شعار سال: احتمال درگرفتن جنگ میان ایران و اسرائیل به‌ واسطه اهداف متباین هر یک از این دو و روش‌های متفاوت هر یک برای رسیدن به اهداف در این زمینه بسیار افزایش ‌یافته است. ایران خواهان دسترسی به اهداف خود از مسیر سوریه و ایجاد پایگاه‌های مطمئن در سوریه است و اسرائیل مصمم به جلوگیری از بروز این اتفاق.

نشریه اسرائیلی جروزالم پست با اشاره به این موضوع در مطلبی، ویژگی‌های جنگ احتمالی میان ایران و اسرائیل را بررسی و به نقاط ضعف ایران که می‌تواند مورد توجه اسرائیل باشد، اشاره کرده است.

این نشریه بیان می‌کند: اسرائیل هم در کلام و هم کتبی و اسنادی، به همه خطوط قرمز خود متعهد شده است و قرمزترین این خطوط این است که اسرائیل به‌هیچ‌وجه به سوریه اجازه نخواهد داد به پایگاه‌هایی برای عملیات‌های ایران تبدیل شده و مراکز تولید موشک‌های با دقت بالا در سوریه از سوی ایران ایجاد شود.

در جنگ احتمالی، کدام نقاط ایران از سوی اسرائیل مورد هدف خواهد بود؟

از سوی دیگر، جمهوری اسلامی ایران نیز به همه اهداف و مقاصد خود متعهد است؛ استفاده از سوریه به ‌عنوان یک پایگاه مطمئن منطقه‌ای و ایجاد مراکز تولید موشک در این کشور. در نتیجه چشم‌انداز درگیری یک جنگ بین ایران و اسرائیل بسیار محتمل است؛ آن‌قدر بالا که می‌توان به این موضوع توجه کرد که این جنگ به چه صورتی خواهد بود و شعبات و شاخه‌های این تعارض مهلک به چه ترتیبی رقم می‌خورد.

اگر چنین جنگی دربگیرد، به معنی پایان دوره‌ای است که با جنگ «یوم کیپور» در سال 1973 میان مصر و اسرائیل رقم خورد و منجر به شکل‌گیری توافق صلح میان اسرائیل و مصر که آن زمان قدرتمندترین کشور متخاصم با اسرائیل در خاورمیانه بود، شد، که خود مقدمه‌ای بر خاتمه تخاصم و تعارض میان اعراب و اسرائیل بود.

طی چهار و نیم دهه‌ای که از این توافق گذشته، اغلب تعارضات اسرائیل با گروه‌های غیردولتی بوده که ازجمله آن‌ها باید به تعارض طولانی‌مدت میان اسرائیل و حزب‌الله از نایبان ایران در منطقه اشاره کرد که منجر به تعارض بزرگ سال 2006 میان این دو شد.

در خصوص جنگ میان ایران و اسرائیل اولین سناریو که باید موردتوجه قرار گیرد، این است که آیا ایران اقدام به تعارض مستقیم با اسرائیل می‌کند یا از طریق حزب‌الله وارد عمل خواهد شد (با توجه به این‌که ارتش سوریه اکنون به‌شدت مشغول مبارزه با نیروهای مخالف سنی در شمال شرق سوریه بوده تا از جان گرفتن مجدد آن‌ها جلوگیری کند).

بنا به دو دلیل عمده و اساسی، ممکن است ایران اقدام به حمله مستقیم به اسرائیل کند؛ نخست این‌که اقدام از طریق موشک‌های حزب‌الله به‌اندازه کافی برای اسرائیل هزینه‌بر نخواهد بود تا مانع از ادامه حملات آن به پایگاه‌های ایران در سوریه شود. به‌ویژه این‌که ریسک تلافی‌جویی مستقیم اسرائیل علیه ایران هنوز هم در این طرح وجود دارد.

