شعارسال: دانشگاه اِم‌آی‌تی (مؤسسه فناوری ماساچوست) یکی از دانشگاه‌های برتر در ایا‌لات متحده است که بیش از 50 نفر از اعضای هیأت علمی بازنشسته و مشغول به کار آن از برندگان جایزه نوبل هستند.

در سال 2002، بیست درصد بودجه تحقیقاتی دانشگاه اِم‌آی‌تی از سوی صنعت تأمین شد. در این میان، بیش از هزار نفر از دانشجویان این دانشگاه در اجرای طرح‌های پژوهشی مشارکت داشته‌ و توسط این طرح‌ها نیز حمایت شده‌اند. همچنین حدود 250 نفر از اعضای هیأت علمی که بیش از نیمی از آنها دارای مرتبه استادی بوده‌اند نیز از حمایتهای مالی صنعت برای انجام دادن فعالیتهای تحقیقاتی برخوردار شده‌اند.

مشارکت اعضای هیأت علمی در انعقاد قراردادها

بسیاری از فعالیتهای ارتباط با صنعت در این دانشگاه از سوی مسئولان بلندپایه دانشگاه و صنعت آغاز و پیگیری می‌شود. یکی از مشکلات این روش، تغییر در همکاری‎ها در زمان تغییرات مدیریتی است. زمانی که مدیران جدید منصوب می‌شوند، برخی اولویت‌ها تغییر می‌کنند. این موضوع باعث ایجاد اختلال در همکاری‎ها می‌شود.

مشارکت نداشتن اعضای هیأت علمی در مذاکرات نیز یکی دیگر از مشکلات این روش است. ممکن است میان مسئولان دانشگاهی و صنعت قراردادهایی منعقد شود که مورد علاقه اعضای هیأت علمی نباشد و آنها پس از عقد قرارداد تمایلی برای اجرای پروژه‌ها نداشته باشند. بنابراین، مشارکت اعضای هیأت علمی در مذاکرات یکی از راهبردهایی است که دانشگاه از آن پیروی می‌کند.

حق مالکیت معنوی دستاوردها

مالکیت معنوی نیز یکی دیگر از موضوعاتی است که هنگام عقد قراردادهای همکاری مورد توجه قرار می‌گیرد. این دانشگاه معمولاً حق امتیاز یافته‌های نوین را در اختیار خود می‌گیرد و در بسیاری از موارد یافته‌های پژوهشی و محتوای آن باید با نظارت دانشگاه انتشار یابد.

فرآیند شکل‌گیری همکاری با صنعت

ساختار غالب همکاری‎های دانشگاه و صنعت شامل مدیران دانشگاه و صنعت یا کمیته‌ای متشکل از شش عضو (سه عضو دانشگاه و سه عضو صنعت) است. کار این کمیته با بحث‌هایی درباره زمینه‌های همکاری آغاز می‌شود. سپس اعضای هیأت علمی پیشنهاد طرح‌های تحقیقاتی خود را به کمیته ارائه می‌دهند و کمیته نیز پس از بررسی‎های لازم نتیجه را به اطلاع آنها می‌رساند. معمولاً پیشنهادها در چند صفحه تنظیم می‎شوند و پس از تصویب، مورد حمایت مالی قرار می‌گیرند.

مأموریت دانشگاه اِم‌آی‌تی، آموزش، پژوهش و ارائه خدمات بوده‌ است و حد‌اقل در طول 50 سال گذشته تلاش کرده‌ است تا میان این عناصر ارتباط و توازن ایجاد کند. این دانشگاه از ابتدای تأسیس بر کاربردی کردن علم تأکید داشته است و این فلسفه یکی از دلایل لزوم ارتباط مستحکم با صنعت ارزیابی می‌شود.

ساختار شفاف ارتباط دانشگاه با صنعت که اعضای هیأت علمی دانشگاه را به ارائه پیشنهاد تشویق می‌کند، وجود ارتباط میان نیاز شرکتها و علاقه اعضای هیأت علمی و پرداخت کمک هزینه‌های تحقیقاتی به دانشجویان تحصیلات تکمیلی و فوق دکتری و اشتغال آنها در شرکتهای طرف قرارداد را می‌توان از مهم‌ترین عوامل موفقیت دانشگاه و صنعت در دانشگاه اِم‌آی‌تی برشمرد.

