شعار سال: به احتمال بسیار برای شما هم پیش‌آمده که برای رفتن به سر کار یا برگشت، خرید و انجام کارهای روزانه ناچار به استفاده از اتوبوس شده باشید، وسیله‌ای که به دلیل پایین بودن نرخ کرایه نسبت به تاکسی و خودروهای شخصی محبوبیت بیشتری دارد به ویژه اینکه افزایش نرخ کرایه تاکسی در شرایط اقتصادی امروز خانواده‌ها، ضرورت استفاده از این وسیله حمل‌ونقل را بیشتر کرده است.

هرچند تردد با اتوبوس صرفه اقتصادی بیشتری دارد، اما معطلی بیش‌ازاندازه، شلوغ بودن و گاه لبریز بودن از مشکلات سفر با این وسیله نقلیه است به طوری که گاه 20 دقیقه باید معطل شد تا به قول قدیمی‌ها "خط" بیاید و سوار ماشینی شوی که جای "سوزن انداختن ندارد".

از طرف دیگر مجهز نبودن برخی از اتوبوس‌ها به وسایل سرمایشی در ماه‌های گرم از مشکلات این وسیله نقلیه است که در روزهای گرم سال به سایر مشکلات اضافه شده و موجب آزار مسافران به ویژه سالخوردگان و کودکان می‌شود.

در این بین افرادی که از مسیرهای دور چون شهرک‌ها راهی مرکز شهر می‌شوند، سختی بیشتری را تحمل کرده و گاه ناچارند 30 تا 45 دقیقه سرپا بایستند تا به مقصد برسند.

بسیاری بر این باورند که مدیران شهری، اتوبوس‌های با کیفیت بالا و مجهز به کولر با صندلی‌ها زیبا و نو را به مناطق پر برخوردار و به اصطلاح بالای شهر اختصاص داده و خودروهای فرسوده و قدیمی که صندلی‌های نامناسب برای نشستن داشته را برای حاشیه شهر، شهرک‌ها و حومه گذاشته‌اند، باوری که سازمان اتوبوس‌رانی همدان و شورای شهر آن را غلط دانسته و اعتقاد دارند که تبعیضی بین بالا و پایین شهر قائل نشده‌اند.

آن‌ها بیان می‌کنند که عامل اصلی مشکلات نبود اتوبوس به نسبت جمعیت و فرسوده بودن بخش زیادی از ناوگان بخش خصوصی است که باید برای چاره‌ای اندیشید و از طرف دیگر تنگناهای مالی اجازه خرید دستگاه‌های جدید را نمی‌دهد.

تبعیضی بین بالا و پایین شهر قائل نشده‌ایم/ تعداد اتوبوس‌ها 50 درصد کمتر از استاندارد لازم است

مدیرعامل سازمان اتوبوس‌رانی همدان با بیان گزارشی از وضعیت ناوگان اتوبوس‌رانی همدان به "تسنیم" می‌گوید: این سازمان برای پوشش شهر همدان و حومه 200 دستگاه اتوبوس دارد که در 37 خط تقسیم‌شده و از این تعداد 19 مسیر در دست بخش خصوصی و بقیه دولتی است.

سید محمد پوروخشوری گفت: بر اساس استانداردهای لازم باید به ازای هر هزار نفر یک اتوبوس و هر 250 متر یک ایستگاه وجود داشته باشد تا فرد با 3 تا 5 دقیقه معطلی سوار شود درحالی‌که سرانه اتوبوس به نسبت جمعیت شهر همدان از نصف آن که باید 550 باشد، کمتر است.

وی بیان کرد: این رقم در سایر استان‌ها هم به همین صورت بوده و مقدار بهره‌مندی جمعیت شهری از اتوبوس‌های درون‌شهری کمتر از نصف سرانه است.

پوروخشوری، دلیل این کاستی را بالا بودن نرخ اتوبوس عنوان کرد و افزود: بودجه دولتی اجازه خرید اتوبوس جدید را نمی‌دهد به همین دلیل تاکسی‌ها به عنوان تکمیل‌کننده بخش حمل و نقل در شهر همدان به شمار می‌روند به طوری که از یک‌میلیون نفر سفر درون‌شهری در روز 200 هزار نفر با اتوبوس و 450 هزار نفر با استفاده از تاکسی رفت‌وآمد می‌کنند.

وی مطرح کرد: در مجموع 650 هزار نفر معادل 65 درصد ترددهای درون‌شهری روزانه با استفاده از وسایل حمل‌ونقل عمومی انجام می‌شود.

بیشترین شکایت از ناوگان خصوصی است/ 80 درصد اتوبوس‌های این بخش در آستانه فرسودگی هستند

مدیرعامل سازمان اتوبوس‌رانی همدان با بیان اینکه تفاوتی بین مناطق پر برخوردار و کم برخوردار شهر قائل نشده‌ایم، افزود: سال 88-89 طرحی در کشور مبنی بر واگذاری درصدی از ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری به بخش خصوصی اجراشده و قرار شد به سرمایه‌گذاران در این عرصه 82.5 درصد یارانه برای خرید اتوبوس از طرف دولت و 17.5 درصد از طرف شهرداری‌ها تعلق گیرد.