از سوی دیگر خستگی حزب‌الله از جنگ می‌تواند دلیل دیگری باشد که ایران را متقاعد به حمله مستقیم به اسرائیل یا همکاری مستقیم در این حمله با نایب بزرگ خود در منطقه کند. نتیجه فعالیت‌های حزب‌الله که از سال 18982 به‌عنوان گروه کوچکی تنها با دو میلیون تن، عملیات خود را آغاز کرد، این شد که اسرائیل موقتاً در سال 2000 از جنوب لبنان عقب‌نشینی کند تا در سال 2006 که جنگ مستقیم دیگری میان این دو رخ داد.

اما مدت‌زمان استراحت برای حزب‌الله کاملاً کوتاه بود و شش سال بعد دوباره این گروه در جنگ خونین سوریه که هنوز هم ادامه دارد وارد شده است. داده‌های جمعیتی نیز نشان می‌دهد که نرخ رشد جمعیت شیعه در لبنان کاهش ‌یافته به گونه ای که در سال 2004 به نرخ باروری اروپایی رسیده است؛ به معنی این‌که نرخ جایگزینی جمعیت کمتر از نرخ مرگی و میر است. این مسأله به معنی آن است که تجدیدقوا برای حزب‌الله یا از دست دادن قوا در جنگ بسیار سخت خواهد بود.

در نتیجه احتمال دارد که ایران اقدام به حمله مستقیم به اسرائیل کند. ازآنجایی‌که ایران توان هوایی چندانی نداشته و ظرفیت زیادی برای اعزام نیرو از ایران به سمت اسرائیل را ندارد، درنتیجه این جنگ به‌احتمال‌زیاد یک جنگ موشکی خواهد بود که حزب‌الله نیز در آن مشارکت خواهد کرد.

یک چنین جنگ موشکی و درنتیجه آن استفاده اسرائیل از حداکثر توان هوایی خود می‌تواند نقاط ضعف هر دو طرف جنگ را صرف‌نظر از تفاوت فاحش در جمعیت و اندازه نشان دهد (ایران 80 میلیونی در برابر اسرائیل 8.5 میلیون نفری، ایران 1.6 میلیون کیلومترمربع در برابر اسرائیل تنها با 212 هزار کیلومترمربع وسعت).

با وجود این تفاوت فاحش ایران در سه موضوع اساسی به ‌اندازه اسرائیل آسیب‌پذیر است. اول این‌که 90 درصد از منابع نفت و گاز ایران از یک مسیر در جنوب شرق مرز ایران و عراق یعنی از بندر خارک صادر می‌شود. درآمد حاصل از این صادرات برابر با 40 درصد از بودجه کلی دولت ایران و تقریباً نیمی از ذخایر ارزی ایران است.

در عین ‌حال بندرعباس در جنوب این کشور 90 درصد از تجارت کانتینری ایران را صورت می‌دهد. کالاهایی که از این بندر و در کانتینرها وارد و صادر می‌شوند تنها 15 تا 20 درصد از مجموع تجارت ایران را تشکیل می‌دهند اما کالاهایی هستند که تفاوت بین قرن 21 و قرن 19 را در این کشور رقم‌زده و برای بسیاری از ایرانی‌ها حائز اهمیت هستند.

می‌توان به‌راحتی حدس زد که اسرائیل تمرکز اصلی خود را بر این دونقطه ضعف ایران خواهد گذاشت. در نتیجه این جنگ به ‌شدت مخرب و افسارگسیخته خواهد بود، زیرا نه ‌تنها برای ایران و اسرائیل بلکه برای دولت‌های همسایه نیز مشکلاتی رقم خواهد زد. اسرائیل حتی ممکن است به فرودگاه‌های لبنان و سوریه و عراق نیز برای جلوگیری از تحرک قوا و تجهیزات ایران حمله کند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت خبری تابناک ، تاریخ انتشار 18 اردیبهشت 97، کدمطلب:۷۹۷۱۱۸، www.tabnak.ir