده کرد دیدگاه کارشناسانه نیست و ممکن است هرگز چنین اتفاقی نیفتد واین سبب شود که ایران از بازار صادرات گاز برای همیشه دوربماند.

" آنچه خواندید داوری کارشناسانه نرسی قربان یکی از ورزیده ترین کارشناسان صنعت نفت وگاز ایران است. بررسی های سایر کارشناسان انرژی نشان می دهد ایران به رغم پیشتازی در صادرات گاز در دردهه 1340 دردهه های اخیر به دلایل گوناگون نتوانسته است ازاین ثروت ملی برای افزایش درامد ملی استفاده کند. در حال حاضر ایران جز صادرات گاز به ترکیه که با اما و اگرهای گوناگون همراه است بازار مناسب برای صادرات گاز ندارد. بزرگترین بازار شناخته شده ایران برای صادرات گاز ایران صادرات به هندوستان بود که به هردلیل و به رغم سرمایه گذاری ذهنی و مادی ناممکن شده است واگر رخدادبزرگی درمسیر برطرف شدن مشکلاتش اتفاق نیفتد باید صادرات گاز به هند را تمام شده فرض کرد. برخی برنامه های دردست اجرای صادرات گاز مثل صادرات گاز به امارات متحده عربی ازاواسط دهه 1380 به تنگنا برخورد کرد و آن نیز درشکل فعلی از دست رفته به حساب می آید. این درحالی است که درسند چشم انداز 1404 پیش بینی شده است تولید گاز ایران باید به به یک میلیارد و100 میلیون مترمکعب در روز برسد و بر این اساس ایران باید10 درصد از تجارت جهانی گاز را در اختیار بگیرد. درشرایطی که ایران در انتقال گاز از خطوط لوله نسبت به رقبای جهانی به ویژه روسیه بسیار عقب مانده است و برنامه های صادرات گاز بسیار ناچیز است به نظر می رسد رسیدن به برنامه توسعه صادرات گاز در سال 1404 دورازدسترس باشد.

درحال حاضر و براساس قرارداد مربوط به پروژه انتقال گاز ایران به عراق، در فاز نخست (صادرات گاز به بغداد)، روزانه ۲۵ میلیون متر مکعب گاز به این کشور صادر می شود.همچنین پیش بینی شده است قرارداد صادرات گاز به بصره نیز بر اساس روازنه ٥٠ میلیون متر مکعب گاز نهایی شود.براساس پروژه خط لوله گازی ایران-سوریه-اروپا، یک خط لوله انتقال گاز ٥٦ اینچ به طول ٤ هزار و ٩٠٠ کیلومتر، گاز ایران را از طریق عراق، سوریه و دریای مدیترانه به یونان و ایتالیا و بقیه اروپا انتقال می دهد.پروژه اصلی این طرح شامل ١٥٠٠ کیلومتر خط لوله انتقال گاز با ظرفیت ١١٠ میلیون مترمکعب در روز و سرمایه گذاری ١٠ میلیارد دلاری است که گاز را از مبدا پارس جنوبی و عبور از خاک عراق به دمشق منتقل می کند.شاید این پیش بینی ها و محقق شن آنها راه را برای توسعه تولید و صادرات گاز ایران هموار کند اما باید توجه داشت در زمینه توسعه صادرات گاز به منطقه خاورمیانه واز این منطقه به سایر کشورها در بلندمدت باید احتیاط کرد. در این وضعیت که ایران با زحمت می تواند راههایی برای توسعه تولید و صادرات گاز پیدا کند با رفتارهای عجیب مواجه می شود.

از عجایب داستان توسعه تولید و صادرات گاز در سالهای اخیر این است که هر قرارداد تازه ای میان ایران و هر کشوری بسته می شود با انتقادهای دامنه دار رسانه های وابسته به یک جریان سیاسی منتقد افراطی دولت های حسن روحانی مواجه می شود. یکی از این قراردادها قراداد صادرات گاز به یک شرکت نروژی بود که به دلیل مخالفت های گسترده منتقدان دولت و اجتناب دولت از اینکه وارد یک نبرد تازه با مخالفان شود به نظر می رسد در حال حاضر رها شده است. قرارداد تازه توسعه تولید گاز ایران با کشور آذربایجان که همین چندروز پیش منعقد شده است نیز با طرح برخی مسایل به این سو کشانده می شود که شاید دولت ناگزیر به سست شدن اجرا شود. آیا به بهانه اینکه ایران نباید گاز خود را به صورت خام بفروشد و یا اینکه قرارداد با توتال به زیان ایران است و یا اینکه چرا باید گاز را ارزان بفروشیم متاسفانه در توسعه تولید و صادرات گازبا نوعی رکود مواجه شده ایم و باید شاهد این باشیم که رقیب اصلی ایران در صادرات گاز یعنی روسیه همه بازارها را به طور انحصاری به خود اختصاص دهد و گاز ایران در ژرفای دریاها و دردل بیابانها بی مشتری وبی استفده شود .

نتیجه بهانه گیری های غیر کارشناسانه و آلوده به سیاست حتی اگر قصد و نیتت پشت پرده هم نداشته باشد و تنها به این دلیل است که دولت روحانی دستاوردی در این زمینه نداشته باشد این است که ایران تخت گاز به سوی تعطیل کردن استفاده از ثروت طبیعی گاز رانده می شود. خیالبافی ،داشتن آرزوهای خام و رویایی وبلندپروازی بدون داشتن بالهای نیرومند از جمله صفاتی است که می توان به مخالفان توسعه تولید و صادرات گاز منطبق با شرایط کمبود سرمایه و تکنولوژی توسعه درایران نسبت داد. این نوشته قصدندارد بیش از این چیزی بگوید و تنها به این نکته بسنده می کند که روسیه بیشترین منفعت را از دورماندن ایران از صحنه صادرات گاز می برد. خوش به حال روسیه که ایران در چنبره توسعه تولید و صادرات گاز مانده است.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت24، تاریخ انتشار: 12فروردین1397 ، کدخبر: 342332: www.saat24.news