دانشگاه اِم‌آی‌تی به‌عنوان دانشگاهی غیر‌دولتی همواره به‌دور از محدودیت‌های اداری و مالی حاکم بر دانشگاه‌های دولتی فعالیت کرده و این موضوع عقد قرارداد با سازمان‌های بیرونی و پاسخگویی به نیاز‌‌های آن‌ها را تسهیل بخشیده ‌است. به هر حال، استقلال دانشگاه اِم‌آی‌تی و پاسخگویی هیأت امنا به جامعه یکی از دلایل تأکید بر کاربردی کردن علم بوده‌ است.

ارتباط دانشگاه و صنعت در دانشگاه کمبریج

دانشگاه کمبریج قدیمی‌ترین مؤسـسه آمـوزش عـالی انگلسـتان است. حدود 1300 نفر کادر آموزشی در این دانشگاه به فعالیت مشغول‌اند و این موضوع بیشتر به ماهیت مستقل دانشکده‌ها و ارتباطات بین دانشـکده‌ای برمی‌گـردد. بودجه این دانشــگاه در سـال تحصیلی 2003-2002 بالغ بر 826 میلیون دلار بوده که از این رقم 384 میلیون دلار آن از قراردادهای پژوهشی تأمین شده است.

دانشگاه کمبریج در جذب منابع پژوهشی در میان دانشگاه‌های انگلستان بالاترین سهم را داشته است. بودجه تحقیقاتی این دانشگاه موجبات حمایت از چهار هزار پروژه تحقیقاتی را فراهم کرده است. آمارها نشان می‌دهد که حمایت‌های مالی تحقیقاتی در دانشگاه کمبریج همواره رشدی افزایشی داشته است.

دانشگاه کمبریج از سال 1980 به منظور تأمین منابع مالی به دنبال روشهای مختلف از جمله ارتباط دانشگاه و صنعت بوده است. در سال 1982، دفتری به نام واحد صنعتی وُلف‌سان کمبریج(Wolfson Cambridge Industrial Unit) تأسیس شد که هدف این نهاد بررسی ارتباط دانشگاه و صنعت به شیوه دانشگاه اِم‌آی‌تی بود. در نهایت، این نهاد مسئولیت همکاری با صنعت و انتقال فناوری در این دانشگاه را به عهده گرفت.

در اواخر دهه 1980، ساختار مدیریتی دانشگاه کمبریج ارزیابی شد و بهبود مدیریت و پاسخگویی گروه‌های آموزشی و اجرایی جزو راهبردهای اصلی این دانشگاه قرار گرفت. یکی دیگر از راهبردهای مهم برای بهبود کیفیت، فعالیت‌های جدید جذب منابع مالی و ایجاد همکاری با نهادهای بیرونی بود.

تغییر و تحولات ساختاری نیز برای حمایت از مدیریت صورت گرفت. یکی از تغییرات مهم ساختاری، ایجاد آزمایشگاه در دانشگاه‌ها توسط صنایع بود. هم اکنون شرکت‌هایی چون مارکانی، هیتاچی، توشیبا و مایکروسافت در این دانشگاه دارای آزمایشگاه هستند.

در سال 2000، دفتر واحد صنعتی ولف سان کمبریج و دفتر قراردادها در نهاد جدیدی به نام «دفتر خدمات پژوهشی» ادغام شدند. این دفتر از کلیه فعالیت‌هایی که برای جذب منابع پژوهشی و انتقال فناوری در دانشگاه صورت می‌گیرد، حمایت می‌کند. این دفتر همچنین، از مالکیت معنوی، حق اختراع و ثبت فناوری و تأسیس شرکت‌هایی که از نتایج تحقیقات دانشگاهی بهره‌ می‌برند، حمایت می‌کند. از مأموریت‌های این دفتر می‌توان به همکاری با گروه‌های آموزشی و محققان، عرضه مشاوره درباره فرصت‌های تحقیقاتی، تکمیل پرسشنامه‌های پیشنهاد طرح و مذاکره قرارداد، مدیریت منابع مالی پروژه‌های پژوهشی، حفاظت از نتایج تحقیقاتی و حقوق مادی و معنوی محققان اشاره کرد.

دانشگاه کمبریج دانشگاهی مستقل شامل دانشکده‌های مستقل و غیر‌دولتی است و شورای دانشگاه مسئولیت اصلی هدایت آن را به عهده دارد. مسئولیت این شورا بیشتر تصمیم‌گیری‎های کلان است که از این میان می‌توان به انتصاب مسئولان دانشگاهی و تأیید و تصویب برنامه‌های درسی اشاره کرد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسکانیوز ، تاریخ انتشار: 3 مرداد 1397 ، کد خبر: 962797 ، www.iscanews.ir