شعار سال: تابستان داغ فرا رسیده است. در این روزها بسیاری از والدین به فکر ثبت نام فرزندشان در کلاسهای تابستانی هستند تا از هدر رفتن وقت او جلوگیری کنند. در این میان برخی از خانوادهها افراط و برخی دیگر تفریط در بهرهبرداری از اوقات فراغت فرزندانشان میکنند. این در حالی است که تعطیلات تابستان برای دانش آموزان فرصتی مناسب برای تفریح، بازی و کسب مهارتهای مختلفی است که در طول سال تحصیلی شاید نتوان نسبت به یادگیری آنها اقدامات مناسب انجام داد.
این روزها پایگاههای کلاسهای تابستانی در مساجد، مدارس و ... برای دانش آموزان مهیاست تا آنها بتوانند از فرصت این ایام به شکل مناسب بهره ببرند. در یک دیدگاه کلی باید گفت که اغلب دانش آموزان در تعطیلات تابستان کلاسهای ورزشی، هنری، کامپیوتر و کلاسهای درسی را میآموزند. از سوی دیگر برخی کارشناسان بر این باورند که در فصل تابستان بهتر است کودکان را درگیر کلاسهای مختلف نکنیم و اجازه بدهیم با فراغ بال مهارت مورد نظر خود را بیاموزند. همچنین میتوان این امکان را ایجاد کرد که کودکان زیر سن دبستان فرصت بیشتری برای کودکی و بازی با دوستان خود داشته باشند. با توجه به اینکه در طول سال تحصیلی مهارتهای لازم در زمینه چگونگی مراقبت از خود، مهارت نه گفتن و ... در مدارس از سوی کادر آموزشی آموخته نمیشود، میتوان از ظرفیت کلاسهای تابستانی برای آموزش این مهارتهای کاربردی بهره گرفت. قبل از هر گونه ثبت نام باید کلاس مورد علاقه کودک باشد و او از کلاس خود لذت ببرد، چون کودک در این کلاسها قرار نیست، کارشناس شود، بلکه این کلاسها در مرتبه آزمون و خطا هستند تا کودکان بتوانند علایق خود را شناسایی کنند.
دلزدگی کودک با کلاسهای متعدد
خانواده حمیدی ترجیح میدهند در تعطیلات تابستان فرزندشان در خانه استراحت کند و فقط به کلاسهای ورزشی برود. مادر خانواده به خبرنگار «آرمان» میگوید: کودک در طول سال تحت آموزشهای متعدد قرار میگیرد. در این شرایط حضور او در کلاسهای تابستان باعث دلزدگی او از تحصیل و کلاسهای درس میشود. با بررسی وضعیت کودکان و نوجوان در تعطیلات تابستان باید گفت که اغلب آنها تا ساعت 11 خواب هستند و در صورت اشتغال مادر، کودک با مادربزرگ و دیگر بستگان زندگی میکنند.
کلاسهای تابستانی محلی برای استعدادیابی دانشآموزان
احمدی کارمند است، او از اینکه در کل روز فرزندش در خانهتنها باشد، بیم دارد. بهگفته او باید بتوان برای بچهها اقدامات مناسب انجام داد و آنها را در کلاسهای متعدد ثبت نام کرد. او به خبرنگار «آرمان» میگوید: ترجیح میدهم، فرزندم را به همراه خود از خانه بیرون آورده و در کلاسهای فوق برنامه، ورزشی، تفریحی و ... ببرم. این مادر جوان میافزاید: این کلاسها گران هستند، اما چارهای نیست، او باید در این ایام مطالب جدید بیاموزد و از این طریق زمینه استعدادیابیش ایجاد شود.