پوروخشوری مطرح کرد: از طرف دیگر برای اینکه سرمایه‌گذار به این کار ترغیب شده و صرفه اقتصادی برای او داشته باشد قرار شد اتوبوس‌های خصوصی به مناطق پرتردد اختصاص یابد در این مدت همه درآمدها به جیب بهره‌بردار و کم می‌کنیم که سرپا نگه‌دارند و ممکن است سالیانه اجاره خط هم بدهند.

وی با اشاره به اینکه بیشترین مشکل در بخش خصوصی است، گفت: بر اساس قانون سن ناوگان اتوبوس حداکثر 10 سال بوده و پس از آن فرسوده و از رده خارج می‌شود که بیشتر ناوگان اتوبوس در بخش دولتی از سال 90 تا دو سال پیش جایگزین شده، اما در بخش خصوص به دلیل بالا بودن نرخ خرید و ناتوانی یا تمایل نداشتن سرمایه‌گذار سن ناوگان به نزدیک 10 سال رسیده است.

مدیرعامل سازمان اتوبوس‌رانی همدان بیان کرد: درآمد روزانه هر اتوبوس در بخش خصوصی 150 تا 200 هزار تومان است به همین دلیل نمی‌تواند اقدام به نوسازی ناوگان کند و همین موجب شده تا بیش از 80 درصد اتوبوس‌های بخش خصوصی به سن فرسودگی برسند.

پوروخشوری با اشاره به حمایت‌های شهرداری از بخش خصوصی اعلام کرد: پرداخت 5 میلیون تومان یارانه در قالب بیمه سالیانه برای هر 103 دستگاه بخش خصوصی و تحویل سوخت با نرخ پایین از اقدامات حمایتی ما بوده به طوری که هزینه خرید و حمل و پخش هر یک لیتر سوخت 400 تومان تمام می‌شود که از بخش خصوصی تنها 180 تومان دریافت می‌کنیم و همدان از نظر پرداخت یارانه 5 میلیون تومانی جز معدود شهرهای ایران است.

وی افزود: هزینه هر سفر با اتوبوس امسال 1200 تومان تمام می‌شود درحالی‌که بر اساس قانون تنها یک‌سوم از مردم گرفته می‌شود و بقیه در قالب یارانه از طرف شهرداری تأمین می‌شود تا هزینه حمل و نقل عمومی در اندازه‌ای نگه داشته شود که مردم تمایل به استفاده از اتوبوس داشته و به قشر پایین جامعه هم فشار وارد نشود.

نیمی از ناوگان بخش خصوصی دارای کولر هستند

پوروخشوری با بیان اینکه دولت باید عزم جدی برای تعویض اتوبوس‌ها و خرید اتوبوس‌های جدید به خرج دهد، افزود: هزینه هر دستگاه 700 میلیون تومان است و با توجه به وضعیت اعتبارات و قطع حمایت دولت، خرید اتوبوس‌هایی با این نرخ برای شهرداری امکان ندارد، البته شهرداری همدان برای نوسازی ناوگان در بخش دولتی تا 95 از بودجه جاری اقدام کرد.

وی اعلام کرد: خرید 15 دستگاه اتوبوس جدید هم از برنامه‌های سال 96 بود که قرارداد آن هم بسته شد، اما با افزایش نرخ ارز این کار انجام نشد.

پوروخشوری با بیان اینکه بخش خصوصی باید برای نوسازی ناوگان اقدام کند تا مردم تصور نکنند که بین مناطق مختلف شهر تبعیض وجود دارد، تأکید کرد: این افراد تمایلی به خرید اتوبوس با نرخ بالا ندارند و دولت باید در این زمینه ورود پیداکرده و اعتباری را اختصاص دهد زیرا در سراسر کشور این مشکل وجود دارد به طوری که تهران دارای 3 هزار دستگاه فرسوده است.

وی بیان کرد: البته به مالکان اتوبوس‌های خصوصی تأکید شده دست‌کم نسبت به بازسازی آن‌ها مانند تعویض موتور، نصب پرده و تعویض صندلی اقدام کنند.

پوروخشوری در مورد مجهز نبودن اتوبوس‌ها به وسایل سرمایشی هم گفت: اتوبوس‌های تولیدشده پیش از سال 85 از داشتن این امکانات محروم‌اند به همین دلیل 50 درصد ناوگان بخش خصوصی دارای کولر هستند.

وی افزود: این دسته ملزم به روشن کردن کولر هستند، اما نمی‌توان بقیه را مجبور کرد چون امکان نصب کولر ندارند، هرچند از آن‌ها خواسته‌ایم در صورت امکان از راه‌های دیگر مانند نصب کولرگازی خانگی اقدام به خنک‌سازی اتوبوس کنند که نرخ این کولرها هم بیش از 50 میلیون تومان است.

