شعار سال: متخصصان ثابت کرده‌اند این بیماری برخلاف بسیاری از انواع سرطان‌ها تا حدود زیادی قابل پیشگیری است و حتی در صورت ابتلا با تشخیص بموقع قابل درمان است. از این‌رو برای آشنایی با عوامل بروز این سرطان و راه‌های پیشگیری با دکتر آمنه سادات حقگو به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم که می‌خوانید:
دکتر حقگو می‌گوید: دهانه رحم مانند سایر اعضای بدن از سلول‌های سالم پوشیده شده که رشد می‌کنند، تکثیر می‌شوند و در صورت نیاز سلول‌های جوان جایگزین سلول‌های پیر می‌شوند. اما گاهی به دلایل مختلف این سلول‌ها بیش از اندازه معمول رشد کرده و با سرعت بیشتری تکثیر می‌شوند. این سلول‌ها به لایه‌های سلولی عمیق نفوذ کرده و حتی در بافت‌های اطراف هم پخش شده و توده سرطانی را تشکیل می‌دهند.
این متخصص زنان، زایمان و نازایی می‌افزاید: تغییرات سلولی، تکثیر و توسعه سلول‌های سرطانی یک شبه انجام نمی‌شود و این روند گاهی چند سال هم طول می‌کشد. در حقیقت این سرطان در پنج مرحله خلاصه می‌شود. مرحله صفر که مرحله غیرمهاجم یا کارسینوما نامیده می‌شود. در این مرحله سلول‌های سرطانی تنها در لایه بالایی گردن رحم دیده می‌شوند اما با ورود به مرحله یک و تا زمان رسیدن به مرحله چهار سلول‌ها به لایه‌های عمیق‌تر دهانه رحم نفوذ می‌کنند. از این چهار مرحله به‌عنوان مراحل مهاجم یاد می‌شود.
وی در ادامه به دلایل بروز سرطان دهانه رحم اشاره کرده می‌گوید: مهم‌ترین عامل ایجاد این سرطان، ابتلا به عفونت با ویروس پاپیلوما انسانی (HPV) است. البته این ویروس انواع مختلفی دارد، که انواع پرخطر آن می‌توانند سرطان دهانه رحم، مقعد، واژن و آلت تناسلی مردان را ایجاد کنند. نوعی از این ویروس نیز به ایجاد زگیل‌‌های تناسلی منجر می‌شود. البته این بدان معنا نیست که هرکس مبتلا به این ویروس بود حتماً سرطان دارد در بسیاری از مواقع سیستم ایمنی قوی این ویروس را دفع می‌کند. استعمال سیگار، مشکلات و ضعف سیستم ایمنی، داشتن شرکای جنسی متعدد، برقراری رابطه جنسی در سنین کمتر از 18 سال، داشتن سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان دهانه رحم و حتی داشتن مادری که در دوران بارداری، دی اتیل استیل بسترول(نوعی استروژن) مصرف کرده است، می‌تواند فرد را در معرض ابتلا به این بیماری قرار دهد.
چندی پیش آماری نگران‌کننده روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت با این عنوان که زنان سیگاری 14 برابر بیش از سایرین در معرض خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم قرار دارند.دکتر حق گو در این باره توضیح می‌دهد: متأسفانه مصرف سیگار و قلیان که این روزها در میان جوانان بخصوص دختران افزایش یافته است یکی از دلایل مهم افزایش ابتلا به این سرطان است. استعمال دخانیات با ضعف سیستم ایمنی شرایط تکثیر سلول های سرطانی را فراهم می‌کند.
به‌گفته این متخصص خونریزی بیش از حد در دوران قاعدگی، ترشحات غیرطبیعی و خونریزی پس از رابطه جنسی نشانه‌هایی از ابتلا به سرطان در مراحل ابتدایی است. اما با پیشرفت بیماری، درد در ناحیه لگن، تورم پاها و مشکلات ادراری هم به مشکلات بیمار افزوده می‌شود.
وی معتقد است می‌توان با انجام بموقع تست‌های غربالگری، تغییرات سلولی را بموقع تشخیص داد و از گسترش و خطرناک شدن آن پیشگیری کرد. تست پاپ اسمیر یکی از این شیوه‌های غربالگری است که طی آن تغییرات غیر طبیعی سلول‌های رحم بررسی می‌شود. در صورت وجود تغییرات غیر طبیعی در این آزمایش، از تست پاپیلوما انسانی استفاده می‌شود. در برخی از کشورها از همان ابتدا از تست HPV استفاده می‌کنند و در برخی دیگر از کشور‌ها از هر دو تست همراه هم استفاده می‌شود.
دکتر حقگو خاطرنشان می‌کند: پزشک معمولاً بخشی از بافت رحمی را برداشته و برای بررسی به آزمایشگاه می‌فرستد در صورتی که نتایج بررسی‌ها از ابتلا به دهانه رحم خبر دهد پزشک با انجام معاینات لگنی (بررسی وضعیت تخمدان‌ها و سایر اندام‌های نزدیک رحم) میزان گسترش بیماری را بررسی می‌کند.
وی به راه‌های درمان این بیماری اشاره کرده می‌گوید: با توجه به میزان پیشرفت بیماری و گسترش سلول‌های سرطانی پزشک از عمل جراحی (هیسترکتومی)، رادیوتراپی و شیمی‌درمانی استفاده می‌کند.
این متخصص زنان، زایمان و نازایی در خاتمه تأکید می‌کند: از آنجایی که سلول‌های سرطانی قابلیت تکثیر و انتقال به ارگان‌های مختلف بدن را دارند بهتر است حتی چند سال پس از درمان، برای اطمینان از حذف همه سلول‌های سرطانی، غربالگری سرطان انجام شود. به یاد داشته باشید حتی اگر در روند درمان دهانه رحم هم برداشته شود باز هم نیاز به غربالگری سرطان وجود دارد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، تاریخ انتشار ، شماره: 472874