دانشآموزان در تابستان کمتر درمدرسه تردد کنند
یک کارشناس آموزش و پرورش درباره نحوه ثبت نام دانش آموزان در کلاسهای تابستانی به خبرنگار «آرمان» میگوید: والدین باید از تعطیلات تابستان بهعنوان یک فرصت فرهنگی استفاده کرده و از ثبت نام فرزندشان در کلاسهای درس ممانعت کنند. مهدی بهلولی میافزاید: والدین باید بدانند که کودکان و نوجوانان در طول سال تحصیلی تحت آموزشهای مدرسه قرار میگیرند. بهگفته او خانوادهها بر اساس وضعیت مالی خود فرزندانشان را به کلاسهای تابستانی میفرستند. در این شرایط خانوادهها در طبقه متوسط و رده بالا از لحاظ اقتصادی و اجتماعی در مراکز استانها بیش از دیگر خانوادهها، فرزندانشان را به کلاسهای تابستانی میفرستند. آنها کم و بیش از آموزشهای متعدد برخوردار میشوند. بهنظر بنده فرصت تعطیلات تابستان را باید مغتنم شمرد و کودکان و نوجوانان کمتر در مدرسه و محیط آن تردد داشته باشند. برای مثال بچهها در این ایام باید بتوانند ورزشهای مفید همچون شنا، ژیمناستیک و ... را که کمتر در مدارس آموزش داده میشود، بیاموزند. همچنین از لحاظ فرهنگی باید در زمینه مسائلی همچون کتابخوانی، تشویق کودکان و نوجوانان به کتابخوانی و تشویق آنها به اقدامات فرهنگی اقدام کرد. همچنین برای پرورش توانایی کودکان و نوجوانان دیدگاه آموزشی نمرهای چندان مناسب نیست. برای مثال دانش آموزی که در تعطیلات تابستان به کلاسهای جبرانی یا تقویتی رفته در طول سال تحصیلی از کلاسهای درسی لذت نمیبرد، چون مطالب مورد نظر را آموخته و دانش آموز برای خود و کلاس مشکل ایجاد میکند. در این شرایط دانش آموز مطالب را از قبل آموخته و بهنوعی در کلاس اخلال ایجاد میکند. در این وضعیت معلم نیز نمیداند به ادامه تدریس بپردازد یا دانش آموز را نسبت به توجه به درس ترغیب کند. این کارشناس آموزش و پرورش آموزش مطالب درسی سال آینده به دانش آموز را نادرست میداند و میافزاید: در تعطیلات تابستان فراگیری مطالب درسی مناسب نیست، بلکه کلاسهای تابستانی باید با شکوفایی خلافیت و ورزش برای کودکان و نوجوانان همراه باشد.
تعطیلات تابستان فرصت طلایی
یک روانشناس کودک درباره چگونگی گذران اوقات فراغت برای کودکان و نوجوانان در تعطیلات تابستان میگوید: هر فردی بر اساس فضای موجود بر اساس فضای شهری، روستایی، وضعیت اقتصادی خانواده و امکانات موجود باید بتواند برای رشد فکری و فرهنگی فرزندش اقدامات مناسب انجام دهد. آذردخت داوری میافزاید: قبل از هر اقدام میتوان تعریفی از اوقات فراغت داشت، چون این اوقات باید با سلیقه، علایق، نیازهای روحی، نیازهای اجتماعی و شخصیتی افراد متناسب باشد. درضمن میتوان گفت که اوقات فراغت وقتی است که افراد کار ضروری نداشته و میتوانند از آن استفاده کنند. همچنین در اوقات فراغت باید رضایت خاطر افراد مهیا شود. بهگفته او در گذراندن اوقات فراغت افراد بهویژه کودکان و نوجوانان باید به این نکته تاکید داشت که دانش آموزان در طول سال زمان زیادی را در مدرسه سپری کرده و هم اکنون تعطیلاتشان را میگذرانند. در این اوقات انتظار میرود فعالیتهای مختلف را همراه با اوقات فراغت انجام دهند. در این شرایط انتظار میرود که فرد از اوقات فراغت رضایت خاطر داشته باشد. ضمن اینکه گذران اوقات فراغت باعث کشف استعدادهای درونی او میشود. همچنین این فرصت میتواند باعث شناسایی و پرورش