شعارسال: مرتضی افقه فارغ التحصیل اقتصاد از دانشگاه
بیرمنگام انگلستان در خصوص تفکرات تیم اقتصادی دولت اظهار کرد: دوره دوم ریاستجمهوری
آقای روحانی بهنظر من تیم اقتصادی در جهت تفکر لیبرالی یا بازار آزاد حرکت میکرد
و اعتقاد به مکانیسم بازار آزاد داشت. تفکری که در دو تا سه دهه گذشته دو، سه بار
با شکست مواجه شده و آزمون خود را داده و موفق نبوده است.
وی افزود: در دوره دوم بیشتر به دست نیروهایی افتاد که به
این تفکر معتقد بودند. به نظر من مشکلات موجود اقتصادی به دلیل ساختار موجود
سیاسی، همه در دست دولت نیست و مجلس هم نقش دارد ولی در محدودهای که دولت و
دستگاه اجرایی نقش دارد بعید میدانم این تفکر بتواند مشکلات عظیم و ساختاریای را
که وجود دارد، حل کند.
افقه عنوان کرد: حتی من از این منظر هم نقد کردهام که دو
تصمیمگیر اصلی مانند وزیر اقتصاد و ریاست بانک مرکزی به لحاظ تحصیلی تخصص اقتصادی
ندارند و بیشتر حوزهشان مدیریت است. من فکر میکنم در وهله اول جدا از تفکر لیبرالی
یا تفکرهای دیگر که در اقتصاد حاکم است، مبنای اصلی تصمیمگیریهای اقتصادی باید
همراه با شناخت جامعه و ساختارهای اجتماعی باشد؛ این پیش از آن است که ببینیم تفکر
لیبرالی است یا غیر لیبرالی.
این اقتصاددان تصریح کرد: این گروه از دوستان تفکرشان با
نگرش لیبرالی گره خورده است و مسائل اقتصادی را در خلأ میبینند؛ درحالیکه هیچ
جامعهای نیست که مسائل اقتصادیاش به ساختارهای سیاسی و متغیرهای سیاسی و اجتماعی
و حتی فرهنگی و مذهبی متصل نباشد. بنابراین باید در آن ساختار تحلیل و تصمیمگیری
کنند ولی دوستان همچنان معتقد هستند مسائل اقتصادی مستقل هستند و تلاش میکنند در
خلأ فرمولهایی که در کتابهای کلاسیک وجود دارد،در جامعه پیاده کنند و چند بار
به انجام این کار تاکنون اقدام کردهاند که با موفقیت همراه نبوده و منجر به اتلاف
منابع وسیعی شده است.
افقه بیان کرد: به نظر من عمدتا آقای نیلی تفکر اصلی حاکم
بر تیم اقتصادی دولت را مدیریت میکند و طبعا وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی هم در
این چارچوب و در این قالب تصمیمگیری میکنند و با هم هماهنگ هستند. اگرچه احساس
میکنم دکتر نیلی نسبت به دوره قبل که در دوره آقای رفسنجانی مدیریت میکرد، تفکر
لیبرالیاش تعدیل شده است ولی به هر حال هنوز مبنای تحلیلها و تفکر آنها در
همان چارچوب لیبرالیسم است و اقتصاد را در خلأ میبینند و ارتباطات آن با ساختارها
و متغیرهای غیراقتصادی را نمیبینند یا از آنها در تحلیلهای اقتصادی صرف نظر میکنند.
وی گفت: در غرب اگر بازار آزادیها با نگرش لیبرالیها وجود دارند، مفروض
آنها این است که متغیرهای غیراقتصادی ثابت است؛ واقعا چنین است، یعنی متغیرهای
سیاسی این میزان که در جامعه ما در حال تغییر است یا متغیرهای اجتماعیای که
اینقدر در حال تغییرند؛ برای آنها چنین نیست.
این استاد اقتصاد خاطرنشان کرد: بنابراین در آن جامعه میتوانیم
این متغیرها را ثابت یا نزدیک به ثابت فرض کنیم و صرفا فرمولهای اقتصادی را برای
حل مشکلات اقتصادی بهکار بگیریم ولی در ایران قاعدتا یک اقتصاددان باید بداند
متغیرهای اقتصادی هنوز بهشدت به متغیرهای غیراقتصادی و ساختارها و بافت اجتماعی و
سیاسی گره خوردهاند و آنها هم ثابت نیستند. همانطور که ملاحظه میکنید هم در روابط داخلی و هم در روابط خارجی متغیرهای
ما بهشدت در حال تغییر هستند و با فرض متغیر بودن آنها باید متغیرهای اقتصادی را
تحلیل کنیم که این تفکر در نگرشهای دوستان طرفدار لیبرالی وجود ندارد.
افقه بیان کرد: قاعدتا به لحاظ قانونی وزیر اقتصاد
فرمانده اقتصاد است، اما همانطور که عرض کردم به جهت اینکه شاید تسلط کافی هم بر
ساختارهای اقتصادی کشور نداشته باشد و هم در ارتباطات خود با متغیرهای غیراقتصادی مسلط
نباشد احتمالا این چارچوب نیز متاثر از تحلیلهایی است که فرمانده اصلی اقتصاد انجام
میدهد و در آن قالب تصمیمگیری میکند. وزیر اقتصاد به دلیل اینکه تسلط کافی از
نظر من به علوم اقتصادی ندارد و پسزمینه تحصیلیاش اقتصاد نیست، قاعدتا تحتتاثیر
تفکر دوستانی همانند آقای دکتر نیلی است که فرمانده اقتصادی هیات دولت است.
بنابراین احتمال میدهم تصمیمات عمده خود را در همان چارچوبی که تحتتاثیر همان
تفکر است، میگیرد و کمتر متاثر از دانش مدیریت است.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سایت تحلیلی – خبری نوداقتصادی ، تاریخ انتشار : 9 تیر 1397، کد خبر: 2112507 ، www.90eghtesadi.ir