1 - شرکت می سی سی پی فرانسه از اواخر قرن هفدهم و اوائل قرن هجدهم دولت فرانسه با مشکلات مالی عمیقی روبرو بود. یک اسکاتلندی مبتکر به نام جان لا به شاه پیشنهاد کرد بانکی ایجاد کند و برای اولین بار در فرانسه پول کاغذی ایجاد و به دولت وام بدهد. پشتوانه این بانک نیز زمین های لوییزیانا مستعمره فرانسه در آمریکای شمالی باشد که در اختیار یک شرکت که جان لا ایجاد کرد قرار گیرد. از طریق این شرکت در لوییزیانا سرمایه گذاری و فعالیت اقتصادی انجام و از محل عواید آن سود سهام شرکت پرداخت شود. شاه پذیرفت و جان لا سهام شرکت می سی سی پی را منتشر و بخشی از عواید را به شاه پرداخت و مردم نیز برای خرید سهام هجوم بردند و قیمت سهام به شدت افزایش یافت. در آن زمان کل جمعیت اروپاییان در لوییزیانا ٨٠٠ نفر بود و در مورد این که اصولا سرمایه گذاری در لوییزیانا انجا م می شود یا نه تردید ایجاد شد قیمت سهام با رکود روبرو شد. با اجازه شاه حدود 800 نفر زندانی آزاد شدند با این قول که قبول کنند با زن های بدکاره پاریس ازدواج کرده و به لوییزیانا بروند. البته چون هم زندانیان وهم فواحش قصد فرار داشتند هر مرد را به همسر جدید زنجیر کرده و به طرف بندر گاه بردند و روانه کردند. یکی دو مورد نمایش دیگر از این نوع که صف کار گران را با بیل کلنگ به طرف بندر روانه می کرد سبب شد قیمت سهام مرتب بالا برود و او نیز نسخه های جدید سهام چاپ و منتشر کند و از آن طرف به پشتوانه این سهام های تقلبی توسط بانکش هم پول چاپ کند. خلاصه این حباب قیمت درسال ١٧٢٠ ترکید و قیمت سهام شرکت می سی سی پی به صفر تنزل یافت. اسکناس های بانک او هم بی ارزش و اقتصاد فرانسه و دولت نیز دچار رکود و بحران دامنه دار و طولانی مدت گردید. جان لا متواری شد ودیگر در فرانسه دیده نشد. لوییزیانا در سال ١٨٠٣ توسط ناپلئون به قیمت ١٥ میلیون دلار (حدود ٣٢٠ میلیون دلار امروز) به آمریکا فروخته شد .

2 - حباب پیاز لاله در هلند. در قرن هفدهم تب پرورش لاله در هلند بالا گرفت و پرورش دهندگان گل توجه زیادی به این گیاه که از ایران و از طریق ترکیه اخیرا به هلند رسیده بود نشان دادند. بورس بازی در پیاز لاله به نحوی بالا گرفت که قیمت آن در مدت بین ١٦٣٤ -١٦٣٧ حدود 20 برابر شد و هر کسی سعی می کرد از طریق معامله در این بازار سود سر شاری به جیب بزند. این حباب هم در سال ١٦٣٧ ترکید و قیمت پیاز لاله ٩٩ درصد تنزل کرد. متعاقب آن هم رکود اقتصادی طولانی در هلند بروز کرد.

3 - حباب قیمت سهام و ملک در ژاپن. در دهه ١٩٨٠ قیمت سهام و خصوصا قیمت ملک در ژاپن به شدت افزایش یافت به نحوی که قیمت ملک در مناطق تجاری توکیو بر حسب سانتی متر مربع چند میلیون ین تعیین می شد. این افزایش به حدی بود که زمین کاخ امپراطور به ارزشی بیش از تمام املاک کالیفرنیا ارزیابی می شد. این حباب هم در سال ١٩٩٠ ترکید و رکود شدیدی را در اقتصاد ژاپن ایجاد کرد که به همین مناسبت ژاپنی ها دهه ١٩٩٠-٢٠٠٠ را دهه از دست رفته نام گذاری کرده اند.

4 - حباب دات کام. سهام شرکت های جدید نرم افزاری و اینترنتی جدید نیز در دهه ١٩٩٠ از رشد بسیار بالایی بر خوردار بودند و شاخص سهام آن ها از ٥٠٠ به ٥٠٠٠ رسید.این حباب در سال ٢٠٠٠ ترکید و سهام مربوط ٨٠ درصد قیمت خود را از دست دادند.

5 - حباب قیمت مسکن و املاک در آمریکا. بین سال های ١٩٩٦ تا ٢٠٠٦ قیمت املاک در آمریکا دو برابر شد. این حباب هم در سال ٢٠٠٩ ترکید و به طور متوسط املاک یک سوم ارزش خود را از دست دادند، و با مشکلاتی که این پدیده در بازار مالی ایجاد کرد، رکودی در اقتصاد آمریکا حادث شد حدود هشت سال به طول انجامید.

با توجه به نمونه های یادشده آیا می توان گفت قیمت ارز در ایران یک حباب است؟ پاسخ منفی است. زیرا متاسفانه دلائل واقعی برای این امر وجود دارد . یکی از دلایل اصلی رشد باور نکردنی نقدینگی در دولت قبلی و دولت موجوداست. شرایط بین المللی نا مناسب و اتخاذ سیاست های اقتصادی نا ساز و غفلت از سیاست های لازم برای ثبات دراقتصاد از دیگر دلایل است. در تمام موارد حباب که ذکر شد و صد ها مثال و مورد تاریخی دیگر این حباب ها در نقطه ای می ترکند. چنین دلایل محکمی نداشته اند. کسانی که مدعی این موضع هستند نرخ ارز در ایران حباب دارد آیا به حقایق واقف هستند و صرفا برای آرام کردن جو جامعه چنین می گویند؟ در جهان امروز این شیوه کار گر نمی افتد. آیا تحت تاثیر مشاوران خود چنین می گویند؟ در این صورت بهتر است این نظرات و مستندات مربوطه را در حلقه وسیع تری مطرح و به چالش بگذارند تا دردام غافلگیری نیفتند . شایسته است برای مسائل واقعی راه حل های واقعی بیابیم. تشکیل بازار ارز اولین گام برای سازمان دهی این بخش از اقتصاد است . می دانیم که حدود 40 سال با تاسیس بازار آزاد این موضوع مخالفت شده و به این وضعیت رسیده ایم و معلوم است اگر 40 سال دیگر هم همین شیوه ها برای بازار ارز ادامه یابد به جز بزرگتر و صعب تر شدن ابعاد مشکلات نتایجی نمی توان انتظار داشت.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از سایت خبری تحلیلی ساعت 24، تاریخ انتشار: 11تیر1397 ، کدخبر: 367220،www.saat24.news