90 درصد معابر شهری همدان زیر پوشش ناوگان اتوبوس‌رانی قرار دارد/ خدمت‌رسانی به شهرهای اطراف وظیفه ما نیست

پوروخشوری تصریح کرد: با وجود همه مشکلات موجود 90 درصد معابر شهری همدان زیر پوشش ناوگان اتوبوس‌رانی قرار دارد به طوری که حتی در مناطقی چون کوی "محمدیه" که دارای شیب تند و حرکت در آن سخت است برای رفاه همشهریان در معابر فرعی هم حرکت می‌کنند درحالی‌که اتوبوس‌رانی تهران تنها خیابان‌های اصلی را پوشش می‌دهد.

وی اعلام کرد: از طرف دیگر اختصاص اتوبوس به شهرهای دیگر مانند جورقان، مریانج و یکن آباد که شهرداری مستقلی دارند، جزء وظایف سازمان اتوبوس‌رانی شهر همدان نیست، اما برای رفاه حال مردم به آن‌ها هم خدمات داده می‌شود زیرا وقتی شهرداری همدان با وجود گستردگی اعتبارات امکان خرید اتوبوس جدید را ندارد، طبیعت شهرهای کوچک‌تر که بودجه کمتری دارند هم نمی‌توانند اتوبوس نو و کیفیت بالا خریداری کنند.

پوروخشوری مطرح کرد: حمل و نقل این خط‌ها به‌ناچار به بخش خصوصی واگذارشده و طبیعتاً اتوبوس‌های این مسیر ممکن است کیفیت مناسب از نظر کولر و صندلی را نداشته باشد.

بدقولی شرکت خارجی در تحویل 15 دستگاه اتوبوس جدید با وجود دریافت ودیعه

رئیس کمیسیون خدمات شهری، حمل و نقل و ترافیک شورای شهر همدان هم با رد تبعیض در اختصاص اتوبوس‌های بهتر به مناطق بالای شهر بیان کرد: تفاوتی وجود ندارد و اتوبوس‌های خصوصی در مناطقی که جمعیت بیشتری را جابجا کرده و صرفه اقتصادی بیشتری برای سرمایه‌گذار دارد، تردد می‌کنند.

کامران گردان با اشاره به اینکه نرخ هر دستگاه 700 میلیون تومان است، افزود: قرار بود تا پایان سال گذشته 15 دستگاه با نرخ پایین‌تر و به قیمت 450 میلیون تومان خریداری کنیم که با توجه به افزایش نرخ ارز محقق نشد و بخش خصوصی هم به دلیل نداشتن صرفه اقتصادی، انگیزه‌ای برای خرید اتوبوس‌های جدید ندارد.

رئیس کمیسیون خدمات شهری شورای شهر همدان چند روز پیش هم در صحن علنی شورای شهر اعلام کرد: برابر سهمیه وزارت کشور از محل وام مربوط به مناطق محروم، قرارداد خرید اتوبوس‌های جدید با پرداخت 4 میلیارد تومان ودیعه به شرکت "آ کیا" ترکیه بسته شد، اما نتوانست در مهلت مقرر به تعهدات خود عمل کند و پیشنهاد داده که به‌جای اتوبوس‌های وعده داده‌شده، 8 دستگاه اتوبوس مدل قدیمی‌تر به همراه یک دستگاه اتوبوس مدل جدید به ما تحویل دهد.

گردان بیان کرد: با توجه به شرایط کنونی و ناتوانی این شرکت در عمل به مفاد قرارداد، پیشنهاد می‌دهم ضمن فسخ قرارداد 900 میلیون تومان غرامت دریافت کنیم، البته می‌توان به این شرکت فرصت داده و در ماه‌های آینده اتوبوس‌ها را تحویل گرفت.

به گزارش تسنیم، آمار بالای فرسودگی ناوگان اتوبوس‌رانی در بخش خصوصی و پایین بودن سرانه برخورداری شهروندان از این وسیله حمل و نقل عمومی در حالی است که استفاده از اتوبوس نه‌تنها صرفه اقتصادی داشته بلکه به کاهش بار ترافیک و استفاده از سوخت هم کمک شایانی می‌کند.

بی‌تردید تلاش شهرداری و شورای شهر همدان در خدمت‌رسانی به مردم بر کسی پوشیده نیست، اما شاید بهتر بود در سال‌های گذشته که دست دولت باز بوده و با نوسانات بازار ارز و افزایش ناگهانی نرخ کالاهای وارداتی و تولید خارج روبرو نشده بودیم، برای نوسازی ناوگان اتوبوس‌رانی و برخورداری مردم از اتوبوس‌های دارای امکانات سرمایشی و گرمایشی اقدام می‌شد تا این روزها که هزینه‌های سرسام‌آور زندگی شهرنشینی، مردم به ویژه ساکنان شهرک‌ها و حاشیه شهرها که عمدتاً مهاجرنشین هستند را به استفاده بیشتر از اتوبوس‌ها ترغیب کرده، مردم دچار مشکل نمی‌شدند.

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار 17 تیر 97، کدمطلب: 1770326، www.tasnimnews.com