شعار سال: میدانیم که بازی کردن کمک میکند کودکان از لحاظ جسمی، عاطفی، اجتماعی و شناختی بهتر رشد کنند. فضاهایی که به طور مشخص برای بازی کودکان طراحی شدهاند، مانند فضای بازی پارکها یا مدارس، نقش مهمی در رفاه و آرامش کودکان بازی میکنند. اما در صورتی که برخی از کودکان به واسطه ناتوانیها و یا تفاوتهایی که با سایرین دارند نتوانند از این فضاها استفاده کنند قطعا پیامدهای مخربی برای آنان خواهد داشت.
در سال 2010 کشور آمریکا تصمیم به تجهیز فضاهای شهری در راستای تسهیل حضور افراد با مشکلات جسمی گرفت که شامل حصول اطمینان برای ورود ویلچر و مناسبسازی امکانات و تسهیلات فضاهای شهری برای استفاده همه افراد با سطح توانایی متفاوت میشد. اما اجرایی سازی اینتصمیم تنها در چند مورد موفق نبود. طی سالهای اخیر، برخی شهرهای آمریکا اقداماتی را در راستای تحقق این تصمیم در دست انجام دارند.
امروزه تنها حدود پنج درصد از جمعیت افزاد ناتوان امکان استفاده از فضاهای عمومی را دارند. بسیاری از افراد با ناتوانیهای ذهنی مانند ناتوانی های شناختی و حسی مانن طیف بیماران مبتلا به اوتیس فضاهای مناسبی برای بازی و فعالیت در شهرها ندارند. فعالیتهایی مانند ساخت رمپ و یا پرهیز از ایجاد سطوح شیب دار شدید در محوطههای بازی و … برای افرادی با معلولیتهای جسمی مناسب است اما نیازهای افراد دارای معلولیتهای ذهنی را پوشش نمیدهد.
فضاهای بازی همه شمول، راه حلی خلاقانه
فضاهای بازی همه شمول برای استفاده همه کودکان با طیف گستردهای از تواناییها طراحی شده است. بنابراین هیچ یک از کودکان از بازی با دیگر کودکان و حضور در این فضاها محروم نمیشود. ساخت چنین فضاهایی چه از آغاز و چه بازسازی و استانداردسازی فضاهای موجود، طی دهه گذشته به طور کلی در حال افزایش بوده است. دو نمونه از این فضاها را میتوانیم در شهرهای Minneapolis و Orlando ببینیم. فضاهای بازی همه شمول سه گونه مختلف بازیها را پوشش میدهند: فیزیکی، اجتماعی و حسی. به طور مثال فضاهای مخصوص طراحی شده برای بازیهای حسی برای کودکانی که در طییف بیماری اوتیسم قرار دارند به لحاظ حسی مناسب است.
راهاندازی فضای بازی همه شمول در پارک رزلند ادینا
در یکی از پارکهای شهری معروف شهر ادینا در ایالت مینه سوتا، یک فضای بازی مناسب برای حضور همه کودکان با ناتوانیهای حسی، جسمی، شناختی و یا رشدی طراحی و ساخته شد. هزینه انجام این پروژه حدود 300هزار دلار برآورد شده است که بخشی از آن از محل خیریه و کمکهای مردمی تأمینشده است. ساختار فضای بازی این پارک بهگونهای است که کودکان با ناتوانیهای جسمی و ذهنی و حتی با اندام مصنوعی میتوانند بهراحتی از این فضا استفاده کنند. تعامل میان رشتههای مختلف برنامهریزی و طراحی شهری با رشتههای جامعهشناسی و روانشناسی میتواند به طراحی بهینه فضاهای شهری برای حضور همه شهروندان منجر شود. مطالعات روانشناسی محیطی با شناسایی ویژگیهای فضاهای شهری و ارائه راهکارهای نوین نیز در همین راستا و باهدف تسهیل حضور شهروندان در فضاهای عمومی انجام میشود. با افزایش این بیماریها در جوامع شهری و ضرورت تحقق انگاره عدالت، در نظر گرفتن چنین فضاهایی برای این افراد یکی از نیازهای امروزه شهرهای بزرگ در جهان است.
سایت شعار سال، با تلخیص و اضافات برگرفته از سایت پویش محیطی شهر تهران، تاریخ انتشار 23 تیر 97، کد مطلب: 191249، www.cityfuture.ir