خلاقیت در افراد شود. این روانشناس تاکید میکند: در بسیاری مواقع خانوادهها حد وسط را در گذران اوقات فراغت فرزندشان رعایت نمیکنند. برای مثال در بسیاری از مواقع دانش آموزان در این دوران تا ظهر خواب هستند و در طول روز هم بازی میکنند. از سوی دیگر برخی از والدین از ساعت شش صبح فرزندانشان را بیدار کرده و به کلاسهای تابستانی میفرستند. در حالی که در بسیاری مواقع فرزندان تمایل چندانی برای صرف اوقاتشان در این کلاسها ندارند. داوری میگوید: باید دانست که هر دو این برنامهریزیها از سوی والدین نامناسب است. با توجه به اینکه در طول سال دانش آموزان با چالشهای فراوان و مقررات متعدد مواجه هستند، طبیعتا در طول سال فشارهای روانی فراوان را تجربه میکنند. برای کودکان و نوجوانان در برنامههای تابستانی ایجاد تفریحات متعدد از اهمیت ویژه برخوردار است. از سوی دیگر نیازی به ثبت نام فرزندان در کلاسهای گران قیمت نیست. برای مثال مادری که به اوقات فراغت فرزندش بها میدهد، میتواند با برگزاری گروههای کوه نوردی، دوچرخه سواری، نقاشی و ... در زمینه شکوفایی استعداد فرزندش اقدامات مناسب انجام دهد. این در حالی است که در اوقات فراغت میتوان در کشف استعدادهای کودکان و نوجوانان زمینه فعالیت آنها در رشتههای مختلف همچون جوشکاری و ... را فراهم کرد. بهگفته او افراد موفق از اوقات فراغت خود بهرهبرداری مناسبی داشتهاند، اما نه به اجبار و از سر زور. والدین به این نکته توجه داشته باشند که یادگیری مهارتهایی همچون زبان انگلیسی و هر گونه اجبار از سوی آنها باعث نارضایتی و فشار روانی به کودک و نوجوان میشود. بهگفته او هدف این است که دانش آموزان در تعطیلات تابستان از روحیه مناسبی برخوردار باشند و از طریق برنامهریزی صحیح بتوانند یادگیری مهارت و هنر مورد علاقه را در برنامه کودکان و نوجوانان در ایام تابستان بگنجانند. برای مثال در این ایام میتوان به شکل گروهی کودکان و نوجوانان را به کتابخوانی ترغیب کرد. این روانشناس کودک تاکید میکند: ورزش را در این ایام باید جدی گرفت، چون در این ایام میتوان سبک زندگی کودکان و نوجوانان را در راستای توجه به ورزش سوق داد. در این شرایط به سلامت روح و هم به سلامت جسم کودکان و نوجوانان اهمیت داده میشود. داوری میافزاید: در دوران کودکی و نوجوانی تاثیرات روانی ورزش بر بدن افراد از اهمیت ویژهای برخوردار است، چون انجام حرکات ورزشی به شکل متناسب و با برنامه تاثیرات مثبت فراوان برای فرد به همراه دارد و همین مساله میتواند از بروز مشکلات متعدد در سنین بالا جلوگیری کند. بهگفته او در تعطیلات تابستان میتوان فرزندان را مسئولیت پذیر پرورش داده و خانواده با واگذاری برخی مسئولیتهای کوچک به فرزندش، او را مسئولیت پذیر پرورش دهد. درضمن در این ایام والدین میتوانند زمان بیشتری را به فرزندان خود اختصاص داده و با همدلی بیشتر این دوران را بگذرانند. این روانشناس با بیان اینکه در طول سال تحصیل والدین و فرزندان با مسئولیتهای متعدد مواجه بود و همین مساله آنها را از یکدیگر دور میکند، میافزاید: این روزها را میتوان فرصتی برای گذران وقت بیشتر اعضای خانواده با یکدیگر دانست.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه آرمان ، تاریخ انتشار 3 تیر 97، کدمطلب:۲۲۴۶۶۶، www.armandaily.ir
اخه بچه ها مگه تابستون مدرسه میان